رحمت اله روان.
برگزاری کنفرانس بین‌المللی بن دوم در قوس سال 1390 هجری شمسی، برگزاری جرگه‌ی عنعنوی و رای مثبت این جرگه به امضای پیمان همکاری‌های ستراتیژیک بین افغانستان و امریکا در ماه سنبله سال 1390 و اجرای دو مرحله از پروسه‌ی انتقال مسوولیت به نیروهای افغانستان از مهمترین رویدادهای سیاسی امنیتی کشور در سال 1390 می‌باشند
همچنان کشته شدن برهان الدین ربانی، رییس شورای عالی صلح و رییس جمهور پیشین افغانستان از جملۀ مهمترین رویداد های سال ۱۳۹۰ به شمار می رود،برهان الدین ربانی بتاریخ نهم سنبلۀ سال ۱۳۹۰ حین ملاقات با یک نماینده طالبان که گفته می شد پیامی صلح را از این گروۀ با خود حمل می کرد در خانه اش در وزیر اکبر خان شهر کابل کشته شد،پس از کشته شدن برهان الدین ربانی روند صلح با مخالفین به ناکامی انجا مید،در سال 1390 با ترور ربانی، رییس شورای عالی صلح، آخرین میخ بر تابوت صلح کوبیده شد و تاهنوز شورای عالی صلح از شوک این رویداد بیرون نشده و حتا موفق به جایگزینی رییس فقید این شورا نگردیده است
مهمترین رویدادی در سال ۱۳۹۰ هجری شمسی تدویر لویه جرگۀ عنعنوی بود که به اشتراک بیش از ۲۰۰۰ تن از نماینده گان سراسر کشور در کابل برگزار شد، از امضای پیمان ستراتیژی میان افغانستان و ایالات متحد امریکا حمایت کرد،و بر آغاز گفتگو های جدی با مخالفان دولت و پاکستان تأکید کردند،افشا شدن گفتگو های مخفی ایالات متحد امریکا با طالبان و آوازه ها از ایجاد یک دفتر سیاسی برای طالبان در قطر از جمله خبرسازترین رویداد های سال ۱۳۹۰ هجری شمسی به شمار می روند،ایتلاف ملی به رهبری داکتر عبدالله از اشتراک در این جرگه خودداری کرد. پارلمان افغانستان نیز موضع‌گیری متزلزلی در این زمینه داشت. برخی از نمایندگان آن را تحریم و برخی دیگر با هویت شهروندی در آن شرکت کردند،چیزی که سبب شد تا حساسیت در خصوص این جرگه به میان بیاید، این بود که شایع شده بود که جرگه‌ی عنعنوی بحث تمدید ریاست‌جمهوری کرزی را به‌میان آورد؛ اما با معرفی دستو کار جرگه آن شک و تردیدها از بین رفت و اعلام شد که در جرگه بر روی دو موضوع مصالحه با مخالفان مسلح دولت افغانستان و امضای سند ستراتیژیک با ایالات متحد امریکا بحث و تبادل نظر می‌شود،رییس‌جمهور کرزی در سخنرانی خود برای اشتراک‌کنندگان در جرگه تصریح کرد که دو موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهد که هردو مورد برای افغانستان حیاتی می‌باشد. وی گفت که یکی از موضوعات رسیدن افغانستان به سال 2014 میلادی است که باید افغانستان مسوولیت کامل تامین امنیت و حفاظت وطن و مردم خود را بر‌دوش جوانان و نهادهای امنیتی و ملی خود می‌گذارد. وی گفت که جهت رسیدن به چنین امری افغانستان با کشورهای مختلف در تماس و گفتگو است و با امریکا که بزرگترین این کشور‌ها است برای یک پیمان ستراتیژیک که در آن خواسته‌های افغانستان و خواسته‌های امریکا مطرح است در گفتگو می‌باشد و هم‌چنین با انگلستان، فرانسه، جامعه‌ی اروپایی و آسترالیا نیز این گفتگوها جریان دارد،مساله دوم که حامد کرزی مطرح کرد، پروسه‌ی صلح بود که وی گفت باید در این زمینه و این‌که روند صلح چگونه ادامه یابد نیز باید شرکت‌کنندگان در جرگه بحث کنند.
کنفرانس دوم بين‌المللى بن که قوس سال 1390، با اشتراک حدود 100نماينده از 85کشور و 15سازمان بين المللى برگزار شد. حامد کرزى، ریيس‌جمهور افغانستان این نشست را برای افغانستان، منطقه و جامعه‌ی جهانی حیاتی خواند. حکومت افغانستان در این نشست وعده داد که در بدل حمایت گسترده‌ی جهانی، در امر مبارزه با فساد اقدام جدی می‌کند،شرکت‌کنندگان در کنفرانس بن دوم با صدور اعلامیه مشترکی، بر تقویت نهادهای دولتی افغانستان در تمام سطوح و پاسخ‌دهی حکومت افغانستان نسبت به نیازمندی‌های مدنی و اقتصادی مردم افغانستان و ارایه خدمات اساسی به شهروندان کشور تاکید کردند. محافظت از غیرنظامیان، تقویت حاکمیت قانون و مبارزه علیه تمام انواع فساد به‌عنوان اولویت‌های عمده‌ی کاری دولت افغانستان و جامعه‌ی جهانی در افغانستان از سوی شرکت‌کنندگان در کنفرانس عنوان شد،در این اعلامیه روشن شد که در برابر بهبود حکومت‌داری در افغانستان، جامعه‌ی بین‌المللی بعد از خروج قوای خارجی از افغانستان تا ده‌سال دیگر در کنار حکومت افغانستان خواهد ایستاد. در این اعلامیه مشترک هم‌چنین بر مشارکت دوامدار میان افغانستان و جامعه‌ی جهانی و تعهدات دو جانبه در بخش‌های حکومت‌داری، امنیت، روند صلح، اقتصاد، انکشاف اجتماعی و همکاری منطقوی تاکید گردید
اگرچه دولت پاکستان در کنفرانس بین‌المللی بن دوم اشتراک نکرد، اما عدم اشتراک پاکستان نتوانست این کنفرانس را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از کارشناسان از عدم اشتراک پاکستان در این کنفرانس استقبال کرده و به این نظر بودند که عدم اشتراک پاکستان سبب می‌شود تا دولت مردان افغانستان با فراغت خاطر بیشتر و دور از نفوذ پاکستان در این کنفرانس وارد گفتگو با حامیان بین‌المللی این کشور گردند.
پروسه‌ی انتقال مسوولیت در ماه سرطان سال 1390 آغاز شد. در مرحله‌ی نخست پروسه‌ی مسوولیت امنیتی در هفت منطقه به نیروهای داخلی واگذار گردید و در مرحله دوم، شمار مناطق افزایش یافت و آن‌گونه که اعلام شده با تطبیق دور دوم این روند، مسوولیت امنیتی پنجاه درصد از خاک کشور به نیروهای داخلی تعلق گرفته است
با انتقال مسوولیت امنیتی به نیروهای داخلی، خوش‌بینی مردم نسبت به این نیروها نیز افزایش یافته است. با پایان یافتن موفقانه‌ی مراحل روند انتقال مسوولیت‌های امنیتی از نظامیان خارجی به نیروهای افغان، گزارشی به نشر رسید که در آن گفته شده بود اعتماد مردم به نیروهای پولیس ملی افغانستان افزایش یافته است. در یک نظر سنجی که در این اواخر با همکاری دفتر توسعه‌ی سازمان ملل صورت گرفت، گزارش شد که 81درصد مردم به پولیس اعتماد دارند. تهیه‌کنندگان این گزارش گفته بودند که این رقم 8درصد افزایش را نسبت به سال 1389 نشان می‌دهد.
مشکلات ترانزیتی میان افغانستان و پاکستان و عدم اشتراک پاکستان در نشست بن دوم نیز از چالش های جدی در برابر دولت افغانستان در این سال قلمداد شده اند.
سال 1390 روابط حکومت با پارلمان با تنش‌های زیادی همراه بود و سرانجام پس از جدال‌‌های فراوان، این تنش‌ها پایان یافت. هرچند حکومت در آخرین روزهای این سال موفق شد که به عصر سرپرست‌ها در کابینه خاتمه بخشد، اما هنوز ستره‌محکمه و لوی‌سارنوالی توسط سرپرست‌ها اداره می‌شود. برخورد اخیر پارلمان با وزیران پیشنهادی، سبب شده است که حکومت، با خوش‌بینی تمام، چهره‌های مورد نظر را در سال آینده برای سمت‌های یادشده معرفی کند. در سال گذشته پارلمان در بسیاری از مسایل در حاشیه قرار گرفت. متاسفانه پارلمان در مدت کاری خود، به انتظارات شهروندان پاسخ نداد و آوازه‌‌های معامله و بده و بستان‌ها اعتبار و جایگاه این نهاد را در معرض پرسش قرار داد.
سال 1390 از سوی دیگر یک‌سال خونین برای شماری از رهبران و شخصیت‌های بزرگ رسمی بود. در جریان سال 1390 شخصیت‌هایی چون استاد برهان‌الدین ربانی رییس دولت مجاهدین در سال‌های بین 1371 الی 1380 و رییس شورای عالی صلح دولت افغانستان، جنرال داوود داوود قوماندان پولیس در شمال افغانستان، عبدالمطلب بیک و محمدهاشم وطنوال اعضای مجلس نمایندگان، احمدولی کرزی برادر رییس‌جمهور کرزی و رییس شورای ولایتی قندهار، جواد ضحاک رییس شورای ولایتی بامیان، ملک زرین قومندان جهادی در شرق کشور، انجنیر محمد عمر والی کندز، خان‌محمد مجاهد قومندان امنیه ولایت ننگرهار، عبدالرحمان سید خیلی قومندان امنیه ولایت کندز، جان‌محمد خان مشاور و فرد مورد اعتماد رییس‌جمهور کرزی هدف حملات تروریستی قرار گرفته و به قتل رسیدند.
گذشته از چالش های سیاسی، دولت افغانستان در سال ۱۳۹۰ با چالش های نظامی فراوان نیاز روبرو بوده است.
علاوۀ بر آغاز انتقال مسؤولیت های امنیتی از نیروهای خارجی به نیروهای افغان، حملات هماهنگ طالبان بر مراکز دولتی و تاسیسات خارجی مشکلات جدی را برای دولت افغانستان به بار آورد،نفوذ طالبان در وزارت دفاع افغانستان، شفاخانۀ سردار محمد داوود خان، حمله بر سفارت امریکا و پایگاۀ نظامی آیسف در کابل مهمترین رویداد های نظامی در کشور قلمداد می شوند،
سال 1390 سال مملو از اشتباه‌های سربازان خارجی در افغانستان بود. در این سال رویدادهای بگرام، اهانت به جنازه‌های مخالفان و حادثه‌ی پنجوایی، سبب شد تا مردم در کشور علیه غربی‌ها تحریک شوند. این رفتار سبب خشم مردم و حکومت شد؛ به‌طوری که کرزی، خروج سربازان خارجی از قریه‌ها را مطرح کرد. روابط حکومت هرچند با متحدان غربی گرم بود و با کشورهای زیادی سند‌های هم همکاری امضا شد، اما برسر امضای سند استراتژیک با امریکا هنوز شرط و شروط فراوان مطرح است.
در این سال، تلفات غیرنظامیان نیز بسیار نگران بوده است. بر بنیاد آمار های ارائه شده از سوی وزارت امور داخلۀ افغانستان بیش از سه هزار غیر نظامی کشته و دو هزار تن دیگر زخم برداشته اند که ده در صد افزایش را به مقایسۀ سال گذشته نشان می دهد،آمار ها نشان می دهند ۱۴۰۰ پولیس افغان در خشونت های کشور کشته شده و بیش از ۲۰۰۰ تن دیگر شان زخم برداشته اند، این در حالی ست که وزارت دفاع ملی افغانستان آمار تلفات اردو ملی را ارائه نمی کند.
بصورت عموم، سال ۱۳۹۰ هجری شمسی یکی از سال های پر چالش در برابر حکومت بوده است،گفتگو ها روی پیمان ستراتیژیک میان افغانستان و ایالات متحد امریکا، گفتگو های صلح با طالبان، مشکلات سیاسی و ترازیتی با پاکستان، مخالفت های روی عملیات های شبانه های نیروهای خارجی و کشتار غیر نظامیان از جمله چالش ها عمده فرا راۀ حکومت بوده است،اکنون با تجارب از یک‌دهه، انتظار اساسی این است که حکومت بیش از هر وقت دیگر، در راستای حکومت‌داری بهتر، قانون‌مداری و خدمات‌رسانی بهتر، گام بردارد و با استفاده از فرصت‌های پیش‌آمده، حمایت جامعه‌ی جهانی را در قالب سند‌های همکاری و پیمان‌های استراتژیک به همراه داشته باشد. به امید این‌که سال نو، سالی مملو از صلح، آرامش و آسایش برای مردم ما باشد.پای رحمت اله روان.