اېمل پیاوړی

درې ورځنی اوربند د زمان او مهال له پلوه کم او لنډ و، مګر د اغېز لپاره ډېر پراخ او ژور و، ځکه همدغه درې ورځني اوربند په هېواد کې روانه څلوېښت کلنه جګړه ټولو ته روښانه کړه او ټول یې په دې وپوهول چې نه جګړه زموږ ده او نه یې هم ګټه زموږ ده، جګړه پردۍ ده، خو قربانيان یې موږ یوو، مګر له بده مرغه چې دغه جګړه په بېلابېلو بڼو زموږ خلکو ته تعبیر شوې وه

ګلرحمن رحماني

افغان ولسمشر محمداشرف غنی د شانکهای د همکاریو د سازمان په اتلسمه غونډه کی ګډون وکړ او هلته یې د حکومت له لوري د طالبانو اوربند ته د مثبت ځواب په تړاو خوښي وښودله او وې ویل (زه خوشحال یم چی طالبانو د اختر په ورځو کی زموږ اعلان شوی اوربند ومانه ، دا په ۲۳ کلونو کی لمړی ځل دی او زه له تاسو غواړم چی د افغانستان د سولی د خبرو په برخه کی مرسته وکړی)

‎پاکستان تل دوه مخی سیاست مخته وړی دی ، تل یې هڅه کړې چې په دوه مخي سیاست سره افغان حکومت او نړیوال دوکه کړي، سره له دې چې د طالبانو ټول مشران په پاکستان کې ‌‌‌‌‌‌ډېر خوندي ژوند لري او دا د پاکستان له وسه پوره دي چې وسله وال طالبان سولې ته کېنوي خو دا کار نه کوي، دا چې پاکستان له یوه ناڅرګنده. سرنوشت سره مخ دی او تر سختو فشارونو لاندې دی نه غواړي چې د خپل لاس وسلې یعنې طالبان د له افغان حکومت سره سوله وکړي، یو دلیل یې دا دی چې پاکستان

امین الدین « سعیدی  - سعید افغانی »
چنانچه آګاهی دارید طالبان آتش بس ( اوربند ) سه روزه ایام عید سعید فطر (15.06.18 الی 17.06.18 ) که بین حکومت کابل وحرکت طالبان صورت پذیرفت ، قبول وبدان عمل کردند .
ملت مسلمان افغانستان که از جنگ چهار ده بی نهایت خسته شده اند ، ازین (اوربند) وتوافق سه روزه  عید ،استقبال جدی بعمل اوردند ، و تعداد زیادی از عساکر  وسربازان دولتی توانستند با استفاده ازین فرصت نزد فامیل های خویش به مناطقی رفتند که در تحت سیطره طالبان قرار داشتند

‎د افغانستان د امنیت شورا سلاکار محمد حنیف اتمر په دې لن‌‌‌‌‌‌ډو څو ورځو کې پاکستان ته دوه سفرونه وکړل چې موخه یې هم د افغانستان د سولې مساله وه، له پاکستاني چارواکو یې څو ځلې غوښتنه وکړه چې طالبان د سولې ته کېنوي ولې پاکستان تر ننه هېڅ راز صداقت د سولې په خبرو کې ندی ښودلی ښايي بیا یې هم ونکړي

‎بدبختانه د سیمې استخباراتي کړۍ نه غواړي چې د افغانستان خلک په آرامه فضا کې ژوند وکړي او افغانستان کې تلپاتې سوله راشي تل یې هڅه کړې چې د افغانانو په منځ کې د باور فضا له منځه یوسي، او افغانان په خپلو مشرانو بې باوره کړي، اوس چې په افغانستان کې د سولې خبرې روانې دي او په دې مسله ټوله نړۍ غږېږي نو د پاکستان استخبارات هڅه کوي د سولې خبرې خرابې کړي او ولس کې د بې باورۍ فضا رامنځته کړي

د کوچني اختر په ویاړ، د طالبانو په وړاندې چې د حکومتي واک ترلاسه کولو لپاره د مرکزي حکومت او هېواد مقابل کې جنګیږي، د افغان حکومت یو اړخیز اوربند په تېرو دوه لسیزو کې هېوادپال اقدام او کمساری نووښت ګڼل کیږي.

اوربند د سولې په اړه په کور دننه د افغانانو ترمنځ ملي اجماع او په سیمه ایزه او نړیواله کچه هم د اجماع کړۍ پراخه کړه

‎لیکواله : پښتنه کلیواله 

‎افغانستان له 1919کال د خپلواکۍ د تر لاسه کولو څخه وروسته د یوه خپلواک او د بې طرفۍ. په اصولو ولاړ هېواد دی چې تل یې د تاریخ په اوږدو کې خپله بې طرفي د یوه اصل په توګه ساتلې ده . 
‎د ملګرو ملتونو د سازمان د بنسټګرانو او د بشر د حقوقو د اعلامیې درناوي لرونکي هېوادونو په ‌‌‌‌‌‌ډله کې د ځلانده ستوري په څېر ځلېدلی او تل یې د ګاون‌‌‌‌‌‌ډیانو د سیمې او نړۍ له هېوادونو سره په ښو اړیکو کې زرین تاریخ لرلی .
‎د هېڅ هېواد په کورنیو چارو کې یې د نه مداخلې په بنسټ او د داخلي او بهرني سیاستونو په رڼاکې یې تل خپل درناوی ساتلی دی

وروسته له هغې چې څو ورځې وړاندې د غبرګولي په ۲۹ مه نېټه د افغانستان د ملي امنيت د شورا د سلاکار محمد حنيف اتمر په مشرۍ پلاوی پاکستان ته ولاړ؛ په ټولنيزه ميډياوو کې د ځینو مغرضو کړيو لخوا د ډيورنډ فرضي کرښې اړوند يو بې بنسټه خبر لاس په لاس کيږي چې محمد حنيف اتمر په خپل سفر کې له پاکستان سره د ډيورنډ کرښه د پولې په توګه په رسميت پېژندلې ده. دا خبر د پاکستانۍ ډان ورځپاڼې په حواله خپور شوی دی

وروسته له هغې چې په اندونيزيا کي د افغانستان، پاکستان او اندونيزيا ديني عالمانو د يوې غونډي پرمهال په يوه خوله په افغانستان کې روانه جګړه ناروا وبلله؛ له وسله والو ترهګرو څخه په افغانستان کې د جګړې جواز واخيستل شو. بيا ورپسې په کابل کې څه د پاسه ۲۵۰۰ دیني عالمانو په لويه غونډه کې د افغانستان جګړه حرامه او ځانمرګي بريدونه ناروا وبلل. دغې فتوا لا پسې په افغانستان کې د طالبانو جګړه تر پوښتنې لاندې راوسته