تغییر» در آمریکا؛ «تغییر» در افغانستان؟ )

رحمت اله روان

رابرت گیتس وزیر دفاع امریکا به رسانه ها گفته است که حملات آنان بالای مراکز طالبان مسلح در آنسوی دیورند همچنان و به شدت جریان خواهد یافت وآنان بدنبال جنگجویان القاعده به هرجایی که امکان داشته باشد خواهند رفت .گيتس با بيان اينکه "جنگ افغانستان بزرگترين چالش نظامي امريکاست، "بصراحت" از متحدان امريکا در ناتو به دليل عمل نکردن به تعهداتشان انتقاد کرد وگفته است که نه زمان، نه پول و نه حوصله کافي براي پيگيري اهداف بلند پروازانه امريکا در افغانستان وجود دارد .
بالاخره انتظار مردم آمریکا و در کنار آن انتظار مردم جهان برای روی کار شدن دولت جدید در این کشور که با شعار «تغییر» در تمام برنامه ها و خط مشی ها، توانست رای مردم آمریکا را به نفع خود جمع کند ، به سر رسید.
باراک اوباما که با شعار «تغییر» در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد و با این شعار توانست بالا تر از تمام رقبای خود چه دموکرات و چه جمهوری خواه قرار گیرد ، رسما اداره دولت آمریکا را به عهده گرفته است.
بیش از 7 سال است که شرایط و اوضاع مردم در افغانستان، با شرایط و سیاست های آمریکا گره اساسی خورده است و تغییرات در این کشور ، تغییراتی را در افغانستان نیز به وجود خواهد آورد.
از آن جایی که در این مدت، سیاست های دولت پیشین آمریکا به رهبری جورج بوش در قبال افغاستان ، از نقطه نظرات روشن و مواضع مبتنی بر واقعیت ها بر خوردار نبوده، از همین رو اوضاع به سمت و سویی که هدف قرار داده شده بود، پیش نرفت و مردم افغانستان با شروع به کار دولت جدید در آمریکا با شعار «تغییر»، منتظر تغییرات جدید و بازبینی نگرش و سیاست های مقامات جدید کاخ سفید ، در قبال افغانستان هستند.
این در حالی است که باراک اوباما ، رئیس جمهور جدید آمریکا ، با توجه به شعار دوران مبارزات انتخاباتی اش، در قبال سیاست ها و خط مشی های در نظر گرفته شده در افغانستان نیز خواهان تغییرات بنیادی بوده است.
وی در مبارزات انتخاباتی خود ، با توجه به اوضاع موجود در افغانستان، به این نظر بوده که افغانستا ن به عنوان کشوری که باید به عنوان یک اولویت مهم در محور سیاست های این کشور در راه مبارزه با تروریزم قرار می گرفت و توجه لازم به آن می شد ، آن طور که باید توجه نشده است.
در سخنانی که وی پس از دیدارش از افغانستان در زمان کمپاین انتخابات ریاست جمهوری داشت، نشانه هایی از نا رضایتی وی در مورد چه گونه گی کارکرد دولت افغانستان طی مدتی که بر سر کار آمده، بروز کرد و انتقاد هایی صورت ‎گرفت . چنان که از عمل کرد های غیر رسمی اوبا ما ، به نظر می رسد ، وی تلاش دارد که برای دولت جدید افغانستان که به زودی انتخابات آن برگزار خواهد شد ، از فرد و یا افراد جدیدی جدای از دولت مردان فعلی حمایت کند.
از همین رو ، به عقیده برخی تحلیل گران، دعوت نشدن رئیس جمهور افغانستان در مراسم تحلیف اوباما و یا کسانی دیگر از مقامات دولتی در این محفل و حضور بعضی شخصیت های سیاسی که از آن ها به عنوان کاندیداتوران انتخابات ریاست جمهوری یاد می شود، نشانه شروع تغییرات در مشی سیاسی دولت آمریکا در قبال افغانستان است
ورود باراک اوباما به کاخ سفید ممکن است به برکناری حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان بیانجامد
به گزارش سرویس های خبری بین‌الملل ، حمایت بین‌المللی از حامد کرزای که زمانی مورد علاقه غرب بود اکنون با تشدید خشونت‌ها، فساد و ضعف رهبری در افغانستان بی‌رنگ شده است. اما تا این اواخر دیپلمات‌ها تاکید داشتند که گزینه ملموسی حتی با تشدید زد و خوردها و شورش طالبان در قسمت جنوب پیش رو نخواهد بوداما چهار شخصیت عمده افغانی که گفته می‌شود کرزای را به چالش می‌کشند برای دیدار با مسئولان دولت اوباما وارد واشنگتن شدند. و اکنون صحبت از خارج شدن کرزای از صحنه سیاسی به میان است.
آمریکایی‌ها نمی‌توانند نتایج انتخابات را مشخص کنند اما می‌توانند به مردم این توصیه را بکنند که اختلافات خود را کنار بگذارند تا بتوانند رویای تغییر دولت را محقق کنند .هیئت غیر رسمی ‌که از افغانستان به واشنگتن سفر کرده‌اند شامل سه وزیر پیشین و یک مسئول درحال خدمت است.
به اساس اطلاعات موثق، دکتر «عبدالله عبدالله» ، وزیرخارجه قبلی، دکتر «اشرف غنی» وزیرمالیه قبلی، «علی احمد جلالی» وزیرداخله و «گل آقا شرزای» والی برحالی ننگرهار در شرق افغانستان،که محل عمده استقرار سربازان آمریکایی هستند.
زمانی‌که اوباما درسالگذاشته از افغانستان دیدن کرد حتی قبل از آن‌که با کرزی در کابل ملاقات کند، با شيرزای در جلال آباد دیدار کرد
یک امریکایئ گفت: «آنها مثل بوش از کرزای پشتیبانی کورکورانه نمی‌کنندهواداران کرزای به هیلاری کلینتون که اکنون قرار است به عنوان وزیر خارجه در دولت اوباما ایفای نقش کند دل بسته بودند اما امیدهای آنان هفته گذشته پس از انتقاد وی از دولت افغانستان به یاس تبدیل شد
اوباما در مراسم تحلیف خود به عنوان چهل و چهارمین رئیس جمهور آمریکا گفت که به افغانستان توجه بیش تری خواهد شد و برای تحکیم صلح و ثبات در این کشور، کارهای بیش تر و جدی تری صورت خواهد گرفت.
حال این که شعارهای داده شده در قبال برنامه ها وسیاست های جاری در افغانستان در عمل بروز خواهد کرد یا نه ؟! بحثی است که گذشت زمان آن را مشخص می سازد . چیزی که مهم است ، این که تغییراتی که باید انجام شود ، در چه بخش ها و در چه زمینه هایی باید صورت بگیرد تا واقعیت شعار «تغییر» را بر آورده سازد.
باراک اوباما، رییس جمهور امریکا گفته است که اسلام گرایان افراطی در پاکستان و افغانستان خطر عمده اند و اداره وی با این مشکل با یک استراتژی جامع برخورد خواهد کرد.
این در حالی است که آقای اوباما، ریچارد هالی بروک، نماینده پیشین امریکا در بوسنیا در اداره بیل کلینتون از به عنوان نماینده ویژه آن کشور در امور افغانستان و پاکستان گماشته است.
آقای اوباما گفته است که وضعیت در این منطقه «خراب» است و جنگ در افغانستان نمی تواند بدون در نظر داشت مناطق خشونت خیز مرزی پاکستان که القاعده و طالبان در آنجا قادر به قدرت گیری مجدد شده اند، در نظر گرفته شود.
به گفته ی آقای اوباما، این منطقه جبهه مرکزی جنگ امریکا بر علیه تروریزم است و آن کشور نمی تواتد با چشم پوشی از آن، بر این مشکل غلبه کند.
آقای اوباما که چهار روز می شود به عنوان رییس جمهور امریکا سوگند وفاداری یاد کرده است، می گوید که استراتژی امریکا در جنگ علیه تروریزم به گونه ی دقیقی بازبینی خواهد شد.
او گفته است که هیچ سوالی در این زمینه که افغانستان دیگر نباید از مناطق مرزی خود با مشکل القاعده و طالبان مواجه باشد، وجود ندارد. به گفته ی اوباما، هیچ گونه صلحی در افغانستان به وجود نخواهد آمد، مگر این که مجموعه ای از فرصت ها در اختیار مردم افغانستان و پاکستان قرار گیرد. به نظر او این مساله حالا مهمترین چالش جهانی در مبارزه علیه تروریزم است.
این در حالی است که رییس جمهور جدید امریکا گفته است که نماینده ویژه آن کشور، ریچار هالی بروک، کمک های آن کشور را در این منطقه هماهنگ خواهد کرد و زمینه های قابل تطبیق را برای تطبیق استراتژی آن کشور در این منطقه جستجو خواهد نمود.
آقای اوباما هم چنان گفته است که اداره وی به احیای توجه و فرستادن منابع بیشتر به این منطقه متعهد است و این که این منابع به گونه درستی مورد استفاده قرار گیرند.
با این حال برخی از تحلیلگران غربی گفته اند که اظهارات آقای اوباما در ارتباط به افغانستان و پاکستان، توام با این هشدار برای مردم امریکا و جهان است، تا آنها بدانند که تغییر در این منطقه زمانگیر خواهد بود.
رییس جمهور امریکا گفته است می داند که افزایش خشونت ها به دلیل حضور القاعده و طالبان در مناطق قبایلی پاکستان است.
او هم چنان گفته است که هرچند امریکا از حملات یازدهم سپتامبر 2001 تا کنون با هیچ حمله تروریستی دیگر مواجه نشده است، اما تروریستان القاعده هنوز قادر به اجرای برنامه هایی هستند.
این در حالی است که سیا، سازمان اطلاعات مرکزی امریکا می گوید که اسامه بن لادن در مناطق کوهستانی پاکستان در نزدیکی مرز افغانستان مصروف فعالیت است.
در همین حال ریچار هالی بروک، نماینده ویژه امریکا برای افغانستان و پاکستان که به دلیل فعالیت های اش در بالکان و بحران بوسنیا در سال 1995 معروف است، گفته که افغانستان و پاکستان دو کشور «متمایز» از هم اند، ولی روابط مشترک تاریخی و قومی میان شان وجود دارد.
او هم چنان در مورد انتصاب خود به حیث نماینده ویژه امریکا برای افغانستان و پاکستان گفته است این یک ماموریت مشکل خواهد بود.
در همین حال آقای اوباما گفته است که ایالات متحده امریکا تلاش های دیپلوماتیک خود را با متحدان ناتو و دیگر کشورهای منطقه افزایش خواهد داد که شامل کشورهای آسیای میانه و هندوستان خواهد شد.
رئيس جمهور جديد امريکا در نخستين تماس رسمي با نخست وزير انگليس از گوردون براون خواست چهار هزار نيروي اضافي به افغانستان اعزام کند. اين درخواست مي تواند اولين چالش رسمي ميان دو کشور را رقم بزند. به گزارش ايرنا، اين اولين چالش سياسي بين دولت جديد امريکا و دولت کارگري انگليس محسوب مي شود زيرا وزارت دفاع انگليس اعلام کرده است فقط توانايي اعزام 1700 نيروي اضافي به افغانستان را دارد. علاوه بر اين، نيروهاي انگليسي حاضر در افغانستان نيز در وضعيت بسيار بد از لحاظ معيشتي و نظامي به سر مي برند زيرا در دام حملات کميني طالبان هستند و تجهيزات نظامي مناسب و کافي نيز براي اين نوع جنگ ها در اختيار ندارند.
اين در حالي است که باراک اوباما از جنگ در افغانستان به عنوان يکي از اولويت هاي اصلي سياست خارجي اش ياد کرده و از متحد تاريخي خود، انگليس، خواسته است در اين زمينه به وي کمک کند. اوباما گفت: سياست وي اين خواهد بود که رابطه ويژه امريکا با انگليس را حفظ کند.
روزنامه تايمز نوشت: فشار اوباما روي براون براي افزايش نيرو در افغانستان به عنوان محکي براي سنجش رابطه خاص اين دو کشور است. وزارت دفاع انگليس چندي پيش اعلام کرد عساکر انگليسي دچار "خستگي مفرط" و تجهيزات آنان دچار "فرسودگي مفرط" شده است.
پاتريک مرسر، نماينده پارلمان انگليس، گفت: يک تيم به نمايندگي از اوباما به طور غيررسمي پيش از کريسمس با مقامات وزارت دفاع انگليس ديدار داشتند و خواستار آمادگي اين کشور براي اعزام نيرو به افغانستان شدند. مرسر به تايمز گفت: وزارت دفاع انگليس اعلام کرده است که در شرايط حاضر فقط توانايي اعزام يک گردان 600 نفره و شش فروند چرخبال به افغانستان را دارد.
اوباما اعلام کرده است 30 هزار نيروي امريکايي بايد تا تابستان آينده به افغانستان اعزام شوند تا تعدادشان به دوبرابر افزايش يابد. اين در حالي است که برخي از فرماندهان امريکايي و مشاوران دفاعي نسبت به افزايش تعداد نيروها در افغانستان و تبديل آن به گردابي ديگر همانند عراق براي امريکايي ها و متحدانش هشدار داده اند.
در افغانستان 41 کشور با امريکا و انگليس در راس آنها نيرو دارند. امريکا هم اکنون حدود 15 هزار نيرو و انگليس کمتر از 9000 عسکر در افغانستان مستقر کرده است. وزارت دفاع انگليس امروز اعلام کرد اولويت اصلي اين کشور حفاظت از عساکر انگليسي در مقابل طالبان در افغانستان است.
بر اساس آمارهاي رسمي، تاکنون 142نظامي انگليسي در افغانستان کشته و صدها تن ديگر مجروح شده اند. "لرد اشدون"، رهبر سابق حزب ليبرال دموکرات انگليس، امروز گفت اگر انگليس تعداد نيروهايش در افغانستان را افزايش دهد، با اين کار خون عساکر خود را به هدر مي دهد .
اشدون گفت: سازمان هاي بين المللي براي برقراري ثبات و صلح در افغانستان هيچ برنامه اي ندارند. وي هشدار داد: افتضاح عدم برنامه ريزي مناسب براي افغانستان باعث شده است جان عساکر به خطر بيفتد؛ زيرا منابع مالي نظامي کافي وجود ندارد.
وي افزود: رهبران سياسي ما نتوانستند طرحي براي پيروزي در افغانستان عليه طالبان تهيه کنند. کريستوفر لنگتون، کارشناس مسايل نظامي در موسسه مطالعات بين المللي لندن موسوم به "آي آي اس اس"، به روزنامه اينديپندنت گفت: صحنه افغانستان مي تواند به جاي اينکه صحنه جنگ براي نيروهاي ائتلاف باشد، به نبردي براي امريکايي ها تبديل شود زيرا تعدادي از اعضاي ناتو تصميم گرفته اند نيروهاي خود را بازگردانند و در اين صورت امريکا منزوي مي شود.
لنگتون افزود: اگر نيروهاي ائتلاف بين المللي از افغانستان بيرون کشيده شوند، اوضاع مانند عراق مي شود با اين تفاوت که در افغانستان مهلت قانوني سازمان ملل وجود ندارد. حامد کرزي، رئيس جمهورِي افغانستان نيز امروز از امريکا خواست کنترل خود بر نيروهايش را افزايش دهد زيرا اقدامات آنان در کشتار مردم افغانستان "باعث قدرت گرفتن تروريست ها" مي شود.
کرزي گفت: وزارت دفاع افغانستان طرحي را آماده کرده است که بر اساس آن اين وزارتخانه بر عمليات هاي نظامي نيروهاي امريکايي نظارت خواهد کرد. اين طرح کرزي هنگامي مطرح شد که هزاران افغاني در شرق اين کشور تظاهرات گسترده اي عليه کشتار غيرنظاميان توسط نيروهاي امريکايي برگزار کردند.
با توجه به بحران اقتصادي کنوني در اروپا و امريکا و معطوف شدن نگاه جامعه بين المللي به درگيري هاي اسرائيل با فلسطين به نظر مي رسد دولت انگليس به افزايش نيروهاي خود به ميزاني که اوباما در وضعيت کنوني انتظار دارد تمايلي نداشته باشد. به علاوه، تظاهرات هاي هزاران نفري ضد جنگ در طول سه هفته گذشته در لندن به خوبي نشان داد که افکار عمومي انگليس نيز ممکن است نسبت به اعزام نيروهاي بيشتر به جنگ افغانستان و به خطرانداختن جان فرزندانشان در جنگي که کيفيت تجهيزات نظامي و روحيه جنگاوري بسيار پايين است مخالفت کند.
بر اساس نظرسنجي انجام شده توسط بنگاه سخن پراکني بي بي سي در اواخر سال گذشته ميلادي، افکار عمومي انگليس نه تنها تحمل اعزام نيروهاي بيشتر به افغانستان را ندارد بلکه خواهان بازگشت هرچه سريعتر نظاميان انگليسي از آن کشور است.
اين نظرسنجي نشان مي دهد که بيش از دو سوم مردم انگليس(68درصد) خواستار خروج نيروهاي نظامي اين کشور از افغانستان هستند. بر اساس يافته هاي اين نظرسنجي جوانان و زنان انگليسي بيشتر از ديگر اقشار موافق خروج نظاميان کشورشان از افغانستان هستند.
اين نظرسنجي که از 1013 نفر از شهروندان انگليسي انجام شده، نشان مي دهد 75 درصد زنان، 75 درصد جوانان 18 تا 24 ساله و همچنين 59 درصد مردان خواستار خروج نيروهاي انگليسي از افغانستان هستند

پایان رحمت اله روان .