محمدروښان ښاد
ولسمشر غني خپل بهرنی سیاست په پنځو کړیو کې ووېشه او بیا یې دغه کړۍ یو له بله سره ونښلولې. په ملي وحدت حکومت کې د افغانستان بهرنی سیاست د افغانستان په اساسي قانون کې د شرحه شوو اصولو پر بنسټ جوړ شو. حکومت په بهرني سیاست کې پنځه کاري کړۍ رامنځته کړې او له هېوادونو سره د همکارۍ چوکاټ یې منظم کړ، تر څو په عملي ډول د بهرني سیاست خپلواکي پیاوړې کړي
د بهرني سیاست د پنځو کړیو جوړول: د جمهوررئیس غني بهرنی سیاست په پنځو کړیو کې تنظیم کړی. لومړۍ کړۍ، شپږ ګاوندي هېوادونه؛ دویمه کړۍ، اسلامي نړۍ؛ درېیمه کړۍ، شمالي امریکا، اروپا، جاپان، استرالیا او د ناټو او آیساف غړي هېوادونه؛ څلورمه کړۍ، آسیا او پنځمه کړۍ نړیوال پرمختیایي سازمانونه، د ملګرو ملتونو سازمان، څو ملیتي شرکتونه، نړیواله مدني ټولنه او نور غیر حکومتي سازمانونه دي. د دغو کړیو جوړول د دې لامل شوي چې د ديپلوماسۍ دستګاه خپل کارونه د دغو کړیو له مخې جوړ او وڅاري، منسجم کار وکړي او لومړیتوبونو ته په کتو سره په پنځو واړو کړیو کې اړیکې پراخې شي.
حکومت په بهرني سیاست کې د خپلواکۍ پر اصل ځانګړی ټینګار کړی. له همدې امله یې د سیمې او نړۍ هیوادونو سره د دوهاړخیزو همکاریو څرنګوالي ته عملي بڼه ورکړه او له ستراتېژیکو شریکانو سره یې امنیتي هوکړهلیکونه لاسلیک کړل.
ولسمشر غني بار بار ویلي دي چې بهرنۍ بسپنې زموږ اوسني دردونه د اوږدمهال لپاره نشي تداوي کولای، نو په دې خاطر یې په بهرنیو مرستو او بسپنو د اتکا راکمولو لپاره د داخلي عوایدو په زیاتولو تمرکز وکړ او په دې برخه کې پام وړ پرمختګونه او لاسته راوړنې لري. له بل پلوه افغانستان په نړیوالو پېښو لکه د اسلامي هېوادونو د همکارۍ سازمان (OIC) د مشرانو په فوق العاده ناسته کې د فلسطین او همدارنګه په چابهار بندر کې د ایران پر وړاندې د اقتصادي بندیزونو د معافیت په برخه کې رول ولوباوه او د افغانانو پر وړاندې یې د سي.آی.اې ځواکونو د ناوړه چلند د رپوټ په اړه موقف ونیوه. د افغانستان په بهرني سیاست کې د عمل خپلواکي د دې لامل شوه چې د افغانستان پلاوی په نړیوالو ناستو کې د یوه خپلواک هېواد د مقام په توګه ګډون وکړي.
د سیمې او نړۍ په کچه د اړیکو او همکاریو پراختیا: د ۳۰۴ نړیوالو سندونو لاسلیکول چې ۸۲ یې په «رسمي جریده» کې هم خپاره شوي، له لرې او نږدې هېوادونو سره د اړیکو د پراختیا او پیاوړتیا لپاره د افغانستان د هڅو ښکارندويي کوي. همدارنګه د دوهاړخیزو او څو اړخیزو همکاریو او له ګاونډیو او سیمې هېوادونو سره د ښو اړیکو د پراختیا له امله حکومت د سیاست، امنیت، اقتصاد، ټولنې او قانون د حاکمیت په برخه کې پیاوړی شوی دی.
ولسمشر غني په فعال بهرني سیاست او ډيپلوماسي سره د نړیوالو له سترګو لوېدونکی افغانستان یو ځل بیا د ټولو د محراق او توجه مرکز وګرځاوه او له افغانستان، افغان امنیتي او دفاعي ځواکونو، انکشاف او نورو برخو کې یې د نړیوالې د همکارۍ ژمنې تازه کړې.
