نویسنده : کیتی کیلی)Kelly Kethy )
منبع وتاریخ نشر : انتی وار »72-10-7102 .»
برگردان : پوهندوی دوکتور سید حسام »مل« .

از سال 1002 و با هزینه ای 000 میلیارد دالر، ارتش آمریکا باعث
تلفات جبران ناپذیر و وحشتناک در افغانستان شده است

ادامه در ضمیمه

محمدروښان ښاد

په پام کې ده چې مسکو به د سلواغې په ۱۶ او ۱۷ نېټه د افغان سولې په اړه د یوې ناستې کوربه وي، مګر عجیبه داده چې په دې غونډه کې افغان حکومت ته د ګډون بلنه نه ده ورکړل شوې، چې له همدې څخه د دې ناستې د جوړونکو د کږو ارادو او د غونډې د پایلواټکل کېدلی شي.

په داسې حال کې چې ټاکل شوې د سبا سه شنبې او بل سبا چهارشنبې په ورځو کې په مسکو کې د افغان سياسيونو او وسله والو طالبانو تر منځ ناسته ترسره شي؛ دلته په کور دننه يې په اړه بيلابيل غبرګونونه پيدا شوي دي. هغوی چې په دغه غونډه کې د ګډون نيت لري؛ غونډه د سولې او بين الافغاني خبرو لپاره د لار پرانيستل يادوي. خو حکومت او کارپوهان بيا په داسې حال کې چې طالبان له حکومت سره خبرو ته غاړه نه ږدي؛ په دغه غونډه کې د افغان سياسيون ګډون له طالبانو سره د مرستې په مانا بولي چې غواړي حکومت د مشروعيت له بحران سره مخ کړي

ماسکو د فبرورۍ په ۵ مه او ۶ مه طالبان او یو شمېر هغه افغانان میلمانه کړی چې ځانونه د افغان مرکزي حکومت مخالفین او ناراضیان بولي. طالبان ماسکو ته د خپل دې کودتا يی شعار سره ورځي« که واک ته ورسیږي د افغانستان ۱۷ کلنه اردو،، ملي پولیس او ملي امنیت به منحل کړي»، خو بلخوا د دولت په مخالفینو او ناراضیانو کې هم چې ماسکو ته ور روان دي له نیمايي زیات پخواني کودتاچیان دي. دلته سړی ویلی شي چې د ماسکو په یاده غونډه کې به د سولې د خبرو اترو

ژباړه: محمدروښان ښاد

اشرف غني په خپله وروستۍ وینا کې وویل چې هیڅ قدرت ورباندې د ګندمک معاهدې غوندې سند لاسلیک نشي تحمیلولی. د ګندمک معاهده په ۱۸۷۹ میلادي کال کې امیرمحمدیعقوب خان او د برتانوي هند استازي په کابل کې لاسلیک کړه. د دې معاهدې

محمدروښان ښاد

په دې کې شک نشته چې سوله د هر افغان لویه هیله ده، خو دا هم باید ومنو چې پر سوله د هر چا له لوري هیڅ ډول معامله هیڅ عاقل او بالغ افغان ته د منلو وړ نه ده او نه هم هیڅ ګاونډي ته د دې اجازه ورکوي چې له افغان سولې څخه داسې ګټه پورته کړي چې خپل ځان اباد او موږ خدای مکړه برباد کړي.

محمدروښان ښاد

د ولسمشر کرزي دوره او د هغې دورې دا نادوده خو به مو په یاد وي چې د زورواکو له وجې به د عادي مامور په ادلون بدلون سره هم غوغا جوړه شوه او  چې ولسمشر کرزی به بهر ته په سفر ولاړ، نو چې بېرته به راتلو تر هغو به مارشال فهیم پرېمانه مقررۍ کړې وې، مګر د ولسمشر غني په تېرو څلورو کالو کې مو ولیدل چې ګڼ چارواکي یې په کورونو کېنول او ګڼ نور یې مقرر کړل، مګر هیچا هم د شور او غوغا جوړولو جرئت ونه کړ او نه هم د ده په غیاب کې د ده کوم مرستیال او یا بل مقام په غیر قانوني توګه څوک مقرر کړ.

محمدبشیر یوسفزوی

په افغانستان کې د روان جنګ په څېر سیاسي ټیکاو او ثبات هم داخلي او بهرني ابعاد لري، د اړیکو، ټکنالوژۍ او مناسباتو له امله چې نړۍ څومره سره نږدې او را کوچنۍ شوې، نو همدومره هیوادونه او دولتونه یو له بل پورې مرتبط شوي دي. خصوصاً ګاونډي هیوادونه خو که موږ وغواړو که ونغواړو یو پر بل خپل اغېز لري، مګر مهمه داده چې له دغو اغېزو څخه څنګه د هیواد په ګټه استفاده وشي.

محمدبیشیر یوسفزوی

هر څه خپل حد او اصول لري، حتی جنګ هم اصول لري، مګر دې ځینو سیاسیونو ته چې وګورې نه یې حد معلوم، نه یې اصول او معیار معلوم، نه یې د ارزښت، وطن پالنې او شخصیت درک لګېږي نن په یوه او سبا په بل ځانونه پلوري.

لوی مقام او چارواکی به وي، تر هغو چې دی په واک کې وي هر څه به سم روان وي. مګر کله چې له مقام او څوکۍ څخه وشړل شي، نو بیا هر څه سرچپه شي، بیا نو خوله وازه او سترګې پټې کړي چې څه په خوله ورځي وایي به یې .

‎لیکنه له دري څخه ژباړه _ مینه منګل 
‎‌‌‌‌‌‌ډاکټر نجیب الله چې کله د اففانستان ولسمشر کېده هغه وخت ور ور روسان له افغانستان څخه د وتلو په حالت کې و او د هېواد په لریو سیمو کې مجاهدینوهڅه کوله چې د نجیب الله حاکم نظام
‎ونړوي، له مجاهدینو د پاکستان ، او غربي هېوادونو ملاتړ ددې سبب شوی و چې ‌‌‌‌‌‌ډېرو له شهید نجیب څخه ځانونه لرې کړي، خو بیا یې هم وکولی شو چې دوه کاله حکومت وکړي، سره له دې چې د نجیب حکومت د پوځي اړخه ‌‌‌‌‌‌ډېر پياوړی و ، خو نجیب کله هم د مجاهدینو په وړاندې له زور څخه کار ونه خیست ،‌‌‌‌‌‌ډېری پلویانو یې دده دا لوړه حوصله د مجاهدینو په وړاندې دده ضعف ښوده