چرا ترامپ احتماالً نمی تواند آنچه را که نیکسون انجام داد» معکوس« آنرا انجام دهد
د برتانیا دپاره د اوکراین او روسیې جګړه ولې مهمه ده
ليکنه: حميدالله بسيا
د شمالي اتلانتيک په دفاعي سازمان (ناټو) کې تر نورو ټولو هېوادونو ډېر د اوکراين او روسيې د جګړې په فعاله ساتلو کې د برتانيا رول جوت دی ، نوموړی هېواد له امريکا سره له نږدې اړيکو او همدارنکه په ناټو کې له خپل نفوذ څخه په استفادې په هېوادونو فشار راوړي چې له اوکراین سره نظامي مرسته وکړي ترڅو قوي پاتې شي او د روسيې په مقابل کې ودرېږي، نوموړی هېواد په يو ډول غواړي دا اور بل وساتي، او ان د ټيګلراف د راپور له مخې د اروپايي هېوادونو او په ځانګړي ډول برتانيا له اوکراین سره د وسلو دومره نظامي کومکونه کړي دي چې اوس خپله د وسلو له کمبود سره مخامخ ده او ددې په اړه اندېښمن دي چې د خپلې دفاع لپاره څه شي نه دي ورپاتې . د برتانيا يوه لوړپوړي چارواکي له ټيليګراف سره په خبرو کې وویل چې اوکراين ته هر ټانک او هرې وسلې په ورکولو سره موږ د يوه ټانک او يوې وسلې له کمبود سره مخ کېږو.
همدارنګه له دې امله هم برتانیا د اوکراین کې د جنګ د روان ساتلو لېواله ده چې له روسيې سره پخوانۍ دښمني لري غواړي چې په يو ډول روسيه د اوکراین په جګړه کې راګيره او مصروفه وساتي او درګرده لګيا ده خپل متحدين او نور هېوادونه تشويق کوي چې له اوکراین سره مرستې وکړي او دا جګړه په پردۍ خاوره کې د پردي سرتېري له اوږې په دښمن ډزونه دي چې امریکا، برتانيا او نورو اروپايي هېوادونو ته پکې له مالي تاوان ماسوا بل هيڅ تاوان نه رسېږي.
په اروپایي ټولنه کې ډېری سیاستوال په دې باور دي چې اروپا د راتلونکې جګړو لپاره چمتو نه ده او که احیانن د روسیې له پوځ سره يې جګړه نښلي د مخامخ جګړې توان نه لري او روسیه د یو قوي او ښه تنظیم شوې ځواک په توګه د اروپایي سرتیرو لپاره ډېر ستر چلینج ثابت کېدلای شي.
د برتانیا بحري ځواک چې پخوا یې ستر نوم درلود اوس په خراب حالت کې دی، سلطنتي بحري ځواک د تاریخ له تر ټولو بدې دورې څخه تیریږي. د سمندرونو د ملکې حیثیت چې انګلستان درلود، اوس يوازې يو تاريخ دی.
د انګلستان د ځمکني ځواکونو وضعیت هم ښه نه دی، چې د اوکراین پر ضد حمله کې اصلي بار پر دوی وي. انګلیسي چلینجر ټانګونه، چې څو کاله مخکې کییف ته استول شوي دي ، د روسیې په جنګي عملیاتو کې خپل ځان ثابت نه کړ. دا ټانګونه د زړو توپونو او کمزورو وسلو په درلودلو سره د روسي بې پیلوټه الوتکو، توپخانې او حتی پیاده ځواکونو لپاره آسانه هدف ګرځي. اوکرایني چارواکي هڅه کوي چې دغه ګران قیمت ټانکونه په شا کې وساتي او د جګړې له لومړۍ کرښې څخه لیرې یې ځای پر ځای کړي.
د برتانوي پوځ د پیاده نظام وضعیت هم د اندېښنې وړ دی. په زړو SA-80 نظامي وسايطو سمبال برتانوي ځواکونو دا زغروال ګاډي له څلورو لسیزو راهیسې د برتانوي پوځ لخوا کارول کیږي او هیڅ ډول بدلون نه دی پکې راغلی.
په نورو هېوادونو کې ځای پر ځای شوي برتانوي ځواکونو باندې په دې هېوادونو کې د بشري حقونو، د خلکو د وژلو، او شکنجه کولو بلها تورونه دي . د "دي ډیټیل" راپور له مخې، د ۲۰۱۵ څخه تر ۲۰۲۰ پورې، برتانوي او امریکایي سرتیرو پر ۱۱۰۰ کسانو جنسي تېری کړی دی. دې وضعیت ته په کتو، ښځې او نارینه دواړه د تاوتریخوالي سره مخ دي.
اوسمهال د برتانوي پوځ د ځینو کړنو په اړه راپورونه او تورونه موجود دي چې د نړۍ په ګوټ ګوټ کې د جدي اندېښنو لامل شوي دي. دا تورونه ډېری وختونه د بشري حقونو د سرغړونو، د ملکي وګړو د وژنې او د جنګي جرمونو په اړه دي. دلته د ځینو مهمو قضیو په اړه لنډ معلومات وړاندې کېږي:
- افغانستان: داسې تورونه شتون لري چې د برتانوي ځانګړو ځواکونو (SAS) غړو د افغانستان په هلمند ولایت کې د ۲۰۱۰ او ۲۰۱۳ کلونو ترمنځ د عملیاتو پر مهال ملکي وګړي وژلي دي. د ځینو راپورونو له مخې، ځانګړو ځواکونو بې ګناه خلک وژلي او بیا یې د پټولو لپاره هڅه کړې ده.
- عراق: په عراق کې د برتانوي ځواکونو لخوا د بشري حقونو د سرغړونو تورونه هم موجود دي. د ۲۰۰۳ کال په بصره کې د تحقیقاتي راپورونو له مخې، داسې شواهد شتون لري چې عراقي بندیان د برتانوي سرتیرو لخوا شکنجه شوي او ناوړه چلند ورسره شوی دی.
- نور تورونه: داسې نور تورونه هم شتون لري چې د برتانوي ځواکونو لخوا په نورو هېوادونو کې د عملیاتو پر مهال د بشري حقونو سرغړونه شوې ده. دا تورونه ډېری وختونه د ملکي وګړو د وژنې او د جنګي جرمونو په اړه دي.
د دې تورونو په اړه د معلوماتو سرچینې: د برتانیا حکومت راپورونه د بشري حقونو د سازمانونو راپورونه او د نړيوالو رسنیو راپورونه دي.
برتانیا د ناټو یو له اصلي بنسټګرو او د لوېدیځ ستراتیژیک متحد دی. روسیه په اوکرلل برتانیا په اوکراین کې د پوځي مرستو، سیاسي ملاتړ او اقتصادي بندیزونو ته د غربي جګړې ماشین برخه ګوري چې د خپلې ستراتیژیکې ګواښېدو اندیښنه یې ګرځوي.
روسیه او برتانیا ستراتېژيکې ګټې سره په ټکر کې دي او له همدې امله برتانیا د اوکراین په ملاتړ سره د روسیې د پراختیا په وړاندې د خپل ځواک ښکاره کوي.
برتانیا د اوکراین په ګټه د رسنیو او معلوماتي جګړې کې فعاله برخه لري. د روسیې ضد تبلیغات او د نړیوالې ټولنې د نظر جوړول کې لوی لاس لري.
لنډه دا چې روسیه برتانیا د خپل ستراتیژیک ضد، د غربي فشارونو مشر او د اوکراین په جګړه کې د روسیې د سیاسي-پوځي موخو د ماتولو لامل ګڼي. د دې اړیکې شدت د دواړو هېوادونو ترمنځ اوسنی حال کې له اوکراين سره له بې سارو مرستو معلومېږي.
سیاستمداران افغان و جهان میګویند افغانستان به دولت مانند طالبان ضرورت دارند
نوشته کریم پوپل
سیاست مداران افغان و جهان میگویند افغانستان به دولت مانندطالبان ضرورت
داشت؟
با وجودیکه طالبان خشن رفتار میکنند ، از سواد کامل برخوردار نیستن ، دولت جمهوری یا شاهی را نساخته اند ، مشروعیت بین المللی ندارند، نیم از جامعه از سواد محروم کامل محروم ساختن ، قوانین اساسی ندارند ، موزیک ممنوع است شریعت آنها یعنی قانون آنها مردم را فرار داده وغیره.... در حقیقت طالبان مسایل حاد و ضروری کشور را که جهان نتوانست حل کند طالبان حل نموده و یا در حال حل است.طالبان در نظام سازی موفق تر پس از حکومت داود خان هستند. طالبان یا نظام مانند طالبان یک ضرورت طبیعی این جامعه است. دلیل آن ذیلاً به شما نگاشته میشود.(الف)(ب)
دولت طالبان چرا ضرورت این جامعه است؟
۱.امنیت که مشکلترین کار در افغانستان بود حل شده است. مردم در تمام قریه و قصبات میتوانند با امنیت کامل سفر کنند.
۲. طالبان یک دولت با غرور بوده در قصه هیچ دولت و کس نیست . امریکا روسیه چین به نوع میخواهد با طالبان در دوستی را باز کنند. طبعیتاً از طالبان خوف دارند.
۳. در دولتهای سابق مردم به رئیس جمهور و هرکی که دلشان میخواست دشنام میدادند. اتحاد افغانها از دست رفته بود. طالبان فوقلعاده متحد یک دست و یک آواز بوده به رهبر خود فوقلعاده احترام می کنند. در حالیکه در دولتهای سابق کشور پر از جاسوسهای خارجی نوکران کشورهای پاکستان ایران ازبکستان تاجکستان روس عرب وغیره بود. بعضی تلویزونهای افغانستان نمایندگی از یک کشور خارجی میکرد.(۱)
۴. دکتاتور است. افغانستان به نسبت جنگ ۴۳ ساله افراد ظالم قاتل مردم فریب ،مردم آزار، آدم ربا ، طفل فروش زور گو ، جاسوس ، نوکران خارجی ، دزد ، راه گیر ، چور و چپاول گر خانه زمین دارایی و فروش مواد مخدر تربیه نموده بود که در دوران کرزی و اشرف غنی عملاً فعالیت می نمودند. جامعه ما به خصوص کابل زیبا را در انحصار اعمال کثیف خود داشتند. در حالیکه طالبان این پدیده های بد جامعه را نابود کرده است. و این کار آسان نیست .(۲)
۵. دوکتوران و شفاخانه های تبدیل اعضا همه مسدود شده دکتوران آن پا به فرار گذاشتند
۶. در دولتهای قبل لنده غری خود سری بی قانونی زور گویی بی انتها زیاد شده بود. بیاد دارم ممتاز برادر زاده سیاف و برادر زاده های دلگی مشرفهیم وغیره را . گویند برادر زاده های فهیم با ۲۰ نفر مسلح داخل سرای شهزاده میشد یک نفر تاجر را با خود می ربود بواسطه طیاره هلیکوپتر از میدان هوایی کابل به تخار می برد بعدا پول میخواست. همین مسله به کوش بارک اباما رسیده بود تا آنکه فهیم مرد و برادر زادهایش هم فوت نمود ولی لنده غری ادامه داشت.در حکومت طالبان این مسله محو گردیده است.(۳)
۷. در قریه ها ولسوالی ها مردم از دست زور گویان به ستوه آمده بودند. کنون وجود ندارد. در کابل که پایتخت بود ، در دشت برچی محقق در پغمان سیاف و خویش قومش در قرغه ملاعزت در خیرخانه شورای نظار فهیم در دهسبز اله گل و ملا تره خلیل پادشاه بودند هرچی دلشان می خواست می کردند.(۴)
۸. انتحاری بم پرانی قتل ترور به احد اقل خود رسیده است. که باعث تباه شدن هموطنان بی گناه ما میشد.
۹. در دولتهای قبلی ۲۳ گروه تروریستی فقط وظیفه بم قتل و بی امنیتی را داشتند در حالیکه کنون همه درکنترول طالبان است . متباقی ازین کشورگم شدند.(۵)
۱۰. ماده بسیار مهم و اساسی، افغانستان از پلانهای شوم پاکستان که منبع در آمد سران پاکستان بود نجات یافت. سازمان استخباراتی پاکستان به بهانه که در افغانستان دولت کفر است یا کفر آمده احزاب تنظیمها و گروه های تروریستی ساخته بدین ترتیب ملیارد ها دالر از اعراب و غرب بدست می آورد . کنون برعکس شده این بلا بالای خودشان بیک آفت تبدیل شده است.(۶)
۱۱. مسله سمتی قوم گرایی ملیت گرایی زبانی آنقدر زیاد شده بود مردم تصور می کرد که این خاک به جز تجزیه دیگر راه ندارد. سر مسله تذکره الکترونیکی چه جنجال پیش آمد که دولت عاجز مانده بود. یک دانشگاه می گفت دیگر پوهنتون یکی وزارت دفاع می گفت دیگر وزارت پدافندی. امریکا که بزرگترین قدرت جهان است در این کشور بیش از ۱۰۰ ملیت وزبان وجود دارد ولی همه خودرا امریکایی و زبان خودرا انگلیسی می شمارند.
۱۲. خطر تجزیه بر طرف شده تجزیه گران پا به فرار نمودند.(۷)
۱۳. تطبیق پلان اقتصادی به ۹۰ الی ۱۰۰ رسیده است. در حالیکه در وقت کرزی به جز وزارت مخابرات وزارت معارف تحصلات عالی و وزارت های غیر سکتوری و تولیدی تطبیق پلان بطور عموم ۲۵ فیصد حد اعظم به ۴۵ فیصد رسیده بود پس از ۲۰۱۳ بتدریج پایین آمده درسال ۲۰۲۰ به ۱۲ فیصد رسیده بود. دولت کنترول برگمرکات و بعضی معادن را از دست داده بود. از گاو غدود بدست دولت می رسید.
کاهش کمکهای جامعه بینالمللی، شرایط امنیتی خراب و کاهش اعتماد یا بی باوری سرمایه گذاران به اوضاع افغانستان از فکتورهای است که سبب رشد نامناسب در سالیان حکومت غنی شده بود.(۸)
- در دوران حکومت کرزی بین سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۱۳ رشد اقتصادی سالانه بهطور اوسط ۹٫۰ فیصد بوده در حالیکه در دوران حکومت غنی فقط ۲٫۳ فیصد در بین سالها ۲۰۱۴ و ۲۰۱۷ بوده است.
۱۴. کنترول بر واردات بنام بازار آزاد از دست دولت خارج بوده اموال غیرضروری بر کشور وارد می گردید . این مسله باعث فشار بر تولیدات داخلی گردیده بود.
۱۵. رشوه خوری و فساد اداری به اوج خود رسیده بود. کسی در قصه عمران وطن نبود رشوه هدف را تعین میکرد. در شهر کابل پروژه های خانه سازی توسط رشوه تثبیت می گردید. شهرک ها و بلند منزل های بدون کیفیت بدون معیار اعمار گردید که حالا مردم فهمیده اند که در چه خانه های زندگی می کنند. با رویکار شدن طالبان این مسله محو گردید.(۹)
۱۶. دموکراسی دریک کشور مترادف با سطح پیشرفت و دانش مردم پیش می رود. در حالیکه در افغانستان عقب مانده و ۷۰ فیصد بیسواد، دادن دموکراسی۱۰۰ فیصد به مردم باعث بی قانونی لنده غری معتادشدن ، رشوه خوری و دها پرابلم دیگر گردیده بود.
۱۷. پس از به قدرت رسیدن طالبان، ممنوعیت استفاده از دلار و روپیه پاکستان در معاملات محلی، تشدید محدودیتها برای آوردن آرزهای خارجی از خارج از کشور، غیرقانونی کردن تجارت آنلاین و همچنین مجازات زندان برای کسانی که این قوانین را زیر پا نمایند باعث بلند رفتن ارزش پول افغانی گردید.(۱۰)
۱۸. برای دول های کمک کننده عمده خارجی حق داده شده بود که دو یا یک وزیر را انتخاب نماید. ایران به نسبت کمک کردن با ناتو حق انتخاب یک وزیر را گرفت. او بخاطری که افغانستان از اب خود استفاده ننماید تورن اسماعیل را وزیر آب و برق انتخاب نموده بود. نتیجه آن شد که افغانستان به عوض اینکه برق صادر کند باعث واردات برق گردید. درحالیکه افغانستان ظرفیت ۵۶۰۰۰میگا وات ظرفیت برقی دارد. افغانستان فعلا ۲۵۰ میگا وات تولیدی و ۵۰۰ میگا وات برق وارداتی دارد.این خیانت نابخشیدنی است.(۱۱)
۱۹. سرمایه گذاری شرایط بسیار خاص و امنیت عام و تام میخواهد. طالبان هرنوع شرایط را برای سرمایه گذاری باز گذاشته اند. شاید شما سوال کنید که طالبان باعث بی امنی میشد. این حقیقت است که یکی از رکن بی امنی طالبان بوده است. ولی ما از افغانستان و دولت آن یاد خواهم نمود. دولت طالبی شرایط را برای سرمایه گذاری ۱۰۰ فیصد باز نگهداشته است.
.
منبع
الف. کشورهای که علاقمند بودند تا طالبان بالای قدرت بیایند نوشته شده در ویبسایت بی بی سی
https://www.bbc.com/persian/afghanistan-58268582
ب. معاملات مخفی تا طالبان به قدرت رسند.
https://www.radiozamaneh.com/682920/
۱. رمز موفقیت طالبان در چه است ویبسایت بی بی سی
۲. طالبان نشانه روش دکتاتوری نوشته شده در ویبسایت ۸ صبح
https://8am.media/fa/the-taliban-and-the-clear-signs-of-dictatorship/
۳.ظلم ممتار در شکردره در ویبساید شکردره
۴. خدا حافظ زور گوی در ویبساید الاماره
https://www.alemarahdari.af/articles-and-views/
۵. گروه های تروریستی که در افغانستان می جنگید در ویبسایت خبر گزاری صدای افغان
۶. تروریسم منبع در آمد و پیشرفتهای اهداف سیاسی پاکستان است.در ویبساید شبکه اطلاع رسانی افغانستان
https://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=157473
۷. خطر تجزیه افغانستان در ویبساید بی بی سی
https://www.bbc.com/persian/afghanistan/ashid
۸. اقتصاد افغانستان از سال ۲۰۰۲ الی ۲۰۲۱ نوشته بنده در ویکی پیدیا انگلیسی و فارسی در اخیر صفحه تطبیق پلان
۹. دو بر سه خانه های خود سر در شهر کابل در ویبساید ۸ صبح
۱۰. گزارش بلمبرگ در مورد موفقت های طالبان در حفظ ارزش پولی در ویبسایت شفقنا
https://fa.shafaqna.com/news/1656957/
۱۱. ظرفیت برقی افغانستان ویبسایت دوچ ویله
موفق باشید
مفتي منیر شاکر یو حق ویونکی رښتنی مبلغ
سید عبید الله نادر
ارواښاد مفتی منیر شاکر د مارچ په پنځلسمه د ۲۰۲۵ کال د روژي مبارکی په پنځلسمه په بمی چاودنه کې په خپل جومات کښي شهید کړای شو،
پیښه د اورمړ تهاڼې په حدودو کې په پېښور کښي وشوه ،
ارواښاد مفتی منیر شاکر یو حق ویونکی او بیداره سړی وو ،چې د ده ویناوي او تبلیغونه ټولي د حق په لاره کښي وي . .
او د ده ویناوي تل بیدارونکي اړخونه درلودل ، د ده ویناوي او تقریرونه ، د اِمن ، سولي ، یو والي او د کرکي او نفرتونو د لیری کولو له پاره وي .
د پنجابی استعمار او ظلمونو سخت مخالف وو.او د پنجاب د پوځ لاس وهنی یې په افغانستان کښي هم غندلي ،
پر حکومت پوځ او پنجاب استعمار او ملایانو یې سختی نیوکې کولې چې دا په خپله د ده قاتلین هم په ګوته کوي، چې قاتلین یې باید څوک اوسي . .
پر حکومت او د پوځ پر کړنو او د پولیسو ادارو په چلند یې تل نیوکی درلودی .
په پوځ یې نور لاره ورکه کړې وه ، او ډالری کارو بار ته یې ورته ډیره خطره ورپیښه کړې وه .
قاتلین یې هغه کسان دي چې د دوي مفادات د ده د وینا له زوره په خطره کې ول، د دوی کارو بار په خطره کې وو.کار او د هغه او دهغه ملایانو او پوځ او استخبارتی شبکو د ډالری جنګونو مخه یې ډب کوله.
او د هغه ملایانو پر ضد یې مبارزه کوله چې متحجره ډله وه ،
چې د دین څخه یې د امرار معیشت او د پیسي پیدا کولو وسیله ګرځولی وه .او پر دین او مذهب یې تجارت کاوه ،
او د هغوی مفادات د دي د تبلیغ له وجهی په خطره کښي ول ، نو د هغوي له خوا دی ووژل شو .
که نه همدغه نعرې ، او سوری خو دا ټول روښانفکره ډله درګرده وهي ،چې سوله اَمن،او مونږ سوله امن غواړو ،او د پښتنو او بلوڅو خیر غواړو
او خپل د کورو حجرو او جوماتونو له پاره خیر غواړو . .
ارواښاد منیر شاکر د ډیرو ملایانو وینا ګانی هم د سوال لاندی راوستی
مفتی شاکر په رشتیا ویلو او حق ویلو شهید کړای شو .
مفتی شاکر د هغه ډلو چې د پنجابی استعمار غلامی کوي ، شدیدأ مخالف وو.
قاتلین یې ښکاره دي ، هغوي چې پښتنو او بلوڅو ته اَمن نه غواړي ،او د پښتنو او بلوڅو د سر سودا کوي ، او د ډالری جنګونو او نیابتی جنګونو طرفداره او راوستونکي دي،او دي جنګونو ته لمنه وهی ،او جنګالیو سره مرسته کوي . دا ډله د ده قاتلین دي .
مفتی منیر شاکر د هغه کسانو چې په افغانستان کښي د ښځو د تعلیم ، دکار او د بیان د آزادی مخالف دي ، د دي ډلو یې ډیر مذمت کاوه .
او دا متحجره ډلي یې غندلي.او د پنجاب استخبارتی لاس وهنې یې په افغانستان کې شدیدأ غندلي.
او هغه کسان چې :
د پښتنو او بلو څو د حجرو خیر نه غواړي ، او د سر سړی ورته وژني ،او یو غمخوار ورته نه پریږدي.د دي ډلو یې مذمت کاوه .
تر هغه ځایه چې د ده یو څو ویناوي یې چې هغه به هم ډیری لږي وي ، ما اوریدلي دي نو تبلیغ یې ډیر اغیزناک وو ،
په مرګ یې ډیر خلک و دردیده او په ښو او درنو الفاظو یې دی و نازوه او ډیرو د ده وژل د پنجاب د پوځ لاس و باله
یوې خور په نامه د فرزانه کوچۍ دا څو کرخي یې چې ما د ده د مطلب څخه همدا څو ټکي اخیستی لیکلي یې دي.
(نن مې ټولنیزې رسنۍ کتلې، ډیر زیات شمېر افغانانو د مفتی منیر شاکر په شهادت د غم او درنښت پوسټونه کړي وو. دغه ستر شخصیت یو مخلص عالم، داعي او د حق غږ وو . چې ټول ژوند یې د حق ویلو او د قام د حقونو لپاره وقف کړ.
هغه د ظلم او جبر پر وړاندې ودرېد، د خپلې داعیې لپاره یې مبارزه وکړه او په پای کې یې د شهادت لوړه درجه ترلاسه کړه. د هغه ژوند د پښتنو لپاره یوه روښانه بېلګه ده؛ الله دې ورته جنت الفردوس ورنصیب کړي او کورنۍ او لارویو ته دې یې صبر ورکړي.)
بله خوا د پښتنو د ژغورنۍ د ملی غورځنګ مشر منظور پشتین په خپله پاڼه کې لیکلي دي ،
(د ظلم او جبر پر خلاف یو قوي غږ، ښاغلی مفتي منیر شاکر، په شهادت ورسول شو.
په دې پیښې واقعاً موږ ټول ملت ډېر غمجن یو.
هغه وخت، چې د وخت حاکم به د رښتیا ویلو په سزا سرونه پرې کول، په هماغه وختونو کې د پښتنو مشرانو او ځوانانو، د هر ډول مزاحمتي وسیلو د نشتون باوجود، د حق او رښتیا غږ په جرأت پورته کاوه او مبارزه یې کوله.
سرونه یې پرې شول، خو ټیټ نه شول.
په دې سخت وخت کې، ان شاءالله، موږ پښتانه به د ښاغلي مفتي صاحب د کورنۍ سره په هر ډګر کې ولاړ یو.
الله تعالی دې مفتي صاحب ته لوړ مقام نصیب کړي. آمین.
د نامتو شاعر ادیب عبدالباری جهانی څو ټکي غمرازی د مفتی منیر شاکر پر شهادت او وژل کیدو
انا لله و انا الیه راجعون!
(د پښتنو د ستر عالم او د د ینی او اجتماعی حقایقو مبلغ مفتی منیر شاکر په شهادت د زړه له کومي خواشینی سوم. حق متعال دي د هغه شهادت قبول کړي او اولادونو، کورنۍ او زما په څېر ټولو علاقه مندانو ته یې د زړه صبر او عوضونه غواړم.
زما په ټول اوږده ژوند کي مي د مفتي منیر شاکر په څېر هر اړخیز دیني عالم او زړه ور او خوله ور انسان نه وو لیدلی. زړه ته مي نه لویږي چي زما په باقي پاته ژوند کي دي بیا د هغه په څېر زړه ور دیني عالم ووینم او فکر نه کوم چي د پښتنو بدبخته قوم دي بیا په ډېرو زمانو کي داسي خوله ور او زړه ور انسان وویني.
مفتي منیر شاکر د خُرافاتو، پیرانو او تاجرو ملایانو، چي نن ورځ یې بازار ډېر تود دی، داسي دښمن وو چي هغوی یې د زغملو حوصله نه درلوده او باید چي حوصله یې نه درلودلای. هغه د مُلایانو له خولې ناروا پیسې راګرځولې. هغه د پیرانو لنګرونو ته تاوان رساوه. هغه خلک د اسلام د دین واقعی او حقیقی مفهوم او مطلب ته متوجه کول.
مفتی منیر شاکر یوازي زړه ور او خوله ور دینی عالم نه وو. هغه د پښتنو د ځوان مشر منظورپښتین ترڅنګ دونه په نره ودرېدی چي د ګوتو په شمېر ملایانو به یې جرأت کړی وي او یا یې ښايی نه وي کړی.
شهید مفتي منیر شاکر د لر او بر پښتنو ګډ رهبر وو. د آی ایس آی او د دې منحوسي جاسوسي شبکې په زرګونو مزدورو او تالۍ څټو مُلایانو د هغه په پاکه وینه لاسونه سره کړل. هغه زړه ور شهید په خپله هم د خپل شهادت وړاندوینه کړې وه خو د خواشینۍ ځای دا دی چي نور د هغه ځای داسي تش سو چي په پنځوس کاله نور به یې هم څوک ډک نه کړي. حق متعال دي د هغه قاتلان او ټول هغه کسان چي د هغه په شهادت خوشاله سوي وي په سزا ورسوي. )
آمین
بده به نه وي چې د منیر بونیری دا شعر د طنز په کلام کې یې ډیر اوچت ګذار پر متعصبینو ، او تیاره ذهنتونو پر خاوندانو کړی ،چې د مفتی منیر شاکر د ژوند تصویر کشی کوی ، چې ارواښاد د حق وئیلو په لاره کښي خپل قیمتی حیات د لاسه ورکړ ،
کلام د منير بونيری
وينـې تـه اوبـه وايـه کـه ژونــد کـوې
سپينې سپينې مه وايه که ژوند کوې
کفــــر ته د سره کفـــر مه وايـه
مړي ته اوده وايه که ژوند کوې
سپې ته ازمرى کارغه ته باز وايه
سپکو ته درانه وايه که ژوند کوې
دلته ژوند په لوي منافقـــت کېږي
زهرو ته خواږه وايه که ژوند کوې
يه منيره ځان بې نيټې مه وژنــه
بدو ته مې ښه وايه که ژوند کوې
د مفتی منیر شاکر ټولې ویناوي ثبت دي ، چې ده هر چا ته خپل پیغام پری ایښی دی ، او د هر چا د سوال ځواب په کښی شته، د مخه لدې چې ووژل شي د پولیسو ټولو ادارو ته یې د ځان د خطری په هکله خبرداری ورکړی وو ،
مفتی منیر شاکر د اوضاع او حالاتو نه ډیر با خبر انسان وو.
د ټولو دوستانو د مینه والو ښکلي خبری خو به يې ډیره ستونزمنه وي چې په دي مختصر کښي یې ځای کړم خو خپله لیکنه لنډوم.
الله تعالی دي منیر شاکر و بخښی او جنتونه دي نصیب شي، او دهغه کورنۍ او ټولو خواخوږو ته دي صبر جمیل په برخه شي
د کوميډین تراژيدي!
ليکنه: حميدالله بسيا
تاریخ د هغو مشرانو تل په ښو ټکو یادونه کوي چې په سوله يیزو لارو یې خپل هېوادونه او ملتونه د پرمختګ څوکو ته رسولي ، او تاریخ د هغو مشرانو کیسې هم لري چې د جګړې له کبله یې خپل ملتونه تباه کړی دي. د ۲۰۲۲ کال په فبرورۍ کې روسيه او اوکراین په جګړه کې ښکېل شول ، چې نه یوازې د دواړو هېوادونو لپاره، بلکې د نړۍ په کچه یې ستر بدلونونه رامنځته کړل.
ددې جګړې يو حیرانوونکی اړخ دا و چې د اوکراین مشر ولادیمیر زيلينسکي ، یو سیاستوال نه، بلکې یو کوميډین و، چې په سياست کې یې هیڅ مخکینی بکګراونډ نه درلود. هغه په تلویزیوني نندارو کې د یو فرضي ولسمشر رول لوبولی و، خو ناڅاپه په حقیقت کې د هېواد او بيا د پيل کړې جګړې د مشرۍ موقف ته ورسېد.
ددې جګړې اوږدېدل، له اوکراين سره د امريکا او نورو هېوادونو بې باوره ملګرتيا، د اوکراین ویجاړۍ، د زيلينسکي ناسمه مشري، او د سولې له لاسه تللي فرصتونه دا ثابتوي چې دا یوه ستره تراژي او غميزه ده چې اوکرآین ته بې له ورانۍ، ويجاړۍ، جغرافيا له لاسه ورکولو، د ميليونونوخلکو له بې کوره کېدلو او په لسګونو زرو له وژل کېدو هيڅ هم په لاس ورنغلل.
اوکراین د روسیې لپاره یوازې یو ګاونډی نه و؛ بلکې تاریخي، کلتوري، او اقتصادي خورا ټينګې اړیکې یې لرلې. د شوروي اتحاد تر ړنګېدو وروسته، روسیې تل هڅه کړې وه چې اوکراین د خپل نفوذ په ساحه کې وساتي.
زيلينسکي د ولسمشرۍ له پیل راهیسې، پر ناټو او لوېدیځ ملاتړ کلکه تکیه وکړه. روسیې څو ځله خبرداری ورکړ چې اوکراین دې د ناټو غړی نه شي، خو زيلينسکي دا خبرداری جدي ونه ګاڼه، د اوکراين په ختيځ کې د هغو سيمو د خلکو ځورول یې پیل کړل چې مورنۍ ژبه یې روسي وه او همدارنګه د ناټو او لويديځ پراخېدونکي نفوذ، او د اوکراين پرلپسې سرغړونو پوتین اړ کړ چې له دې ګاونډي هېواد سره په جګړه کې ښکېل شي .
د زلنسکي د مشرتابه ځينې نیمګړتیاوې دادي چې د احساساتو پر بنسټ پرېکړې یې وکړې او کوي یې . جګړه چې پیل شوه، زلنسکي ته د ۲۰۲۲ کال په پسرلي کې د سولې د خبرو اترو فرصتونه برابر شول، خو هغه يو هم ونه منل. پر لوېدیځ یې بېساری اعتماد وکړ هغه فکر کاوه چې لوېدیځ په مرسته به روسیه ماته کړي، خو لوېدیځ یوازې محدود ملاتړ وکړ. د پوځ کمزوری مدیریت ،د سرتېرو او وسلو کمښت، او د عملیاتو ناکامي د اوکرایني پوځ ضعف ټکي وو. د اوکراین د پوځ که څه هم د ۲۰۲۲ په اوايلو کې، بریاوې لرلې، خو وروسته روسیې خپله ستراتیژي بدله کړه، او د جګړې وضعیت بدل شو.
د جګړې له امله، د اوکراین اقتصاد سخت وځپل شو ، جي ډي پي یې ۳۰٪ راټيټه شوه، میلیونونه کاري فرصتونه له منځه ولاړل، صنعتي مرکزونه ویجاړ شول، نړیوال پانګوال د اوکراین له بازارونو ووتل ، میلیونونه اوکراینيان کډوال شول، د برېښنا شبکې ویجاړې شوې ، خلکو رواني ستونزې پيدا کړې ، جګړه اوږده شوه او ملت یې له اوږدمهاله بحران سره مخامخ کړ.
د جګړې له پیل څو میاشتې وروسته، روسیې او اوکراین د سولې خبرې اترې وکړې. د ترکیې، چین، او نورو هېوادونو هڅه دا وه چې جګړه پای ته ورسوي. روسیې د اوکراین د بېطرفۍ غوښتنه وکړه ، خو زيلينسکي رد کړه. لوېدیځ غوښتل جګړه اوږده شي، ځکه چې روسیه یې کمزورې کوله خو ددې جګړې دوام د اوکراین لپاره يوازې تباهي رامنځته کړه.
که زيلينسکي له روسیې سره سوله کړې وای، ښايي اوکراین د جګړې له تباهۍ ژغورل شوی وای. صنعت، اقتصاد، او زیربناوې نه وای ویجاړې شوې. میلیونونه اوکراینیان به نه وای کډوال شوي. د هېواد راتلونکی به روښانه وای.
دا جګړه یوازې د سیاست، اقتصاد، او نړیوال ځواک پر سر جګړه نه وه، بلکې دا د اوکراین د ملت لپاره یوه نه ختمېدونکې تراژیدي وه. اوکرايني سرتېري خورا ستړي سرګردانه او ډېری وژل شوي او ټپيان شوي دي او اوس یې په ختيزو جبهو کې چې جګړه دوام لري، او د دې تراژیدي وروستۍ صحنې روانې دي د اوکراین پوځ له سختو ستونزو سره مخ دی، بشري قواه یې بیخي کمه شوې نظامي تجهيزات نه ورته رسېږی او سرتېري یې په ډول ډول رواني ناروغيو اخته دی ان دا چې د اوسني حکومت پر وړاندې د بغاوت غوښتنه کوي.
څو ورځې دمخه د اوکراين د ۹۵ مې هوايي بريد لوا د ځانګړې قطعې قواماندان يوه ويډيو په ټيلګرام کې ښکته پورته کېدله او بيا پرې ځينو رسنيو راپورونه هم وليکل چې په بې فايدې جګړې کې د داسې ښکليتيا يادونه یې کوله چې نه ختمېدونکې ده.
دا ويډيو چې د ۹۵مې هوايي لوا د یو قوماندان لخوا جوړه شوې، نه یوازې غواړي له اوامرو سرغړونه وکړي، بلکې د هیواد د لوړ پوړو پوځي او سیاسي مشرانو په اړه هم د بې باورۍ يادونه کوي. د خپلې جنګي تجربې او د خپل هیواد د مبهم راتلونکي په اړه د اندیښنې په څرګندولو سربېره د لیشي په مستعار نامه دا قوماندان سرتیرو ته وايي چې د پوځي وسايلو د تخریب، د رسمي دندو په اجرا کې ضعف، د پرېکړو په ورو پلي کولو دې تمرکز وکړي او که یې لاس رسېږي تجهیزات او وسلې دې غيرفعاله کړي يانې په يو ډول سرتېري قسمي بغاوت ته هڅوي.
که چېرې دا خبرې ریښتینې وګڼل شي، نو د اوکراین د وسله والو ځواکونو دننه ژوره نارضایتۍ ښیي ځکه دې خبرو کې یوازې نیوکه نه ، بلکې د اوسني حکومت پر وړاندې د فعالو اقداماتو غوښتنه کېږي.
لیشي په نامه دا مستعار شخص چې د یو تجربه لرونکي قوماندان په توګه ځان په ويډيو کې ښکاره کوي، د مشرتابه لخوا د دوی د پلورلو او خيانت خبره کوي. هغوی زیلینسکي له امریکا او روسیې سره په همکاري تورنوي او د زيلينسکي او د هغه د حکومت پر وړاندې د عمل کولو لپاره د ۹۵مې لوا چمتووالی اعلانوي.
خو که دا ويډيو جعلي هم وي د بي بي سي او نورو رسنيو راپورنه دا په ګوته کوي چې د اوکراین د پوځ د مورال کمزوری شوی دی او داخلي خورا ستونزې لري.
او په جګړه کې ښکېل هېواد په دننه کې بل بغاوت هېواد لا د بې ثباته کولو خواته بيولی شي.
لنډه دا چې په ناټو، اروپا او امريکا او نورو زبرځواکونو تکيه کول د کمزورو هېوادونو لپاره يو ډاډ او ملاتړ نه دی، بلکې دا هېوادونه به تر هغو پورې چې خپلې ګټې یې خوندي وي په خوا کې ولاړ وي خو چې کله یې وموندله چې نورې يې ګټې نه دي خوندي په هماغه ورځ يو سل او اتيا درچې تغيير کوي او په سپين ميدان به یې خپل سيال ته پرېږدي چې تاسې يې اوکراين او امريکا تر منځ اړيکې د ښه مثال په توګه ليدلی شئ چې اوس پرې د فشار او زور له امله نور هغه څه هم مني چې امريکا یې غواړي او د قيمتي او نايابه معدني موادو پټو او استخراجولو ته یې زړه دی.
بر سر دو راهی، انتخاب غیرممکن!
سیامک بهاری
«از اول فروردین ۱۴۰۴ خدمات بهداشتی، درمانی، معاملات ملکی و حق ایاب و ذهاب، اسکان، تحصیل و . . . به اتباع غیر مجاز ارائه نمیشود».
با پایان مهلت آمایشها تا اول فروردین، با مسدود کردن هر روزنه امیدی بر بهبود وضعیت میلیونها نفر که از بد حادثه ناچار به جمهوری اسلامی ایران پناه آوردهاند و هرگز پناهی نیافتند، جهنمی زیر پای مهاجرین و پناهندگان افغانستانی دهان باز کرده است. نه جایی برای ماندن نه پایی برای رفتن! دو راهی غیر قابل انتخابی است که مقابل آنان قرار داد شده است.
جان صدها فعال سیاسی و جامعه مدنی و نظامیان پیشین در خطر جدی است! اخراج فلهای پناهندگان و مهاجرین افغانستانی به بهانه "مجاز و غیر مجاز"، وضع قوانین ضد پناهندگی و محروم کردن از حق پناهندگی وضعیت غیر انسانی و اضطراری فاجعهباری خلق کرده است.
حکومت اسلامی ایران آنان را مقصر و عامل گرانی و بیکاری و مصائب اجتماعی معرفی میکند. با چشم پوشی عامدانه بر فاجعه تمام عیار انسانی ، زن ستیزی و محرومیت از حقوق اولیه اجتماعی، فقر و فلاکت گسترده در افغانستانِ تحت حکومت طالبان را، کشوری امن اعلام کرده است: «اتباع افغانستانی با توجه به ثبات نسبی ایجاد شده و سیاستهای اعلامی حاکمیت فعلی افغانستان، هیچ مانعی برای بازگشت به کشورشان وجود ندارد، بنابراین طبق هماهنگیهای صورت گرفته با سفارت افغانستان، این افراد میتوانند به کشور خود بازگردند . . .»
وزارت کشور تحت نام "ساماندهی اتباع افغانستانی و شناسایی اتباع خارجی" با طرح آمایشهای مکرر با رشوهگیری و سرشماری و بازشماری اتباع، همزمان با هجوم گسترده و سازماندهی شده نیروی انتظامی، به دستگیری و اخراج و رد مرز کردن فلهای و تحقیرآمیز چندین هزار نفره در روز، فاجعهای انسانی رقم میزنند.
هزاران کارگر مهاجر مستأصل افغانستانی علیرغم به جان خریدن خطر گذر از مرزهای مینگذاری شده و ناامنترین راهها، رد مرز میشوند و ناچارند مجددا با پرداخت هزینه سنگین همین راه را مجددا برگردند، در جستجوی کار و یافتن لقمهای نان در بازار بیرحم کار سختترین و تحقیرآمیزترین شرایط را بپذیرند!
دفتر سازمان ملل باید مسئولیت خود را بپذیرد و پاسخگو باشد. هیچ انسانی غیرقانونی نیست! پناهندگی جرم نیست، مهاجرت حق همه انسانهاست. حق شهروندی پناهندگان افغانستانی در ایران باید به رسمیت شناخته شود. حمایت از پناهندگان و مهاجرین افغانستانی را باید سازمان داد!
