بعد از سر گذشتاندن سردی ها، تاریکی ها و کاستی های ناشمرده زمستان، که امسال از زیبایی برف نیز شهر محل رحل افگنی ما، محروم بود، سرانجام طبیعت رخ زیبایش را با قدوم بهار، روشنی و نسیم گوارای آن بر روی جهانیان گشود. با زنده شدن و رنگین شدن دوباره ی محیط طبیعی، هوا و احساس انسان نیز شگفته می گردد، به جنب و جوش می افتد و در پی لذت بردن از آن می تپد

د نثری ادب د برخي د پاره

سید عبیدالله نادر

له هر اړخه چې نظر کوم ،او خپلي د لټون او تحقیق سترګي غړوم .په دي ماحول کې داسي یو سکون چې زړه ته پوره آرامی او کرار وبخښي نه مومم . هر چاته چې ګورم د دوکي او غلولو سوچونه کوي ، په هیڅ چا کې اخلاص نه دی پاتي ،زړونه د کیني څخه ډک دي او د ضمیرونو، دهلیزونو ته د شیطان ګذر لویدلی .هر څوک په ظاهره ځان ښه ښايی خو باطن یی ډیر هیبتناک دي .

دودیال 

مژده که آمد بهار

سبزه و گل بیشمار

آب فراوان به باغ

گشته روان هرکنار

ارواښاد مرزا جمعه ګل خان ساپی

د سمیع الدین افغاني لیکنه

زمونږکلي اوبانډې

درویشتمه برخه

ارواښاد مرزا جمعه ګل خان ساپي

الحاج مرزا جمعه ګل خان ساپی د ملک محمد شریف خان ځوی د فتح محمد خان لمسی په کال ۱۲۸۱ ه ش د لغمان ولایت د عمرزیو د خیراباد په کلي کې په یوې منوره کورنۍ کې سترګې دنیا ته خلاصې کړې دي ۰

خصوصي زد ه کړې یې د دري ژبې په ادبیاتو ،فقه ، صرف نحوه او نور دیني علومو کې د لغمان او ننګرهار په ولایاتو کې د مشهورو علماوو څخه ترلاسه کړې او تر هغه وروسته بیا د کابل د سروبي په ولسوالۍ کې د مامور په توګه ولس ته د خدمت جوګه ګرځیدلی دی۰

مده وروسته مرزا جمعه ګل خان ساپی د سروبي ولسوالۍ څخه تبدیل او د غزني ولایت د جاغوریو په ولسوالۍ کې د اداري مسئول په توګه په دنده وګمارل شو۰

دجاغوریوپه ولسوالۍ کې یې د صادقانه کار او فعالیت په پایله کې   بامیانو ولایت ته تبدیل او هلته یې هم د قدر وړخدمات تر سره کړي دي ۰

تر بامیان وروسته د بامیانو دخلکو سره د ښو مرودو په نتجه کې د بادغیس ولایت د بالامرغاب علاقه دارۍ د علاقه دار په توګه وګمارل شو او هلته یې په تقوا اوایماندارۍ او مردمدارۍ سره د هغه علاقه دارۍ خلکو ته د خدمت جوګه وګرځید۰

تر هغه وروسته لغمان ولایت ته تبدیل او د لغمان د امنیه قومندانۍ د جزا د امرپه ټوګه یې دنده تر سره کړه۰

الحاج جمعه ګل خان ساپی تر ۱۳۴۸ ه ش کاله پورې د هیواد په مختلفو ولایاتو کې وظایف تر سره کړل او په همدې کال تقاعد ته سوق کړل شو۰

مخکې مو وویل: هغه یو ریښتینی ، صادق ،په وطن مین او بادیانته انسان وو چې ټول عمر یې د هیوادوالو په خدمت کې صرف کړیدی۰

اروا ښاد جمعه ګل خان ساپی په کال ۱۳۶۲ ه ش کې له هغه مریضي له امله چې ورته پیښه شوې وه سترګې لدې فاني دونیا پټې کړې ، حق او ابدیت ته یې خپل روح وسپاره۰

انا لله و انا الیه راجعون

سید عبیدالله نادر

د فارسي ادب څخه په ژباړه 

یو بیګناه کس د یو حشمت او جلال خاوند پادشاه په وړاندی د یو کس په قتل مجرم و پیژندل شو ،پادشاه خپلو جلادانو ته حکم وکړ چې نور یي د کار څخه پرده اوچته کړئ ، او به عام بازار کې یي په دار ځوړند کړئ ، بیګناه چې د دار او په اصطلاح د پړي خبره واوریده ، نو د ځان سره یي ووییل : توکلت وعلی الله چې توکل دي وي په خدای ،   .

نوشته کریم پوپل

چهل دختران ، نام اماکن زیادی در کشورهای چون افغانستان ایران ازبکستان تاجکستان آذربایجان ترکیه گرجستان و اوکرائین میباشد . گفته میشود داستان چهل دختران یک داستان است که ساحه وسیع را پوشانیده است. از روی اماکن چنین استنبا ط گردید که این واقعه در زمان جنگهای متعدد قبل از اسلام و بعد از اسلام رخ داده است

ادامه در ضمیمه

مورخ ۲۰ فبروری ۲۰۲۰

داستان کوتاه

از کریم پوپل

گویند در شهری مردی زندگی می کرد دایم خماربود. نام این مرد عبدالعزیز بود. قصه کوتاه عبدالعزیز به نسبت اینکه تمام اعضای فامیل را از دست داده بود نشه می کرد تا غمش غلط شود و در باره جگر پاره هایش نه اندیشد.

سید عبیدالله نادر

ځیني قیصي که په هر منظور جوړي شوي وي خو انتباهی ، تعلیمي ، تربیوی ، او اخلاقي مخه لري ، خو په دي لنډه کیسه کې ، د انتباهي ، تعلیمی ، او تربیوی تر څنګ په آخره کې د هر دور فرعونانو د پاره یو پیغام لري ،د فیسبوک د یارانو څخه په اخیستنې سره ، ژباړن (سید عبیدالله نادر)

ژباړه د عبدالملک پرهیز

موږک د کروندې د خاوند په کور کې یو تلک و لید.

ولاړ او جرګ، پسه او غوايی يې ترې  خبر کړل.

ټولو موږک ته وویل دا ستا ستونزه ده

یو ښکلی طنز

ژباړه عبدالملک پرهیز

یوې انجلۍ کتاب پلوره  چې خپل معشوق يې و ليده چې د هغې په لور راځي، په دې وخت کې د انجلۍ پلار هم هلته نژدې ولاړ ؤ.

هلک ته يې وویل:

نوشته دلیپ سنګ
ترجمه ذیبح الله اسمایی
معذرت تحریری
نتیجه پاسخ به یک نامه که زمانی دانستم از بلیماران دهلی برایم نوشته شده بود به کجا انجامید؟ در نامه مذکور اقای نسیم  برایم اخطار داده بود و علاوه بردشنامهای بیشمار ، اتهام دزدی را نیز بالایم بسته بود. همانګونه که آقای نسیم نامه خود را بسته بود ، من نیزدهن خودرا بستم و چپ خودرا ګرفتم. مګر حقیقت انست که  او به جای خود ارام نه نشست. درنامه خود به تهدید من پرداخته و ګفته بود که اګریک بار موقع یافتم تمام استخوانهایت را جغل جغل خواهم کرد

طنزی از سرزمین هندوستان
 نوشته دلیپ سنګ
ترجمه  ذبیح الله اسمایی
عجایبات نیویارک افسانه ایست و ادم غیر مترقبه به انها مواجه میګردد.
یکی از ان عجایب که من به ان مواجه شدم این بود که در یک روزنامه خبر کوتاهی را به این شرح خواندم:
،، میتنګهای زنان و مردان بیوه مربوط  وادی شمال درخیابان ۳۲۱ ، کوچه واشنګتن برګنفیلد روز چهار شنبه ساعت هشت بعد از ظهر دایر میګردد. درمحفل دینس جانز موزیک مینوازد. رقص  وجود خواهد داشت و موجودیت کیک و قهوه نیز برکیفیت محفل خواهد افزود

امين الدين ( سعيدي )
ليکنه او ټولوونه :
امين الدين ( سعيدي )
دحق دلاري کلتوري ټولنه جرمنيڅو لنډى خبرى :اولسى ادب د اولسونو معنوي پانگه ده ، دغه په زړه پورى فکرى ټولنيزه پانگه د زمانى په اوږدو کى دټولنيز ژوند په خوره لمن کى دسترو ملى ارزښتونو په توگه تومنه اخلى .
انسان ټولنيز موجود دى دټولنيز ژوندله لوړو او ژورو ارزښتونو ډک بهير په ډاگه ښى چى که انسان ټولنه جوړه وى همدا انسانى ټولنه بيا پر خپل وار د انسان دشخصيت په جوړ ولو او لو رو ټاکلو کى ټاکلى بر خه لرى . داولسى ادب په تلپاتى بڼ کى متلونه ځانگړى ځاى لرى . متلونه هغه لنډى خو له معنى ډکى جملى دى چى هر يوه يى ځانته وزن ، خوند او انسان جوړونکى او لورى ورکونکى ارزښت لرى . متل دپيړ يو ژوند تجروبو پر بنسټ دفکر او پوهى حکمت بڼه ده .دغه لنډ خو په معنى کى پاخه او رسيدلى احکام دزمانى په تيريدو کى نه يو اځى خپل خوند او رنگ نه بايلى او دژوند پاڼى ئى خزان نه وهى بلکى پخيدو سره سم لا پسى پخيږى ځکه داد خلکو له زړو رواتى هغه خبرى دى چى مخامخ دخلکو زړونه لاره باسى

انجنیر عبدالقادر مسعود
متلونه او نقلونه د پښتو ژبې په شفاهي ولسي ادب یا فولکلور کې یوه غوره او په زړه پورې برخه ده، چې په لنډو خوندوروجملو، پاکو اوسپیڅلو ویناوو، افکارو او خوږو
الفاظواو حکمتونو کې د پښتني او انساني ژوند مختلفو اړخونو ته په ډیر عالي او جامعی ډول دعوامو خلکو په ژبه یومطلب او موضوع په ډیر بلاغت اوفصاحت تشریح
او توضیح شوی دی ، تر څو اوریدونکي اولوستونکي وکولای شي ترینه پوهه او خپل هدف او مقصدتر لاسه کړي .
متلونه دهرې ژبې یوه لویه او خوندوره ادبي برخه ده، او د پښتو د ژبې یوه بډایه زیرمه او شتمنې ده . متلونه د ولسي ادب په بڼ کې د عوامو وګړو ږغ دی ، چې په ولسي خبرو
اترو کې د پاخه او قوي استدلال، منطق او کلام ښکلا په کې نغښتې ده ، او هر متل ځانته یو ټاکلې پیغام لري، او ستونزمنواو کړکیچنوحالاتو ته داسی لاره غوره کوي،
چې د خلکو لپاره د قناعت او منلو وړ وي او څوک د شک او تردیدپه ګمان ورته و نه

ه دنمارکي نه دمحمد صفرخواريکښ ژباړه

ونې سترګې لري،ديوالونه غوږونه.(اسپانيا)

کچالوهم سترګې لري.(ناروې)

بدې سترګې له رڼاډډه کوي.(اسپانيا)

سړی دهغوسترګوپه وړاندې مقاومت وکړي، چې سړی يې نه ويني.(دنمارک-لوېديزيوليند)

ښې سترګې پټې نه شي پاتې کېدې.(دنمارک-يوليند)

له دنمارکي نه دمحمد صفرخواريکښ ژباړه
که کاڼی نه وي سولول شوی،له هغه غمی نه شي جوړېدی.(لرغونی چين)
ابي اوسره ياقوت دمعشوقواوشهزادګيوله پاره دي.(سوېډن)
له يوټکي سره غمی له يوبې داغه سيندني کاڼي ښه دی.(چين)
په هره ډبره کې غمی نه شته.(پيدرلول)
هګۍ
دسباله چرګوړي نه نن يوه هګۍ ښه ده.(عراق-عربي)

کتاب «زندگی و مبارزه من» که به قلم غفارخان نوشته شده است وبه واسطه فاروق فردا دانشمند کشور مان به زبان دری- فارسی ترجمه گردیده بدسترس علاقمندان این مرد ا سطور ای قرار گرفت.از زحمت وتلاش فردای عزیز در ترجمه این کتاب ارزشمند هم باید تشکری نمود که زمینه آگاهی از مبازات غفارخان را برای دری زبانان مان هم میسر گردانیده است.

د افغانستان لومړي اساسي قانون ته یوه کتنه د افغانستان د یوې حساسې تاریخي دورې د حقایقو په اړوند یوه ژوره او اپه زړه پورې څېړنه ده چې ددرنو لوستونکو لوستو او قضاوت ته وړاندې کېږي. دغه کتاب د ضمیمه په توګه دلته وړاندې کېږي

پورته ضمیمه پرانیزئ

لیکوال : محمد ابراهیم نعیمي

د لیکوال مقدمه: له پخوا څخه په دې سوچ کې وم چې د امریکا او افغانستان د اړیکو د شا لید او امریکایي وحشتونو او ناروا کړونو په تړاو چې د افغانانو سره یې کړي او ال دوام ورکوي څه ولیکم خو جرئت را سره نه و. کله چې د )په افغانستان، عراق او لیبیا کې د ناټو جګړې( د کتاب ژباړه پای ته ورسوله، ځان را ته وزګار ښکاریدي، ناڅاپه مې پریکړه وکړه چې خپل پخواني هوډ باید پوره کړم او د کتاب په لیکلو مې پیل وکړ. د کتاب لپاره مې له ډیرو السوندونو څخه ګټه واخیستله، ځینې

پاتې په ضمیمه کې ولولۍ

پښتانه د تاریخ په رڼا کې کتاب د پي ډي اف په بڼه ترتیب شوی چې تاسې کولی شئ دغه کتاب له لاندې لینک څخه د ضمیمې په بڼه تر لاسه کړئ

پښتانه د تاریخ په رڼا کې

ولي الله ملکزی 

د سپیرو غرونو، شګلنو دښتو او وچو ناوونو په متن کې، د تهذیب، مدني ژوند او اخلاقي معیارونو په نوم څه نه وو. ولی کیږدۍ په کیږدۍ د میکدو، ساقي او کړنګیدلو جامونو راج وو. د بدلمنو ښځو په جونګړو به سرې جنډې رپیدې، خاوندانو به خپلې ښځې له یارانو سره د یوې اونۍ او حتی یوې شپې لپاره یو بل ته لیږلې را لیږلې. د خلیل په سپینه ږیزه او د ذبیح په نازکو لاسونو جوړه کعبه د هُبَل په ګډون له لس ګونو بتانو ډکه وه.

مسجد قبه الصخره یا قبه المعراج  ( به ضم قاف وه) از جملۀ یک بخشی از مسجد الاقصی بوده که در داخل قلعه  تاریخی  بیت المقدس در تپه موریا  قرار دارد. ناگفته نباید گذاشت که این مسجد یگانه مسجد است که درهمۀ  ادیان ابراهیمی ( دین یهودیت، دین مسیحیت ودین مقدس اسلام ) بحیث شهر مقدس ومکان مقدس شناخته شد است. این  شهر بعد از مکۀ معظمه ومدینۀ منوره سومین شهر مقدس برای مسلمانان است.

بُراق نام مرکبی است که رسول الله صلی الله علیه وسلم در سفر اسمانی خویش در شب معراج فاصله راه بین مسجد الحرام در مکه معظمه ومسجد الاقصی را طی نمود.
محدثین می نویسند :

در سفر تاریخی که در ماه جنوری 2019 به بیت المَقْدَس ـ فلسطين  داشتم در هوتل بنام

   im Österreichischen Hospiz in Jerusalem )) در شهر قدیم بیت المقدس که با مسجد اقصی تقریبآ 5 دقیقه پای پیاده فاصله داشت زندگی میکردیم.

ما در بین مسلمانان مقیم این منطقه برخی از مظاهر طریقت صوفی را ملاحظه نمودیم و همچنان همچو طریقت و روشهای در مسلمانان زایرین مسجد بیت المقدس بخصوص بعد از نماز صبح نیز دیده میشد که برخی از مسلمانان به مجرد که از نماز