ښاروال ویکټور هوګو سوسا وایي ځکه یې د تمساح سره واده وکړ چې د خپلو نیکونو دود او دستور تازه کړي.

شریک کول

د مکسیکو په جنوب کې د یو واړه ښار ښاروال پدې نیت د تمساح سره واده کړی چې له یوې خوا د خپلو اجدادو دود او دستور تازه کاندي او له بلې خوا د سیمې خلکو لپاره نیکمرغي راولي.

ښاروال ویکټور هوګو سوسا دغه تمساح چې د واده په مراسمو کې ځانګړې جامې هم وراغوستل شوې وې، الیشیا ادریانا ونوموله او هغې ته یې د شهزادګۍ نجلۍ خطاب وکړ.

دا ډول تمساحګانې په مکسیکو او مرکزي امریکا هیوادونو کې پیدا کیږي.


ښاروال سوسا د واده په مراسمو کې وویل، "زه دا مسؤلیت منم ځکه چې د یو بل سره مینه لرو. د مینې پرته واده نشي کیدی. زه د شهزادګۍ نجلۍ سره واده ته غاړه ږدم".

په همدې سیمې کې د ښځینه تمساح او سړي تر منځ واده تقریباً ۲۳۰ کاله وړاندې شوی و. د روایتونو له مخې د سیمې د اصلي اوسیدونکو جنجال وروسته تر هغه حل شو چې د چونتال پاچا د یوې بلې قبیلې د شهزادګۍ نجلۍ سره واده وکړ چې په اصل کې ښځینه تمساح وه.

د سیمې یو مخور شخص وایي پدې ډول واده کولو سره د انسان او ځمکې تر منځ اړیکه ټینګیږي او د قدرت خاوند څخه د باران، ښه کښت او ټولو هغو شیانو د ډیروالي لپاره غوښتنه کیږي چې د چونتال د سیمې د اوسیدونکو د خیر او ښیګڼې لپاره دي.

د ښځینه تمساح سره د واده مراسم داسې دي چې تر واده کولو وړاندې تمساح کور په کور ګرځول کیږي تر څو د سیمې خلک یې پخپلو لاسونو کې ونیسي او ورسره ونڅیږي.

ښځینه تمساح ته شنه لمن وراغوستل کیږي او په سر یې څو رنګی ټیکری وي چې په لاس جوړ شوی وي.

د تمساح وربوز تړل شوی وي تر څو تر واده وړاندې څوک ونه داړي.

د دې مراسمو څخه وروسته تمساح د ښارګوټي ځانګړي دفتر ته په سپین کمیس کې وړل کیږي او د واده په مراسمو کې برخه اخلي.

 

ښاروال سوسا د واده په مراسمو کې وویل، " زه دا مسؤلیت منم ځکه چې د یو بل سره مینه لرو. د مینې پرته واده نشي کیدی. زه د شهزادګۍ نجلۍ سره واده ته غاړه ږدم".


د واده کولو رسم دا هم دی چې د سیمې یو کب نیونکی باید خپل د کب نیونې جال هوا ته پورته واچوي او سندره ووایي. په سندرې کې د کب نیونې د ښه موسم، د ښارګوټي د اوسیدونکو لپاره د نیکمرغۍ، د خلکو تر منځ برابرښت او په سولې کې د ژوند کولو غاړې ویل کیږي.

تر واده وروسته ښاروال پداسې حال کې د ناوې تمساح سره یو ځای نڅا کوي چې د سیمې دودیزه موسیقي غږول کیږي.


ښاروال سوسا چې د شهزادګۍ نجلۍ وربوز یې ښکل کاوه د فرانس پریس خبري اژانس ته وویل، "ډیر خوښ یم چې د دوو کلتورونو یو ځای کیدل لمانځو. خلک ډیر خوښ دي".

 

تریشا وايي سپی به یې هغه هېڅکله یوازې پرېنږدي

انګلنډ کې یوه ښځه وايي‌، سپي یې ورسره مرسته کړې، چې پوه شي د تي پر سرطان اخته ده.

۵۰ کلنه تریشا الیسن چې د انګلند ښار ناتنګهم شایر ښار ولفورډ سیمه کې اوسېږي وايي، دوه کلن سپي "کالي‌کراس لونا" یې په اپرېل میاشت کې پر تي ورټوپ کړل او پښې یې پرې وهلې.

دا وايي"ما درد حس کړ او معایناتو ته ورغلم."

له معایناتو وروسته مالومه شوه، چې آغلې الیسن د تي پر سرطان اخته ده او اوس تر درملنې لاندې ده.

مېرمن الیسن چې د دوو ماشومانو مور ده او د ماشومانو د پالونکې په توګه کار کوي ویلي:"زه تلویزیون ته پر کوچ پرته وم چې لونا پر ما راټوپ کړ. هغه ډېر مینه ناک او مهربانه سپی دی مخکې یې هېڅکله داسې چلن نه و راسره کړی هغه به ما یوازې پرېنږدي."

نوموړې زیاتوي:" له هغې وروسته زه ښه نه وم او درد مې احساساوه، ډاکټر لیدو ته مې وخت واخیست او معاینه مې وکړه، په دوو اوونیو کې یې پایله راغله چې سرطان یم، دوی ډېر ژر تشخیص کړ."

 

آغلې الیسن وايي:" زه پوهېدم چې هغه زما کوچنې ژوند ژغورونکی دی."

هغې د ناتنګهم ښار په روغتون کې دوه عملیاته کړي، چې د سینې غوټه یې له منځه یوړل شي، خو لا هم تر درملنې لاندې ده.

هغه وايي:"ښه حس لرم. ما تل ځان کتلی او په وروستي ځل مې چې دا کار وکړ احساس مې کړه چې تي کې مې څه نشته."

نوموړې دا هم ویلي چې:"زما په فکر دا کار د ښځو لپاره ډېر اړین دی، چې خپل تیونه وګوري آن که دوی په کور کې سپی هم و نه لري چې مرسته ورسره وکړي."

 

د هند په لودهیانا ښار کې پولیسو د ډاکو حسینه په نوم مشهوره بدمعاشه ښځه له خپل میړه سره نیولې ده.

د يادونې وړ ده، چې د جون په لسمه لودهیانا ښار کې د نغدو پيسو له رسولو يوه شرکت څخه په میليونونه روپۍ غلا شوې دي.

د لودهیانا ښار پولیسو ادعا کړې، مندیپ کور چې په مونا مشهوره ده، د دې ښار د سي ام اس له شرکته څه باندې ۸۰ میلیونو هندۍ روپیو د غلا اصلي پلان جوړونکې ده.

د لودهیانا ښار پولیسو ژمنه کړې وه، چې د غلا دا موضوع به په ۶۰ ساعتونو کې حل کوي.

د پولیسو په وینا، مندیپ د همدې شرکت یو کارمند منجندر سینګ سره په ګډه د غلا پلان جوړ کړی و.

په دې قضیه کې تر اوسه شاوخوا ۷۰ میلیونه هندۍ روپۍ ترلاسه شوې دي او ۱۸ تورن کسان نیول شوي هم دي.

'ډاکو حسینه' ځان وکیله بولي.

له دې پېښې وروسته مندیپ کور چې له پخوا په مونا مشهوره وه، د ډاکو حسینه په نوم هم مشهوره شوه.

پوليسو د غلا په دغه پيښه کې د اصلي تورن په ګډون ډېر شمېر کسان نیولي دي او تر دې دمه یې شاوخوا ۷۰ میلیونه روپۍ بېرته ترلاسه کړې دي.

د نوموړې د میړه جسویندر سینګ یوه نږدې ملګري د نوم د نه ښودلو په شرط بي بي سي ته وویل، مندیپ کور تیر کال د ټولنیزو رسنیو له لارې له جسویندر سره ملګرې شوه.

څه موده وروسته، دوی د ۲۰۲۳ کال په فبروري کې واده وکړ.

د انډین ایکسپریس ورځپاڼې د راپور له مخې، دا د مندیپ کور دویم واده و.

جسویندر له یوې غریبې کورنۍ سره تړاو درلود، د هغه پلار مهندر سینګ خټګر و.

جسویندر سینګ له واده مخکې هم په بېلابېلو برخو کې کار کړی و، خو له واده وروسته یې د خوراکي توکو په یوه برخه کې د څه مودې لپاره کار وکړ او وروسته یې دغه دنده پرېښوده.

د نوموړي ملګري وايي، له تېرو دوو مياشتو وزګار و او هر چا ته به يې ويل، چې مېرمن يې وکيله ده او ښه عاید لري.

مندیپ کور مونا څوک ده؟

 

مندیپ کور د لودهیانا ښار په یوه بې وزله کورنۍ کې زیږیدلې وه.

د مندیپ کور مور د ورځې مزدوري کوي.

تر ۲۰۲۰ کال پورې مندیپ کور د یوې عادي نجلۍ په توګه ژوند کاوه.

خو په تیرو دریو کلونو کې د نوموړې په ژوند کې لوی بدلونونه راغلل.

مونا د تلاشۍ په برخه کې لودهیانا پولیسو سره د 'رضاکارې' په توګه هم کار کاوه.

د یادولو ده، چې د هند په پنجاب ایالت کې تر کورونا ویروس وروسته د تلاشۍ په موخه له پولیسو سره د مرستې لپاره رضاکاران ګمارل شوي وو.

کله چې رضاکاران د لودهیانا پولیسو لخوا وګمارل شول، مندیپ کور هم ورسره یوځای شوه.

د دې دندې له پای ته رسیدو وروسته مندیپ کور د یو څه وخت لپاره د بیمې په شرکت کې کار وکړ.

له هغه وروسته یې دوه یا درې نورې دندې هم وکړې.

د انډین ایکسپریس ورځپاڼې د راپور له مخې، مندیپ کور په سیمه ییزه محکمه کې د وکیلې په توګه کار کاوه او له عریضه کوونکو سره به یې په کوچنیو کارونو کې مرسته کوله، په داسې حال کې چې نوموړې یوازې تر دولسم ټولګي زدکړې کړې وې.

د انډین ایکسپریس ورځپاڼې د خبر له مخې، مندیپ په پیل کې جسویندر ته ویلي و چې هغه یوه وکیله ده.

د مندیپ کور نیول

 

پولیسو د مندیپ کور د نیولو لپاره ځانګړي عملیات پیل کړي وو.

مندیپ کور او د هغې میړه، له سي ام اس شرکت څخه د شوې غلا اصلي تورن کسان دي چې له پېښې شپږ ورځې وروسته د پولیسو لخوا ونیول شول.

د پولیسو د کمشنر سینګ سیدو په وینا، په دې قضیه کې له مخکېنیو نیول شویو تورنو څخه شواهد هم ترلاسه شوي چې دوی ټول له غلا وروسته اوتراکنډ ته تللي وو.

مندیپ کور او د هغې میړه جسویندر سینګ له اوتراکنډ څخه د بېرته راستنېدو پر مهال ونیول شول.

د پولیسو په وینا، له مندیپ کور یې ۱۲ لکه روپۍ او د هغې له میړه یې ۹ لکه روپۍ ترلاسه کړې دي.

څنګه یې د غلا پلان جوړ کړ؟

مندیپ کور د لودهیانا په محکمه کې له منجندر سینګ سره ولیدل.

د معلوماتو له مخې، منجندر سینګ د سیمه ییز شرکت سي ام اس کارکوونکی و.

د پولیسو یوه کمشنره وايي، چې منجندر سینګ او مندیپ کور نږدې ملګري دي.

"دواړو غوښتل چې په یوه شپه کې شتمن شي او بیا یې د سیمه ییز شرکت سي ام اس د غلا پلان جوړ کړ."

مندیپ کور او د هغې میړه جسویندر سینګ ته نږدې کسان هم په دې باور دي چې دوی دواړو غوښتل له لنډې لارې "شارټ کټ" څخه په یوه شپه کې بډایه شي.

جسویندر سینګ د همدې دلیل لپاره مزدوري پرېښوده، پداسې حال کې چې مندیپ کور د هوسا ژوند کولو هیله درلوده.

د پولیسو په وینا، دوی هغه کسان دي چې نورو تورنو ته یې د شتمن کېدو خوبونه ورښودل.

 

همایون سخي: زما هنر د ګندهارا د تهذیب لړۍ ده
ولي الله ملکزی

تیره شپه؛ د کالیفورنیا د سکرمنټو په ښار کې د نوو راغلو افغان کډوالو سره د قانوني او لوژستیکي مرستو په مقصد یوې غیر انتفاعي ټولنې د خپل نوي دفتر د پرانیستلو غونډه جوړه کړې وه. د ګڼ شمیر ایالتونو او مختلفو ښارونو څخه مخه ور وکیلان، لیکوالان، د رسنیو استازي، د تجارتونو خاوندان او هنرمندان راټول شوي وو. د کابل په شیوه کیو کې زیږیدلی، ۴۷ کلن تکړه هنرمند همایون سخي یو له هغو ګډون والو څخه وو چې د خپل غږ او هنر له کبله یې د ټولو پام ځان ته را اړولی وو.


سخي چې له ۴۷ څخه زیاتو هیوادونو ته یې هنري سفرونه کړي او بلا خاطرې یې له ځان سره ساتلې؛ د خپلو همزولو او سیالانو په منځ کې د پراخه شهرت په څپو سپور دی. نوموړې د موسیقۍ په هنر بی بریده میین دی او هغه د خپل ژوند تر ټولو غوره مشغولا ګڼي. یوه ځانګړتیا یې دا ده چې همیشه یې خوله له خندا ډکه او په مخ یې د موسکا نښې له ورایه لیدل کیږي.
همایون چې نن سبا ورته په ټولنیزو رسنیو کې د استاد لقب هم کارول کیږي، په نهه کلنۍ کې سندرې پیل او لومړنې استاد یې خپل پلار دی. سخي په ویاړ سره وايي چې ما د هارون باچا او استاد مهوش په څیر ځینو مشهورو سندرغاړو ته د موسیقي طرزونه / تړونونه جوړ کړي چې شمیر یې پنځوسو ته رسیږي. وايی د څلورو لسیزو اوږدې تجربې سره سره، بیا هم ډیر تمرین او ریاضت کوم، ځکه د وخت او ټکنالوژۍ سره ځان عیارول، د تکړه هنرمند، څرګنده نښه ده.
سخي د خپل تحقیقي حس په اړه وايی: ښايي زه به لومړنې کس یم چې د مغول جلال الدین اکبر پاچا د مهال، د یو ډیر افسانوي او فولکلوریک رباب غږوونکي په اړه مې ښایسته هڅه وکړه. دغه د مینې او وفا سمبول؛ آدم خان یوسفزی دی چې د خپلې نامرادې معشوقې، درخانۍ په یاد کې به په درو او سردرو ګرځیده او رباب به یې غږولو. زیاتوي: زه د څیړنې په نیت د کوزې پښتونخوا د چکدرې سیمې ته لاړم او هلته مې د آدم خان د رباب غږونې په سمفونیک اړخ باندې کار وکړ. هغه مې پیدا کړ او بیا مې د یوې جرمنۍ کمپنۍ د تخنیکي همکارۍ پرمټ د خپل هنر برخه وګرځوله.
نوموړې وايي: دا خبره ناسمه ده چې ګوندې د رباب آله او سندریز کمپوزونه له هند څخه زموږ سیمې ته راوړل شویدي. حقیقت دا دې چې د شفاهي لرغونو روایتونو ترڅنګ، د ارکیالوجي پوهانو جوته کړې چې دغه کلاسیکه آله له نن څخه دوه زره کاله وړاندې د ګندهارا د تهذیب غښتلې برخه وه چې د هندوکش او سلیمان د غرونو په لمنو کې به میشتو ولسونو د خوښیو او حماسو په محفلونو کې غږوله.
همایون سخي واده کړی او له تیرو یوویشت کالو راهیسې د امریکا د کالیفورنیا ایالت د سانفرانسیسکو په سیمې کې اوسیږي. د غونډې په ترڅ کې د ځینو افغاني مغازو له خوا د اقچې، مزار او هرات قالینې او په ننګرهار او قندهار کې د خواریکښو میرمنو په لاسونو جوړ شوي وطني لباسونه هم نندارې ته وړاندې شول چې د هوټل د مجلل تالار ښکلا یې څو چنده زیاته کړې وه.


همایون سخي: زما هنر د ګندهارا د تهذیب لړۍ ده
ولي الله ملکزی

تیره شپه؛ د کالیفورنیا د سکرمنټو په ښار کې د نوو راغلو افغان کډوالو سره د قانوني او لوژستیکي مرستو په مقصد یوې غیر انتفاعي ټولنې د خپل نوي دفتر د پرانیستلو غونډه جوړه کړې وه. د ګڼ شمیر ایالتونو او مختلفو ښارونو څخه مخه ور وکیلان، لیکوالان، د رسنیو استازي، د تجارتونو خاوندان او هنرمندان راټول شوي وو. د کابل په شیوه کیو کې زیږیدلی، ۴۷ کلن تکړه هنرمند همایون سخي یو له هغو ګډون والو څخه وو چې د خپل غږ او هنر له کبله یې د ټولو پام ځان ته را اړولی وو.



لتا منګېشکر له ۳۰ زره ډېرې سندرې ویلي دي.

د هند خورا مشهوره سندرغاړې لتا منګېشکر چې لسګونه زره سندرې یې ویلي، د ۹۲ کالو په عمر مړه شوه. لتا منګېشکر تېره جنورۍ کې پر کورونا وېروس له اخته کېدو وروسته د هند مبمۍ ښار په یوه روغتون کې بستري شوې وه.

زیاتې مقالې …