دا تازه مرسته به د مهاجرت د نړیوال سازمان ته ددې امکان ورکړي چې ترڅو هغو کسانو لپاره چې اړتیاوې یې ډیرې دي د دوامداره ملاتړ د برابرولو لپاره لارې چارې وړاندې کړي او ستنیدونکي چې د کومو ننګونو سره مخ دي ورته د حل لارې ومومي.
دا تازه مرسته به د مهاجرت د نړیوال سازمان ته ددې امکان ورکړي چې ترڅو هغو کسانو لپاره چې اړتیاوې یې ډیرې دي د دوامداره ملاتړ د برابرولو لپاره لارې چارې وړاندې کړي او ستنیدونکي چې د کومو ننګونو سره مخ دي ورته د حل لارې ومومي.

اروپايي ټولنې افغانستان ته د ستنیدونکو افغان کډوالو اساسي خدمتونو ته د لاس رسي، اقتصادي فرصتونو د زیاتیدو او د حرکت په حال کې د افغانانو او د هغوی د کوربنو ټولنو څخه د ملاتړ لپاره د مهاجرت د نړیوال سازمان "آی او ایم" سره د ۱۷ میلیونو یورو د مرستې موافقه لاسلیک کړې ده.

اروپايي ټولنې د پنجشنبې په ورځ اپریل ۲۶( غوايي شپږمه) په یوه اعلامیه کې ویلي چې ددې موافقې اساسي تمرکز به د افغان میرمنو او نجونو اړتیا ته اوسي.

ددې اعلامیې له مخې د اروپايي ټولنې دا تازه مرسته به د مهاجرت د نړیوال سازمان ته ددې امکان ورکړي چې ترڅو هغو کسانو لپاره چې اړتیاوې یې ډیرې دي د دوامداره ملاتړ د برابرولو لپاره لارې چارې وړاندې کړي او ستنیدونکي چې د کومو ننګونو سره مخ دي ورته د حل لارې ومومي.

په دې اعلامیه کې ویل شوي:" د مهاجرت د نړیوال سازمان په یو لاس د خدمتونو د وړاندې کولو او د هغې له ډلې د روغتیا د ساتنې، قانوني او حقوقي مرستو، د کارو کسب زده کول او تعلیم لپاره ستنیدونکو کډوالو ته به د ټولنیزو منابعو مرکزونه جوړ کړي.

د اروپايي ټولنې د وینا له مخې افغانستان ته د ستنیدونکو کډوالو اکثریت یې ښځې او ماشومان دي چې ترټولو زیات اغیزمنوونکي دي چې ددې ټولنې په دغه مالي ملاتړ به ستنیدونکو ته یو خوندي چاپیریال برابر کړي چې ورسره به هغوی ته د اړتیا وړ خدمتونو برابریدل خوندي کړي.

د منځني ختیځ او اسیا لپاره د اروپايي کمیسیون د نړیوالې همکارۍ یو چارواکي پیتریس اوستوبس د هرات په ولایت کې د مهاجرت د نړیوال سازمان د استازي سره د ترانزیټ په یو مرکز کې ددغې موافقې د لاسلیک پر مهال ویلي:" زه د هغو ستونزو له امله چې افغان کډوال د شړلو پر مهال ورسره مخ دي خواشینی شوم."

پیتریس اوستوبس ویلي چې په یو هیواد کې چې خلک د لوږې او د اقلیم له اغیزو کړیږي او په یو ښار کې چې د یوې ویجاړونکي زلزلې شاهدان وو، دا ډول حالت " واقعآ د بحران په سر بل بحران دی."

افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې شارژدافیرې رافایلا یودیچه دې ته په اشارې چې د ستنیدونکو کډوالو سره د افغانستان د خلکو پیوستون هیله بخښوونکی دی ویلي چې باید دا ډاډ ترلاسه شي چې هغه ټولنې چې د ستنیدونکو کوربنې دي ورڅخه ملاتړ کیږي.

میرمن یودیچه ویلي:" د مهاجرت د نړیوال سازمان سره مشارکت، د اړتیاو وړ خدمتونو ته لاس رسی تضمینوي او ستنیدونکي افغان کډوال او د هغوی کوربنې ټولنې د هغوی څخه ساتنه کوي. له هغه ځایه چې ښځې او نجونې کولی شي په ځانګړي ډول تر اغیز لاندې راشي مونږ ډاډه کیږو چې د ټولنې ټول غړي کولی شي له هغې [مرستو څخه] ګټه پورته کړي."

اروپايي ټولنې د شمیرنو له مخې د ۲۰۲۳ کال د جنورۍ د میاشتې څخه د ۲۰۲۴ کال د اپریل تر میاشتې له ۱.۵ میلیونو څخه زیات افغان کډوال د پاکستان او ایران څخه خپل هیواد ته ستانه شوي دي، چې په ډیرو ناسمو اقتصادي شرایطو او د مرستو د کمبود سره مخ دي چې له امله یې په سرحدي سیمو او د ستنیدونکو د کوربنو په سیمو کې د اضطراري بشري حالت سبب شوی دی.

اروپايي ټولنې ویلي چې د ستنیدونکو کډوالو لوی شمیر د کمو منابعو د لا کمښت خطر له ځان سره لري.

په عین وخت کې په افغانستان کې د مهاجرت د نړیوال سازمان استازې ماریا مویتا افغانانو سره د اروپايي ټولنې دوامداره مرستې سلګونو زره ستنیدونکو کډوالو او نورو زیانمنوونکو ټولنو سره ډیرې زیاتې مهمې ګڼلي دي.

میرمن مویتا ویلي:" ددغې تازه ژمنې له برکته مونږ به د دې توان ومومو چې د ستنیدولو د بهیر پر مهال په سترو ننګونو باندې تمرکز ومړو او د بیا میشتیدو، ټولنیز انسجام او په ټولنه کې د اوږدې مودې حل لارو موندلو په برخه کې مرسته وکړو."

اروپايي ټولنې د مهاجرت د نړیوال سازمان له لارې ستنیدونکو افغان کډوالو سره دا تازه مرسته په داسې حال کې کړې چې ددې دمخه د افغانستان او پاکستان په سرحدي سیمو کې د مرستې رسونې ادارو کنسرسیوم اټکل کړی و چې ممکن د روان ۲۰۲۴ کال د جولای د راروانې میاشتې پورې سلګونه زره افغان کډوال له پاکستان څخه د ستنیدلو پر مهال په سرحدي سیمو کې به ډیرو زیاتو بشري مرستو ته اړتیا پیدا کړي.

دغه کنسرسیوم د اپریل په ۱۴( وري ۲۶) په یو راپور کې ویلي و چې ټاکل شوې د جولای تر میاشتې ۷۲۰ زره د قانوني اسنادو نلرونکي افغان کډوال او شاوخوا ۵۰ زره د د (پي او آر) کارت لرونکي افغان کډوال له پاکستان څخه افغانستان ته ستانه شي.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د اپریل ۱۹( وري ۳۱) وویل چې دغه هیواد د قانوني اسنادو نلرونکو کډوالو د ایستلو لپاره په ټولو ممکنه لارو چارو باندې غور کوي، خو هغه کډوال چې د افغانستان د پیژندنې کارتونه (اې سی سي) ولري اوس مهال یې د ایستلو کوم پلان نشته دی.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ممتاز زهرا بلوڅ اسلام اباد کې د یو خیریال د پوښتنې په ځواب کې چې ایا اسلام اباد د افغان کډوالو د ایستلو په ځانګړي ډول د (پي او آر) او د افغانستان د پیژندنې کارتونو (اې سي سي) لرونکو کډوالو بل پړاو کله پیلوي، وویل چې اوس مهال ددغو کارت لرونکو کډوالو د ایستلو پلان نشته دی.

د مصنوعي ځېرکتیا په واسطه د هند د صدراعظم نریندرا مودي په ضد د دوو مشهورو فلمي ستوریو جوړو شویو (جعلي) ویدیوګانو د دغه هېواد په ټاکنو کې د مداخلې اندېښنې پارولې دي.

د هند په انتخاباتو کې د مصنوعي ځېرکتیا په واسطه د مداخلې او ګډوډۍ اندېښنې له هغه وروسته وپارېدې، چې د هند د مشهورو ستوریو عامر خان او رنویر کپور په خپرو شویو جعلي ویدیوګانو کې د نریندرا مودي خلاف تبلیغات شوي.

دا ویدیوګانې ډېرې خپرې شوې او ښکاري چې په مهارت سره جوړې شوې دي. په دغو دواړو ویدیوګانو کې، چې یوه یې ۴۱ سکنټه او بله یې نیمه دقیقه ده، ویل شوي دي چې نریندرا مودي په خپلو ژمنو عمل نه دی کړی او د اقتصادي ستونزو په حل کولو کې ناکام شوی دی.

په دغو ویدیوګانو کې عامر خان او رنویر کپور له خلکو غواړي چې په ټاکنو کې د نریندرا مودي لوی مخالف سیاسي ګوند کانګرس ته رایه ورکړي.

رویټرز خبري اژانس وايي چې دا ویدیوګانې په یوې اوونۍ کې څه باندې ۵۰۰زره خلکو لیدلې دي. لا معلومه نه ده چې دا ویدیوګانې چا او چېرې جوړې کړې دي.

که څه هم په هند کې کاندیدانو د فیسبوک، ایکس او ټولنیزو رسنیو له نورو برخو څخه هم په خپلو کمپاینونو کې ګټه اخلي، خو دا لومړی ځل دی چې د دغه هېواد په ټاکنو کې مصنوعي ځېرکتیا په دې ډول کارل کېږي.

د کانګرس ګوند یوې ویاندې سوجاتا پاول د اپریل په ۱۷ نېټه په خپل ایکس حساب کې د رنوبر کپور دا جعلي ویدیو خپره کړه چې څه باندې ۴۳۰زره خلکو لېدلې او زرګونو نور شریکه کړې ده.

نوموړې رویټرز ته ویلي دي چې هغه پوهېدله دا ویدیو جعلي ده،‌ مګر دلیل یې دا و چې دا یو ښه ابتکار و، خو وروسته بیا دا ویدیو د هغې د ایکس په حساب کې ونه لیدل شوه.

عامر خان او رنویر کپور ویلي دي چې دا ویدیوګانې جعلي دي او په هغوی پورې اړه نه لري. رنویر کپور په خپلې ټولنیزې شبکې ایکس کې له خپلو پلویانو غوښتي دي‌چې د جعلي ویدیوګانو څخه ځانونه وژغوري.

د ټولنیزو رسنیو سترو شبکو میټا او ایکس هم دا ویدیوګانې جعلي بللې دي.

رویټرز خبري‌ اژانس وايی چې د نریندرا مودي ګوند مسئولینو یې په دې اړه ورته له څه ویلو ډډه کړې ده.

راپورونه وايي چې په هند کې ځينې نورې انتخاباتي جعلي ویدیوګانې هم جوړې شوې دي.

په هند کې د اپریل له ۱۹ نېټې څخه د جون تر لومړۍ پورې عمومي انتخابات کېږي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د ویاند متهیو مېلر لخوا په خپاره شوي بیان کې راغلي، چې "امریکا ځکه پر دې کمپنیو بندیزونه اعلانوي چې په پراخه کچه د وېجاړۍ وسایلو په جوړولو کې مرسته کوي."

امریکا یو ځل بیا ټینګار کړی "په نړیواله کچه د داسې هڅو اړتیا ده چې د هستوي وسلو نه خپرولو نظام پیاوړی کوي."

په بیان کې راغلي، هغه کمپنۍ چې بندیزونه پرې لګېدلي درې یې په چین او یوه یې په بېلاروس کې ده او دغو ټولو پاکستان ته د لېرې واټن ویشتونکو توغندیو تر څنګ د کروز مزایلو په جوړولو کې همکاري کړې.

د امریکا بهرنیو چارو وزارت ویلي دغو څلورو واړو کمپنیو په لوړه کچه د تباهۍ اړولو په برخه کې پاکستان ته د موادو په برابرولو کې مرسته کړې او د پاکستان په هستوي پیاړتیا کې یې هم رول لوبولی دی.

امریکا دا تور هم لګولی چې دغو کمپنیو د پاکستان د لېرې واټن ویشتونکو توغندیو او همداراز کروز توغندیو جوړولو کې هم همکاري کړې ده.

له دې مخکې د تېر کال اکتوبر میاشت کې هم امریکا په دې تور په درېیو نورو چینايي شرکتونو هم بندیزونه لګولي وو چې د پاکستان کروزو مزایلو پروګرام لپاره یې پرزې او د اړتیا وړ توکي برابرول.

د پاکستان غبرګون څه دی؟

پاکستان د امریکا د یاد اعلان په غبرګون ویلي چې اسلام آباد د امریکا نویو بندیزونو د اعلان څرنګوالي په اړه په جریان کې نه دی خو تېر کې یې د شک پر بنسټ ورته بندیزونه لګولي دي.

پاکستان ویلي امریکا پخوا هم د ورته بندیزونو اعلان وروسته دوی ته کوم کره داسې شواهد نه دي ورکړي چې د دوی ادعا پر ځای ثابته کړي.

د پاکستان بهرنیو چارو وزارت د دغه اعلان په غبرګون اعلامیه خپره کړې او ټینګار یې کړی چې "د سیاسي موخو لپاره د بندیذونو لارې ردوي."

پاکستان ویلي په دغه لېست کې ډېر داسې شیان دي چې حساس نه بلل کېږي او نه یې هم مخکې په اړه څه ویل شوي خو امریکا په تازه بیان کې حساس او ویجاړوونکي بللې دي.
e
خبرداری: بي بي سي د بهرنیو وېبپاڼو د منځپانګې مسؤله نه ده

د پاکستان د دفاعي او وسله وال ځواک دغه بهرنیو سرچینو وچولو په غبرګون په تېر کې د پاکستان حکومت ویلي چې دوی خپله په هېواد کې د ننه له ځمکې په ځمکه د لرې واټن ویشتونکو توغندیو او کروز مزایلو جوړولو توان او کافي امکانات لري.

پاکستان ویلي چې دغو امکاناتو ته په کتو یې د غوري او شاهین په نوم مزایل هم پخپل توان جوړ کړي دي.

دا کمپنۍ له څه ډول بندیزونو سره مخ دي؟

د امریکا بهرنیو چارو وزارت د دې اعلان سره هممهاله دا وضاحت هم خپور کړی چې له دې وروسته به په امریکا کې د دغو کمپنیو ټول جایدادونه او پانګې کنګلېږي.

همدارنګه امریکا ویلي، له امریکایي وګړو سره د دوی شتمني هم کنګلوي.

د امریکا بهرنیو چارو وزارت وړاندې ویلي وو، د دغو کمپنیو کارکوونکي او څښتنان امریکا ته هم نشي تللی او امریکایانو ته یې هم له دغو کمپنیو سره د نه کار سپارښتنه کړې ده.