لیکنه : خوشحال آصفي
د هيواد وروستيو حالاتو ته په کتو جوتيږي چې د هېواد امنیت ورځ تر بلې مخ په خرابېدو دی، په ادارتو کې کارونه په خنډ او ځنډ سره پر مخ ځي، ډیری ادارې له سقوط سره مخ دي او تر ټولو جالبه لا دا ده چې چارواکي مو د خپل اصلي مسوليت پر ځای؛ نور هغه
کارونه ترسره کوي چې مسول يی بل څوک وي او د کولو صلاحيت يي هم بل چا سره وي. زمونږ ډيری چارواکي هغه د پخواني متل چې وايي چرګه دانه دلته خوري خو هګۍ ګاونډي کره اچوي؛ په مصداق تغذيه له دولته اخلي خو کارونه شخصي، ګوندي او سمتي کوي. د حکومت په سطحه مو لوړپوړي څوکۍ د ګوندو، تنظیمونو او بانفوذه ټولنیزو او سیاسي اشخاصو تر اغېز لاندې دي چې هيواد، هيوادوالو د ټول افغانستان یا د خپل لومړي مقام په پرتله، خپلو اشخاصو ته ډېر وفادار وي.
همدغه کسان او کړۍ دي چې خپل سیاسي ژوند په جنګ او نا ارامۍ کې ويني. دوی چې کله ځانونه د انزوا په حالت کې وويني او کله چې يي شخصي، ګوندي او سمتي ګټې له خطر سره مخامخ کيدونکې ووينې نو بيا د حکومت له منځه د يو جنګي مخالف په څېر څرګندونې کوي. دوی بیا کوښښ کوي چې هيواد يو ځل بیا تنظیمي حالت ته بوځي.
مونږ په افغانستان کې د اشرف غني او عبدالله تر منځ د ګډ حکومت په يو نيم کلنه دوره کې؛ د حکومت له منځ پر حکومت د نيوکه کوونکو چارواکو ډيری تجربې لرو چې وروستۍ هغه يی په ښې حکومتولۍ او اصلاحاتو کې د ولسمشر ځانګړی استازی احمدضياء مسعود وروستۍ څرګندونې دي. له دې وړاندې هم د شمال بيلابيلو پخوانيو قوماندانو چې اوس په حکومت کې شريک هم دي؛ د حکومت له منځه په حکومت نيوکې کړي دي. د کندوز د سقوط په سبا د کابل مقتدر جنګسالاران شمالي ولایتونو ته لاړل چې د خپل نفوذ په حوزو کې د وجود تمثیل وکړي. په دغه منځ کې د بهرنيو چارو وزير صلاح الدين رباني هم شتون درلود چې غواړي له یوې خوا د جمیعت په هسته کې د ځان او خپلې کورنۍ مرکزي نقش ثابت وساتي، او هم له حکومتي امتيازه برخمن شي. له هغې وړاندې د چنګاښ په ۱۶ نيټه اجرائيه رئيس عبدالله عبدالله هم په حکومت نيوکې کړې وې او ويلي يي و چې د ملي يووالي حکومت په هغې ژمنه کې، چې د خلکو د ژوند په ښه والي کې به بدلون راولي، پاتې راغلى دى. له دې وړاندې د تير کال لیندۍ ۵مه د ولسي جرګې ريس عبدالرؤوف ابراهيمي هم په حکومت نيوکه کړې وه او ويلي و، چې »د اشرف غني او عبدالله په مشرۍ ملي وحدت حکومت سر تر پايه ناقانونه دی.«
اوس په تازه کې په ښې حکومتولۍ کې د ولسمشر ځانګړی استازی ضیاء مسعود؛ تخار ولايت ته د سفر په ترڅ کې د خپلې ډلې له يو شمير غړو او جهادي مشرانو سره تر مشورې وروسته؛ په دې پلمه چې وسله والو مخالفينو په شمال کې او شمال ختيځو ولايتونو کې لوی مرکزونه جوړ کړي دي او حکومت د دوی د له منځه وړلو لپاره هيڅ نه دي کړي؛ د مجاهدينو شورا جوړه کړه. د ولسمشر ځانګړي استازی وايي يوازې مجاهدين کولای شي د وسله والو مخالفينو مخه ونيسي او حکومت د خلکو د امنيت ساتلو لپاره کومه پاليسي نه لري. د نوموړي په باور افغان امنيتي ځواکونه کمزوري دي او نه شي کولای چې په هيواد کې امنيت ټينګ کړي.
دا لومړی ځل نه دی چې ښاغلی مسعود دا ډول غير مسولانه څرګندونې کوي بلکه دوه مياشتې وړاندې کله چې افغان دولت د سولې اړوند تازه هڅې پیل کړې وې؛ نوموړي د خبريالانو د ستاينې يوې غونډې ته په وينا کې ويلي و چې » سوله ملنډې دي او حکومت بايد په دې پروسه کې وخت تير نه کړي«
احمدضياء مسعود هغه شخص دی چې حکومت په ځانګړې توګه ولسمشر پرې باور وکړ او د نوموړي لپاره يي يوه خاصه څوکۍ ځانګړې کړه، بيا يي ورته امتيازات او صلاحيتونه د ولسمشر د مرستيال سره برابر کړ نو اوس چې پوه شو چې د چا زور پرې نه رسيږي نو د حکومت له منځه يي په حکومت نيوکې شروع کړې.
په حقیقت کې دا ډول غير مسولانه څرګندونې د حکومت او ولس لپاره له وسله والو مخالفينو څو برابره خطرناکې تمامې دی شي ځکه دوی د حکومت يوه برخه ده او په خپله حکومتي برخه چې د حکومت د کمزورۍ خبرې کوي نو دا بيا په راتلونکې د ولس بې باورۍ لا ډیره زمينه برابروي. د داسې کسانو په مقابل کې د حکومت اقدام باید جدي او له ټولو مصلحتونو څخه لېرې وي، چا ته بايد د عامه ذهنیت د ګډوډلو اجازه ورنه کړل شي، ځکه داسې څرګندونې نه یوازې د حکومت پر حیثیت او داخلي جوړښت باور کموي ؛ بلکې د ملي ځواکونو پر ویاړلې او لوړې روحیې هم بد تاثېر کوي.
لیکنه : خوشحال آصفي