جامعه شناسی انتخابات افغانی

همچنین در این نوع از جامعه شناسی سیا سی پرابلها وانتظا رات افراد، عملکرد سیاسی نامز دهای انتخاباتی، صراحت و فقدان صراحت رای دهنده، اهداف شخصی و خصوصیات اخلاقی فرد از یکسو و از سوی دیگر رابطه فرد رای دهنده با جمع و جامعه، احزاب سیاسی و برنامه سیاسی وایدیالوژیک  آنطوریکه در بحشهای گذشته بیان گردید نیز مورد تحلیل قرار می‌گیرد. سومین دور انتخابا ت ریاست‌ جمهوری و شوراهای ولایتی کشور روز شبنه، شانزدهم حمل برگزار شد. این انتخابات که با تهد یدهای جدی تروریستی همراه بود، با حضور گسترده مردم موفقانه برگزار شد. دید یم که پاسخ مردمِ ما به دهشت‌افکنان و انتحاریون که می‌خواستند ترس را در قلب‌های مردم جا دهند تا در انتخابات شرکت نکنند، این بود که حتا اگر جانِ خود را از دست دهیم و انگشتان‌مان بریده شود، حاضر نیستیم به عقب برگردیم و از حق رأی خود صرف ‌نظرکنیم.
 در واقع مردم توانستند از این فرصت استفاده کنند و این وضعیت را رقم بزنند.  افراد ممکن است عضو حزب یا سازمان نباشند اما به بلوغیت سیاسی رسید ند ویا میشود فردیت بگوییم به این معنی که هریک از این افراد، یک سازمان و تشکل هستند. این افراد با تشخیص روند نارضا یتی‌ها هم واقعیت جامعه را شناختند و هم واقعیت جامعه افغانی را ساختند.       مردم همچنان خواهان تغییر هستند اما متاسفانه به دلیل زدو بندهای که در حکومت و گرو‌ه‌های سیاسی وجود دارد شاهد اتفاقات عجیب و غریب هستیم. در انتخابات سوم مردم با اینکه برای تحول رفتار عقلا نی   داشتند اما در عین حال می‌دانستند موانع جدی وجود دارد. فضای انتخابات را ببینید. یک فضای هیجانی است که طالبان وجنگسالاران از همه طرف «پیخ» میکنند.  ولی در شهر نشاط و شور و فرایند انتخاباتی وجود دارد و جالب این است که با وجود همه این نبودها اتفاق بسیار زیبایی  می‌افتد و آن اینکه هر افغان می داند که رای او باخت وبرد فرد اول کشور رقم می زند. به هر حال مردم می‌خواهند زنده گی کنند و از هر فرصتی استفاده می‌کنند به دلیل  اینکه بسیاری از پرابلم های اقتصادی،  اجتماعی و فرهنگی ما ناشی از همین شرایط نا بسامان ،  ومافیایی است. البته عکس العمل های جامعه را نباید صرفا در یک بحث و قالب دید. اگر تفاوتهای محلات تویعه یافته وکمتر توسعه یافته را  از دید جامعه شنساسی ببینیم یک تفاوت جدی بین  این محلا ت وجودد دارد و آن این است که هرچه به مناطق نسبتن توسعه ‌یافته نزدیک تر می‌شویم می‌بینیم که پراکنده گی آرا بیشتر است و در مناطق عقب افتا ده تر،  پراکنده گی کمتری وجود دارد به دلیل اینکه  احساسات وتسلط زورگویان در این مناطق خیلی بیشتر بوده است. اما در مملکتی که زورمندان مدام در پی آن هستند که فرد صاحب رای را با زور وتهد ید تحت کنترول خود داشته باشد رای می تواند به یک نوع مشروعیت «استبدادی» مبد ل گردد.
 با وصف آن این انتخابات بدون تقلب نبوده  واین چیزی غیر منتظره هم نبود. فیفا که از روند انتخابا ت نظارت می‌کند، که میزان تخلفات نسبت به دو دور قبلی ، کم‌تر است.
براسا س گزارش فیفادر 988 محل رای‌دهی افراد زیرسن رای‌ داده که بیشتر این موارد در ولایات تخار، هرات، بغلان، کابل و بدخشان مشاهده شده است.
ناظران موسسه انتخابا ت آزاد و عادلانه افغانستان در 141 محل مواردی پرشدن صندوق‌های رای را نیز ثبت کرده‌اند که این موارد بیشتر در ولایات ارزگان، غور، بادغیس، بغلان، پروان، هرات، بدخشان و قندهار اتفاق افتاده است.
چرا در روز انتخابا ت در شهرهایی مثل کا بل، هرات، مزار و برخی دیگر از شهرهای امن، مشکل کمبود برگه‌های رای دهی به وجود آید! جواب آنرا در وید یو های  هرات ، ننگرهار ، مزار ود یگر ولایات مشاهد نمود . تمام شدنِ برگه‌های رأی‌دهی در بعضی از مراکز حتا پیش از چاشت، حکایت از بی‌برنامه‌گیِ عمدی و یا غیرعمدی‌یی داشت که نتیجه‌اش پایمال شدنِ حق کسانی بود که از ماه‌ها و روزها به این طرف، منتظر روزِ انتخابات بودند و خواستار استفاده از حق مشروعِ سیاسی خود برای انتخابِ زعیم کشور.بیشترین تقلب از جانب حامیان زلمی رسو ل وعبد اله عبداله صورت گرفته ، دلیل آن هم روشن است ، چون حامی  زلمی رسول پریزدنت کرزی است که بر برخی والیان  وروسا دولت اثر دارد ، و حامی عبد اله جمعیت وشورای نظار است که   بخش از مراکز و محلات را بدست دارند ودیگران ازین نعمت کمتر بهرمند بودند. بطور نمونه در فیسبوکها  میتوانید تقلب را به نفع رسول وعبداله مشاهد کنید که در دشتها ومکانهای دور از انظار عامه صندوقهای رای دهی پر میگردد ، لذا باید برگه ها به مردم نرسد! با تمام این نامبارکیها به قول ناظرین ، درین انتخابات در مقایسه با دفعات قبلی ن تقلب کمتر بوده وبه حدی نیست که مشروعیت انتخابات را زیر سوال ببرد  با وجود این همه در افغانستان در مد تی کوتاه راه درازی طی شده ومردم به اهمیت رای خود پی بردند. در سومین دور این انتخابات،اینکه تعدد کاند یداها شرایطی فراهم کرده بود که هر کسی را با هر سلیقه‌ای پوشش می‌داد مانند افرادی از طرفداران  اخوانیها مانند سیاف  قطبدین  عبداله ، خاندان شاه  وطرفدران شاه  ونما ینده تکنوکراتها  کرزی. کسانی که نگران بحران خارج کردن مجاهدین از صحنه سیاست بودند  می‌توانستند به سیاف  وعبداله رای دهند. کسانی که طرفداران شاه وگروپ کرزی بودند می‌توانستند به زلمی رسول   رای دهند. بنابراین در چنین شرایطی ما وارد انتخابات شدیم. اگر دقت کرده باشید طرفداران ارگ،  پیش ‌بینی ورود به دور دوم را کرده بودند که مباد!  ازین رو همانطوریکه در قسمت سوم ذکر شد درین روزها  ارگ  مصروف دید وواد ید با زلمی رسول, عبدالله , عطا , قطب الدین هلال و سیاف است  تا انتخا بات را به دور دوم بکشانند و در صورت پیروزی اکثر کادر های فاسد  این نظام در لنگرگاه های خود خواهد ماند و از فا سد ین و غاصبین که درین مدت این ملت بی دفاع را چور کردند وخورد ند اصلاً پرسان صورت نگیرد.  اینها همه عوامل واسبا ب پیشتازی  آقای اشرف غنی  را زمینه سازی کردند .  این حرکت از یک نگاه  برای اکثر چیزفهمان مان روشن بود  ولی از نگاه برخی خیلی تعجب برانگیز بود.
پیشتازی داکترغنی برای کسانی تعجب برانگیز بود که  فرمان کفر را علیه او صادر نمودند ،وبه کسانیکه اتحاد  وی را با پرچمی وخلقی تبیلغ میکردند و گاهی   هم اختلافات میان قبا بل درانی و غلجایی  رامطرح میکردند واین در حالیست  که امروز در ترکیب تیم اشرف غنی بقدر کافی هم از غلجایی وهم از درانی حضور دارد.امروز جهان ما عوض گریده ، آدم کشان مان( ترکیب جمعیت، وحدت وحزب) این تعویض را در ک کردند وباهم نظر به منافع  شان اتحاد وایتلاف میکنند وما هم  با یست این تغیرات را  مشاهده واحساس کنیم ودر پی کاویدان قصه های کهنه « لب دریای کابل» که دیگر تاریخ مصرف شان سپری گردیده  وقت خویش را تلف نکیم ونبا ید فریب تبلیغات و تحلیل‎های افراد غرض الود را خورد. اما برای کسانی که حقایق را در جامعه می‎دید ند این نتیجه تعجب برانگیز نبود.پیشتازی  وی در برابر «اتحاد نامقدس» مجاهدین در نتیجه آرای میلیون‎ها افراد معتدل و ناراضی  صرف نظر از قوم وسمت وقبیله بدست آمد که مجالی پیدا کردند تا به صورت مد نی، قانونی و مسالمت‎آمیز نارضایتی خود را اعلام کنند.
آقای غنی در میان کاندیداها تنها نامزدی بود که فاسد, نابکار  ومجاهد نبودعلل دیگر پیشتازی غنی در انتخابات حمایت دوستم  مجددی ،گیلانی ... بود همچنان د ر پیشتازی آقای غنی موجی وسیع از جوانان وزنان  به امید تحول  نقش اساسی داشت.پیروزی آقای غنی بیشتر ناشی از عملکرد مجاهد ین تحت رهبری کرزی در 13سال گذشته است . مجاهدین در 13 سال گذشته عملکرد بدی از خود به جای گذاشتند و منا بع مالی کشور را با سوء مد یریت هدر دادند، بوروکراسی موثر اداری را نا کارآمد کرد ند و در سیاست خارجی نیز بر باد ورسوا  بودند.آقای اشرف غنی در عملکرد گذشته خود نشان دادند فردی هستند که به منافع ملی کشور اعتقاد دارند و اهل د یپلماسی هستند . داکتر اشرف غنی در اثر خویش « روزنه به سوی نظام عادل » ، چگونگی نظام عدل وانصاف را به وضوخ بیان داشته ودر صورت پیروزی در پی تحقق آن خواهد بود.
 ازین رو از کسانیکه ارگ و«مجاهدین » به ترس ولرز هستند، تیم اشرف غنی است که قصد دارد به حکم رانی شرکت مافیا یی  مجاهد ین پایان دهد و نظام سیاسی را  از چنگال قوم وقبیله  وتنظیم  جدا کند. بنا برین این تیم دشمن  اصلی  تمام «ارواح خبیثه » قلمداد گردیده است.
  اما خوشبختانه مردم افغانستان به این پخته گی سیاسی رسیده اند تا بدانند که رقابت های مد نی به معنا و مفهوم دشمنی نیست. داکتر اشرف غنی معتقد است که:  « ما از کسانی که به نفع سا یر نامزدان شامل رقابت های انتخاباتی بودند قدردانی میکنیم چون آن ها با سعی و تلاش متداوم کوشیدند یک پروسه ملی به کامیابی بیانجامد. ما همه با هم یکجا ثابت کردیم که افراطیت و تروریزم در افغانستان جا ندارد.
به همین اساس یک بار دیگر تکرار میکنیم که هیچ افغان از افغان دیگر کمتر نیست و هیچ افغان از افغان دیگر برتر نیست» . ببنبد افراد با احساس این وطن از درون تراژد یهای رنگارنگ  به اینجا رسیده اند وخوشبختانه می‌ بینم که مردم فرصت یافته است تا مهم ‌ترین مطالبات سیاسی خود را با آزادی و اطمینان در سایه‌ی حمایت قانون و نهادهای مد نی و دموکراتیک مطرح کند، مردم ما مسروراز آن است که اولین انتقال قدرت مسا لمت‌آمیز در تاریخ سیاسی کشور را مشاهده میکنند. معنی این  کامیابی را کسا نی  خوبتر درک میکنند که بهاران زنده گی را به امید این روز خزان کرد ند.
 دکتراشرف غنی احمدزی این تعبیر خوب را به کار می‌برد که «اگر خواسته باشیم کشوری متشتت و ملتی از هم ‌گسیخته را به هم نزد یک کنیم با ید تار و سوزن باشیم نه قیچی. او با همین رویکرد است که با جنرال دوستم پیوند یافته است و با همین رویکرد است که طرح معضل کوچی‌ها و مردم ده ‌نشین را به طوری کاملاً متفاوت با گذشته ارایه کرده و برای تحقق آن تعهد سپرده است.»
با تمام اگر وچنین وچنان انتخابات برگزارشد بدون شک  روح تمام انهایی را که  چه در تاریخ  دور و یا قریب ما جام شهادت نوشید ند اگردر میان ما بودند ومید ید ند که صف‌های طویلی از مردم  در مناطق و ولایاتِ مختلف حاضر شده تهدیدهای امنیتی را پذیرفته و به پای صندوق‌های رأی میروندشا دمی شدند واین حکایت از ارادۀ قویِ مردم دارد. امروز عید همه افغانهاست، ملت افغان باید با ور داشته باشد که این کشور هرگز دیگر به عقب باز نخواهد گشت..
بدون شک این انتخابات و حضور گستردۀ مردم، افتخاری بود برای ملتِ افغانستان و نشان داد که دیگر فصل استبداد و حکومت‌های موروثی در این د یار به پایان رسیده است.این انتخابات یک پیروزی «مجاهدین غیر فاسد» میانه رو و اصلاح طلبان و از همه مهمتر یک پیروزی برای  زنان و جوانانی که از بنیادگرایی در حراس بودند است.این ملت غیور و شجاع  ثابت ساخت که بطرف دنیای مدرن در حرکت است  و به پشمینه وپلگینه وبویگینه  اعلان جنگ داد! جا دارد تا به این ملت با شهامت  بالید وفخر نمود.

-    به رییس جمهور آینده  کشور صرف نظر از تمام وابستگی ها ازهمین لحظه مبارکباد !
-    به امید آنکه در انتخابات بعدی میزان تقلب کمتر وتعداد کاندیدان سکولار بیشتر باشند!