عبدالصمد ازهر                                                                                            ۱۰/ ۰۹/۲۰۲۴

د تاسو له راتګ سره، پردي نيواک او زبېښاک ( اشغال او استثمار) پای وموند، جګړه پای ته ورسېده، غله او داړه ماران وتښتېدل او د بېلتون غوښتونکو خولې بندې شوې. دې ټولو ته مونږ په ښه نېت وکتل او غوښتنه مو وکړه او په تمه هم کښېناستو چې پاتې دېر مهم ملی او شرعي واجبات او فرايض هم په ځای کړئ. مونږ ستاسو له لومړي ګام نه چې د ښځو وزارت پر دړه مو د امر بالمعروف، نهی عن المنکر وزارت وليکه، پوه شوو چې سره د خليلزاد له ډېرو مثبتو تبليغاتو، په تاسو کې هېڅ بدلون نه دی راغلی او په دې هم زمونږ سر خلاص شو چې تاسو ته څه رنګ رسالت درسپارل شوی دی. مونږ وموندله چې تاسې له پوهې سره په عام ډول او د ښځو له پوهې او له کوره د باندې کار سره نه پخلا کېدونکې دښمني لرئ. کله مو له اساسي قانون او ان د تسويد کميټې له ټاکل کېدو خبرې وکړې او کله مو بېرته پخپله ويل چې نه، قرآن پخپله جامع اساسي قانون دی. 

مونږ بيا هم په دې تصور چې بالآخر طالبان هم انسانان دي، په خبر پوهېږي او نه بايد خپلې بې غرضه نظريې او مشورې ترې وسپموو، نن وي که سبا وي سترګې به يې د علمي منطقي حقايقو او د نړۍ د واقعيتونو په پوهېدو، پرانيستل شي. ما پخپله د «طالبانو ته څو سپينې او کره خبرې» تر سرليک لاندې په خپلې لومړنۍ شننې کې ستاسو د ځواک پر ګدۍ د کښېناستو څو مثبتې پايلې وستايلې او ډېرَی منفي خواوو ته مې ګوته ونيوله او د سمون وړانيزونه مې وکړل. تاسو ته مې ډېرې مبرمې دندې او وجيبې په خواخوږۍ سره مخې ته در کښېښودې. ورپسې مې هم په پرله پسې ډول خپلې نيوکې او وړانديزونه درنه ونه سپمول. له بده مرغه تاسې د سمېدو او مخ پورته تګ په ځای ورځ تر بلې په شا او مخ په ځوړي تراټ وهل. زه پوه شوی وم چې دغه د ګونګوټي خواري کومه لاسته راوړنه نه لري. خو بيا مې هم د ترخو زهرو په ځای د «تروو ليموګانو» نوم پرې کښېښود او زيار مې واېست چې خواږه ليموناد ترې جوړ کړم. 

اوس نو د « امر بالمعروف و نهی عن المنکر قانون» له خپرولو سره تاسو خپل د تفکر بنسټيز زړي رابرسېره کړل او وروستني مېخونه مو د حق، قانون او د خلکو د هيلو پر تابوت ټک وهل. اوس نو سړی دې پايلې ته رسېږي چې د توطيې تيوري يا د افغان او اسلام دښمنانو د پروژې تصور به رښتيا وي. 
تاسې خپل هر کار په اسلام پورې تړئ. که د خلکو د مدني حقونو خبره کېږي يا د ښځينه و دحقونو، کار او لوړو زده کړو اود نور ورته مسايلو، نو ادعا کوئ د اسلام په چوکاټ کې يې حقونه په عالي توګه ورکړل شوي د ي. نو ځکه غواړم يوه اسلامي شرعي بحث ته مو راوبولم: 

خبرې ډېرې دي، خو له دې پوښتنې به پيل وکړو چې آيآ د نجونو له زده کړې سره مخالفت شرعي بنياد لري که قبيلوي؟

د تاسو فکري او عقيدتي ټولګه چې اوس مو له درو کلونو واکمنۍ او د ځواک مېوږيو له ټينګېدو وروسته، د امر بالمعروف و نهی عن المنکر قانون په نامه، خپره کړه، کټ مټ د ځنګل او ان له اسلام نه مخکې د وحشت او بربریت قبيلوي اندونه او خرافات دي چې سر تر پایه د اسلامی او مدني احکامو او ارزښتونو سره په مغايرت او دښمنی کې دي.

د امر بالمعروف و نهی عن المنکر (ښه کوئ بد مه کوئ) ځای ناستی وزير خالد حنفي نړۍ ته وایي تاسې چې پر فلسطیني مسلمانو ښځو د اسراييلو ظلمونو ته پټه خوله ياست نو د ښځو په اړه زمونږ پر چلند هم د نيوکې حق نه لرئ. زه پوه نه شوم چې دا چارې له اسراییلو سره په سيالۍ کې کېږي چې دوی هم باید خپلې مسلمانې ښځينه وځپي او که د نړيوالو فشارونو په مقابل کې عکس العمل دی چې د خپل استبداد د زور کچه پر مظلومو ښځوښکاره کړي. پاړسي متل دی چې «زورت به خر نمی رسد ده در پالان»، زور مو په نړيوالو چې په رسميت مو نه پېژني، نه رسيږي، کسات يې له خپل ولس نه او له کمزورو ښځو نه اخلئ. تاسې چې په ډېرو لاپو څو ښځې د ورور یا مېړه له ظلمونو او زندانونو ژغورلي او پرې وياړېدلي یاست، نو پخپله مو ولې ټولې ښځينه په بند کې اچولي او له ټولو انساني او شرعي قانوني حقونو نه محرومې کړي دې؟

ستاسو روايت له حجاب نه غير اسلامي دی، د سنت په نامه د ږيرې، کاليو، مسواک او نورو ظواهرو تحميلول يواځې له مدنيت سره له دښمنۍ نه رازېږي. د ۱۵ پېړيو مخکې ظواهر او رواجونه د همغه وخت له شرايطو او امکاناتو سره سر خوړ. هغه وخت د ږيرې خرييلو وسايل يا نه ول، يا هر چېرته يا هر چا ته په لاسرسی کې نه ول او يا به رواج هغسې و، د غاښ برسونه نه ول، کالي خو د عربو جلبۍ يا اوږده کميسونه ول او دي، نه کميس پرتوګ، چې هغه هم ستاسو په تفسیر تر بجلکو پورته بايد وي. د هغه وخت ترانسپورت او د انتقال وسيلې خرونه اوښان او نور بوده ګان ول نه موټر، بايسکل يا الوتکې؛ هغه وخت خلک پر تشو ډاګو مځکو يا پر مزرو او بوريا کښېناستل او ويدېدل، نه پر کوچونو، څوکيو او د خوب تختونو؛ د تنوير وسايل نېکمرغو ته تېلي څراغونه او بد مرغو ته د ځينو خاصو ونو او بوټو څانګې وې نه برېښنا؛ که يې رالنډه کړو، هغه مهال نه برېښنا، نه انترنټ، نه ټليفون، نه ټلويزيون، نه اوسنی صنعت، ټکنولوژي او ډيجټ شتون درلود. تاسو د خپلې واکمنۍ په لومړي پړاو کې دغو ډېرو ته د بدعت او ناروا په سترګو کتل. د تاسو سلف مجاهدينو هم فيلمونو، کسټونو، د ټنګ ټکور وسايلو ته اور واچاوه او ټلويزيون او راډيو يې سارايي محاکمه او مجازات کړل چې تاسې هم وکړل، هغوی تاريخي آثار لوټ او په باندنيو بازارونو کې خرڅ کړل خو تاسې تاريخي آثار محو او د پېړيو تاريخي وياړونه له منځه يووړل. مګر نن همغه ټول بدعتونه او منکرات ستاسو په خدمت کې دي او ګټه ترې اخلئ. اوس تاسې د لومړۍ پلا متواضع، خاکساره او بې توقع طالبان نه ياست. تاسې د غولي په ځای پر څوکۍ کښېنئ، له ټولو کفري وسايلو نه ګټه اخلئ.

تاسې په کوم شرعي یا مدنی بنياد له ښځو سره په دښمنۍ کې ياست ؟ د تاسوادعا چې ګواکې له ښځو سره ستاسو چلند اسلامي دی هېڅ شرعې بنسټ نه لري. تاسې د قرآن په سلو کې نيژدې نه نوي نه مخ اړوئ او په سلو کې پر يوه چې په ځانګړو حالاتو کې بيان شوی وي نښلئ. ښځې په جماعت لمانځه کې معمولاً په شاتنيو صفونو کې درېدای شي او مخ او لاسونه يې عورت نه دي. خو تاسې لکه چې غواړئ دوی الله ته په عبادت کې مخ پټي ودروئ. په واضح موثق حديث کې د علم زده کړه په هر مؤمن باندې فرض ده او په مکررو قرآني آياتو کې د علم په فضيلت تاکيد او صراحت ورکړ شوی چې پوه او ناپوه ّهېڅ کله سره نه شي برابرېدلی. په دې ټولو احکامو کې د نارينه و او ښځينه و تر منځ کوم توپير نه دی راغلی. دعلم په پلټلو که ان په چين کې هم وي او له زانګو تر ګوره د رسول الله له خوا حکم شوی دی. خو ستاسو په مزاج چې برابر نه وي، نو پر داسې احاديثو، سره له دې چې له قرآني حکمونو سره تطابق لري، د ضعيف يا باطل حکم کوئ.  او په رډو سترګو د ټولو اصولو په خلاف، ان د ښځو غږ هم عورت ګڼئ او تحريموئ يې.

تاسې په کوم شرعي دليل د يني مدرسو ته په هر عمر کې د ښځو تګ ته اجازه ورکوئ خو ښوونځي او پوهنځي ته نه؟ که د ښوونځي او پوهنځي زده کړې له اسلام سره ټکر لري نو هلکانو ته به هم ناروا وي، ولې يواځې نجوني ترې ستنوئ؟!. هېڅوک نه شي کولای چې خپل فرمانونه د اللهي احکامو ځایناستي کړي.
د تاسې په قانون کې د ذيروحو شيانو د انځور او فيلم تهيه او کتل په کمپيوټر، موبايل او ورته وسايلو کې منع شوي دي، مګر ستاسو خپل انځورونه او ويډيو ګانې هره ورځ خپرېږي. يعنې چې تاسې مستثنا یاست.

په دې قانون کې د خلکو اړوېستل چې پنځه وخته لمونځونه په جماعت او هغه هم په جومات کې وکړي په اوسنۍ زمانه او اوسنيو شرايطو کې نه يواځې له سالم منطق سره اړخ نه لګوي، چې د ښارونو په پراختيا او د پرګنو د شمېر د ډېرېدو له امله شونې هم نه ده. هغه وخت اوس نه دی چې بې له لوډ سپيکره به د بلال آذان د مسلمانانو کوچنۍ بانډې يا کلي د محدودو اوسېدونکو د هر چا غوږ ته رسېده، او هغه د ساده اقتصاد او محدودو اړتياو وختونه اوس نشته چې وخت په کې ارزښت ونه لري. د خلکو له پاره اوس د ژوند کولو بيه ډېره ګرانه ده، او اړ دي د روزګار چلولو په موخه په ډول ډول ساده او پېچلو چارو بوختيا ولري. تر جوماتونو واټن وهل کافي وخت ته اړتيا لري او ځکه به زيات کسان غواړي د خپل کار په ځای کې لمونځ ادا کړي. له اجبار سره اکراه رامنځ ته کېږي چې منع دی.
تاسې ګرځند (توريستان) هم اړ کړي په جومات کې په جماعت لمونځ ادا کړي. دوی خو په غرو، رغو، ځنګلونو او نورو ورته په زړه پورې ځايونو کې ګرځي، څنګه جوماتونو ته ځانونه ورسوي؟! خدای په دين کې حرج نه مني او د لا اکراه فی الدين حکم دومره ښکاره او بربنډ دی چې ان له عقله پردي سر هم پرې خلاصېږي. که د چا کنګل شوي ماغزه نه د زمانو توپيرونه او غوښتنې منلی شي او نه د الله پاک څرګند حکمونه، دا نو د ولس ګناه نه ده، دوی دې پخپله له مبتدي طلبه ګرۍ نه پورته اسلامي زده کړې وکړي. د اجتهاد وَرونه دې پرانيزي څو ريښتيني فقيهان د دين او مدنيت تر منځ منطقي تلفيق وشي راوستلی. 

په اهل سنت کې څلور وتلي مذهبونه دي چې د تشيع په شان ټول وروسته رامنځ ته شوي او ځکه يې په قرآن او حدييث کې څرک نشته. تاسې د کوم شرعي دلايلو له مخې يواځې حنفي مذهب اسلام بولئ او خلک يې د امر بالمعروف په زور منلو ته اړ باسئ؟! سنت او مستحب له فرض او واجب سره ډېر توپير لري. د سنت او مستحب په کړو کې ثواب شته او په نه کولو کې عذاب نشته. ما پخپله په مصر کې ليدلي دي چې خلکو به په جوماتونو کې د امام تر شا يواځې فر ض لمونځ ادا کړ او پر خپله مخه به ولاړل. نه به يې سنت ادا کول او نه به د ملا دعا او تقرير ته کښېناستل. په هېڅ اسلامي هيواد کې څوک په جا پسې سوټی نه اخلي چې په زوره يې جومات ته بوځي. 

د تاسې «قانون»، له کفارو سره دوستي او ورته والی (مشابهت) ناروا بولي. له يوې خوا تل د کفارو سره د دوستئ په لټه کې ياست چې سمه هم ده او بې له اړيکو، همکاريو او دوستۍ نه سياست او حکومتولي کېدای نه شي، او له بلې خوا يې ناروا بولئ. د مشابهت معنا څه ده؟ زما له نظره خو ټول انسانان يو بل ته ورته دي. که مو نيوکه پر هغو کاليو وي چې نن په ټوله نړۍ کې، په مسلمانو، يهودو، نصارا، هندو، بودايي او نورو کې عموميت لري او کومه ځانګړې نښه د کفر پرې نشته، نو يواځنی عيب يې دا دی چې د تاسو د کالو په شان نه دي. زما په همدې ليکنې کې دمخه هم استدلال شوی چې هر هغه شی چې په پخوانو وختونو کې نه و او اوس شته ناروا بدعت نه شي بلل کېدای. نکټايي هم صليب ته هېڅ ورته والی نه لري او خوشې مو ډانګ پسې رااخيستی دی.

دا چې واياست نوروز او ورته مروج مناسبتونه او مېلې په شريعت کې بېخ نه لري، زه يې هم درسره منم. دا د دين کار نه دی چې په داسې مسايلو بوخت شي او نه په دې اړه د خدای او نه يې د رسول کوم امر يا نهي شتون لري. د خلکو عنعنوي مناسبتونو او مېلو ته چې د ولسي فرهنګ شتمني پرې ولاړه ده بايد په درنه وکتل شي.
افغان ولس له لسونو پېړيو راهيسې تر هر چا ښه مسلمان او تر هر چا پرې ټينګ ولاړ دی او دې ته اړتيا نه لري چې څوک دې خپل افراطي او غير اسلامي تفسيرونه د دوی معتدل اسلام ځایناستی کړي. د اسلامي شريعت او همدا رنګه د حقوقو او قوانينو څزګند حکم دا دی چې که د اولوالامر حکم يا فرمان د شرع يا قانون په خلاف وي، لازمه ده سر غړونه ترې وشي. هېر يې نه کړئ چې نه په تاسو او نه د تاسو په مخالفانو کې څوک مقدس او له ګناه او تېروتنې مبرا دي. پير او مريد، مشر او کشر، لارښود او لارپوڅ، هر يو د تېروتنو او ښويېدو محمل دي. د خدای هيڅ بنده، که ځان ته د ټولو مومنانو امير هم وايي، نه شي کولی د اللهي د احکامو په خلاف حکمونه وکړي.
استبداد څه ته وايي؟ 
په وچ زور د خلکو پر اوږو سپرېدل، خوله يې پرې تړل، د پوښتنې، ګوت نيونې او وړانديز حقونه ترې اخيستل او ناروا يې بلل، روا غوښتنو ته يې په سپکه کتل او پخپله فعال ما يشاء پاتې کېدل، استبداد دی. ځيني استبدادونه هم ځانته يو څه منطق لري، خو که څوک غواړي له ټولو معقولاتو نه پردی استبداد وپېژني نو د امر بالمعروف و نهي عن المنکر «قانون» يې ژوندۍ بېلګه ده.
ستاسو هڅې د اقتصادي پراختيا او وزګارانو ته د کارموندلو په ډګر کې ستايو، خو دې ته په کرکه ګورو چې د زرګونو متقاعدانو قانوني حقونه نه ورکوئ او د دې اړو خلکو د بچيانو د خولې ګوله (مړۍ) په جبر ترې اخلئ.
هغه مشروطه ښه اېسېدنه چې ځينو تاسو ته لرله، اوس نه يواځې چې نوره پاتې نه ده، بلکه په بد اېسېدنې او ان کرکې اووښتې ده. خلکو ته ستاسو ښه اېسېدنه په دې وه چې له داړه مارانو، د خاورې د بشپړتيا دښمنانو، په فساد لړلو ظالمانو او د پرديو استخباراتو نوکرانو له منګولو خلاص شوي ول؛ او حق او قانون خوا ته د تاسو په خوځېدو مشروطه وه. اوس چې ورځ تر بلې ښکاره شوه چې پر فردي استبدادي واک مو خېټه اچولې، ميم زور ما ټول د ما، نه د خدای منئ نه د بنده، نو هغه د ښو اېسېدو(خوشبينۍ) دلايل هم په دې دليل باطلېږي چې هر هغه څه چې مثبت انګېرل کېدل، نه د وطن، خلکو او اسلام د ژغورنې بلکه د قدرت بيا په زور غصبولو په موخه تر سره شوي دي او خپل مشروعيت هم نه له خلکو بلکې له غيبه اخلئ، خپل امير هم له خدايه رسالت لرونکی او په پوهه يا ناپوهۍ د رسول الله برابر ګڼئ. 
له ښځو سره په کار، روزګار او ټولنيز ژوند کې په دومره غلیظ تبعيض او له لوړو زده کړو نه مو د مليونونو نجونو په محرومولو سره د دوی اوسنی او راتلونکی ژوند برباد کړ او د ټولنې فرهنګ او اقتصاد ته مو هم ډېره ظالمانه او له دښمنۍ نه ډکه ضربه ورکړه. 
خلک حق لري ووايي له بارانه وتښتېدو، ناوې ته کښيناستو.
خپه که خوشحالېږئ، رغوونکی نقد يې بولئ که تشې سپورې، رښتيا يې دا ده چې يواځې دښمن دغه چمونه کولی شي نه يو دوست او مسوول حکومت. 
د رسميت پېژندلو په هڅو کې ستړي ياست. خو نه پوهېږئ چې دا چاره په مشروعيت پورې مشروطه ده، کوم چې له ولس نه او د قانونيت له لارې تر لاسه کېږي. له نړۍ نه مشروعيت غواړئ خو بيا هېڅ مدني او نړيوال اصول نه هم منئ. 
د شننې پايله:
که غواړئ هم د خدای او رسول احکام په ځای شوي وي، هم د خلکو رضايت او ملاتړ ولرئ او هم د نيژدې او ليرې دښمنو او بدنېتو دولتونو له پلمو او کوهي کيندلو نه وژغورل شئ، خپلې پوندې د خلکو له مريو نه ليرې او د ناريننه و او ښځينه و روا غوښتنې او حقونه، د زده کړې او کار په ګډون ومنئ، قانونيت راولئ او د ټولټاکنو له لارې له کليو نه نيولې تر ولسواليو، ولايتونو او زونونو پورې شوراګانې او مرکزي ملي شورا رامنځ ته کړئ، څو خلک ځان په ځواک کې ګډ وويني او په خپلې رايې سره تاسې ته هم مشروعيت درکړي. 
که يې نه منئ، نو د خلکو او نړۍ کرکه به درنه ورځ په ورځ لا زياته شي چې ښې پايلې به ونه لري. زغم هم اندازه لري. تاسې خو د مسالمت آميزو اعتراضونو مخه هم بنده کړې ده، يوه ورځ به حوصلې وچوي او خلک به اړ شي د خپلو حقونو بېرته اخيستو په موخې قيام وکړي.
enough is enough!
۲۰ / ۰۶ / ۱۴۰۳
۱۰ / ۰۹ / ۲۰۲۴

 زلمی نصرت

با روی کار امدن طالب ها تمام حلقات  شبه نظامی٬ سیاسی و نیابتی مرکز گریزی که افغانستان را به چندین مرکز قدرت٬ چند پارچه و تجزیه سوق داده بود٬ بساط شان جمع و ریشه کن شد و قدرت ممثل حکومت مرکزی قویتر از نیروهای نیابتی در سراسر افغانستان شکل گرفت.

این قدرت به همسایه ها تفهیم کرد که نه در امور داخلی  کسی مداخله می کند و نه هم حق مداخله را به دیگران میدهد.
 نه از خاک افغانستان بر علیه کدام کشور استفاده خواهد کرد و نه به کشور دیگر حق چنین مداخله را میدهد.

 در نوار مرزی با ایران در چند نقطه درگیری صورت گرفت٬ در گیری با پاسخ مناسب نیروهای سرحدی ااا خاموش شد.

دو سال قبل دیدیم که حین تثبیت برخی نقاط صفری در نوارمرزی میان افغانستان و ایران سربازان و افسران سرحدی ایران خواست تا چند سانتی متر خاک افغانستان را اشغال کند٬که با واکنش نیروهای سرحدی افغانستان روبرو شد.
 یک طالب با لحن جدی به افسران سرحدی ایران گفت که یک ملی هم به کس اجازه  نمیدهند تا خاک افغانستان را اشغال کنند.

ویدو کلیپ جریان گفت و گوی نیروهای سرحدی ایران و  طالب افغان در یوتوپ موجود است که حماسه ساز٬ تاریخ ساز و خبر ساز شد.

از یک طرف  بحران گسترده داخلی و فشار های بین المللی سبب شده است٬ تا ایران در مناسبات و سیاست های خود با افغانستان  از سیاست  و روش های مدارا و احتیاط کار بگیرد٬ نه مانند گذشته از زبان تهدید٬ شانتاژ٬ تحقیر و زیاده خواهی .

  از طرف دیگر یک معضله کلان دیگر مهاحرت است که با روی امدن طالب ها روحیه برامدن جوانان از افغانستان به خصوص در وجود جوانان مکتب خوانده  تا سن ۳۰  بسیار زیاد زنده شده است و هر جوان تلاش می کند٬ میخواهد و یک ارمان دارد که چطور از افغانستان برایند.

 با این ترتیب  به ایران  بهانه دست داد تا در مرز میان افغانستان  به ساختن دیوار کانکریتی به ارتفاع چهار متر در ظاهر به هدف مقابله با نا امنی های مرزی٬ قاچاق سلاح و مواد مخدر و انسان شروع کند. اینکه طالب ها چپ است نشان میدهد که با انها هم توافق صورت گرفته است.

   بسیار جدی سوال بر انگیز است که٬ ایران چرا حالا به ساختن دیوار کانکریتی در نوار مرزی با افغانستان پرداخت.؟

انچه را که در این راستا میخواستم بگویم  این است که:

۱ ـ باور من این است که ایران بلاخره متوجه زیاده خواهی و مداخلات بیجای و تحریک امیز خود شد که اگر ادامه بدهد٬ طالبا ارام نه خواهد نشست و دست به اقدامات متقابل خواهد زد.  در دور اول ااا  در ولایت بلخ ایران کشتن چند جنرال و دیپلومات خود را هم به یاد دارد.

۲ـ   این تغیر یک تغیر استراتیژیک است در سیاست های ایران و معلوم میشود که ادعای ارضی ( بالای هرات٬ نیمروز٬ فراه٬ غور٬هلمند٬ شمال و نقاط مرکزی افغانستان یعنی حوزه غرب٬ مرکزی و شمال افغانستان )از استراتیژی شان برامده و دارد از آن منصرف میشود. 
 

میر عبدالواحد سادات

انگیزهء پرداختن به این موضوع، نشر سندی است که در روزهای اخیر از آدرس امیرالمومنین طالبان، تحت عنوان به اصطلاح قانون (امربالمعروف و نهی عن المنکر) نشر شده است.

آماج بحث ما را موارد آتی تشکیل می دهد:

سعی می نمایم تا بر مبنای عقلانیت سیاسی، بدون هرنوع روزمره زدگی و یا نسخه پردازی از برج عاج اروپا، با فکر کلان ملی و جوهر مترقی در مبارزهء تاریخی علم و جهل و جدل تاریخی سنت و تجدد که در صدسال اخیر در جدل مشروعه و مشروطه تداوم دارد؛ آرمان مشروطیت پدران سترگ معنوی ما را که در احوال جاری مبرمیت و فعلیت داشته و آینده نگر باشد، در برابر مانیفست زعامت طالبان و مافوق ارتجاعی و «اسارت طالبانی»، منشور منورانهء آزادی، ترقی و پدران معنوی ما و مشروطه خواهان را در برابر مشروعه قرون وسطایی آنان،  مطرح نمایم تا وجدان آگاه بشریت، از «غمگنانه باغ» ما آگاه باشند که تراژیدی نیم قرن اخیر و جاری شان معلول و محصول مداخله، تجاوز خارجی و جفای بزرگ جامعه بین المللی است.

بدینترتیب، درین کسوف تاریخ، بقول معروف با تجسر، رک و راست،  در برابر تاریخ، چنانچه همیشه گفته ام، بحیث شاگرد حقوق و فقه، بمثابه مدعی العموم افغانستان و مردم آن و منحیث یک روشنگر افغان، بخاطر دفاع از حقوق و آزادی مردم و حق گزار کشور به شاهراه صلح پایدار و توسعه، بر مبنای حب الوطن من الایمان، بدون هر نوع حب و بغض با چنگ زدن به مصالح علیای مادر وطن به این مسأله می پردازم:

در جنگ نور و ظلمت باید یکی گزیدن

یا راه نور رفتن ، یا ظلمت آفریدن

واکاوی مختصر این "قانون":

این سند در (35) ماده و چهار فصل زیر نام «قانون» با «فرمان» امیرالمومنین طالبان در جریدهء رسمی وزارت عدلیه بنشر رسیده است.

مبرهن است که بر اساس تعریف از قانون و شرایط شکلی و متنی مرتب برآن و همچنان بر طبق عرف از  قانون گذاری در یک قرن اخیر، هر سندی را نمی توان قانون خواند. از جمله تداوم بحران بزرگ حقوقی و مشروعیت که طالبان در سه سال اخیر نتوانسته اند دولت قانون محور و متعارف را شکل بدهد . بدینرو اداره دیفکتوی طالبان فاقد صلاحیت حقوقی و اخلاقی برای برای انفاذ قانون می باشد. (باری رهبر طالبان گفته بود: «قانون ساخته دست بشر حرام است و کسی که آنرا حلال گوید به مثل آن است که گوشت خوک را حلال بداند»)

در(35) مادهء این سند، موارد مختلف و متناقض با هم ردیف گردیده است که مجموع مندرجات آن نمایانگر احوال پریشان حاکمان و ذهن و اندیشه یک ملای قریهء دور افتاده و در سطح کتاب های مبادی فقهی مبتدی است که در قرن (21) و تغییرات بزرگ در حیات اجتماعی بشر، از فهرست درسی مدارس اسلامی در کشورهای متمدن اسلامی مصر، ترکیه، اندونیزیا از فهرست درسی مدارس شان حذف گردیده است. بیشترینه غیرمنصوص و اقتباس از کتاب های فتوا و اجتهاد فقهای قدیم است و به گفته فقها «ارجعیت» ندارد . پاورقی ها که هیچگاهی در عرف تقنینی سابقه ندارد ، همه به عربی و در بعضی موارد بی ارتباط جابجا گردیده است (طور مثال کتاب تاریخ شبلی) . بیشتر از ثلث حواشی های از (سلفی ها، حنبلی و اهل حدیث) و غیر حنفی است.

در فقره سوم ماده (17) نشر عکس ذیروح را غیر مجاز می داند و گویا رهبران شان بی روح اند که همه روزه تصاویر شان پخش می گردد. و یا در فقره (4) ماده (18) که «تحریک مشتری به گرفتن سودا را ، جرم می داند.

این سند به محتسب صلاحیت می دهد که تمام عرصه های زندگی شخصی و خصوصی شهروندان افغانستان از خانه تا حمام، سرک، مسجد و محل کار را برخلاف اصل قرآنی (و لاتجسسوا) تحت پوشش و مراقبت قرار دهد، برای گناهان (ماده دهم) مکتوم و حسب دلخواه تعیین تعزیر نماید و حتی افراد را حبس نماید.

جناب "محتسب" درین سند فعال مایشا و تام الاختیار است و هر حرکت و سخن را که خلاف «شریعت» دانست؛ ممنوع نماید. طور مثال در فقرهء یک ماده (17) در مورد فعالیت مطبوعات می خوانیم:

«نشر مطالب که از شریعت و مذهب مخالف باشد» و یا در ماده (21) از عدم اصلاح موی خلاف شریعت صحبت گردیده است.

این سند توهین به کرامت انسانی و وجدان بشری و ناقض تمام حقوق و آزادی های انسانی مردم است که در مغایرت عام و تام با دین، آیین، فرهنگ و تاریخ افغانستان قرار دارد و مناقض تمام قوانین، بویژه قوانین مدنی و جزایی افغانستان و نورم های پذیرفته شدهء حقوق بین المللی است.

جالب است که در ماده (22) دوستی با «کفار» را حرام خوانده است که به مفهوم ابطال حشر و نشر چندین ساله شان با دوستان... و عقد توافق نامه های پشت پرده است.

 این سند در مغایرت با هر 30 ماده اعلامیه جهانی حقوق بشر قرار داشته و ناقض تمام ارزش های مندرج در میثاق های بین المللی است که افغانستان به آن الحاق و مکلف برعایت آن می باشد.

با تطبیق این «قانون» و این همه محتسب با صلاحیت عام و تام، مجموع افغانستان به زندان شهروندان آن مبدل گردیده است. البته آماج اصلی آن زنان است و زبان زن ستیزانهء سند تا آن حد خصمانه است که در ماده (14) حتی صدای زن را برخلاف آنچه مراکز معتبر فقهی حنفی، شیعه ، الازهر و ... نظر دارند، نیز عورت خوانده شده و این ماده بصراحت «اپارتاید جنسیتی» مصداق کامل پیدا می نماید.

زعامت طالبان با زن ستیزی و تحمیل اپارتاید جنسیتی، بیگانگی شانرا از تاریخ و فرهنگ افغانستان ثابت می سازند. چنین روش مذموم، در کشوری که مادر زبان دری رابعه بلخی است که حضرت جامی مقام والای معنوی آن عارفه را تمجید نموده است و زنان در شکل دهی قدرت شاهان جهانگشا همانند زرغونه انا و نازوانا سهم داشته اند و (60) سال که هنوز رهبر طالبان طفل بیش نبوده است، از همان قبیلهء خودشان محترمه کبرانورزایی فقید در جمع فعال ترین وزیر کابینه وقت بوده است و زنان برجسته (محترمه داکتر اناهیتاراتب زاد فقید از شهر کابل، محترمه معصومه عصمتی از شهر قندهار، محترمه شفیقه احراری از شهر هرات، محترمه رقیه ابوبکر از شهر کابل و همچنان محترمه حمیرا سلجوقی فقید بحیث سناتور منتصب) به همت خود و پشتیبانی بیدریغ مردم در پارلمان وقت انتخاب گردیدند.

اولویت و شرط اسلامیت ریش و حجاب است و یا بستن دروازهء کفر:

سوال اساسی این است که در افغانستان مسایل بی شمار و بحرانات بزرگ خانه برانداز وجود دارد که تداوم آن نه تنها قدرت طالبان را نابود می نماید بلکه هست و بود کشور را نیز به مخاطره انداخته است.

در افغانستان سه اکثریت بزرگ ( فقیران و مستمندان، زنان و جوانان ) وجود دارند که در احوال و شرایط اسفناک قرار دارند که بالاتر از نود فیصد بزرگترین تهدید برای افغانستان است. در حالیکه پیغمبر بزرگ اسلام (فقر را دروازه کفر) دانسته، اما "رهبر طالبان" با فراموشی این ارشاد پیغمبر، تنها به ریش و حجاب چسپیده است.

اخبار زیاد در مورد پروژه ای اقتصادی شنیده می شود: قوش تیپه ، پایپ لاین ها، کاسا یک هزار و ...و بر اساس تخلیل اقتصاد دانان مجرب تا چهل ملیارد دالر برای افغانستان وجود دارد. معلومدار است که با دوام بحران حقوقی و مشروعیت و تداوم انزوای بین المللی و عملکرد زعامت طالبان درین سه سال همه این پروژه ها از بین رفته و منافع ملی افغانستان قربانی لجاجت و تحجر رهبر و حواریونش میگردد و افغانستان در راستای پلانهای شوم و شیطانی دشمنان تاریخی ما و در کشمکش جاری جیوپولوتیک منطقوی و بین المللی به بحرانات جدید سوق داده می شود.

اضرار این "قانون" زعامت لجوج و تندرو طالبان:

• اسلام متساهل، معتدل و عنعنوی هزار و چند سال افغانستان که با عرفان و تصوف برخاسته ازین سرزمین به دین و آیین زندگی مردم مسلمان ما گردیده است؛ بدنام ساخته اند.
• مذهب میانه رو حنفی و شخص امام اعظم و همچنان روش عقلایی استاد بزرگوار شان امام جعفرصادق را در سطح فکر منجمد و عملکرد خشونت بار تان تنزیل داده اند.
• سیستم حقوقی اسلام را که در جمع سیستم های حقوقی جهان جایگاه و منزلت دارد، به ریش و حجاب خلاصه ساخته اند.
• این سند مشوق خشونت در جامعه بشدت پر التهاب، منقطب و کثیرالقوامی و مذهبی افغانستان و بسترسازی برای رشد بیشتر افراطیت و ذهنیت تکفیری است.
• از بوالعجبی های تاریخ که افزون بر استعمار، آفت دیگر ما که در دوام و منجلاب "استحمار" گیر می مانیم که درین سه شکست تاریخی یک قرن اخیر دمار از روزگار مردم مظلوم بیرون کرده و می؜نماید.

مردم حق دارند در برابر شما، فریاد وخشورانه حضرت سنایی را تکرار نمایند که:

مسلمانان، مسلمانان، مسلمانی، مسلمانی

ازین آیین بی دینان، پشیمانی، پشیمانی

 اصل مفهوم امر به معروف و نهی از منکر در دین مبین اسلام:

این مفهوم بحساب تفکیک و امر بر شایست و ناشایست در قرآن کریم در جملات خبری و در آیه آل عمران به لفظ امر(و لتکن منکم امته) آمده است که بر همگان واجب است تا در راه فلاح و رستگاری کوشا باشند. معنی لغوی معروف به عرف و عقل عرفی و اصل استحسان مذهب حنفی نزدیک است. بی جهت نبوده است که اصل امر به معروف و نهی از منکر را به «شرع» و «عقل» متکی دانسته اند.

البته تفسیرها، قرائت ها و عملکردهای ازین اصل در تاریخ اسلام وجود دشته است. واضح است که بنیادگرایان و تندروان ازین اصل استفاده سوء و ابزاری نموده اند. اصطلاح "محتسب" که به هیچوجه اساس قرآنی ندارد، در فرهنگ و ادبیات افغانستان بار منفی پیدا نموده است، چنانچه حضرت ابوالمعانی بیدل می فرماید:

صبرکن ای شیشه بر سنگ جفای محتسب

گردن این دشمن عشرت‌، خدا خواهد شکست

از تعصب، جاهلان دین هدا را دشمنند

عاقبت در چنگ‌این‌کوران عصا خواهد شکست

انگیزهء تمرکز استبداد شخصی رهبر طالبان و حواریون مقرب آن درنشر این "قانون"، استفادهء سیاسی و ابزاری از یک اصل دینی و تبدیل آن به شمشیر داموکلس بر فرق مردم و سلب حقوق و آزادی های آنان، بخاطر سیطره سیستم مخوف پولیسی و طراز کوریایی شمالی است.

سه سال حضور طالبان در قدرت مبین این واقعیت است که زعامت طالبان با ایجاد "ملاکراسی" طراز استبدادی شخص محور و تیوکراتیک، از شریعت «پیراهن حضرت عثمان» و سوته حافظ ساخته اند. تمام مسائل مربوط به حقوق اساسی مردم، تا آزادی زنان و تحصیل دختران را به شریعت حواله می دهند و هر کسی را که صحبت از حق و حقوق نماید، با شریعت (سوته حافظ) بر فرقش می کوبند. طور مثال در فقره یک ماده ( 17) در مورد مطبوعات می خوانیم:

«نشر مطالب که از شریعت و مذهب مخالف نباشد...»

تمرکز با لجاجت ادارهء طالبان به این موضوع و تشکیل یک وزارت مقتدر به این ارتباط، در واقع استفاده سیاسی از یک اصل دینی و تبدیل آن به شمشیر داموکلس بر فرق مردم و سلب حقوق و آزادی آنان است .

سخنگوی طالبان با تحکم خاطر نشان نمود که اگر مسلمانان بر این «قانون» انتقاد نمایند، ایمان شان را صدمه می زنند. چنانچه رهبر طالبان بعیت کردن را به جسم بی روح تشبیه نموده است.

زعامت طالبان با تطبیق این دستورالعمل مجموع «امارت» شانرا را در محدودهء اداره "امر باالمعروف" خلاصه نموده و از شریعت چتر کلان برای کتمان فساد و وسیله فشار بر مخالفان داخلی و انقیاد وزارت داخله و سایر دوایر مربوطه ساخته است.

با نشر و تطبیق این سند، گویا «یوم الحساب» روز قیامت را در روی زمین بر مظلوم ترین خلق خدا عملی می نمایند، تا با «دوزخ» ساختن زندگی شان راه بهشت موعود را بروی شان باز نمایند.

مکث مختصر به "افکار طالبانیزیم":

"طالبانیزیم" و آنچه از آدرس امیرالمومنین طالبان اهداف و سیاست اداره شانرا مشخص می سازد، ذهنیت تکفیری مبعث از مدرسه دیوبند پاکستان و نسخهء خاص برای افغانستان است.

"طالبانیزیم" قبل از همه فکرطالبانی، ایدیولوژی، تیولوژی و قرائت بدوی رهبری طالبان از دین مقدس اسلام است که بشدت افراطی، متحجرانه، مطلق گرا و منبعث ازمدارس دیوبندی طراز پاکستانی است.

"طالبانیزیم" ناقض حقوق و آزادی های مردم، بشدت زن ستیز است و در دشمنی با حضور زنان در جامعه و در جدل تاریخی مشروطه و مشروعه و در نهایت دشمنی با معارف، معرفت، روشنایی و علم قرار دارد و مبین و معرف آرمان ملای لنگ است که در اولین فرمان حبیب اله کلکانی نیز بازتاب یافته بود.

"طالبانیزیم" مغایرمنافع ملی و مصالح علیای افغانستان و در آخر کار به نفع مصالح و منافع  دشمن تاریخی وطن ما، پاکستان تمام می شود.

برخلاف تصور شماری از روشنفکران، طالبانیزیم فکر مدون و منسجم است که زعامت طالبان از آدرس امیرالمومنین و امارت اسلامی بخاطر تحقق آن تلاش می نمایند. مانیفست طالبان در کتاب «امارت اسلامی» تالیف اندیشه پرداز اساسی شان شیخ عبدالحکیم «قاضی القضات» بیان گردیده است. کارشناسان ملی و بین المللی بشمول سازمان ملل متحد، پنج تا هفت تن را سکاندار اساسی زعامت "طالبانیزیم" وانمود می نمایند. این اختاپوت و اژدهای هفت سر، در یکی از مهمترین کانون های جیوپولوتیک جهان و در پیچیده ترین بازی های استخباراتی بین المللی "رسالت" دارند، تا ارزش های مدرسه «اکوره ختک» را در افغانستان مستولی و به سلیقه مولاناهای خبیث و انگریزمشرب پاکستان و در مسیر اهداف کلان آن کشور سوق نمایند.

از بوالعجبی های تاریخ این است که در ورق گردانی روزگار، طالبان که تاجران دین (دین فروشان) را فرار دادند، اکنون خود، دین را گروگان گرفته و صاف و ساده فکر متحجر و دیوبندی خود را بمثابه اصل دین قرار می‌دهند و دساتیر امیرالمومنین خود را «عین» دین و واجب الرعایه می خوانند.

چنین جفا بر دین مستوجب چه مجازات است؟

دین که با (اقر أ) آغاز یافته و خداوند به قلم سوگند یاد نموده است و پیغمبر آن فراگیری علم را بر مرد و زن فرض خوانده است (طلب العلم فریضة علی کل مسلم و مسلمة ) تنها به گذاشتن ریش و رعایت حجاب خلاصه نموده اند.

از قرار معلوم، سنت پیغمبر بزرگ اسلام متکی براصل (خیرالأمور اوسط ها) متکی است و شخص امام اعظم ابو حنیفه و مذهب حنفبی ، به یسر (آسانی و میانه روی) در قبال مسائل سیاسی و چه در برابر موضوعات فقه متمایل است و تمایل عقلانی استادش امام جعفرصادق نوعی رجهان به تعادل در تمام مذاهب وجود دارد. البته در میان مذاهب چهارگانۀ اهل سنت، مذهب حنفی معتدل ‌ترین، عقلانی ‌ترین مذهب به‌شمار می‌رود که برپایه‌های قرآن، سنت، اجماع، قیاس، استحسان، عرف و مصالح مرسله استوار است.

 در شریعت اسلام مسأله وجود دارد که پیوند با واقعیت‌ خوانده می‌شود، بر اساس قاعدۀ «لاينكر تغيّرالأحكام بتغيرالأزمان» تغییر احکام با توجه به تغییر زمان مورد انکار قرار نمی‌گیرد؛ می‌توان گفت که احکام با توجه به زمان و زمین تغییر می‌پذیرند و این تغییرپذیری مورد انکار نیست.

 در اسلام متغیراتی وجود دارد که با توجه به واقعیت‌ها تغییر می‌یابند و واقع‌گرایی و انعطاف‌پذیری احکام اسلامی را نشان می‌دهد. احکام اسلامی با این ویژه‌گی می‌تواند با هر زمان و زمینی انطباق پیدا کند و ثوابت آن نیز محفوظ بماند.

رهبر طالبان در پرداختن به اصل امر به معروف، حتی امام غزالی را که از طرفداران تطبیق این امر بوده است و بر دو موضوع: «تأثیر گزاری » و «عدم ایجاد مفسده ها» تاکید می نماید، نادیده گرفته اند.

 در حالیکه در ذهنیت تکفیری و فکر طالبانیزیم، هیچ مجال و ضرورتی برای اجتهاد جدید بملاحظه نمی رسد. این در حالی‌ست که اجتهاد تا دین و انسان وجود دارد؛ باید دوام تداوم داشته باشد.  

 ولی، هیهات و افسوس

در کشوری که از هزاران سال صحبت از نبرد تاریخی اهورا و نور، علم و دانش مطرح بوده است و کلام بزرگان فرهنگ با ذهن و روان مردم عجین بوده است و مردم از هزار سال بدینسو با حدیث پیغمبر یزرگ اسلام، درین شعر حضرت فردوسی آشنا بوده اند که :

چنین گفت پیغمبر راستگو

ز گهواره تا گور دانش بجو

هم اکنون بزعم رهبر طالبان و حواریون مقرب او ، ، بزور «مسلمان» می سازند!!!

"امیرالمومنین" » و حواریون او که با تاریخ وطن و جهان بیگانه اند، متوجه نیستند که در سرزمین زادگاه امام ابوحنیفه و کشوری که در بیشتر از هزار سال بزرگترین شخصیت جهان سترگ جهان اسلام همانند حضرت سنایی ، حضرت مولانا ، شیخ الرییس ابوعلی سینا ، فارابی و علی شیر نوایی، پیر روشان، رحمان بابا ،سید جمال الدین افغان و ... را داشته و بزرگترین امپراطوران و شاهان علم بردار دین اسلام بوده اند ، در غیر آن بخاطر «مسلمان» ساختن مسلمان ترین امت اسلامی جهان اسلام ، بار ملامت نمی کشیدند.

جا دارد کلام وخشورانهء حضرت مولانا از دیوان شمس را ( که باری در مظاهره افغانان مقیم دنمارک بخاطر تندیس های بامیان در ( 2001 م ) خوانده بودم، تکرار نمایم:

هزار ساله ره است از تو تا مسلمانی

هزار سال دگر تا به عهد انسانی

راه حل واقعی کدام است؟ چه بایدکرد؟ و چه میتوان کرد؟

مطابق به نصوص قرآنی، سنت پیغمبر بزرگ اسلام و تاریخ هزار و چند سالهء اسلامی افغانستان و همچنان مقتضیات قرن (21) و نیازها و منافع ملی افغانستان و خواست مردم ما، این به اصطلاح قانون (کان لم یکن) است و الزامیت ندارد.

هرگاه امر معروف و نهی از منکر واقعی مطرح باشد، این امر است که مردم به این اوامر گردن نه نهند. خلع چنین "رهبر" و این ذهنیت تکفیری و حواریون جاهل تر از رهبر شان است، اولویت اصلی برای نجات افغانستان و از اهم منکرات پنداشته می شود.

 پس در گام نخست باید:

 اداره امر بالمعروف لغو گردد و سرپرست این اداره به محاکمه کشانیده شود.

باید از همین اکنون و حتی بطور سمبولیک و در بیرون کشور، منار دوم و تاریخی علم و جهل، با آرزوی پیروزی علم در افغانستان طراحی گردد. بدون شک در صدر فهرست سیاه این منار ، در جمع اربابان جهل ، اسمای آقایان "رهبر" و دو "شهبال او" مسولان وزارت های تحصیلات عالی و امر بالمعروف درج می گردد.

در برابر این همه ظلم بر مردم مظلوم، تاریخ و دین و آیین افغانستان و آقای "رهبر طالبان" ، در مقابله با "دارالخلافه قندهار" و ملاهای متحجر و کم سواد، باید به شخصیت بزرگ اسلامی و رهبر اولین مشروطیت کشور مولانا محمدسرور خان واصف قندهاری و رهبران بزرگ مشروطه خواه و آزادی خواه اقتدا نماییم که راه فلاح و رستگاری را در استقرار قانون و معرفت و معارف می دیدند.

مردم افغانستان با دین شان مشکل ندارند و منور واقعی هم دین ستیز نیست. اصلاً دین ستیزی، روشنگری نیست.

مشکل اساسی مردم با تاجران دین، ایدیولوژیک ساختن دین و تفسیر تندروانه از دین است. هرگونه تفسیر قومی، زبانی و مذهبی، دور شدن از درمان اصل زخم که همانا جهل است؛ می باشد.

دین مبین اسلام معنویت مسلط و دین و آیین مردم است که بگروگان گرفته شده است.

این حاکمیت قانون است که جایگاه رفیع معنوی دین را مشخص و از دستبرد جلابان سیاسی مصئون می نماید.

مردم و بویژه افغانان بیرون از کشور باید در یک «حی علی الفلاح تاریخی» به «حبل المتین» چنگ بزنند و بخاطر رفتن بیک نظام قانونمند، همنوا گردند . اکسیر اعظم، استقرار حاکمیت قانون و انفاذ قانون اساسی است.

نهضت مدنی سراسری در دفاع از حقوق و آزادی شهروندان بخاطر حقوق و آزادی، برابری ، مساوات و عدالت و اعمال حق حاکمیت ملی که بطور انحصاری و فقط و فقط مربوط مردم است، راه اندازی گردد.

اکنون زمانی آن گذشته است که مدرسه دیوبند بدستور انگریزان مصوبه صادر نماید و اخلاف ملای لنگ، شاه امان اله را لاتی، داود خان فقید را شهزاده سرخ، رهبران چپ را کمونیست و حامیان غرب را سیکولر و مباح الدم بخوانند.

اعتراض گسترده و همگانی افغانان در داخل و خارج کشور و بویژه در داخل اعم از زنان و برای اولین بار اعتراض روحانیون افغانستان و پیشنهاد مناظره با رهبری طالبان، مایه امید و در واقع پاسداری از «انقلاب امید» است

عدالت جوهر تاریخ و تحقق آن یکی از منابع مشروعیت است؛ آزادی رخ دیگر هستی انسان است که در فقدان آن انسان «می میرد»

همیشه بیاد داشته باشیم که :

گستاخی طالبان در نشر چنین اسناد، معلول ضعف جامعه بین المللی و سازمان ملل متحد در پاسداری از ارزش های قبول شده جهانی و تداوم سیاست های کجدار و مریز امریکا عامل و مشوق آنان است.

بدینرو :

بدون تگدی حقوق و آزادی خود از بیگانگان به وفاق منورانه و ملی متکی شویم! حق داده نمی شود؛ حق گرفته می شود و مردمی مستحق حقوق و آزادی است که خواستار آن باشند و برای آن مبارزه نمایند.

به آرزوی پیروزی علم بر جهل و نور بر ظلمت

                           با حرمت