داکتر یارمحمد حیدر راده کارشناس محیط زیست
يكي از بزركترين علت خشك سالي آب ، عبارت از هواي گرم است ، در نقاطه حوزه غرب کشور ما هوا گرم است مانند دشت جهنم و بگوا بارندگي نيز كم است ، وهر قدر كه هوا سرد شود بارندگي بيشتر مي شود ، مانند حوزه شمال شرق ، در محلا تيكه درجه حرارت كم و زياد مي گردد ، مقدار بارندگي متعلق به آن مي گردد .
در افغانستان جبهه بخارات گرم از بحر هند وجبهه بخارات سردار از سايبريا باعث ریزش برف تا دامنه کوه بابا ميگردد. در حوزه شرق جنگلات غلو خود رو در زمستان باعث ریزش برف و باران می شود. نرسيدن جبه هات در يك منطقه باعث خشك سالي مي شود كه دايمي نمي باشد .
تامبن منابع آب کشاورزی ما ازاثر ذوب اندک اندک برف چالها یخچالهای قله های کوه هندوکش با عظمت می باشد.
ما همه دیدیم که به دلیل نرسیدن جبه هات سرد سایبریا امسال زمستان در اکثر نقاط برف نشین کشور ما بدون برف باری گذشت و از این بابت شهروندان زراعت پیشه کشور ما بسیار نگران از بابت کم آبی و تهدید خشکسالی هستند.
افعانستان با تو جه به زراعتی بودن آن از زمان های پیش بدین سو نیازشدید به بارش برف زمستانی وباران های موسمی دارد.
افعانستان دارای 3.300 میلیون هکتار زمین آبی هموارو میلان دار از آب دریاها به وسیله جو های عنعنوی ، نهر ، کانال وکاریز ها تامین وحدود 2 میلیون هکتار زمین للمی تیپه های خاکی و 32 میلیون هکتار چراگاه های مراتع و دشتی آن به بارش های موسمی و22 میلیون راس حیوان اهلی آن به آب شرب وعلف خوش خوار سرشار از انرژی نیازدارند. چون 80 در صد مردم افعانستان زراعت پیشه وباعدار و چاروا پرورند. همین 80 در صد مردم به صد زحمت غذا پوشاک و درمانه خود را ازفروش محصولات زراعتی میوه جات از فروش پول چاروا تامین می کنند.
هممه آگاه هان سیاسی دلسوز کشور ما در طی چهارده سال شاهد تشکیل حکو مت های مصلحت گرا در تقرر کادر ها هستند و در رهبری اکثریت وزارت خانه ها واداراه ها کادر های کم تجربه و کم تحصیل واسطه دار تقرر یافته است. آرزوی دیرینه مردم زراعت پیشه ما ماشینیزه شدن زراعت شان باتجهزات مدرن سبک از قبیل ماشین های قلبه دستی نظر به طول عرض زمین شان و رساندن آب آبیاری از سربند بدون ضاعی یه مذرعه شان و باتاسف که باوصف میلیارد ها دالر کمک های جمعه جهانی از عدم رهبری درست در استفاده کمک ها در مدیریت تنظیم شبکه های آبیاری تا هنوز آرزوی دهقان بیچاره کشور برآورده نشد و به همین نسبت اوضاع اقتصادی کشور روز به روز نابسامان شده روان است و هزاران شهروند کشور بیکار واز فقر و تنگ دستی مجبور به فرار از کشور شده اند و حالا هم روند فرار ادامه دارد .
و هم دلیل تنگ نظری در جذب کادر ها با تجربه و پالیسی ساز میلیارد ها دالر کمک از طرف جامعه جهانی به افعانستان که شد هدر رفت .
ازدید کارشناسان محیط زیست در مورد گرم شدن هوا ، کره زمین را تهدید می کند و این مربوط به هر کشور است و باید فکر اساسی کند در بخش ها ی آسیب پذیر منابع طبیعی بخصوص دربخش حفط منابع آبی کشور خود تدابیر لازم برای برنامه هر ساله اتخاز نما یند.
نگاه کارشناسان زراعت و آبیاری در مورد تهدید خشکسالی با توجه با تغییر اقلیم جهانی و پیشکیری از اثرات گسترش آن به منابع طبیعی افغانستان چنین بیان نموده اند:
1 _ انداختن کمربند سبز در سراه پیشروی از حرکت بیابانها با انتشار دانه ارزن ، اسپندانه کور ، نی وغیره ... در ایام بارش بهاری و تیرماهی انجام می باشد.
2 _ غرس درختان تا حدود زیاد از خشکسا لی جلوگیری می کند ، ریشه درختان منبع حفظ آب است در ختان بلند قد توسط ریشه خود آبهای زیر زمینی را در خود حفظ نموده وخود ذخیره گاه آب است.
3 __ برای بقاء زراعت ما می توانیم اعما سربند ها و حوض های کو چک در دره های آب ریز در مسیر دریا ها ذخایر آب حداث کرد. سود مندی عمار سربند ها و حوض ها بخار آب آن اطراف خود را از جنگل بارور می کنند.
4 __ نظارت جدی از جهیل ها ، تالاب ها ، حوض های طبیعی بزرگ و حفظ مراقبت از کا سه بند ها وجودارند.
5 __ حفر نهر ها و عمار كانال ها و آب رساندان به دشت های مستعد ، يكي از وسيله جلوگيري از خشك سالي ميباشد كه از دريا ها بوسیله آب گیر یا پر چاب ها مسير دريا را هدفمندانه تغير ميدهند ، افغانستان تا حال 5 كانال بزرگ دارد ، مانند كانال ننگيار وكانال هيلمند کانال پروان لرخابی گورگان بغلان ميباشد ، همچنان به تعداد ( 10 تا 15 ) كانال خورد هستند كه كافي نميباشند.
از آگاهان سیاسی کشور خواهش است ايده ها ونظريات خود را جهت ریختن یک طرح جامع برای سهل کنی اثرات تغییر اقلیم جهانی بالای منابع آبی کشور ما در پای مضمون در صفحه فسبوک من کمنت گدارید ممنون از شما
داکتر یارمحمد حیدر راده کارشناس محیط زیست
Chat afsluttet