چطور انتقاد

:

بسیار باید کوشید که به رموز تاثیر گفتن ؛ ٲگاه باشیم .

بسیار باید متوجه باشیم که گفتن به خود و دیگران ، چه عواقبی دارد .

برای انسان ، گفتن و شنیدن هر دو لازم و ملزوم  است  و حتی باید  گفتن بسیار باشد تا اصلاح اش روز بروز فزون تر گردد .

 حضرت عمر « رض »  بالای منبر در خطبه خویش گفته است:

« لاخیر فیکم مالم تقولواولاخیر فی سالم اسمع »

ترجمه : شما خیر نه بینید ،اگر نه گوئید و من خیر را نه بینم ، اگر نه شنوم .  

نابغه شرق سید جمال الدین « افغاني »  زمانیکه  به ایران  برگشت  از طرف شاه ایران پذیرائی  شد و شخصیت او بالای شاه تاثیر وارد کرد و گفت :

تو از من چه میخواهی !

او گفت : من از تو تنها دو گوش شنوا را میخواهم . 

 نابغه شرق  همیشه  به گفتن و شنیدن ارزش می‍داد  و ارزوی مهم او قبول اصلاحات ، تحول و انقلاب اجتماعی برای حفظ  کرامت انسانی بود .

باید گفت :

ــ اساس تعلیم و تربیه را گفتن و شنیدن تشکیل میدهد که به نقادی و انتقاد اتکآ مهمی را دارد.

ــ مراعات آدب و یا فتن الفاظ و مطالب درست و سنجیده برای انتقاد ضروری و لازمی است .

ــ در جوامع باید احساس تمیز خوب و بد و جود داشته باشد و اقدامات نیک را مثل اقدام بر تنقید از خود تائید و استقبال نیک نمائیم .

ــ انتقاد باید  بمنظور اصلاح و خیروسعادت باشد و مسبب به  خیر و اصلاح  شود ؛ نه اینکه حلال  را حرام  و حرام را  حلال  بسازد و هدف آن  منافقت و نفاق در اجتماع  باشد .

ــ  رهبری درست به انتقاد ضرورت دارد و از این طریق میتواند که به تصحیح ، اصلاح  و پخته گی لازم نایل گردد.

ــ  اگر مقصد از سیاست ؛  اداره کردن  بهتر و کشادن راه انکشاف باشد ، باید از تنقید اشخاص مصلح و خبیر کار گرفته شود .

ــ  مستمع کرنیست  ؛ در صورت احساس خطر ، خاموشی بهتر است . مگر؛ خاموشی کشنده  نی،  بلکه برای جستجوی  طریق و راه های گفتن و شنیدن بهتر و موثر .

ــ اطفال و جوانان را باید به شنیدن عادی ساخت ؛ و بعد از شنیدن باید آنها را به دقت متوجه نمود که چه باید کرد .

ــ مردم خوش  میشوند که در مورد تعین  سرنوشت خود وبه  میان ٲمدن اصلاحات چیزی بگویند و چیزی بشنوند ؛  واگر در مورد به مقابل گفتن و شنیدن خویش  به موانع مواجه  شوند آخر انفلاق میکنند و حتمٱ برای گفتن و شنیدن جهت خود و یا دیگران زمینه را اماده و مهیا میسازند .

من امید وارم  که جرئت ، گوش شنوا و زمینه سالم برای شنیدن از انتقاد  به وجود بیابید .

من امیدوارم که برای بررسی از انتقادات ؛ ادارات و یا اداره خاص تشکیل شود و بعد از غورو برسی از انتقادات ، زمینه تحقق آن به منظور اصلاح  مساعد  شود .

جای شکی نیست که انسان به تنهائی  چیزی کرده نمیتواند و در صورت زیست اجتماعي و مدني باید از انتقاد شرافت مندانه و خیرخواهانه ، که به خیر و منفعت باشد ؛  کار گرفته تا اصلاحات دلخواه به میان  آمده  و زمینه برای حسن تفاهم ، اصلاح اجتماعي ،  آبادي و شگوفاني  مساعد گردد .

و من الله التوفیق

 سعید افغاني

۱۳۵۵ هجري شمسي

کابل ـ افغانستان

تهیه وترتیب کننده : برهان الدین « سعیدی »