د روسيې نوې لوبه

په سرحدي سیمو کې د داعش فعالیدلو له امله، دیته اړ شوي دي چې د ترهګرۍ پر ضد سيمه ايزې هلې ځلې پیل کړي او د پراخیدو مخه یې ونیسي. څو اونۍ وړاندې مسکو دا تائید کړه چې د د طالبانو سره "محدودې سیاسي" اړیکې لري او دا کار ددې لپاره کوي چې طالبان د سولې بهیر ته وهڅوي. د افغانستان حکومت د روسیې پر دغه کار سختې نیوکې کړې وې او دا یې یو غیر مشروع عمل بلل و.
بل لور ته ويل کيږي د روسيې سفير د افغانستان له پخواني ولسمشر حامد کرزي سره هم کتلي دي. په دې ليدنه کې کرزي له طالبانو سره خبرو او د سولې راوستو کې د روسيې مرسته اړينه او اغېزمنه وبلله. د کرزي له دفتر څخه په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي حامد کرزي جګړه او ترهګري د ټولې سیمې لپاره خطرناک وګڼل او زیاته یې کړه: “د طالبانو له تحریک سره خبرو او د سولې راوستو کې د ګاونډیو او د سیمې د پیاوړو هېوادونو په تېره روسیې مرسته ضروري او ډېره موثره ده.”
اوس پرته له دې چې افغان حکومت او په ټوله کچه وسله وال طالبان خبر و اوسي؛ قطر مېشتي طالبان له تيرو پنځو ورځو راهيسې د مسکو ميلمانه دي او د روسيې له استخباراتو سره تاوده محفلونه نيسي. سرخط ورځپاڼې ته يوې باوري سرچينې ويلي چې قطر ميشي طالبانو د قطر دفتر ته پلمه کړې چې ګواکې قرغيزستان ته روان دي، خو په پټه د روسيې د استخباراتو ميلمانه شوي دي. د سرچينې په وينا د طالبانو د دغه پلاوي مشري د قطر د دفتر مرستيال ملا عبدالسلام حنيفي کوي.
اوس پوښتنه دا ده چې په مسکو کې د طالبانو او د روسيې استخباراتو پټ ملاقاتونه د څه لپاره ترسره کيږي؟
د دې ليدنو تر شا روسيه او طالبان جلا جلا هدفونه لري خو دواړه د يوې بدمرغۍ لپاره يو کيږي. روسيه غواړي چې په سيمه کې د نوې ترهګريزې ډلې داعش له خطره ځان وساتي. ځکه روسيه په دې باور ده چې په سيمه کې د داعش ترهګريزه ډله يواځې د منځننۍ اسيا هيوادونو او روسيې د ځپلو لپاره جوړه شوې ده. د همدې لپاره روسيه اوس له طالبه د داعش د تضعيف لپاره ګټه پورته کوي. په همدې خاطر هڅې يې همدا دي چې د پاکستان په مرسته له طالبانو سره اړيکې جوړې کړي او په افغانستان کې راتلونکی کال د افغان حکومت او طالب تر منځ د جنګ د ډګر تر څنګ، د طالب او داعش د جګړو ډګر بدل کړي.
طالبان ځکه د روسيې يارانه قبلوي چې نور يې له پاکستان نه د هيلو مراندې شليدلي دي. دوی په همدې خاطر چې خپل راتلونکی سرنوشت معلوم کړي؛ کله له ايران سره غوږ جنګوي، کله چين ته سترګک وهي او کله روسيې ته لاس اږدوي. خو روسيه يې د پاکستان، چين او ايران په پرتله لومړۍ ټاکنه ده. ځکه روسيه هم د خپل هدف په خاطر د وسله والو طالبان ملا تړل غواړي او طالبان ځکه له روسيې سره پټ ملاقاتونه کوي چې په افغانستان کې د ژمي په موسم کې د راتلونکي کال لپاره پراخ مالي او امنيتي تجهيز تر لاسه کړي. اوس روسيه،  چين، پاکستان او طالبان په ګډه هڅه کوي چې افغان حکومت د سولې په نامه په غولوونکو خبرو بوخت وساتي او وسله وال طالبان د راتلونکي  کال جګړې لپاره تجهيز او په شا وټپوي. افغان حکومت بايد د دغو هيوادونو په جال کې راګير نه شي او په ډيره ښه طريقه د طالبانو او دغو مغرضو هيوادونو اړيکې وڅاري. حکومت بايد له روسيې سره د طالبانو د اړيکو وضاحت وغواړي.
لیکنه : خوشحال آصفي