نـــامـــه سر ګشاده

شود اما مفاهیم اصطلاحی  این واژه ها از دیدګاه های  مختلف و نزد افراد و جهان بینی های مختلف ، در ادوار و  جوامع مختلف تا حدی متفاوت بوده، حدود ثغور آنها غیر معیین و حتی مخـتلف پنداشته شده میتواند.

بهترین نظام سیاسی همان نظام است که از مردم برخاسته  و توسط مردم ایجاد شده و در خدمت و پرورش همان اهداف و ارزش های باشد که مردم همان کشور و جامعه آنرا ارزش تلقی میکنند. مسلما زمانی شرایط مطلوب است که این ارزشهای جوامع مختلف  در توافق به ارزشهای عام قبول شده ای جامعه مدنی  و ارزشهای عام قبول شده عصر امروز باشند. قابل دقت و تذکر است که  همین مبحث اخیر در موارد جنجال برانګیز است و توافق کامل برآن مشکل خواهد بود. اما هست موارد که توافق ممکن است. عدم دقت به ویژه ګی های ارزشهای جوامع مختلف سبب اضرار غیر قابل تحمل و تجرید نظام های به اصطلاح دیموکراتیک!؟ شده  و جدا زیان آور نیز هست.

اعترافات اخیر برخی  زعما و سیاسیون ارشد جهان  در رابطه به تفاوت های اهداف دیموکراتیک در افغانستان انکشافات مثبت در رابطه شناخت شان از افغانستان  بوده و آنرا به فال نیک میګیریم. به این معتقدیم  هرچه زود تر جامعه جهانی دخیل در سرنوشت کشور ما  به این تفاوت های ارزشی جوامع مختلف  معترف شوند و پی ببرند داستان ها و تراژیدی های  رنج و آلام  مردم ما کمتر خواهد بود.

دقیقا باید ګفت وزمان ثابت کرده که عمدتا نظام و حاکمیت سیاسی قادر به پیشکش کردن نسخه های خوب و درنتیجه آن قادر به حـل پرابلم های جامعه و کشور با اتوریته لازم خواهد بود که مشروعیت خویش را از مردم بدست آورده باشد و بدین وسیله قوت مردمی داشته باشد. حاکمیت که مردم آنرا از خود بدانند و خود برای مسایل مطروحه نسخه های با استفاده از تجارب جوامع پیشرفته و مشابه دیګر که پیش ازما چنین مراحل انکشافی  را سپری نموده و  پیموده اند با درنظر داشت مشخصات کشور ما  پیشکش و عملی بدارند.

درین راستا ضرورت جدی است که یادآوری  نمایم اینکه عدم تفکیک پست های دولتی به پست های سیاسی و پست  مسلکی سبب سؤتفاهمات و نتیجه ګیری های بی جاء و بی مورد و سبب تأکیدات مود روز مانند  حاکمیت خبره ګان،  سبب ایجاد حاکمیت خواهد شد که  از جامعه تجرید بوده وتوانایی کاری را نه خواهد داشت. افراط و تفریط درین راستا خود مشکل ساز است تا حل کننده.  ما در  کشور خویش این حالت نامطلوب را  به وضاحت دیدیم و لمس کردیم. تلاش برای حالت که خبره ګان مشروعیت لازم سیاسی بدست آورند حالت است که باید هدفمند برای آن کار کرد. این حالت تنها به آرزو و فرمان نمی توان تحقق یافت.

تلاش برای خروج ازین بن بست امروزی در افغانستان که به شور و شعف لازم همراه شود و این کشتی ورشکسته ما به منزل مقصود برسد و بدست آوردن  همکاری های همګانی برای حل مسایل کشور  ضرورت به کار و اقدامات عملی  همه جانبه دارد.  برای ایجاد چنین فضای و پیمودن این پروسه درین فضاء که فتنه و فساد در برابر ملت و کشور ما درهرقدم در کمین است به کار مشترک،  دقیق،  حسابی ، ظریف،  پیګیروبرخورد  قاطع  در موارد که قاطعیت ضرورت است، ممکن ګردیده میتواند.

ګذار ازمرحله و حالت که عوض افراد قانون در مقام اول قرار ګیرد، فعال ساختن سیستم  و میکانیزم های کنترول و نظارت، تعریف جدید از وظایف دولت مدرن،  مدرن ساختن سیاست کادری، اقتصاد بازار آزاد تحت نظارت قانون و بکار ګیری شیوه های معیین از اقتصاد مختلط به حیث وسیله جهت رسیدن به بازار آزاد تحت حاکمیت قانون قرن ۲۱، ایجاد ظرفیت ها لازم برای بازار آزاد قابل قبول و ازبین بردن روابط مافیایی در عرصه های سیاسی و اقتصادی تدابیر است که ضرورت به کار پیګیر و استادانه دارد.

چنانچه ګفته آمدیم این اهداف تنها با نیت خوب که برای آغاز کار ضرورت است تحقق پذیرفته نمی تواند.  با فهم و دانش لازم در پهلوی داشتن اتوریته سیاسی باید به نحوی  کار کرد که  به حد اقل قربانی و مصارف و حد اقل  زمانی نتایج بیشتر بدست آورد. میدانیم فرصت های زیادی از دست رفت از امکانات مادی ومعنوی خوب استفاده لازم صورت نه ګرفت و در موارد زیادی هم این حالت ادامه دارد.

دانشمند محترم !

ګفتنی ها زیاد است ، ولی  پیشنهاد  مشخص من  درین مقطع زمانی ذیلآ   تقدیم  میګردد .

امید وارم  تمام کسانی که قلب شان برای منافع ملت، امر خیرو صلح  می تپد و اشک و خون مردم این سرزمین برای شان بی بها و بی تفاوت نیست در مورد مساعدت خیر بدارند.

۱- آنچه در انتخابات شورا های ولایتی و ریاست جمهوری ګذشته در افغانستان  دیدیم و شنیدیم خاطره های آنرا همه به خاطر داریم. امید های مردم افغانستان  در موارد  به مأیوسی ها مبدل و به تخلفات صریح حتی از قوانین ناقص حاکم رسیدګی لازم صورت نه ګرفت. مادیدیم عده با چه دیده درایی با تخلف از قوانین در دفاع ازآن برآمدن. تصور شان چنین بود و هست که مردم  همه آنچه را در خور شان قرار میدهند قبول خواهند کرد. اما این دیګر عصر فریب نیست و مردم حقایق را دیر ویا زود میدانند.  با یک نګاه  خوش بینانه به آینده و بخاطر منافع و مصالح کشور و مردم رنج کشیده این سرزمین ما تغییرات کادری وتشکیلاتی  در رهبری کمیسیو ن مستقل انتخاباتی را مثبت ارزیابی نموده و آنرا ګامی مثبت میدانیم. اما موجودیت چهره  ها و عناصردر چوکات کمیسیون مستقل انتخابات  که از تقلب منکر بودند و با دیده درایی و استکبار عمدی و یا هم غیر عمدی  هنوز هم در رهبری  و پست های کلیدی کمیسیون مستقل انتخابات ظهور میکنند فضاء را هنوز هم متشنج و غیر قابل قبول میسازد. این  وضع است که بر تمام امید های مردم ما و کار کمیسیون مستقل انتخابات ســـایــه بس بارز افګنده و باز هم کار کمیسیون را مورد  سوالات متعدد قرار خواهد داد.  فکر میکنم افغانستان به قحط الرجال مواجه نیست. امید واریم درزمینه توجه فرمائید.

۲-  برجاست تأکید بدارم که پارلمان محل تجمع پروفیسوران، ماستران، دوکتوران  و دیګر متخصصین، خبره ګان و اساتیذه  نیست. این بجاست که خبره ګان و کانون های علمی کشور باید درهمکاری تنګاتنګ با دولت و از جمله درخدمت پارلمان ها قرار ګیرند. اما پارلمان ستیج سیاسی کشور است و این ستیج باید جوابګوی چهره و خواست جامعه باشد.

ضرورت است تا  با تصویب قوانین باید کار را به سمت سوق داد که کاندید وکالت قبل از انتخاب شدن به مقام نماینده مردم در پارلمان  در قید و بند مراجع استخباراتی اجنبی و حلقات مافیایی حاکم قرار ګیرد. کاندید وکالت  نباید قبل ازینکه به مردم و آرمانهای مردم متعهد باشد قرار داد های غلامی و خدمتګاری به حلقات غیر مردمی عقد کند تا اصلا به پارلمان راه یابد.  متاسفانه این وضع درکشور ما و قوانین نافذ امور را به همین جهت سازمان دهی میدارند.  قوانین نابکار و عدم موجودیت  میکانیزم های دموکراتیک مدرن و تحت نظر قانون راه را برای این حالت کاملا مهیاساخته.

از آنجائیکه پارلمان سـتیج سیاسی جامعه است، و میدانیم  تازمانیکه تمام  نیرو های سیاسی یک جامعه در ستیج سیاسی کشور سهم نداشته باشند در آن جامعه  وکشور صلح پایدار قایم شده نمی تواند.  از آنجائیکه  در پارلمان کشور حتی موجودیت نماینده های کوچي ها توجیه و منطق خود را دارند و تلاش وجود دارد که مخالفین مسلح را به اعمار کشور بکشانند و برنامه های صلح مطرح است. با درنظر داشت همین منطق و قیاسی و به اساس قوانین نافذکشور و منطق سخن کتله بزرګ از افغانان در خارج از کشور از حق انتخاب شدن ویا هم انتخاب کردن عملا محروم ساخته شده و زمینه های تحقق سهم ګیری شان نه تنها که مهیا نه شده بلکه نفیه نیز ګردیده. این مشکل و حالت غیر مطلوب به دو نوع و راه  حل شده میتواند.

الف: به صورت قیاسی و انالوګی میتوانیم بحث را در مورد داشتن وکیل افغانهای که درخارج از کشور زندګی میکنند،  باز نمود.  این میتواند به اساس تعداد افغانها ، محل و منطقه وسیع معیین جغرافیایی مطرح ګردد.

ب: اعطاء حق انتخاب برای افغانان خارج از کشور که میتوان این برنامه را با برنامه های دیګر چون توذیع پارسپورتهای افغانی و کار مقدماتی برای احصائيه ګیری ها و ثبت احوال نفوس  در کشور آماده ساخت.

با بوجود آوردن چنین وضع وامکان  مردم افغانستان بیشتر به سهم ګیری در سرنوشت شان   برای جلب شور و شعف وآماده کردن زمینه ها است که کتله بزرګ از افغانان ها و عده زیادی از جهان دیده ها و تحصیل کرده های ما  در سرنوشت کشور سهیم ساخته شده و از حالت بن بست و دلسردی بدر آورده خواهند شد. منظور من از لکه های سیاه افراد نیست که نام روشنفکر ګذاشتن را بر آنها عار میبینم. روسنفکر و تحصیل کرده که وطن ، مردم و مقدسات خویش را فراموش نه کرده. من فکر نمی کنم مهاجرت ګناه است. من معتقدم مهاجرت و به مفهوم معین عبادت است. مسلم این است که تا حال شرایط در کشور چنان نیست که مردم بتوانند به خانه و کاشانه خویش برګردند. ایجاد و ضرورت ایجاد چنین حالت به  نفع کشور و مردم ما ست.

یکبار دیګر تأکید میداریم میکانیزم شفاف، عادلانه و تحقق علمی و عملی این کار ممکن بوده و هست وضرورت به مصارف فوق العاده خاص ندارد.

این برخورد و اجرای این پروسه  در مقایسه به بهانه های کې در برابر این برنامه ګذاشته و ارائه میشود قابل قبول وپذیرش نیست ونمی باشد. توجیه ناوخت بودن هم موجه نیست. ضرورت به داشتن اراده سیاسی مثبت و خیر اندیشانه است. بقیه مطالب به فهم مـن  ممکن، مفید، عملی و قانونی است.

بیائید زمینه های بیشتر را برای حاکمیت قانون، حاکمیت مردم  آماده ساخته ، از غنا و سرمایه های مادی و معنوی کشور خویش بیشتر و خوبتر استفاده برده و در حفظ  و پرورش آرمانهای مردمی و اعطای حقوق شان  به طور عملی  و صادقانه کارو فعالیت نمایم. بیاید با مهیا کردن شرایط بهتر احساس مسؤلیت ها را در اذهان و افکار کتله های بزرګ هموطنان که شامل سرمایه های معنوی ملت نیز آند اماده و مهیا ساخته و در چنین شرایط فضا توقعات خیر متفابل و ادای رسالت را بهتر و بهتر ساخته و به یک خوشبینی و دید نیک به آینده کار و عمل مدبرانه کرد.

فاعتبروا یا اولابصار

به نماینده ګی ازشورای علمی مرکز کلتوری د حق لاره

و مرکز مطالعات ستراتیژیک افغان

دوکتور صلاح الدین سعیدی- سعید افغانی