سلام خان
کمیته صلح نوبل، لییو شایوبو، یک ناراضی سیاسی چینی را به عنوان برنده جایزه صلح نوبل امسال اعلام کرد داکتر سیما سمر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان که یکی از رقبای اصلی آقای شایوبو بود،
دولت چین در واکنش به این خبر گفت اعطای جایزه به آقای لیو ممکن است به روابط چین با ناروی لطمه وارد کند دولت چین، لیو شائوبو، را جنایتکار خوانده و گفته است اهدای جایزه صلح نوبل به وی نقض اصول و موازین این جایزه است ،
سخنگوی وزارت خارجه چین گفته بود اعطای جایزه نوبل صلح به آقای لیو با آرمان های بنیانگذار این جایزه که ارتقای صلح و دوستی بین ملل و اجتناب از استفاده از تسلیحات است، تضاد دارد،لیو فعلا به در چین زندانی میباشد وی در دسمبر سال گذشته به ۱۱ سال زندان محکوم شد
جایزه نوبل در سال 1895، نظر به وصیت سرمایه‌‌دار و کیمیادان سویدنی، آلفرد نوبل پایه‌گذاری شده استآلفرد نوبل را بیشتر به خاطر اختراع دینامیت می‌شناسند. اختراع نوبل به طور مستقیم در ساختن مواد منفجره مورد استفاده قرار گرفت. او از استفاده نظامی از اختراعش به شدت ناراحت بود
آلفرد نوبل در طول زندگی‌اش چندین وصیت‌نامه نوشته است. گفته می‌شود یک روزنامه فرانسوی به مناسبت مرگ برادر نوبل لودویگ، به اشتباه یک اعلامیه درگذشت کودکان را به چاپ رسانید و در آن آلفرد نوبل را «سوداگر مرگ» لقب داد. نوبل با خواندن این مطلب متاثر شد و تصمیم گرفت آخرین وصیت‌نامه‌اش را بنویسد که آن را به تاریخ 27 نوامبر سال 1895 یعنی حدود یک سال قبل از مرگش نوشت
بر اساس این وصیت‌نامه، نوبل 96 درصد ثروتش را برای بنیان‌گذاری پنج جایزه علمی اختصاص داد. وی در بخشی از وصیت‌نامه‌اش نوشته است
«سرمایه‌ام باید برای خریداری اوراق بهادار مطمین سرمایه‌گذاری شود و از مفاد آن هر سال به افرادی که در سال‌های آینده برای بشریت بهترین بهره‌ها را به ارمغان می‌آورند، جوایزی اعطا شود.»
براساس وصیت‌نامه نوبل، سود حاصل از سرمایه وی باید به پنج حصه مساوی تقسیم شده، به شخصی که به مهم‌ترین کشف یا اختراع در بخش فیزیک، کیمیا، فیزیولوژی یا طبابت نایل شده، یک قسمت آن به‌شخصی که در عرصه ادبیات بارزترین اثر را خلق کرده، بخش اخیر هم به شخصی که در زمینه ایجاد برادری میان ملت‌ها، انحلال یا کاهش نیروهای نظامی، برگزاری یا حمایت از همایش‌های صلح‌‌جویانه بزرگ‌ترین و بهترین کار را انجام داده است، اختصاص داده می‌شد
آلفرد نوبل در یک بخش از وصیت‌نامه‌اش نوشته بود
«جوایز فیزیک و کیمیا باید توسط اکادمی علوم سویدن، جوایز فیزیولوژی و طبابت توسط موسسه کارولین در استوکهلم، جوایز ادبیات توسط آکادمی استوکهلم و جوایز صلح توسط یک کمیته خاص اهدا شوند. خواسته آشکار من اینست که در اهدای این جوایز، ملیت شخص مورد توجه قرار نگیرد تا صرف نظر از آن که او اهل اسکاندیناوی است یا نه؟ شایسته‌ترین فرد این جایزه را دریافت کند.»
گفته می‌شود نوبل به علت خصومت شخصی که با یک دانشمند ریاضی‌دان داشت، جایزه‌ای را برای ریاضیات تعیین نکرد
با آن که وصیت‌نامه نوبل بنیانگذار این جوایز بود، اما طرح او کامل نبود و به دلیل موجودیت برخی موانع 5 سال طول کشید تا بنیاد نوبل تاسیس شد و بالاخره در 10 دسامبر سال 1901 نخستین جوایز نوبل اهدا شدند.
در سال 1968 جایزه نوبل اقتصاد، توسط بانک مرکزی سویدن پایه‌گذاری و در لست جوایز علاوه شد.
با گذشت سال‌ها، توافقات رسمی و تایید اسامی افراد توسط قدرتمندان و تصامیم سیاسی در مورد این که جایزه نوبل باید به چه کسی اهدا شود، مورد انتقاد قرار گرفت. منتقدین می‌گویند در بسا موارد سیاست‌ها، تا شناخت موفقیت‌های واقعی در روند تصمیم‌گیری جوایز نوبل، مهم‌تر و ارجمندتر بوده است.
شاید یکی از بدترین این موارد در سال 1973 رخ داده باشد که «هنری کیسینجر» و«لی دوک تو» به خاطر اعاده و تحکیم صلح در ویتنام به شکل مشترک، برنده جایزه صلح نوبل شناخته شدند. این در حالی بود که جنگ در ویتنام همچنان ادامه داشت. هنری کیسینجر جایزه‌اش را پذیرفت، ولی لی‌دوک تو با این استدلال که صلح در ویتنام هنوز تحقق نیافته است، از دریافت جایزه خودداری کرد.
در فاصله سال‌های 1937 تا 1948، ماهاتما گاندی پنج بار نامزد دریافت جایزه نوبل شد، اما هیچگاه این جایزه را دریافت نکرد. تحقیقات نشان می‌دهد که مقامات مسوول قصد داشتند که در سال 1948 جایزه صلح نوبل را به وی اهدا کنند. ماهاتما گاندی در همان سال ترور شد. گفته می‌شود، کمیته اهدای جوایز در همان سال برای وی جایزه پس از وفات در نظر گرفت، اما سرانجام از این تصمیم منصرف شد.
جایزه نوبل امسال در بخش فزیک برای آندره گییم (Andre Geim) متولد سال 1958 شهر سوچی و کنستانتین کاوسلوف (Konstantin Novoselov) متولد سال 1974 شهرنیژنی تاگیل روسیه و اینک استادان پوهنتون مانچستر انگلستان اهدا شد.
دانشمند امریکایی مقیم فیلیپین ریچارد هیک (Richard Heck) در بخش کیمیا و روبرت جی ادوارد (Robert G. Edwards) استاد پوهنتون کمبریج انگلستان در بخش فزیولوژی و طب برندگان جوایزه نوبل امسال شناخته شدند.
نویسنده 74 ساله پیرویی، مریو وارگس یوسا، برنده جایزه نوبل ادبیات امسال شناخته شد.
ماریو وارگس یوسا، نویسنده کتاب مشهور «جنگ پایان جهان» که به زبان‌های مختلف جهان ترجمه شده، میباشد.
اکادمی نوبل سویدن می‌گوید، از مریو وارگس 74 ساله به خاطر ترسیم پرقدرت و تصویر قاطع و دقیق شخصیت‌های انفرادی مقاومت، مبازره، ایستادگی و شکست، تجلیل شده است.
ماریو وارگس در سال 1990 خودش را در انتخابات ریاست جمهوری پیرو کاندید کرده بود که در مقابل البرتو فوجی موری شکست خورد..
جایزه صلح نوبل سال 2009 به باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا "تلاش فوق العاده برای تقویت دیپلماسی بین المللی و ترغیب به همکاری میان مردم" داده شد. شیرین عبادی حقوقدان ایرانی نیز، در سال 2003 میلادی موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شد
در فهرست برندگان جایزه صلح نوبل، نام هایی همچون کمیته بین المللی صلیب سرخ، یونیسف، انورسادات رئیس جمهور پیشین مصر، مادر ترزا، دالایی لاما رهبر تبعیدی تبت، میخائیل گورباچف آخرین رهبر شوروی، نلسون ماندلا رئیس جمهور پیشین آفریقای جنوبی، یاسر عرفات رئیس سازمان آزادیبخش فلسطین، جیمی کارتر رئیس جمهور پیشین آمریکا، کوفی عنان دبیر کل سابق سازمان ملل متحد و محمد البرادعی رئیس پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی دیده می شود
جایزه صلح نوبل، بر اساس وصیت آلفرد برنارد نوبل، به کسی داده می شود "بهترین یا بیشترین کوشش را در راه برادری ملت ها یا انحلال با کاهش ارتش‌ها یا تشکیل و ترغیب کنفرانس های صلح کرده باشد.پای سلام خان."