ولس باید نا ګڼلې ، ونه ګڼل شي

نو هغه ورته په ځواب کې وویل: (زما پاچاهي، زما د ولس له وینې څخه قیمتي نه ده، که زه پاتې شم نو پریمانه وینې به توئ شي). یعنی نه یې غوښتل چې له افغانستان څخه د میردل ژرنده جوړه او د ولس هډوکي یې دل شي.
د پوهنتون د وخت زما یو دوست، اوس هم نور محمد تره کي ته خلاق رهبر او د ختیځ نابغه وایي. دا چې تره کي له خپل ولس سره څه وکړل؟ زه ورباندې هیڅ ډول منفي یا مثبته تبصره نه کوم؛ ځکه نوموړی اوس د الله او تاریخ په محکمه کې دی. خو یوه خبره یې د شمشاد د غره هومره وزن لري؛ تل به یې ویل: (د ولس زور، د خدای زور دی) یعنی ولس د بدلون سرچینه او خپه کول یې ستره تیروتنه ده.
د سعودي عربستان د بهرنیو چاور پخواني وزیر، شهزاده سعود الفیصل به پخپلو کنفرانسونو کې په تکرار سره ویل: (په درې شیانو کې هیڅکله هم شک مه کوئ: د الله تعالی په ارادې، د یتیم په اوښکو او د ولس په طاقت) یعنی د ولس دریځ اوغوښتنې باید له پامه ونه غورځول شي. زه فکر کوم یوه غوره بیلګه به یې د عربي پسرلي څپه وي چې له تونس څخه تر یمن پورې ځینې واکمن نظامونه او پخې سټې یې له بیخه ونړولې. یعني د ولس زور؛ د سیاست سونامي ده.
د ۲۰۱۵م کال په نومبر کې د ترکیې جنګي الوتکو د سوریې په شمال کې یوه روسۍ سوخوۍ الوتکه وویشته او د ترکیې د خاورې په څو مترۍ کې دننه د سکروټې په څیر راپریوته چې پیلوټ یې هم تور سکاره شول. د ولسمشر، طیب اردوګان ماڼۍ اعلان وکړ چې زموږ په هوايي حریم تیرې شوی او هیڅکله به معذرت ونه غواړو. څو ساعته وروسته د روسیې د فدراسیون مشر، ولادیمیر پوتین په خپل غبرګون کې وویل: (زموږ ځواب به ډیر چټک او ملا ماتوونکی وي) دقیقې لا تیرې نه وې چې اردوګان صیب په روسۍ ژبې په خپل ټویټر کې ولیکل: (هم بښنه غواړو او هم ژمنه کوو چې بیا به داسې غلطي تکرار نه شي) نوموړی ځکه توبه ګار شو چې هر کال درې ملیونه روسان ترکیې ته د سیل لپاره راځي او نژدې پنځه ملیارده ډالرې له ځان سره راوړي. یعنې اردوګان د خپل غرور شمله د کرملین د قیصر په پښو کې کیښوده ترڅو ولس یې زیانمن نه شي.
له نن څخه ۷۵ کاله وړاندې؛ د ۱۹۴۷م کال په اګست کې هند له پيرنکیانو څخه خپلواکي واخیسته. لږه موده وروسته د لندن د معتبرو ورځپاڼو خبریالان د مهاتما ګاندي سره د مرکې لپاره ډهلي ته لاړل. یو تن انګریز ژورنالیست پوښتنه وکړه: ښاغلی ګاندي! ته خو ډیر هوښیار سړی یې او د نژدې څلور سوه ملیونو هندیانو مشر یې، نو څرنګه ممکنه ده چې ته دې د غوا او ډبرې عبادت وکړې؟ هغه ورته په ځواب کې وویل: (زه پوهیږم چې حیوان او بتان ما ته هیڅ ګټه او تاوان نه شي اړولي، خو زه په حقیقت کې د خپل ولس باور ته سر ټیټوم). یعني د ولس باورونه او ملي ارزښتونه باید نا ګڼلي ونه ګڼل شي.
کله چې په ۱۷۹۷م کال کې د امریکا د متحدو ایالتونو لومړني ولسمشر، جورج واشنګټن خپله اته کلنه دوره پای ته ورسوله، نو ځینو مشاورینو او اغیزمنو سیاستوالو ورته مشوره ورکړه چې بیا ځان کاندید کړي. هغه ورته وویل:( د امریکا ولس د خپلواکۍ او ډیموکراسۍ لپاره دا دومره لویه قرباني ورکړه، زه پاچا نه یم چې تر مرګه به ټولواک یم. زه به هغه څه کوم چې زما ولس یې غواړي) یعنې د واک او مشرتابه کونجي؛ د ولس ملکیت دی.
د هلاکو د لمسي لښکرو په ۷۰۲ هـ ق / ۱۳۰۳م کال کې د دمشق تاریخي ښار ترخپلې ولکې لاندې راوست او د مسلمانانو ترڅنګ یې د یهودانو او مسیحیانو مشران هم کوټه قلف کړل. د جنګي بندیانو د تبادلې په خبرو کې امام ابن تیمیه هغوئ ته د روغې جوړې لپاره شرط کیښود چې د مسلمانانو سره جوخت به یهود او نصاری هم آزادیږي، ځکه چې هغوئ زموږ د ولس برخه او هیواد وال دي. سلفیان او د سیاسي اسلام پلویان ابن تیمیه ته د شیخ الاسلام لقب کاروي. دائرة المعارف کاږي چې شیخ الاسلام ۳۳۰ کتابونه لیکلي چې له نیمایي څخه زیات یې چاپ شویدي. دغه ستر امام پوهیده چې دین او عقیده د خالق او مخلوق ترمنځ د اړیکې نوم دی، خو په یوې جغرافیا کې اوسیدل او د مشترک تابعیت منل د ولس دوهم نوم دی چې باید په هرې پریکړې کې یې نظر، معتبر وګڼل شي.
یو ځل په مکې کې د طواف په مهال، حضرت عائشې له رسول علیه السلام څخه پوښتنه وکړه چې آیا حَطِیم (هغه نیم دیوال چې د کعبې شمالي ته د ناوې لاندې موقعیت لري) د کعبې برخه ده؟ پیغمبر صیب ورته ځواب ورکړ؛ هو. دا نیمکې دیوال د کعبې برخه ده خو د نه پيسو له امله همداسې بهر پاتې شویدی. عائشې (رض) بیا پوښتنه وکړه؛ که همداسې ده نو ولې یې د کعبې له خونې سره نه یوځای کوې؟ رسول (ص) ورته وویل: (عائشې ستا قوم، یعنې د مکې خلک لا د جاهلیت سره نژدې دي او زه ډاریږم چې زړونه یې منکر نه شي. کنه نو ما به دا دیوال د کعبې سره یوځای کړی وو او د کعبې دا دنګه دروازه به می هم مځکې ته راټیټه کړې وه). یعنې د اسلام رښتینې رسول، د خپل امت د احساساتو درناوې کوي او ټولنیز نزاکتونه له پامه نه غورځوي.
یقینا، هر هغه فرد، ګوند او نظام چې د خپلو خلکو ارادې ته درناوې ونکړي او په مهمو ملي پریکړو کې یې شریک او برخه وال نه کړي؛ ښايي یوه ورځ د نورو کوڅه ډب سپي، د دوئ زمري وداړي. نعرې که هرڅومره رنګینې او د لونګو درمندونه شي، وي به. خو د ولسونو تش نسونه؛ په وچو شعارونو نه ډکیږي !!