ګرامی داشت از شخصیت بزرګ فرهنګی افغانستان

 ( به بهانه یکصدو یازدهمین زاد روز شان )
استاد فقید  عبدالرئوف بینوا از در بیشتر از یک قرن اخیر و بعد علامه سید جمال الدین و آغاز تجدد با نشر شمس النهار در  جمع ستاره های درخشان فرهنگ و ادب افغانستان، شخصیت منور ، مبارز سابقه دار ، فرهنگپال ، تاریخ نویس ، شاعر ، ادیب ، مترجم و نویسنده مشهورو مدقق آثار قدیم است که در ردیف علامه حبیبی ، علامه جاوید ، علامه رشاد از بزرگان علم و فرهنگ افغانستان پنداشته می شوند .

 استاد بینوای فقید را می توان شاعر و نویسنده نوآور با روح شرقی نامید که با آثار خود خروشی را در شعر و نثر پشتو به ارمغان آورد و گحدود هفتاد کتاب علمی تحقیقی و تدقیقی در عرصه های مختلف  تاریخ ادبیات و زبان افغانستان از خود به جای گذاشته است.  
از طفلی و نوجوانی  استعداد بالا داشت و در سنین پایین زبان های عربی، اردو، دری و انگلیسی را آموخت و بر همه آنها مسلط بود.  
استاد فقید « لیونی مینه » به فراگیری علم و معرفت داشت و حشر ونشر تعجب برانگیز با مطالعه و نوشتن داشت و دقایق آخر عمر و در بستر مریضی با کتاب وقلم محشور بود . 
استاد فقید  عبدالرئوف بینوا به خانواده علم پرور و عالم تعلق داشت و چندین نسل و تا جد بزرگش  عبدالحق آخوندزاده که  از علما و مفتی های بزرگ زمان خود بود.  پدر بینوای فقید ، مفتی عبدالله از اکابر زمان بود و برادر شان مولوی عبدالکریم حقانی مؤلف (  53 ) جلد کتاب بود . 
استاد بینوای فقید تحصیل علوم  دینی و فقه ، صرف و نحو عربی را تا حد عالی نزد پدر  فرا گرفت. و پس از این تحصیلات وارد عرصه ادبی شد و شعر گفت و نوشتن را آغاز کرد و نخستین اشعارش در طلوع افغان قندهار به چاپ رسید سپس در جوانی به کابل رفت او بدیع، بیان و صرف و نحو را به گونه ای فرا گرفت که پس از چند سال به بخش زبان شناسی فاکولته زبان و ادبیات پوهنتون کابل گماشته شد و سرمایه علمی از یادداشت های درس (هنرهای ادبی) خود را به جا گذاشت. 
از استاد فقید به زبانهای پشتو ، دری و عربی آثار زیاد بنشر رسیده و از لسان عربی ، انگلیسی و اردو آثار زیاد و منجمله از تاگور و اقبال را به پشتو و دری ترجمه نموده است .
قاموس عربی - پشتو و قاموس پشتو از جمع آثار ارزشمند استاد فقید می باشد . 
مجموعه اشعار استاد فقید تحت عناوین : 
دمینی مینه ، پریشان افکار ، برگ سبز  بنشر رسیده است . 
از قلم استاد بینوای فقید درامه های زیاد ( آشیانه عقاب ، زرنگ و حکومت بیدار به زبان دری و طوق لعنت ، صدای وطن  و اشتباه به زبان پشتو ) بنشر رسیده است . 
کتاب های استاد در باره خوشحال خان ، عبدالغفار خان ( پاچا خان ) ، معرفی دوره هوتکی ها و شاعران اندوره ، ریشه تاریخی افغانستان و تاریخ قدیم کشور از اهمیت بلند تحقیقی و علمی برخوردار است . 
استاد تالیفات زیاد به زبان عربی در معرفی تاریخ افغانستان دارد و همچنان در دوره تصدی سفارت در طرابلس کتاب سبز معمر قذافی را نیز ترجمه نموده است . 
اثر پر اهمیت استاد فقید در معرفی و شناسایی زنان افغانستان قبل از اسلام و تا قرن بیستم میلادی نوشته آیت که در سال ( 1323شمسی )   به چاپ رسیده است.
استاد بینوای فقید بسیاری وظایف رسمی مهم را در نهادهای دولتی ادبی انجام داده است : 
از  عضویت  انجمن ادبی و تاریخ  تا  عضو مرکز تحقیقات بین المللی پشتو و  عضو آکادمی افغانستان  مدیر روزنامه نگاری انجمن پشتو  ،  مدیر مجله کابل ،  مشاور مطبوعاتی سفارت افغانستان در دهلی و قاهره  
استاد بینوای فقید هنگام که در سال (  ۱۹۶۷م ) وزیر اطلاعات و کلتور بود ، برخلاف پالیسی دولت وقت به نشر کتاب پر شهرت « افغانستان در مسیر تاریخ » اثر مورخ سترگ زنده یاد غبار اقدام نمود که بعد از چاپ سانسور و « محبوس » گردید .
بینوای فقید از موسسان جنبش ویش زلمیان و در دوره دوازدهم وکیل ولسی جرگه دهه مشروطیت سلطنت بود . 
آخرین وظایف دولتی زنده یاد استاد بینوا سفیر دولت جمهوری دیموکراتیک افغانستان در لیبی و در دهه هشتاد میلادی بود . 
شاعر روشنگر بینوا ی فقید   شاعر روشنگر بود و پیوسته بخاطر بیداری مردم می نوشت که منحیث حسن ختام نمونه از کلام شانرا با دوستان شریک و یادشان را گرامی میداریم . 
پېړۍ واوښتې خو خلک لا ويده دي
ويښـول يې ډېرکلونه زحمت غواړي
په ړندو سترګو د اور پر خوا ور درومي
دا کـم بـخته لا نـشه د جنت غواړي
با حرمت