{slide=د اندیښنو سفر }

زه په ژړا او اندیښنو دا ، ســـــــتا له ښاره ځمه

په خپل غمـــــــو او په سلګو ، له دې دیاره څمه

عمرونه سترګی زما ستړي ستا په لاره کې شوی

اوس په سفر له تریــــــــــــــخوالي د انتظاره ځمه

داستـــا په غم کې می آرام و صبر ورکړ له لاس

زه د دردونو طـــــــــــــوفانو کې ، ناقراره ځمه

لـــــــکه کشتی چې شی راګیره د طو فان په څپو

زه ړنګه بنګه ستـــــــا غمو کې ، پدې لاره څمه

هر چا سره وي په دې بڼ کې ، له خزان هم امید

زه بد نصـــــــــــــیبه بی بهرې له دې دیاره ځمه

کمزوری بخته څــــــــــــــخه چاوته فریاد وکړمه

چې یک تنها په دې خوارې کي ، بی له یاره ځمه

{/slide}{slide=آزمایش} 

چی می دا ستـــــا خوږي ترخــي منلي

ستـــــا محبت کي ســـــــــــلسلي منلي

څوک به لا خوښ په زنڅیرونو نه وي

چي یي د زلفو، زولــــــــــــــنــي منلي

چي بیخودۍ کې، ستــــــــا د غمه وڅم

ساقي د لاســـــــــــــــه می پیالي منلي

زاهده ما خو د حســــــــــاب له ویری

په څـــــــــــان می زر ځله توبی منلي

په تورو شپو کې ســتا د سترګو په یاد

ســــــتا د غمـــــــونو قافلي منــــــــلي

څنـګه به سترګي زما ســــتړي نه وي

چي ستــــــا کوڅه کــي می پیري منلي

زړګۍ زمــا ســـــــــــل پرهارونه لري

چی د آشنـــــا شونډی می ســری منلي

نور آزمایش څــــــخه وتلــــــــــی یمه

څکـــــــــــه چی ما ،سړۍ تودي منلي

 {/slide}{slide=د درد پیغامونه } 

هر دم می ، زړه تـــــه ستـــــــا یادونه رسي

زما په قســـــــــــــــمت کې ، کړاونه رسي

واړه جهان که ، خو شحالي کې وي ډوب

ما ته لـــــه هر خوا نه غمـــــــونه ، رسي

چي د عالــــــــم غمونه ، واخـــــــلم په سر

زمــــا غمـــګین زړه، تــــه دردونه رسي

هریو ژوندون څــــخه ، خـــــوندونه اخلي

ما ته نصــــــــیب کــــــې ، آزارونه رسي

په سســــــت بنیــــــاد چي د دنیـــــا وژاړم

ما ته د اوښــــــــــکو کـــــاروانونه، رسي

هر یو غــافل کړي ، په دي چمــــــن تغافل

ماته په برخــه ، فریـــــــــــــــــادونه رسي

چي په هر ګل ، او خار و خـــس کړم ژړا

راته د اوښـــــــــــــــــکو دریابونـه ، رسي

چي یو شیبــــــه کړمه ، درد من زړه قرار

بیـــــــــا راته رمز کې ، پټ رازونه رسي

هلته چي ځان کي ، بل جـــــــــــهان وینمه

عـــــــــبرت غوږو تـــــــه آوازونه ،رسي

خلک د وصل په ، ساحــــل کي دي ناست

ماته د هجر طـــــــوفـــــــانــــــونه ،رسي

کلــــه له ځان او له جــــهان شم غــــــافل

کلــــه تر عرشـــــــه می، آهــــــونه رسي

هیڅ وخت فـــارغ له بیــــخودئ نه ، نه یم

چي ستا د سرو شو نډو ، جــامونه ،رسي

چــــــــي مړ احســـــاس راته، راوپاروي

د زړه تارو ته ، چــا لاســـــــــونه ،رسي

نه یم خبر چي می ســــــــتومـــانه زړه ته

له کومــــــــــي خوا نه ، پیغـــامونه رسي

 {/slide}{slide=زما مشرب }

 {/slide}{slide=نیمګړی دنیا }

  کال ۱۳۷۷پیښاور

څوک د نیمـــــــــګړی ارمانو سره ځي

څوک د دردونو طــــــــــوفانو سره ځي

څوک وی بی باکه له حســــاب و کتاب

څوک د ګنـــاه، له سیــــــلابو سره ځي

څو بی احســـاسه بی نشــــــانه شی مړ

څوک د احســــــــاس د غلبلو سره ځي

څوک تیروی، په بیدردی خپل عمــــــر

څوک د دردونو، طـــــــوفانو سره ځي

تل په دنیـــــــــــا کي ، بیدران پاتی وي

احســـــاس خاوند، عالی فکرو سره ځي

څوک بی خبره ،له رموزه د عــــــــشق

څوک یي په شړنګ ، د زولنو سره ځي

څوک وي خوشحاله ، په دوام کي د عمر

څوک د دنیا نه ، د تو بــــــــــو سره ځی

چا ته یو ګوټ هم، د طـــــــــالع نه رسی

څو ک ارمــــانونو ، ډک جامو سره ځي

چا سره نه وي ، د بشــــــــــر درد و غم

څوک یي په غم کي ، اندیښنو سره ځي

څوک نه لری، په خپل خاطر کي ملال

څوک یو دفتر، د خــــــــــاطرو سره ځي

چا ســــــــره نه وي ، په زړګي داغونه

څوک د زخمي زړونو، داغــو سره ځي

چا سره نه وي ، پّه سترګــــــــــو کي نم

څوک یي د اوښـــــــــکو دریابو سره ځي

تل وي غمجن ، دا غمــــــخواران د بشر

چی له دنیا نه ، ارمــــــــــــانو سره ځي

{/slide}{slide=لټون}

څوک وي د زړه په ستر ګو ړوند ، په غوږو کوڼ

چا وي پرانستـــــــــــــــــــي ، خپلي ستر ګي د لټون

څوک وي ډوب شوی ، د اســـــــــــرارو سمندر کې

څوک وي حســـاب په شمیر د مړو، کې په ژوندون

څوک په رمز او اشــــــــــــــارت باندی ، رسیږي

څوک هوښیــــــــــــــــار نشي ، په سل رنګه بدلون

څوک مکتب ، د روزکار څخه استــــــــــــــاد شي

څوک سړی نه کړې ، تعلیــــــــــــــم ، د افلا طون

په زرګونو افســــــــــــــــــــــــــانو به، بیدار نشي

په هــــــــــــــــــــغو چي ، جوهر نه وي د سمون

په سرنای د اســــــــــــــرافیل به، هم ویښ نه شي

چي نشـــــــــــــــــــــــــــه په هغو نه وي، د پاڅون

عبـــــــــــــــــــــــــارت د هرې پاڼي، یو دیوان دی

که عبرت سترګي کړې خلاصــــــــــې، په ګردون

معرفت ډیوي تیارې کړلي ،روښـــــــــــــــــــــــانه

چی د جــــــــــــــــــــــــهل په تیارو شو ، سباوون

پنجرو کې، د اوهامــــــــــــــــــو مونږ ایسار یو

جـــــــــــــــــــهالت څځه مو نشته دی ، خلاصون

لا تر اوسه مـــــــــــــــــــو ژوندون ، د مغارو دی

بدوی ژوند څــــــــــــــــــخه ، نشته زمونږ بیلتون

{/slide}{slide=تیاره ذهنیتونه}  

دلــــــــته بیدو کــــــې ، څوک بیدار نه پریږدي

دلتـــه د ځان نه ، څوک هوښــــــیار نه پریږدي

چي د پردې شاته ، دښمـــــــــــــــن کړي رسوا

احســــــاس خــــــاوند ، او خبر دار نه پریږدي

دلـــــــــــــــته دي لوبی ،مـــــــعرفت په ناموس

دعلــــــــــــم و فن دلـــــــــــــته آثار نه پریږدي

چي ترې نه ویره کړي ، په خـــــــوب کې غلیم

د خپل دښـــــــمن د سترګو خــــــار نه پریږدي

ذهنـــــــــــــــــــــــــــــیتونه دي ، تیاره د خلکو

چي په میدان کې ، شهـــــــــــــسوار نه پریږدي

د آرزو دبڼ ، نیالـــــــــــــــــــــــــګي شولو وچ

ځــــــکه چي باغ کي ، څوک مالیار نه پریږدي

چي خـــــــــپل وطن غواړي ، مشرق د سر تاج

داسي دردمن ، سیاستمــــــــــــــــدار نه پریږدي

تل وژل کیږي ، غمـــــــــــــخواران ، د بـــــشر

په دي وطن کې ، اهل کــــــــــــــــار نه پریږدي

چي وي روښــــــــــــــانه ، مـــــعرفت په ډیوی

داســــــــــی څراغ ، په دغـــــه لار ، نه پریږدي

چی وي بیمــــــــــــــــــارتل ، په کــــــړاو دوطن

د سید حـــــسن په څیر ، بیمـــــــــــار ڼه پریږدي

داســــــی غمـــــجن ، چي د وطن په حـــــال کې

ژړا شــــیون لري شــــــــــــــــــعار ،نه پریږدي

چي په خـــــــــــــــپل قام ، او خپل وطن وي مین

د سید جمـــــــــــال غوندی ، غمخوار نه پریږدي

په ســــر دارئ چي یي، نازیږي ملـــــــــــــــــت

لـــــــــــــکه اکبر غـــــــوندي سردار، نه پریږدي

چي د دردمنو ، سترګو تور وي همـــــــــــــــیش

سید اسمــــــــــــاعیل غوندي ، نامدار نه پریږدي

مهـــــــــــــــــــــار دی تل د بي هنرو، په لاس

اهل تدبیر ته ، دا مهــــــــــــــــــــــار نه پریږدي

چي یي تو یږي ، له زخمـــــــــــــــــی زړه ویني

داســــــــــــــــــي دردمن ، په دي دیار نه پریږدي

خران وهلی ، دا ګلشـــــــــــــــــــــن دی ، زمونږ

دلته په باغ کي څوک ،بهــــــــــــــــار نه پریږدي

تل وي حــــاکم ، په دي چمــــــــن دا قـــــــــانون

چي د بلـــــــــــــــــــبلو چغـــــــــهار ، نه پریږدي

تیــــــــارې په ګور، د ارمــــانو شوي خـــــورې

دلتــــــــــــــــــــه څوک شمع، په مزار نه پریږدي

زخمي زخمی کړي، د دردمــــــــــــــــنو ، زړونه

پرهار علاج ته پرســـــــــــــــــــــتار ، نه پریږدي

نادره مه خوره ، د زړه وینـــــــــــــــــــي دي نور

چي دلته وړ ، د افتـــــــــــــــــــــــخار نه پریږدي

سید عبیدالله نادر

{/slide}{slide=دردمند مهربانان } 

‏
{/slide}{slide=څلوریزې}

لوړ مکــــــتب د فلسفی دی ، روزګار

لوی استـاد دی ، د نادان او د هوښیار

د عبرت نښي پرتي دي هر زمـان کې

صاحبدل که وي ، په زړه باندی بیدار

«««««««««««««««««««««««««««

د اجل څخه مو نشته دی ، خلاصون

که په پوهه ، ارسطو شــو ، افلاطن

بوعلی که ســــقراط کــه بقراط وو

د دي تکي د معــنی ول ، په لټـــون

«««««««««««««««««««««««

په ژور فکر چي وکتل خپل ځــــــان ته

کوږ رفتار د دي جهــــان او د زمان ته

چي د عقل می نظر په عــجز ، پریوت

دومره لوړ شومه ، چي وختم آسمان ته

«««««««««««««««««««««««««««

په سو چــــونو زړه ته می ، رانغلو قرار

نه خیالات د فلسفی می شــــــــول ،مـهار

شیرین عمر ، په حیرت کې رانه تیر شو

خو ښکاره نه شو ، د پردي شاته اسرار

««««««««««««««««««««««««««««

لا جوړ نه وي ، دوه دیواله مو د کور

اجل راشي ، په ټړون کې شو د ګـــور

آرمانونه آرزوګــــــانی شي نیمـــګړي

دي دنیا نه په ســـــفر شــــو په بل لور

«««««««««««««««««««««««««««««

خاورې شوی دي ، سرونه په فکرونو

په تحــــــــقیق د حقیــقت او ګرویږ نو

فلسفیانو ډیری شپی دي سبــــا ، کړي

د خلقت په اندیښنو ، او په ســــوچونو

««««««««««««««««««««««««««««

د دردمنو می په حــــال شـول ، قلم زړونه

چې احسـاس یی کړل ، زما د زړه دردونه

کاتبــــــان می د کرام ټول ، په ژړا ، کړل

چې له اوښکو نه می جوړ کړل ،دریابونه

{/slide}{slide=نوی هنکامه }‏  ‏

{/slide}{slide=ازلیت}

د خدای تعالی په ثنا او ضفت کې  

درنه چوپتــــیا کــــې ، دا د لوی آسمـــــان

ستا د قدرت او عظمـــــــت ، نښــــــــي دي

په تـــــور تورتم، د سمــــــــــــــندرو په تل

ســــــــــتا د بی شانه ، ازلیت نښــــــــي دي

په دروند رفتـــــــــار، او قدمــــــــــو د عدم

ستا عظـــــــمت ، او ابدیت نښــــــــي دي

په وران ویـــــــجاړو ، ادیرو کـــــــې د ډار

ستا د قدرت او د هیــــــــبت ،نښــــــــي دي

تورو تیارو ، او ظلـــــــــمت کــــــې د شپو

ســـــتا دغرور، او صــــــلابت نښـــــي دي

په طــوفــــــانونوکې ، د بحرونو ســـــــــتا

د جبــــاریت او قهــــــــــاریت نښــــي دي

درنه چوپتیا کـــې، د زمان و مـــــــــــکان

ډیر عبرتنــــــــاکه ، د قدرت نښـــــــي دي

هلتــــــــــه چي چـــــــا ورته نظر نه رسي

ستا د نظــــــام ، د پراخیت نښـــــــي دي

په سراسر د حیرتنـــــــــــــــــــــــاکه نظام

ستـــــــــــــا لایزاله ، حریت نښــــــــي دي

په درست ســــرحد د کـــــایيناتو کې ، ستا

د لوړ شوکت او حاکمیـــــــــــــت نښي دي

په رمــــوزاتو د عــــــــالم کــــــې ، همیش

هـــر یو غــافل ته د عبرت نښــــــــــي دي

چي په جوړښت کې ،ســــتا د کون ومکان

ستـــــــــــا د تدبیر، او درایت نښـــــي دي

ګردنده ســــــــتورو ، او نظام کې د شمس

د لازوال ، خود ارادیت ، نښــــــــــــي دي

اســــــرارو ډکه د وجـــود مـــــــــــاڼی کې

ستا د رفـــــعت و، الـــــوهیت نښــــــي دي

په کـــــــاڼو بوټو د چمــــــــن کـــــــي وینو

ستاد حشمـــــــت او جـــلالت نښــــــــي دي

هر کاڼــــئ بوټـــئ ، عـــــــبرت بین د پاره

دي چمن کــــــې ، د مـــعرفت نښــــــي دي

په هر اندام او په وجـــود کـــــي زمـــــونږ

ستــــا د پو هني ، او حکمــــــــت نښي دي

شور و فریاد د بلبــــــــــــــــــلانو، ســــحر

ستا د ثـــــــنا ، او د صـــــــفت نښــــي دي

{/slide}{slide=د عبرت ګذر ګاه }

له ســترګو می د اوښــــکو دریابونه ، لـــکه باران ځي

چې وینمه له مخي می ، څــــه خواږه خواږه یاران ځي

د عبرت نښـــي به نور څـــه وي ، ګذر ګــاه کې د دنیا

یو په یو چې مو لــه مخي ، هره ورځی آشــــنایان ځي

پښــیمانه د هفــــــــــتو ، مـیاشتي ورځـــــو او د کـــــلَویم

ځکه هر لمحه د خولي نه می ، آهـــــــونه او افغان ځي

بی قدرۍ او بی ارزۍ کې ، ښه وخــتونه رانه تیر شول

چې د عمر په بازار کـې ، اوس هر څه رانه ارزان ځي

په ویره ویره درومومم ، په هـــر ګرزونې ، او پیچومو

چې دیوان په قـــــــــافلو کې ، په څیره کـې د انسان ځي

چې په لاره تیریدل ، ښـــایسته ښــــــــــــــایسته ، مخونه

اوس د وهم دې کـــــــوڅو کې ، اهرمن او شیطانان ځي

د عزلت په ګوټ کې ناست یم ، له هر څه نه بی پروا یم

خو قدرت د هنـــګامو پســـــــي ، څــــــو تنه نادانان ځي

هر مشرب د سر بازۍ ، د خــــود فروشو ، خاصه نه ده

د وطن په میــــــنه مست هم ،څو بیــــخوده ، عاشـــقان ځي

لا به ډیری جــــــنازې ، د معرفت دلـــــــــته کې ، وشي

که تیارو کــــــــــــې مو د جــــــهل ، د علم طـــالبان ځي

دښمــــــنانو په خپل پوهه ، ښـــه وختونه مـــــــهار کړي

هر لمحه زمونږ له مـــــــخي ، فرصــــتونه د دوران ځي

دا آرمـان به مــــــو دسولي ، په هیڅــــــــــکله پوره نشي

چې د اَمن فیصــلي ته ، بیســــــــواده شــــــــوده ګان ځي

د ضمیر او د وجـــــدان له محکمی نه به ، خلاص نه شو

که نا هیلي زمونږ له دَر څخه ، بی وزلي او خواران ځي

د ګلـــــــــونو په اســرارو پوهیـدل هم ، کـــــــــرامت دی

پوهـــــــیدو د دغي رمــــــز ته ، تل تر تله بلـــــبلان ځي

بیا دا چا راته وژلي ، دا د دي لارې مشـــــــــــــــــعلونه

چې په تورو تروږمو کې مو د هــــیلي کــــــــــــاروان ځي

خاوندان د علــــم وفـــــن یي راته ټـــــــــوله زندۍ کړي

خامخـــــــا به د قسمت و فیصــــلي ته ،لیونــــــــیان ځي

څوک مــعراج د انســـــانیت هم، معرفت په رڼا غـــــواړي

څوک له خپل جهل او جها لـته ، په لاره د حــــیوان ځي

{/slide}{slide=څلوریځي }

څو څلوریځي چې ټولینیزي بڼه لري

««««««««««««««««««««««

سمسور به دا وطن شي ، په زیار او په زحمت

آباد به دا وطـــــن شي ، په کــــــار او په همت

په مټو د ځـــــــوانانو ، په تدبیر د عــالمـــــانو

جوړیږي ، له ډاګــــونو ، ویرانو څــخه جنت

«««««««««««««««««««««««««««

نړۍ په مخ تیــاره شـــــوه، له خـــــــــــــپله جهالته

تر قیـــــــامته به ویښ نه شو ، لــه خـــوبه د غفلته

کاروان له مخي تللی ، مونږ لاس تر زنۍ ناست یو

لـــه پاڼـــــي د تاریخ څــخه ورکیږي ، زمونږ پتــه

«««««««««««««««««««««««««««««

زړه ضمیر می معرفت کې کړې ، روښانه

چي مشکل می شي ، په علم باندی ، آسانه

روح او تن می ، جهالت کې په عذاب شو

د خــلاصـــــون لاره ده ، تا سره رحمانه

««««««««««««««««««««««««««««

چي سمبال په عـلم و فن شی ، زمونږ نسلونه

و راتلونکو ته ښــــکاره شی ، زمــونږدرونه

نو راځــئ چــي د دي لـــــوړ آرمــان د پاره

نوري ختمی کړو ، په خپل مینځ کې جنګونه

««««««««««««««««««««««««««««««

د هوس څخــه چــــــي تیر وطـــــنداران شي

چی په نفس باندی حاکم زمونږ ، مشران شي

ژر تر ژره ، په یقـــــــــین سره به ګــــوری

چي دا وران ویجــاړ ډاګــــونه ، ګلستان شي

««««««««««««««««««««««««

{/slide}

{slide=‎غزل}

{/slide}

{slide=غم}

لا چې څومره ډېر زړیږي لا مستیږي

دا بد بخته درد د اور واخلي بلیږي

سترګې پټې کړم چې خدایه ته یې هېر کړې

غم دې ومسکیږي وخاندي خندیږي

زه یې توره کعبه هسې مقدس کړم

بس ویرونه دي طواف کوي تاویږي

تا به وې چې ژونده زما عمر د ستا وي

قدرت ومنل په ټوکو نه پوهیږي 

ستا د سترګو پیمانې چې خدای چپه کړې

یو په بل پسې خمونه دي رالویږي

د قدرت بې انصافۍ ته حیرانیږم

چې په خپلو ګلو ګډ شي پرې رالویږي

زه به څنګه دا فاني دنیا کې اوسم

چې دې هر قدم کې یاد دی را یادیږي 

اصولي دې غمو دومره زهیر کړی

لکه ونه چې زړه شي را ماتیږي

جمال ناصر اصولي

{/slide}{slide=ما او تا مینه کړې}

{/slide}