{slide= دلته}***
دلته د سپوږمۍ او د لمر مزار
هرسهار وختي د سپین سهار مزار
دلته د رڼو اوښکو زمزم چینې
سپینې سپینې پرښې د سپین غر مزار

 

***
نه چې بیا چا د توبې په دار کړ پورته
چې یې دواړه سترګې پټې کړلې تېر شو
ما په اوښکو وو وینځلی لا وچ نه وو
د جانان دستمال مې جب کې رانه هېر شو

***
کاشکې چې هر بابا مې خذر وای او مرګ یې نه وای
د پښتنو پېغلو پلوبه اغیار نه لټوو
که د ګرېوان تړانګه هغه جانان نه پلورله
زما د زړه ثبوت به وږي ریبار نه لټوو

***
کابله چې په سرو وینو دې وینځي له غېرته
جشنونه دې نمانځي په آتڼ درته نڅیږي
د پېغلو او ځوانانو د مستۍ ښکلیه کابله
چې راشي پښتانه درته پښتو ترېنه هېریږي

***
څومره پیمخې ده د یار ونه
لکه دېره کې د چنار ونه
چې ؛ورا؛ یې سیوري لاندې دمه نیسي
زموږ د کور مخ کې د دار ونه{/slide}{slide= نه ځي}له اوښکو سره حسن د ګرېوان په لاره نه ځي
له مونږ سره جانان هم د جانان په لاره نه ځي
د مینې په تودوخه د پتنګ وزرونه سوځي
له اور سره له وېرې بلبلان په لاره نه ځي
نسیمه که پلو له څڼو واخلې له ګل ستورو
سپوږمۍ پښه نیولې د اسمان په لاره نه ځي
د اوښکو په بڼو به پسرلی یوسم سوما ته
ځولۍ له ګیلو ډکه شوه ګلان په لاره نه ځي
خو نوره د ګیلو ژبه کړه ګونګه سنګرواله
د اور په لاره چا سره یاران په لاره نه ځي{/slide}

{slide=د مهاجرو کمپ کې}

‏ د یوافغان مهاجرد زړه فرياد
‎ ‎د مهاجرو کمپ کې پروت يم په بد حال
خالقه لايزال،که خلاص شم له دې بنده

دلته کې هره ورځ ماتم دی
هــر ګړۍ ظلم دې ستم دی
دلته د غـــم دپاسه غم دی
نه مې دسرتضمين خوندي دی نه د مال
خالقه لايزال، که خلاص شم له دې بنده

وطن مو ټول شولو خراب
د تنظيمونـــو پــه حساب
هر خوا ته ظلم دی عذاب
دې زور واکانو ربه کبر کړې زاوال
خالقه لايزال، که خلاص شم له دې بنده

ربه قبول مو کړې دعا
له تا نه غواړو مونږ پناه
که له دې بنده شم رها
په پرديسي کې محتاج ژوند دی دجنجال
خالقه لايزال، که خلاص شم له دې بنده

اولاد تعلیم ځينې مــحروم دی
‎ ‎د دوئ کمک هسې پــه نوم دی
بې وسه ځوان دی که ماشوم دی
ځوانان لويږي بې تعليمه بې کمال
خالقه لايزال، که خلاص شم له دې بنده

ربه وطــن مـــو کـــړی اباد
هرخواتـــه سوله کړې بنياد
دا زور واکان کړی ټول برباد
چې شي خبر زمونږ د زړونو د احوال
خالقه لايزال، که خلاص شم له دې بنده
‎----------------------------‎

 {/slide}{slide=اتل شهید} 

په میړانه ئې سپرکړې خپل سینه ده

نن خوره  په وطن بیا د غم څپه ده

 

د غلیم سره په محامخ جګړه کي

د شهید د سر ښندنو حماسه ده

 

دردونکې جنازه د ځوان اتل ده

د وطن په پوله جوړه کارنامه ده

 

انتقام  یې نن د هر یو افغان فرض دی

دا مو عهد دا مو پیمان دا مو وعده ده

 

نن دونیا او نړیوال پرې ښه پوهیږي

چې دا چا ده خوره کړې دا فتنه ده؟

 

د دونیا په هره سیمه  چې وحشت دی

 د  ورانکارو ، دهشتګرو دسیسه ده

 

ربه ته د زور واکانو  زور زاوال کړې

چا چې کړې د بل چا په حق سلطه ده

 

راځۍ ورونو چې یوموټی یو قوت شو

چې خلاصون ته د یووالي لار کره ده

————————

۵ - ۹ - ۲۰۲۰

م ۰ کال

 

 {/slide}{slide=د سولې هیلې}   

څوک دی دسولې ارمانجن څوک دلته شرخوروي؟

څوک د پردو په لمسه غم پـه لـر او بر خوروي؟

 

لارې اوږدې دي  د کاروان جـــدا ، جدا منزلونه

یو څوک دحشت په مونږ په مکر او هنرخوروي

 

ښه پــرې پـــوهیږو د دښمن حیله، دوکه پیژنو

 دا چې پــردۍ دلته کې کرکه، بـــد نظر خوروي

 

زمونږ طاقت زمونږ پـه سوله او یووالي کې دی

بیا به د سولې مرغۍ هرې خوا وزر خوروي

 

دا چې د سیمې زوړ سیاست په بدلیدلو ښکاري

خدای به په مونږ دعدالت او سولې لمر خوروي

 

 اورو جــرس د ستړو ، سترو کاروانونو  لـــړۍ

څوک به دې  سولې په کاروان باندې اثر خوروي

 

افغاني څو بـــه دا مظلوم ولس په غم  ژړیږي؟

څو به پردي پر مونږه هره ورځ محشر خوروي؟

--------------------------------------

شاعر : سمیع الدین افغاني

۲۱ - ۸ - ۲۰۲۰

م ۰ کال

 

 {/slide}{slide=افغان ماشوم} 

 دا  افغان ماشوم  ساکن د قبرستان دی

تور لحد کې  یئ خواخوږی بندیوان دی

 

ددې خاورو سره خاورې یې هستي  ده

چې ماشوم  په دې حال او په دا شان دی

 

په تعظیم  او په ژړا د رب حضور ته

په ثنا ، صفت اخته  په دې مکان دی

                                                                

ربه ته یې د زړګي هیلې  پوره کړې

له روزګاره ، ساتندوی د ګورستان دی

 

 ته مو رب ته مو خالق، کریم ، رحیم یې

زمونږ ستا په وحدانیت  باندی ایمان دی

 

نور دا  جنګ او «اوبا» ختمه د جهان کړې

چې بدرنګ  د هر انسان د ژوند داستان دی

 

افغاني  په هره خوا مرګی ، مرګی دی

نن په قهر راته دا لوړ او ارت اسمان دی

-----------------------------------

شاعر : سمیع الدین افغاني

۹ - ۷ - ۲۰۲۰

م ۰ کال

 

 

 

  {/slide}{slide=نوې هیلې} 

 

شاعر : سمیع الدین افغاني

د نثر لیکونکې : یاسمین سهر

 

هر سهار له یوې نوې هیلې پیل کړئ

د ژوندون د خوږو هره ګړۍ میل کرئ

 

پدې طمعه مه اوسیږه چې مطلب ستا

هر یو هیله به پوره شي مرتب ستا

 

هیله ښه ده پام مطلب مو په څنګ نه شي

د ښکلا په هیله ژوند مو بدرنګ نه شي

-------------------------------------

۱۵ - ۴ - ۲۰۲۰

م ۰ کال

  {/slide}{slide=د کرونا ویرس} 

د کرونا ویرس خپور شوی په جهان دی

ټول عالم ورته حیران دی - حیران

 

هرې خوا سلهاو انسانان مري

که څوک غریب دی یا که خان مري

پروای نشته د بل دین که مسلمان دی

ټول عالم ورته حیران دی - حیران

 

علاج یې نشته افریقا کې

نه په یورپ نه امریکا کې

چانس د هغو دی چې په کور کې بندیوان دی

ټول عالم ورته حیران دی - حیران

 

دا نه کوم ټوکې مسخرې دي

دې کې د مرګ او ژوند کیسې دي

بې پروایې کې مبتلا پرې هر انسان دی

ټول عالم ورته حیران دی - حیران

 

نه وخت د مړي او ژوندي دی

نه د روزګار او غریبي دی

کمک یوبل ته طریقت د مسلمان دی

ټول عالم ورته حیران دی - حیران

 

افغاني سولې کې ژوندون دی

جنګ نابودي ده جنګ جنون دی

والصلح خیر په نامه امر د قران دی

ټول عالم ورته حیران دی - حیران

-------------------------

شاعر : سمیع الدین افغاني

۱۰ - ۴ - ۲۰۲۰

م ۰ کال

 

 {/slide}{slide=یار که اغیار؟} 

کلـه بـه ځـــما آرمـان تـــر سره شـي ؟

بـــاغ بــه مـې ګـلزاره بــا ثــــمره شي

 

کله به خــمار په ســـر ورجــګ شمه ؟

خلاصې د عنقـــا پـه شـان وزرې شي

 

څیرې ګریوان سم چـې په بیدیا شومه

کله چــې مې سـاه په ځان ابـــتره شي

 

جیل چې مې دغم دانې تـسپې شولې

یــا چې مې راټــول د ژوند ټغـــره شي

 

نه چې وړم محنت نـور د ژوندون ځینې

مـــاته د فرهـاد په شان کــکـــره شي

 

جوړچې شوقیامـت مې په وجود،وجود

هله بـــه ارمـــان د یــــار تر سره شي

 

 

 

 {/slide}{slide=تسلیت  }

دغم وريځې بياپه شنه اسمان خورې شوې

بيــــا د قهره د افــــق لمنې ســــرې شوې

 

نن داوښکــو دريــــابونــــو حساب نشته

چې داغـــداره مـــو منزلونه قافـلې شوې

 

خپل په وير،پردي په وير هرخواته ويردی

په معبد کـــې د هنودو دمـــاکې شوی

 

ځوانيمرګ یــــې ارزوګـانــــې اميدونــــه

ټول دخاورې سره خـــاورې افسانې شوې

 

دا ژوندون مونږ ته عجيبه شانته ښکاري

هره قدم د ځــوانيمرګـــو هديــــرې شوې

 

دا شيبې، شيبې دغــــم او د مــــاتم دي

پـه دې خلکو، مالتونو د غـم شپې شوې

 

ربــــه تــــه د درديــــدلو زړنـو مـل شې

چې د چــا د اميدونو ډيوې مــــړې شوې

------------------------------------

 

 {/slide}{slide=خطا لارې}

دا د شف اود پردو سياست خطاء دى

عدالت ، دیموکراسي پرې بدنامیږي

 

که د شف نه شفتالو خبر ته راشو

دغه غله د ګردنې به رسوا کيږي

 

مصلحت او جوړ جاړی که مو کولو

ټولټاکنې اوس په کوم نامه یادیږي؟

 

دا جګړه او تصور د زوړ او نوي

اوس به دغه مفهوم څنګه تعبیریږي؟

 

يا به ځو د ملت غږ او انتخاب ته

يا به غلو سره په یو لار روانیږو

---------------------------

د ۰ سعیدي

۲۵ - ۳ - ۲۰۲۰

 

  {/slide}{slide=آزمـــون  }

 

څه رنګینه شان موقعه ده

د تـاریخ حساس شیبه ده

 

سرنوشت پــــه بله کیږي

د افغان د ژوند کیسه ده

 

زما ، ستا چې د لسیزو

د حالاتـو نــــه ګیله ده

 

اوس راپاڅه لاس په کار شه

چې د مرګ او ژوند صفحه ده

 

ښه یې وینو چې ډوبیږو

لا هم وینه مـو سړه ده

 

د افغان نسل ورکیـــږي

ترېنــــه پاتې قافله ده

 

نن د وخت بدنام سالار بیا

د ولس په سره دعوه ده

 

سره یو شئ چې ورکیږو

د غلیم سره مـو شپه ده

 

شهامت مونږ ته پکار دی

څه ویرجنه سلسله ده؟

 

سرنوشت مو خپل په لاس کړئ

د پردو نــــه څــــه ګیله ده

 

که یو نه شو نو ورکیږو

پکار عــــزم اراده ده

 

اوس لا هم زمونږ د نیکونو

لــــوټه شوی حماسه ده

 

پوه رهبر درول غــــواړو

دا مــــو عــــزم اراده ده

 

افغاني په دې موقعه کې

د یووالــــي لار کــــره ده

  {/slide}{slide=‏ زمری څنګه ډنګر شو؟}

 
کوم پاچا په تیر وختو کې کـوم زمان
وو ساتلی  چاق زمـری قوی په ځان
‏    مقرر یې دې  زمري ته خدمتګار وو
د زمري  کار او محنت ته امیدوار وو
ورځ کې یو پسه زمري ته حواله وو
خو زمری به ورځ تربله بې چاره وو
پاچاه یو هیئت تعین کړه دی زمري ته
د زمري حال او احوال او نوکري ته
دې هیئت سره نورهم زمری  خراب شو
لاړه نور هم شو ډنګر ډیرپه عذاب شو
دویم ځل پاچاه یو بـــل هیئت  تعین کړ
‏ چې بیا کله د زمري حالت غمګین کړ
مده پس زمری لا نور پسې ډنګر شو
ژوند حالت یې شو خراب لاړه بدتر شو
په دریم ځـــل پاچا بـــل هیت تعین کړ
پدې کار یـــې باوري دا خپل یقین کړ
د زمري حالت لا نور هم پریشان شو
د پاچا زمری د مرګ په لور روان شو
لنډه دا چې تــر پنځم هیئت تعین شو
پس له هغه زمری مړ پاچا غمګین شو
پاچا و غـــوښته دربـــار ته خدمتګار
د زړګي مطلب یې کـړه ورتـــه اظهار
ورته یی وویل: حقیقت راتـه بیان کړه
د زمري د مرګ علت راتـــه عیان کړه
که رښتیا دې راتـــه وویل تا بښمه
ګني پـــوه شه پـــدې دار دې زړومه
خدمتګار شو وارخطا ویل : علیشان
حقیقت بـــه ددې راز کـــړمه عیان
چې تنها وم پسه ، پښه ما اخستله
‏ نوره غوښه مـې زمري ته ورکوله
چې دوهم هیت تعین شو کـــوم زمان
بیا دویمه پښه شوه د هغه ځوان
چې دریم هیت په مونږه  مقرر شو
‎1.‎ د پسه یو لاس دریم ته په نظر شو
څلورم  د پسه لاس خپل کور ته وړلو
دا علت وه چـــې زمـــری ډنګریـــدلو
بیا پنځم هیت ترې وړل نـــور اندامونه
زمری مړ شو دا چې ډيرشول هیتونه
پاچاه پوه شو د زمري د مرګ په راز
وخت پرې تیر وو په غصه شو بې نیاز
‏------------------------‏
په کوم ملک کې چې فاسد شي حاکمان
د ولس استحقاق خـــوري دا ظالمان
د غریب او د بیوزلو ژوند خراب شي
‏    بشري ناورین بیا  خلکو ته عذاب شي
‏------------------------------‏
‏۱۶ - ۲ - ۲۰۲۰‏
م ۰ کال

  {/slide}{slide=داغلي زړونه }

 
تــورې وريځې طــوفانونه
غــم لــړلـي مــاښامـونــه
‏ بيا اسمان ولې  په قهر دی
بد حالت دی بد روزګار دی
د اسمان لمنې سرې دي
درد اوغم شیبه، شیبې دي
دي غمجن، مهلک  وختونه
نــــا اميد داغــــلي زړونه
ځوانيمرګــه مو هستي ده
دنــــيا تلونکې ده فــاني ده
ځـــي د اوښــکو سیلابونه
پرې لامده شول ګريوانـونه
ځوانيمرګ مـو نن بهار دی
جګ نښتر دی هم چنار دی
ربــــه راولــــې قرار  بيا
د دې سيمې پــه ګلزار بيا
غوټــۍ وسپړي  خندا شي
خوشالي په هــره خوا شي
ربــه ختم دا مــــاتم کــړې
خوشالي په هر قدم کړې
د اسمان لــمنې شنې کړې
د خوښۍ بلې ډيــوې کړې
‏ ستا دربارته  دوعـاګـوی يو
چې پــدې خــبره پوی يــــو
صرف تحفه زمونږ ايمان دی
دا ژوندون يـــو امتحان دی
‏--------------------------‏
 

 {/slide}{slide=فــتــنه ګر}

‏ بې ضمیره لـــوی  دښمن دی د بشر
بې حیا او  بـــې انصافه دی فتنه ګر
خپلې ګټې او د بل بربادي غــواړي
چال ، دوکه او مکاري یـــې ده هنر
په ظاهر به د ورورۍ نه درته وایي
خو په زړه کې د ابلیس نه دی بدتر
نه انصاف نه ترحم لري په زړه  کې
دی بې رحمه ،خرابکار دی، ستمګر
ولسونه که  دغم په ټغر ناست وي
‏ پروا نکړي که سوځیږي سمه او غر
په فریب او په دوکو یې زندګي ده
د حرامو روزي نه شي سپین او زر
تل د بـــل عیبونه شماري حقیقت کې
دی  د خپلو  عیبو نـــه  دي بـا خبر
‏ که په هرجامه، لباس کې را ظاهر شي
‏ دی هویت یې  معلومدار په  لر او بر
ربه تـــه یې هدایت د نیکي وکـــړې
د اخلاص یې په زړه  نشته کوم اثر
‏-------------------------------‏
شاعر : سمیع الدین افغاني
‏۵ – ۲ – ۲۰۲۰‏
م ۰ کال

{/slide}{slide=انساني جوهر }

یـوه ورځ پاچا، وزیر سره خـلوت کې

پلار خبر یې کړه رایاد غمجن حالت کې

 

ویل : زلمی وم پلار بــه تل راتـه ویل

چې ته نــه بــه شې سړی ، تل وه رټل

 

اوس خو دا دی پاچا شوی یم نامداریم

کاشکې پلار مې وای ژوندی په اقتداریم

 

که پلارجان مې وای ژوندی په دا جهان

اوس بــه وای پــه خپل خبرې پښیمان

 

اوس پاچا یم اقتدار مې شته شهرت هم

هم می زر شته هم جایداد لرم عزت هم

 

په جواب کــې وزیـر وویل : علی شانه

دا ارمان بــه دې پــوره شي مهربانه

 

پلار دې اوس هم لا په کلي کې اوسیږي

دې زوړ شوی د راتلو وس یې نه کیږي

 

درباریانو سره لاړ شه پلار تــر کلي

وزیران ځان سره بــوزه نور ښاغلي

 

پلار چې وګوري دا تاج د ستا په سر

درباریان هم پــه تعظیم یې د پسر

 

چی بیا وګوري دا ستا شان او شوکت

شي به پوه چې اوس پاچا دی با عزت

 

شې پیښمانه بیا بــه واخلي خپل خبر

بیا بــه ووایي سړی شوې اوس پسر

 

شوه پاچا تــه د وزیــر خبره غوره

شو راضي د خپل وزیــر پدې خبره

 

درباریان یې خپل دربار کې کړل حاضر

پلار تر کلي د تلو امر یې کړ صادر

 

پاچا سپور په قوی اسپ شو معلومدار

زین د زرو نعــل د زرو ښــه بیدار

 

دی شو مخکی لښکریان راتله تر شا

ټــول ولس یې اقتدار   پــه تماشا

 

کوم ګړۍ چې پاچا کلي ته نژدې شو

کلي څنګ ته قرارګاه په جوړیدو شو

 

امر یې وکړلو سپاهیانو ته پاچاه

لاړ شئ راولئ یې پلار تر قرارګاه

 

سپاهیان په منډه لاړل پلار تر کوره

په زحمت یې زوړ پلار راوسته کمزوره

 

پلار چې ولیده خپل زوی په اسپ دی سپور

دی په مخ کې دی ولاړ ورته بې زور

 

بیا پاچا وویل پلارته په دا شان

زمان تا ویل : سړی به نشم هیڅ

 

دادی زور لرم هم زر شته، اقتدار

ها خبر دې بیرته واخله ګرانه پلار

 

تا به تل راته ویل نه سړی کیږې

اوس پاچا یم حقیقت دی که پوهیږې

 

پلار ویل چې مبارک دې پاچاهي شه

دا شوکت دې مقتدرهم د شاهي شه

 

کوم خبره چې پرې زه لرم اسرار

چې ته نه به شې سړی وایم تکرار

 

که سړی واې ته راغلی به وې کور ته

د زوړ پلار او د ځوانی د وختو لور ته

 

ته د اسپ په سر یې سپور درته ولاړ یم

اوس لا هم ځانله سړی وایی نامدار یم

 

پاچا کوز شو د خپل اس نه هغه ان

د خپل پلار پښو ته پریوت علیشان

 

ویل: چې پلاره تا رښتا کړی وینا ده

انسانیت نه په کوم تخت نه په دونیا ده

 

ویل : بښنه درنه غواړم ګرانه پلاره

اوس دې پوه کړم سړیتوب په اصلي لاره

 

پلار یې ونیو پاچاه محکم تر لاس

د پلار کور ته شو داخل ډیر په اخلاص

 

انسانیت د سړي زیب دی هم جوهر دی

انسانیت نه په پیسو دی نه په زر دی

---------------------------------

۲۷ - ۱ - ۲۰۲۰

م ۰ کال

 

 

  {/slide}{slide=دا لغمان دی}

دا منظر چې معلومیږي دا لغمان دی
دا د پوهې معرفت لوی دبستان دی
لوی تاریخ د تمدن لري په زړه کې
ابادي یې زمونږ دئین په هرزمان دی
ډیر ویاړلي نومیالي یې دي روځلي
که الفت دی که عالم سعید افغان دی
ډیر پاکزړي ولسونه پکې میشت دي
که ساپي دي که ناصر یا نورستان دی
الیشنګ او الینګار ښکلې درې دي
په سیندونو یې خړوبه دي ودان دی
د مرکز نه چې شیرګړ باندې ور تیر شې
دا ښایسته عمرزائي مو ډیر ارمان دی
‏------------------------------------‏
‏۲۵ – ۱ – ۲۰۲۰‏
م ۰ کال
 
 
 

 {/slide}{slide=مه وژنئ}

 
ډاکټر ناکامورا  قاتل ته
شاعر : سمیع الدین افغاني
مه وژنئ
مه وژنئ با درده انسان مه وژنئ
نور د انسانیت پیروان مه وژنــئ
بس کړئ دغــه ظلم او جفا نــوره
نوردا بې ګناه مظلومان مـه وژنئ
تاسې به هم کـــــور لرئ اولاد لرئ
نور د کلې زوړ او ځوانان مه وژنئ
پريږدئ چې ګلونه شي باغونه شي
نور دا ببر سر ماشومان مه وژنئ
سولې، ورورګلوی ارمان په زړه لري
زمونږ دا نازولي بچيــان مه وژنئ
دا د خواخوږۍ او همدردۍ سمبول
درد او د احساس انسانان مه وژنئ
‏----------------------------‏
‏۴ – ۱۲ - ۲۰۱۹‏
م ۰ کال

 {/slide}{slide=وطن جوړیږي}

که وي پــوهه ، تعقل وطن جوړیږي
چې وي یـو دبل منل وطن جوړیږي
څوبه خپلو کې مونږ لاس اوګریوان یو
د ورورۍ لاس ورکول وطن جوړیږي
 د زور واک ،چپاولګرو چې هستي ده
بیت المال ته یې سپارل وطن جوړیږي
که پرون په زړه د تورو کاڼو غروه
اوس یې سم دریځ نیول وطن جوړیږي
ترڅونشو په خپل مینځ کې کوراوکلي
درناوی کــول د بــل وطن جـوړیـږي
ډیربیرحمه او مکاره مـو دښمن دی
ورته یو موټي کیدل وطن جـوړیږي
ښه موقعه او ښه فرصت د زمانې دی
ځوان کهول پکارګمارل وطن جوړیږي
سمه طرحه بــرنامه ورته پکار ده
یو معقول دریځ منل وطن جوړیږي
د پردي مټ تــه هیڅکله تمه نشته
افغاني احساس لـرل وطن جوړیږي
--------------------------------
 سمیع الدین افغاني
۱۰ – ۸ – ۲۰۱۹
م ۰ کال

{/slide}{slide=د موسی علیه السلام زیږده}

 

 

دیوسف اود یعقوب په زمانه کې اسرائیل

د «ګوشن» ښار کې وه میشت په رود نیل

 

دیعقوب  سره دا قوم  مصر نشین شول

دوئ اخته پـــه زندګي او خپل آئين شول

 

وه موسی ځوی د «عمران» ابن د قاهت

د« لاویـــان» د قبیلې وه  ستـر عظمت

 

 شو پیدا مـــوسی «لاویان» په قبیله کې

«یوکابد» یې دمـــور نوم دی کتیبه کې

 

د «مریم» په نوم یې مشره خور یادیږي

د اوه کالو تفاوت دوئ مېنځ کـــې کیږي

 

د«هارون» په نوم یې بل سکنی ورور وه

له موسی یې عمر درې کالــه څه نور وه

 

 فرعون کـــړی وه صادر داسې فـــرمان

د مهاجـــرو نوزاد  مــړ کــړئ هغه آن

 

د «عبري» مهاجر پیدا کـــه شو ماشوم

رود نیل کـــې یې لاهو کړئ ښه معلوم

 

چې موسی د مـــور په نس کې شو پيدا

مور یې شوه  پـــه اندیښنو او په سودا

 

چې به څنګه پناه ورکـــړي خپل اولاد ته

د فـــرعون تـــر جـــلادانو بیا نوزاد ته

 

موسی مـــور ګـــاونډ کې نرسه پیژندله

د ماشوم پـــه حال یې هـر وخت خبروله

 

موده پس چې ماشوم زیږدې ته نژدې شو

ښه خــدمت ورتــه حاصل د قابلـــې شو

 

چې موسی کړې سترګې خلاصې په جهان

ددې نرسې ټــول وجود شو په  لـــرزان

 

ویل : چې  ښکلې دی ماشوم د« یوکابد»۰

خــدای پیدا کـــړ نـــورانــي لکه عــابد

 

ویل: چـــې نه پـــرې خبروم دا جلادان

زماخوښ شول د ماشوم دواړه چشمان

 

انعام اخلم کـــه خبر کـــړم زه ســـرکار

ډیر مې خوښ شو هـــرګز نه کوم دا کار

 

دغه نـــرسه چـــې د کـــور نـــه راوتله

هـلته لـــری جـــاسوسانـــو  ولیدلـــه

 

جاسوسانو پـــرې خبر کـــړل سپاهیان

پدې کــورباندې شکمن شـــول جلادان

 

سپاهیان شول ور داخل «یوکابد» کور ته

مور د ویرې موسی واچـو تنور اور تـه

 

له هیبته پـــه خپل ځـــان نه پوهیدله

شپاهیانو هـــمدی حـــال کـــې غږوله

 

ویل: چـــې نرسه دلته څنګه وه راغلی؟

رښتیا وایه ولـــې ناسته یـــې ته غلې؟

 

یوکابد  ویلې : دا نرسه مـې اشنا ده

زمونږ راشه درشه ډیـره لـــه پخوا ده

 

سپاهیانو کـــور تمام زیر او زبـــر کړ

بل تنور تـــه دوئ د لـــرې هـم نظر کړ

 

ویل: چې نشته څوک، تنها همدا تنور دی

 خالي کور دی بیرته تګ زمونږ ضرور دی

 

چې دې  کـــور نه  سپاهیان شـــول را بهر

مور په هوش شوه د موسی فکر یې په سر

 

مور ویلې  خپلې  لـــور تــه ډیر غمجنه

موسی پـــروت د تنور اور کـــې دی دننه

 

دوئ په بیړه بانــدې راغله تنور خوا ته

چې نجات ورکړي موسی دوست د الله ته

 

په تنورکې مــوسی جـوړ او سلامت وه

اور سوړ شوی د الله پـــه کــرامت وه

 

مور موسی کـــړلو بهر بیا له  تنور نه

شوه خوشاله پـــه رحمت رب الغفور نه

 

ویل: که چیرې دې ماشوم کــړې ژړا وای

 سپاهیانو بـــه وژلــی خامـــاخا  وای

 

 مور یې بیا شوه  پــه دې فکر او سودا

که ماشوم  پـــه زوره  وکـــاندي  ژړا

 

جاسوسان به په احـــوال باندې خبر شي

کورته را به شي بیا مړ به مې پسر شي

 

په زاري دوعا یې پــورته کـــړل لاسونه

د الله دربـــار ته ویې  کــړل دا عذرونه

 

ویلې: خدایـــه د موسی تــه نګهبان شې

ته کـــریم یې ساتندوی یې هر زمان شې

 

په دې وخت کې الهام وشو د سبحان نه

چې موسی ته شیدي ورکړه ښه پریمانه

 

رود نیل کـــې یـــې لاهو کــړه بې هراس

ویره مکړه زړه نـــه لــرې کړه وسواس

 

یوکابد لاړه د سیمې یـــو تـــرکاڼ تـــه

د ماشوم احـوال یې وویلې دې ځوان ته

 

ویل : صندوق د لرګو جوړ کړه په ښه شان

موسی  نیل تـــه وړم  پـــه آمــر د سبحان

 

چې ترکـــان  د «یوکابد» واوریـــد نظر

لاړ پـــه منډو چې سپاهیان کاندي  خبر

 

 چې غوښتل یـــې  شروع وکړي په بیان

ژبه یـــې بنده شوه توتلی شـــو هغه آن

 

سپاهیان یې  هیڅ پوه نـــه شول په مطلب

فکر یې وکړ کـــوم ګونګی  دی مخاطب

 

پــه تهدید یې کـــړه بهر تـــرکاڼ ټاڼې نه

پوه پــرې نه شول لدې راز او د کیسې نه

 

ترکاڼ  څـــه شیبه وا پس راغی ټاڼې ته

په دویم ځل که یې څوک غوږ شي کیسې ته

 

په دوېم ځلي هـــم بیا تـــرکاڼ ګـونګی شو

سپاهیانـــو مــخ کـــې سپک او خندنی شو

 

ترکاڼ لاړ په سوچ او فکر د خپل ځان شو

شو حیران د خدای حکمت ورته عیان شو

 

لاړ په بیړه یې موسی ته صندوق جوړ کړ

پدې کار یې خپل زړګی لــه کینې سوړ کړ

 

چې  صندوق یې «یوکابد» ته کړه تسلیم

ویل: توبــه ده خدای قادر دی هم رحیم

 

داترکاڼ په نوم «حزقیل» یا چې «حزبیل» وه

ایماندار شو په موسی  دی اسرائيل  وه

 

یوکابد پـــه شیدو ښه مـــوړ کـــړ  موسی

د صندوق پـــه مینځ کې  بند یې کړو صفی

 

وه سهار صندوق یې ویـــوړ رود نیل ته

 په دعا او پـــه توبـــو شوه رب جلیل ته

 

بیا صندوق یې کــړه لاهــو پـــه رود د نیل

چـــې الهام وه ورتـــه شـــوی د جلیل

 

یوکابد  تــه  الهام  وشـــو  پــه دا شان

هراس پریږده مــوسی دی پـــه الله ګران

 

 موسی بیرتـــه رب ستا غیږ تـــه راولي

خدای یې خپل فضل او کرم باندې ساتي

 

مور یې راغله کـورتـــه ډیره په واس واس

لورته یې تیره کـــړه کیسه ‌‌‌‌‌‌‌وه پـــه هراس

 

لور چـې کله په احوال د ورور خبر شوه

کور نه لاړه رود نیل په لوري سر شوه

 

 مریم  ولیده صندوق د سیند څپو کـــې

چې لاهــو دی رود نیل لوړو موجو کې

 

هلته وې لیدل  د لـــرې څـــو کسان

چې صندق لـــه اوبـــو باسي مـــاهران

 

شوه خوشاله چې موسی له سیند بهر شو

نور څارل یې د خپل ورور ډیر په هنرشو

 

آسیه  د فـــرعون ښـــځه وه  نامـــداره

ډیرهوښیاره، پـه دربارکــې وه واکداره

 

د فـــرعون سره وه نیل تـــه راوتـــلی

پـــه آرام فکر یـې  نیل پـــه لور کتلی

 

له قضی دغـــه صندوق تــه یـــې نظر شو

دې په امـر دا صندوق له سیند بهر شو

 

چې صندوق یــې کله خلاص کــړ هغه آن

د صندوق مینځ کــې  ماشوم  شو نمایان

 

ډیر ښایسته او ډیر معصوم ورته ښکاره شو

فرعون هــم ددې  مــاشوم پـــه ننداره شو

 

آسیه ویلې چـــې وړم یـــې خپل دربـار ته

خپله یـــې ساتمه حـــاضره یـــم دا کار ته

 

په خوښې یـې موسی ویوړلو خپل کور ته

مریم  ولیده خـوشالــه شــوه خپل ورور ته

 

ستړې راغله چـې پرې مـــور کانـدی خبر

موسی مور هـــم شوه خـــوشاله په پسر

 

 د فرعـــون وه لـــور په نـــوم د «انیسا»۰

وه  مـــریضه نـــا علاجـــه  لـــه قضی

 

لـــه علاجـــه یـــې عاجـــز وه طبـــیبان

کاهنان  وه هغه وخـــت کـــې  فالبینان

 

کاهانانــو تعبیر کـــړی داسې فـــال وه

چې فرعون یې راضي کړی په احوال وه

 

ویل : د نیل نــه بــه بهر شي یــو انسان

ستا دربار کې به شي میشت هغه زمان

 

 د خولې لاړي به یې علاج وي« انیسا» ته

همدا لار ده ستا د ګـــرانې  لور شفا تـــه

 

چې بیا کله مـــوسی قصر ته داخـــل شو

فرعون هــم د فال  تعبیرباندې  قائل شو

 

 د مـــاشوم د خـــولې اوبـــه لکه  دوا

د فـــرعون د لـــور حاصله کـــړه شفا

 

آسیه  ډیـــره حوشاله وه مـــاشوم ته

شوه په فکر د یو نـــوم دغه معصوم ته

 

نوم یې کیښود په ماشوم باندې موسی

معنی دا چـــې څوک یو څه کاندي پیدا

 

 موسی دوئ وه پیدا کـړی رود نیل کې

مناسب ورته دا نـــوم وه پـــه دلیل کې

 

د فـــرعون دربار کــې وږې وه موسی

شیدې نـــه رودلــې غیږ نـــه دبل چـــا

 

کـــه دا نــورو ښځو ډیـــر وګاله زیـــار

چـــې پـــه خپلو شیدو مــوړ کاندي نهار 

 

خو موسی به هرګـز خوله نه خلاصوله

د بـــل چـــا غیږه یــې هیڅ نـــه قبلوله

 

فرعون امــر وکـــړ لاړ شۍ کور په کور

یـــوه ښځه کــړۍ پیدا  داعیه  مــور

 

داسې ښځه چـې شیدې ورکړي موسی ته

نس یې موړ کړي چې محتاج نه وي ژړا ته

 

بیا سپاهیان یې مخ پـــه کلي کړل روان

چې ماشوم ته څوک پیدا کړي په ښه شان

 

چې په لار کې په «مـریم »دوئ برابر شول

پـــه پـــوښتنې د داعی مـــور د پسر شول

 

مر یم وویلې : معلومه  راتــه مـور ده

زمونږ کلي کې هوښیاره شانته ترور ده

 

سپاهیان یې مریم  راوستل خپل کور ته

دا حالت یې پټ بیان کـــړ خپلې مور ته

 

مـوریې راوسته سپاهیانو بیا دربار ته

چې شيدې ورکړي موسی وږی، نهار ته

 

مور چې کله بیا موسی ته ورنژدې شوه

په خوښي يې غیږه خلاصه د شیدو شوه

 

موسی خلاصه کړله خوله د مور شیدو ته

ټول خوشاله شول مــوسي  نس مړیدو ته

 

دا وعــده  وه «یوکابد» تــه د  سبحان

چې موسی  راغی مور غيږ ته په دا شان

 

د الله رحمت چـــې چاتـــه شـــي حاصل

د نجات لار ورتـــه خلاصه شـــي کامل

 

ربه تـــه مو ساتندوی شی ته سبحان یې

ته ناجی مـو پـه دونیا، په هر زمان یې

--------------------------------

شاعر : سمیع الدین افغاني

 ۴۵ ۲۰۱۹

م ۰ کال

 

 

 


{/slide}
{slide=د عبرت یوه ښکلې کیسه}


شاعر : سمیع الدین افغاني


د نثر لیکونکی : خسرو یوسفزی


د موسی  په زمانه کې پیغلې ، ځوان

 خپل واده  ته کړ دعوت دا علي الشان

 

موسی  هم ددوئ بلنه کــــړه قبوله

شو روښانه دا محفل موسی له نوره

 

دې ښادي کې خوشالي وه په هر خوا

ناوې ، ځوان هم وه خوشاله خوله خندا

 

شپه آخــــر شوه موسی ولید ازرائیل

د بام سر کــــې په لیدو یې شو دلګیر

 

ویل: چې څه دې دی مطلب دلته راتلو ته

زه پریشانه شوم پدې شپه  ستا لیدو ته

 

ویل: راغــــلی یــــم د رب ده دا رضا

 ناوی ،شاه نــــه نن شپه اخلمه زه ساه

 

هغه داسې دوئ بــــه و چیچي تور مار

دوئ بــــه مړه کاندي دمار مرګني زهر

 

دې حالت کې به روح اخلم دې جوړې نه

نشته وخت دوئ لره ډير لدې مدې نه

 

موسی فکر او په هوش د پیغلې، ځوان شو

سرنوشت ددې جوړې ته ډیرپریشان شو

 

سبا وخته موسی راغي دوئ لیدو تــه

  ځوان او ناوې  جنازې او خښیدو  تــــه

 

موسی ولید ناوې،شاه دواړه ژوندي دي

بس اخته پــــه خپل خوشاله زندګي  دي

 

هم یې ولید یو تور مار ددوئ تر څنګ

چې مړشوی، اوږد پروت دی  په بد رنګ

 

بیا موسی و کړه پوښتنه جبرائیل نه

ددوئ عمر اوږدیــــدو علت، دلیل نه

 

جبرایل ویلې مــــوسی ته پــــه دا شان

لاړ شه وکړه ناوی ،ځوم نه دا پرسان

 

موسی لاړه دې جوړې نه په پرسان  شو

 موسی ځوان  ته په همدې ژبه ګویان شو

 

 کوم یو نیک  عمل مو کړی چې سبحان

 عمر ډیر درتــــه نصیب کــــړه هم زمان

 

ځوان ویلې چــــې محفل کله تمام  شو

خلک لاړل د واده رســــم انجــــام شو

 

پخه شپه کــــې د کــــور ور وټکید لو

د ور شاتــــه  یــــو فقیر مــــې ولیدلو

 

ما ویل: څه دي بابا څنګه یې راغلی؟

پدې شپه کــــې دلته چا یې را لیږلی؟

 

ویلې: ځوانه شوم خبر ستاسو ښادي وه

ستاسو کور کې په ماړه نس خوشالي وه

 

د څــــو ورځو زه یمه وږی او نهــار یم

بس د ولــــږې بې اختیاره یــــم بیمار یم

 

اوس راغلی یم چې وږی نس مې موړ کړې

پدې کارباندې بیمار حالت مــــې جوړ کړې

 

زه حیران شوم چې فقیر ته به څه داد کړم

څنګه وږی نس یې موړ او زړه یې ښاد کوم

 

کور کې نوره ډوډۍ نه وه صرف دناوی

چې اخته وه سمول یــــې د کــــور چارې

 

په کوم وخت چې سوالګر ډوډۍ غوښتله

د سوالګــــر خبر دې نــــاوې واوریدله

 

ناوی خپله ډوډۍ راوړلــــه سوالګر ته

کوم چې وږی وه راغلــی ددوئ در ته

 

سوالګر هــــم ورته د عمر دعــــا وکړه

په خوراک یې د خپل نس تسلا وکــــړه

 

 مونږچې کله شوواپس خونې  تر څنګ

سرنه دیګ په کټ ګذارشوکلک تر سنګ

 

ناوی دیګ له دې تاخچې  ښکته کولو

دیګ شیوه شو پــــدې مــــار ولګیدلو

 

مار شو مړ په هغه دم په دغه ځای

تر سبا مونږ عبادت وکــــړه د خدای

 

جبرئیل ویــــلې :  موسی ای پیغمبره

صدقــــه رد دبــــلا ده ای ســــروره

 

صدقه باندې حاصل د رب رضا شي

 شي د اوږد عمر خاوند، ورکه بلا شي

-----------------------------

۱۰ – ۴ – ۲۰۱۹

م ۰ کال

{/slide}{slide=مه وژنۍ }

مـه وژنۍ زمونږه مشران مه وژنئ
نور مو د آيئن پیروان مه وژنۍ

بس کړئ دغـــــه ظلم او جفا نــوره
نوردا بې ګناه انسانان مـه وژنئ

تاسې به هم کـــــور لرئ اولاد لرئ
نوردکلې زوړ اوځــــوانان مه وژنئ

پريږدۍ چې ګلونه شي باغونه شي
نور دا ببرسرماشومان مه وژنئ

سولې، ورورګلوی ارمان په زړه لري
زمونږ دا نازولي بچيــان مه وژنئ

دا د لوړ همت اود عزت مشران
سولې ، د وحدت پیروان مه وژنۍ

 ٢ - ٢   -  ٢٠١١   
م ۰ کال

{/slide}{slide=خود فریبه انسان}
دنثر لیکونکی محترم قاضي صیب لودین

یو دارآ سړی په لاره کې روان وه
ډیر مغروره ،کبرجن مین په ځان وه

کوم درویش ورته نظر د لری خواه شو

 

{slide= وطن}
که هرڅومره ددنيا ملکونه ډير شي
زما به هير نشي داستا ښکلي ښارونه
چه په زړه کي مي دا ستا مينه ځليږي
هير به نشي ستا ژوندي روايتونه
اوس ملنګه په پردو درونو ګرځم
ګرځومه په کچکول کي ستا يادونه
که يم لري ستا له غيږي نه اي موري
خو دليري ښکلوم ستا پرهارونه
ته عزت پښتو د هر يوه افغان يي
دغيور ملت ازاد افغانستان يي

)) سامره شيرزوي دا اغوس ښار ((

{/slide} {slide= ديو رنډ لاين}نن غږ د دډيو رند لاين شو لر او بر بيا بيلو ې
پشتون په پشتون وژنې سر او کارېې ختموي
نن پاک او فرنک دواړو لاس يو ګړي زمونږ د پاره
کرزي غريب حيران دې په هر لورې ځغلوي
تر ځو به ويده پروت ې دغفلت په خوب پشتونه
لږ ځان ورته راوښ کړه که نه بيا دې ډوبوي
د ورور او ورور زړه ېې کړلو بيل په دغه ليکه
نن بيا په زخمې زړونو اغزن تار ور تيروي
ته توره دميرويس شه حوصله داحمد شا ه کړه
بيا وګوره په توره دې دينا ته ړانګوي
اې ربه ! ته مو مل شي چه بي وسه او تنها يو
ته جوړه پښتونخوا کړي نور مو ولې کړاوي.

((((( سا مره شير زوې د أ غوس شار ))))))
2007ږ 1 ږ 31

{/slide}{slide= پښتنه پيغله}پښتنه مينه ې ډکه له غروره
په ښايست او ساده ګې دجنت حوره
په تن پټه دغيرت حيا جامو کې
هر يو اوښکه ې درياب کې ملغلره
په حيا او سا ده ګې کی دغه حوره
ښاپيرې دکوهيقاف ده که بلبله
هر اندازې چه دينا پری مينږي
دغه پيغله پښتنه تر ټولو تيره

((((( سا مره شير زوی دأغوس ښار )))))))
2007 ،11 ، 11

{/slide}{slide= پښتون}
دپښتون په پاکه خاوره مي سوګند دي
ورورولي او صداقت را سره مل دي
دغيرت جګي شملي مو دي تړلي
په هر ځاي كي مو دي تللي د تو ري شړنګ دي
خپل وطن به مونږ په خپلو مټو سا تو
ننګيالي د زماني يو دا څر ګند دي
که لر وايو که بر وايو نو يو ورور دي
مونږ ديو نيکه بچي يو, يو مو تن دي
ربه لوپه پښتنخواه ته سره يوکړي
ټوکيدلي ليري زړونه بيا سره پيوندکړي
))سامره شيرزوي داغوس ښار ((
06/11/26
{/slide}

 

{slide= پوښتنه}هر چا راته ویلی چه د معینو به څه حال وی
ما ویلی ‌ژوند یی ښه وی چه په منځ کی وفاوی
عاشق د معشوقی وی که یی مینه په رښتیا وی
ډیر ښکلی ښه خندانه او صبا یی بیا رڼا وی
ما مینه کړی نه وه زه د مینی خبر نه وم
د مینی ،مینی والو چه د حال خبر نه وم
په ژوند یی خبر نه وم په روزګار یی خبر نه وم
خبر پدی خبر وم چه معین د خپل د لبر وم
س ص وای چه مه کړی د معینو ډیر بد حال وی
ټول عمر کړیدلی او ژوندن یی په جنجال وی
نه چا سره یی کار وی نه د چا په کار یی کاروی
په خپله لار راوان وی بی منزله لاره وان وی

{/slide}{slide= موډرن پښتون} 

کلونو د ا مثال دی وای مړی نه خندیږی
خنداسره د مړی چه کفن یی شکول کیږی
دا قام د پښتنو چه دی مثال سره جوړیږی
یو ځل چه دی آزاد شی بیا خپل ځان ترینه ورکیږی
راغلی اروپا او امریکا کی چه اوسیږی
پلارونو او نیکونو دا دستور چه تری هیریږی
زلمیان خو پر ځای پریږده جینکو خوښه چلیږی
د ژوند په معاملو کی د غربیانو په شان کیږی
پلار مور نه پدی کار کی هیڅ پوښتنه خو نه کیږی
هم هغه څه خو کیړی څه چه دوی ته ښه ښکاریږی
س ص سره چه داسی پښتانه دلته اوسیږی
په ژبه پښتو وای په معنی یی نه پوهیږی
د ژبی په ویلو خو هیڅ کس نه پښتون کیږی

{/slide}{slide=فرق}

راغلی وم په ‌‌ډک زړګی د مینی دی دنیا ته
هغی ښکلی دنیا ته د رنګونو رنګینه ته
ډیر ښه یی مثالون دی ډیر ښکلی یی قیصی دی
اوچت یی بلډنګونه دی پراخه یی کوڅی دی
دلته انسانیت ښایی انسان انسان پرسته دی
یو بل ته خو غله ندی په زړونو کی صادقه دی
انسان خوپرځای پریږده چه حیوان نبات طلبه دی
مونږه حیوان څه کړی چه انسان سره نفرت لرو
بیا د انسانانو کی هر شانتی چه مونږ فرق لرو
کوم چه په مخ لاړشی د هغه سره دا قصد لرو
پښی پری غوسوه چه د هغه نه مخکی تګ لرو
نه مینه محبت لرو نه زړه کی شفقت لرو
تش په چه نامه سره د دروغو دا صحبت لرو
بس کړه ای صبوره مونږه دغه شان عادت لرو

{/slide}

زیاتې مقالې …