سفر محمد داوؤد خان به لیباء

کشور مهماندار، زمانیکه ما از طیاره در میدان هوایی طرابلس پایان شدیم دیدیم که معمرالقذافی حضور ندارد، وی عوض خود معاون خویش را بنام عبدالسلام جلود روان کرده، وقتیکه محمد داوؤدخان این صحنه را دید متاثر شد هنګامیکه عبدالسلام جلود در موتر همرای محمد داوؤدخان و بنده یکجا نشست، و وی مایان را تا اقامتګاه ما، ما را مشایعت کرد ، بمجرد داخل شدن ما در اقامتګاه انها ترتیبات یک عصریه و چای را ګرفته بودند، بعد از صرف چای و عصریه که تقریبآ پانزده دقیقه را در بر ګرفت بعد از آن برای چند دقیقه هییت افغانی باید دست و روی خود را تازه میکردیم عبدالسلام جلود از داوؤدخان اجازه ګرفت و ګفت که بعد از پانزده دقیقه معمرالقذافی رئیس حکومت لیبیا به دیدن شما می اید، وقتیکه عبدالسلام جلود از صالون خارج شد مرحوم داوؤدخان به سید وحید عبدالله معاون وزارت امور خارجه هدایت داد هر وقتیکه معمرالقذافی به دیدن من آمد برایشان بګوید که من سر درد هستم و نمی توانم وی را بیبینم. و شما برای فردا سفرلیبی را کنسل نماید و به سفارت افغانی در ترکیه در تماس شوید تا انها ترتیبات سفرسه روزغیر رسمی را بیګیرد. برادرم علاوه نمود که بعد از پانزده دقیقه قذافی به اقامتګاه آمد سید وحید عبدالله به وزیر مهماندار لیبیایی خاطر نشان ساخت که فعلآ وضع صحی رئیس  جمهور ما خوب نیست وی رهبر شما را دیده نمی تواند وی همچنان به وزیر مهماندار لیبی خاطر نشان ساخت وقتیکه وزیر مهماندار لیبی تصمیم داوؤدخان را به معمرالقذافی ابلاغ نمود وی برای پانزده دقیقه خود را این طرف و انطرف همرای هیيت افغانی سپری ساخته بعد از پانزده دقیقه ناګذیرصالون را ترک کرد. فردا به وقت معینه پرواز ما بطرف ترکیه اماده شد وقتیکه ما بطرف میدان طرابلیس حرکت میکردیم دیدم که معمرالقذافی خود را به میدان هوایی رسانید و ازنه آمدن خود به پیش روی داوؤدخان در میدان هوایی طرابلس از محمد داوؤدخان معذرت خواست، ولی شهید محمد داوؤدخان به غرور افغانی که داشت به قذافی چنین ګفته، تشکر از مهمان نوازی تان. ما افغانها در مهمان نوازی شهرت بین المللی داریم. همان بودکه بعد از صرف یک چای مختصر در لابی صالون ( VIP ) میدان طرابلیس محمد داوؤدخان بطرف طیاره خود روان و به قذافی وداع کرد.

هر رهبر، زعیم و رئیس جمهور یک کشور با هیأت همراهانشان باید نورم های دیپلوماتیک را مراعات نموده ورنه به معذرت خواهی تن در میدهد».

یادداشت من در مورد این سفر:
زمانیکه در سالهای 1992 میلادی بحیث مستشار وزیر مختار سفارت جمهوری افغانستان در کشور دوست جمهوریت عربی لیباء اجرای وظیفه می نمودم ، در یکی از روز ها با مدیر اداره  افغانستان در کشور دوست لیباء موضوع سفرجلالتماب محمد  داوؤد  خان  رئیس جمهور افغانستان را به لیباء درمیان  گذاشتم و از چگونگی سوء تفاهم وعدم پذیرای مناسب از رئیس جمهور افغانستان مرحوم محمد داوؤد خان توسط جانب لیبیايي آقای معمر القذافی بطور شخصی سوال  نمودم: مدیر ادارهء افغانستان در ادارهؤ مراسم (وزارت خارجه) لیبیا برایم گفت:
خاطرۀ جالب وبی نهایت لحظات سخت ودشواری  بود. درآن زمان  من عضویت  دفتر  تشریفات ( اداره مراسم ) را دروزارت امورخارجه بدوش داشتم . مسؤلیت بخش افغانستان را در اداره  تشریفات نیز به پیش می بردم.  ادارهء ما پلان منظم  تشریفاتی را برای سفر محمد داوؤد خان رئیس  جمهور افغانستان به طرابلس طرح وبه تمام مسوؤلین ذیربط در این مورد اطلاع دادیم وکاپی پلان تشریفاتی واز اینکه قاعد معمر القذافی  در میدان هوایي بین المللی تریبولی لیبیا از جلالتماب محمد داوؤد وتعداد معین از مسوؤلین کشور ما، پذیرایی بعمل می آرد  به بخش ادارهء  تشریفات جناب قاید معمر القذافی مطرح وساعت وصول طیارهء حامل جانب افغانی را نیز اطلاع داده بودیم.
طیارهء حامل رئیس جمهور افغانستان به وقت معین در فضای میدان هوایی  تریبولی ظاهر شد ومسؤلین میدان هوایی  ازوصول طیاره  بما که در میدان هوایی یکجا بامسوؤلین کشور ما منتظر بودیم، اطلاع دادند ولی قاعد معمر القذافی  تا هنوزبه میدان هوایی تشریف نیاورده بود.  وزیر امور خارجه ما به مسؤلین میدان هوایی هدایت فرمود تا  طیاره حامل چند دور اضافی بر فراز میدان هوایی تا رسیدن معمر قذافی به میدان هوای  بزند وچند لحظه در نشست بر روی زمین تاخیر بعمل آرد. شاید در این فاصله محترم معمر القذافی مواصلت کند. دقایق می گذشت ولی  قاعدمعمر القذافی  تشریف نیاورد وتشریفات مجبورشود موضوع را به عبد السلام جلود به اصطلاح  معاون محترم قذافی برای پذیرایی به میدان هوایی اطلاع دهد، تا وی از هئیت افغانی وریئس جمهور افغانستان پذیرایی بعمل ارد.  در این فاصله تقریبا 40 الی 45 دقیقه تاخیر در مراسم پذیرایی بعمل آمد.  زمانیکه جناب رئیس  جمهور افغانستان از طیاره پایان  شد ومراسم تشریفات آغاز یافت، شخص محمد داوؤد  رئیس  جمهور افغانستان ، چندان خوشحال به نظر نمی رسید وطوری دیده میشد که ناراحت است.
بعد از پذیرایی هیت افغانی توسط عبد السلام جلود، کاروان تشریفاتی مهمانان با معیتی مسوؤلین جانب لیبایی  از میدان هوایی به مهمانخانه در شهر طرابلس تشریف بردند. زمانیکه مهمانان در محل سکونت خویش جابجا شدند ، ما موضوع ونوع از تاثر جناب محمد داوؤد رئیس  جمهور  افغانستان را به ادارهء تشریفات جناب قاعد قذافی اطلاع دادیم.  دفتر تشریفات در مورد علت عدم حضور جناب قاعد معمرقذافی را چنین حکایه نمود: قاعد معمر القذافی غرض گرفتن دوش به حمام  رفت ومدت زیادی در زیر دوش بود وهیچ کس از ما جرائت نمیکرد که برایش بگویم که وخت رفتن به میدان هوایی ناوخت شده  در اخیر مسوؤلین مراسم قاعد معمر القذافی گفت که بهتر است برای عبد السلام جلود اطلاع فرماید تا به میدان هوایی رفته واز هیات افغانی استقبال بعمل آرد.
 زمانیکه قاعدمعمر القذافی آماده شد، در آن زمان وفد حکومت افغانستان به مهمانخانه خویش به شهر طرابلس رسیده بود. معمر القذافی راسآ به محل مهمانخانه  تشریف برد که با تاسف مشکل سوء تفاهم  تشریفاتی وپروتوکول تشریفاتی نزد سردار محمد داوؤد خان رئیس  جمهور  افغانستان لا ینحل ماند، وتوسط داوؤد خان معامله بالمثل صورت گرفت.
مدیر ادارهء افغانستان در وزارت خارجه لیبا می افزاید:
تاخیر معمر القذافی قصدی نبود، ومتاسفانه کس جرائت نداشت بجز از همین چیزی دیگری نبود واین حادثه بطوری قصدی هم نبود. مردم افغانستان دوست مردم  افغانستان وروابط بین مردم لیباء  وافغانستان همیشه دوامداروبرادرانه  خواهد بود.
خدمت خوانندگان محترم بعرض باید رساند که وزارت آمور خارجهء کشورلیباء مراسم تشریفات آنطوریکه در جهان معمول است آنرا  چندان جدی نمیگرفتند .

یکی از خاطرت جالب من نماز خواندن روز عید سعید فطر در میدان سبز شهر طرابلس است:
دفتر تشریفات به همه دیپلومات های سفارتخانه ها رسمآ تیلفونی اطلاع فرمودند که فردا روز اول  نماز عید  را در میدان  سبز یکجا با قاعد ( معمر القذافی ) ادا می نمایم. صبح همه کور دیپلوماتهای به ساعت هشت صبح به محل مذکور حاضر شدیم. من در صف اول نشسته ومنتظر  معمر القذافی رئیس لیبیايی بودیم. بعد از لحظات رئیس لیبیا آقای معمر القذافی تشریف  آورد وهمه مردم را به نمازعید  به امامت جلالتماب معمر القذافی  دعوت نمود.  در این میان سفیر کشور ویتنام که دوست صمیمی من هم بود، گفت من چه کنم؟ راه بیرون شدن هم نبود، باید از برابر صفوف طویل موصلین  و نماز ګذاران میگذشت. آمدن دوباره به محل هم کاری دشواری  بود.  برای سفیر ویتنام سفارش کردم که بهتر است همینجا منتظر باقی بماند . سفیر ویتنام سفارش من را قبول کرد و تعجب کردم که مانند ما  در نماز عید هم  اشتراک وحرکت های ما را انجام میداد.

این بود یک خاطرهء که خدمت شما در مورد پروتوکل های دیپلوماتیک و تجارب من از روش های آقای قذافی رئیس لیبیایی و بخش از تأریخ حُکام افغان که درس امروز نیز است خدمت شما و با شما درمیان ګذاشتم.

                                هر که آمد عمارت نو ساخت – رفت و منزل به دیګری پرداخت

۰۶/۰۱/۲۰۱۹

امین الدین «سعیدی ـ سعید افغانی »