مقصراصلي درمشکل کشورکيست؟ دولت يانيروهاي ائتلاف؟

استاد صباح

یكى ازنیازهاى برجسته بشردرزندگى، امنیت است؛ امنیتى كه در تمام جنبه‏هاى زندگى بروزیابد و او را از نظر سیاسى، اجتماعى، اقتصادى، فردى، اخلاقى، حقوقى و ... در امان بدارد.

مي‌گويند، آدم‌هاي شجاع، آن‌هايي هستند که وقتي در يک نبرد وبازي شکست خوردند، جوان‌مردانه شکست را بپذيرند و اگرکمي عاقل باشند، به دنبال يافتن دلايل شکست هستند. وآدم‌هاي زبون، آن‌هايي هستند که پس از شکست به دنبال بهانه جويي باشند.
چالشها درکشور دامنهء خود را می گستراند. جنگ و خونریزی میان نیروهای دولتی وائتلاف وتروريزم هر چه بیشتر افزایش می یابد. فقر وخشونت دامنه خود رابه شدت افزايش ميدهد وکشور درمعرض خشکسالی و گرسنه گی قرار داردومردم باگذشت هرروزبسوي بي قانوني وهرج ومرج سوق داده ميشود. کشورما، پیکری که زخم چندین دهه جنگ نابرابررا با پیشرفته ترین تکنولوژی نظامی (چون: ستنگر،کلستر، بيلوپايپ ، سکاد، لونا، اوراگان ،کروز،بم هاي بيلري ، بي پنجاه دو...) برتن خویش حس می کند. ازطرف ديگرفساد اداري بيداد ميکند، امنيت رو به وخامت مي گرايد و دولت در راستاي حل مشکلات کشوري عاجر است و برنامه عملي ندارد.
فساد اداري به شکل بي سابقه درادارات دولتي، بروز نا امني ها و زمينه هاي گسترش آن و ناکافي بودن و غير موثربودن کمکهاي بين المللي وصدها مشکلات ديگردرجامعه بيدادميکند . دولت در زمينه رفع اين عوامل کوچکترين اقدام عملي انجام نداده وازجانب ديگر با گذشت زمان ساحه نفوس جنگي و تخريب کاري تروريزم توسعه يافته، زمينه ها و انگيزه هاي نارضايتي و مخالفت مردم محسوس است، فساد اداري به اوجش رسيده، بازسازي و نوسازي بطور لازم آن با درنظرداشت مبالغ هنگفت به مصرف رسيده انجام نيافته است .
طي اين مدت صدها حمله انتحاری بوقوع پیوسته و بيش از چهار هزار نفرجان خود را در درگیریهای مختلف از دست داده‌اند، تولید مواد مخدر حدود پنجاه فيصد افزایش یافته و خطر هرج و مرج برکشور سایه افكنده است. از زمان سقوط طالبان هشت سال می‌گذرد،اما نه تنها ثبات و امنیت برقرار نشد بلكه اوضاع امنیتی سیری نزولی را طی كرد. اوضاع در سال دوهزاروهشت بيشترازهمیشه ‌وخیم‌تر بود و ترس از شكست فروريزي نظام دولتي ازهرزمانی دیگر،بیشتر شده است . رویارویی‌های نظامی تاكنون نتوانسته امنیت را درکشور برقرار كند زیرا امنیت و توسعه عواملی جدایی ناپذیرند. بدون توسعه نمی‌توان صلح پایداررا ایجاد كرد و تا زمانی كه بازسازي وزندگي اقتصادي مردم بهبودنيابد ، شكست تروريزم ميسر نخواهد شد . خونین نمودن تضاد های ملیتی، مذهبی، سمتی، لسانی و بذرتخم نفاق ، بین ملیت های برادر وبرابرکشور، مهاجرت میلیونها نفردیگر وبیجا کردن ده ها هزارفامیل در داخل کشور، غصب زمین، املاک و دارایی های اقلیت هایی که درساحه نفوذ قومندانان حاکم قرار دارند، چپاول دارایی های مردم ،رشوت وزورگيري ، پاتک اندازی درراه های عمومی واخذ جریمه، زور پولی، عشر وذکاة وغیره،موجوديت صد ها هزار بیوه، یتیم و گدا، زرع و قاچاق بیش از نیمی از مواد مخدر جهان ازافغانستان …و
در سال های اخیر بحث کشتار و تلفات مردم بي دفاع درجریان عملیات نیروهای خارجی بازتاب وسیعی در داخل و خارج ازکشور داشته و بارها دولت خواستار هماهنگی بیشتر نیروهای خارجی و نیروهای دولتی برای کاهش تلفات افراد ملکی شده‌اند. تداوم کشتارمردم بدست نیروهای خارجی به عنوان یک مشکل امنیتی، بي توجه ي وحساسیت برانگیز، باز هم اعتراضات گسترده مردم را درپی داشته است. بمباردمان های متعدد وحملات پی درپی ودوامدارنظاميان ناتو، جان افراد وخانواده هاي بیگناه را تهدید می کند که کرزی وسازمان های حقوق بشر داخلی و خارجی و مردم مظلوم کشور، درزمان ها ودرواکنشهاي مختلف، خودسری ها واقدامات خشونت آفرين نیروهای خارجی رامحکوم کرده اند وبه آنان نسبت به پیامدهای منفی و خطرآفرین چنین وقایع جنايتکارانه تاکيد نموده وهشدر داده اند.
این کشتارها و تداوم آن طي يکسال گذشته باعث شد تا کرزی، ضمن انتقاد ها ومحکومیت های مکرر، کشورهای غربی و نیروهای خارجی مستقر در کشور را تهدید به برگزاری لویه جرگه وعکس العمل شديد ازطریق بزرگان قبایل و نمایندگان مردم کند. اما با وجود این هشدارها بازهم نظامیان خارجی، تعدادی ازساکنان ولایات لغمان، خوست ، زابل ،نورستان ،هرات ،قندهار، هلمند و... را به خاک و خون کشاندند و فجایع دیگری را رقم زدند. تکرار کشتار زنان و کودکان و افراد بي گناه ، یکی از مسائل و چالش ها فراروی دولت کرزی به شمار می رود و برخی راعقيده براينست که باید مقامات دولتی دربرابر حفظ جان مردم مصيبت ديده کشور، جدیت و جانفشانی بیشتری داشته باشند و با روی دست گرفتن اقدامات قاطع ومناسب و جلو اقدامات غیر قانونی نیروهای خارجی و کشتار مردم رنجديده ،بدست آنان را بگیرند.
ناتو حدود هشتاد هزار نیروی نظامی درکشور مستقر کرده اند که آمریکا آنرا برای مقابله با تروريزم ناکافی می داند .به همین دلیل باراک اوباما دستور اعزام هفده هزار نیروی نظامی جدید به افغانستان راصادرکرده است. اما کشورهای عضو ناتو با درخواست افزایش نیروی نظامی خود درافغانستان مخالف هستند .
اوضاع تنش آلودوفاجعه روزافزون درکشور نشان می دهد که جوگيري ازين جنايات بیش ازهرچیز، نیازمند اصلاح و تغییر سیاستهای غلط نظامی آمریکا درکشوراست . افزایش کشتارمردم مستمند ، توليد ، ترافيک وقاچاق مواد مخدر و رستاخيزدوباره تروريزم ازجمله پیامدهای ادامه حضور نظامی آمريکاوناتو است وهمان گونه که دولت افغانستان وتحليلگران بين المللي می گويند، اگر اوباما سیاست های آمریکا رامتناسب با واقعیت های جامعه ما تغییرندهد ،احتمال تبدیل شدن کشوربه ویتنامی دیگر برای آمریکا دوراز ذهن نیست .
بر اثرحمله هوایی نیروهای بي بندوبارخارجی به شیندند بیش ازنود نفرازمردم بي دفاع که عمدتاً زنان و کودکان بودند کشته و زخمی شدند،اقدام نیروهای خارجی درکشتارمردم درشيندند با واکنش های منفی زیادی در بین مردم و دولت رو به روشد، کرزی این حادثه راشدیداً محکوم کرد و خواهان توقف این گونه حملات نیروهای خارجی شد.
طی روزهای گذشته ساکنان شرق افغانستان درولایات ننگرهار و نورستان شرایط بغرنج سختی را سپری کردند.
طبق اظهارات مسئولین ولايات شرقي، طیارات آمریکایی دردوعملیات جداگانه، مردم مصيبت ديده را دراین ولایات به شدت مورد حمله قرار داده وده ها نفرازمرد وزن و کودک را به خاک وخون کشیدند. اولین حمله طیارات آمریکایی درنورستان صورت گرفت که به ادعای نظامیان آمریکا، محل تجمع نیروهای طالبان بوده است.
اما پس از حمله مشخص شد که اکثر کشته شدگان این حادثه مردم مظلوم وبخصوص زنان وکودکان بوده اند. حتی براساس اظهارات شاهدان عيني ومسوولين دولتي درين ولايات ، طیارات آمریکایی، مردمي راکه درپی هشدارحمله کنندگان ازخانه های خودخارج شده بودند وتلاش داشتند به مناطق امنی پناه ببرند، موردحمله قرار داده اند وتعداد زیادی را به قتل رسانده اند. دومین حمله درولایت ننگرهار بود، دراین عملیات هوایی ،یک محفل عروسی مورد هجوم قرار گرفت که قتل دهها نفر وزخمی شدن تعداد زیاید را در پی داشت. اماکشورهاي خارجي باسرپوش گذاشتن برعملکردهاي ظالمانه وخودسرانه خويش طی روزهای اخیرازضعف دولت و شخص کرزی شکايت نمودند. وزارت دفاع آمریکا نیز انگشت اتهام را متوجه دولت نشانه رفت و دولت کرزی را یکی از دولت های ضعیف ،ناکارآمد وفاسد جهان عنوان کرد. این شکايتها ازمدت ها قبل جریان داشته است و مخصوصاً طی یکسال اخیر که انتقادات کرزی ازعملکرد نیروهای ناتو وآمریکا درکشتارمردم بالا گرفت، آمریکاوناتو، متقابلاً دولت و کرزی را به باد انتقاد گرفتند.
اعتراضها وانتقادات داخلي و خارجي درمورد قتل وبمبارد مردم مظلوم افغانستان روزبروز افزايش ميابد ، رسانه هاي غربي و فرماندهان نيروهاي بي بندوبارناتو دراقدامات هماهنگ درصدد توجيه کشتار غير نظاميان مي برايند . اکثرآ رسانه های غربي قتل وکشتارمردم خسته ازجنگ ما را به طالبان نسبت ميدهند و تاکيد ميکنند که در پي افزايش حملات طالبان ،قتل وغارت درمقايسه با گذشته چندين برابر افزايش يافته است. اما تحليل گران آگاه ،اين ادعاي ناتو ورسانه هاي دروغگوي غربي را صرفا تلاشی در جهت توجيه کشتار غير نظاميان و پنهان نمودن جنايات سربازان ناتو ارزيابي ميکنند . زيرا عمليات نيروهاي آمريکايي وناتو درکشور حداقل در يک سال اخيربه وضوح نشان ميدهد که اين نيروها به استناد اخبارکذب وغير واقعي و به بهانه حضور طالبان ، مناطق مسکوني را راکت باران و يا مورد هدف حملات هوايي قرار ميدهند که باعث کشته و زخمي شدن صدها تن تاکنون شده است .
ادامه اين رفتار غيرانساني نيروهاي ناتو وآ مريکا باعث شده است تا دولت بخصوص کرزي درظاهر اعتراض به کشتار مردم نمايند . اما نيروها ي شرارت پيشه بدون عطف وارزشي به ياوه گويي هاي کرزي ،مناطق مسکوني را مورد هدف قرار ميدهند . به همين دليل است که مردم درين اواخير درواکنش به تصميم دولت آمريکا براي اعزام نيروي نظامی جديد به کشور،ميگويند: که اعزام اين نيروها صرفا به افزايش کشتارمردم منجر خواهد شد. زيرا آمريکا در هفت سالي که درکشور حکمروايي دارد ، نه تنها دستاوردي درنابودي طالبان و القاعده نداشته است بلکه با اعزام نيرو مي کوشد کشور را تبديل به يک پايگاه نظامي براي خود کند.
ازماهيت اصلي چنين اتهامات وانتقادات برداشت ميشود که دلیل اصلی انتقادهاوزیر سوال بردن دولت کرزی، موضع گیری های اخیر وي درقبال بمباردمان مناطق مسکونی وکشتارمردم بي گناه توسط نیروهای خارجی است وهمین مسئله باعث شده تا حامیان غربی حاکميت ، نارضایتی خودرا ازدولت پس ازیک حاکمیت هشت ساله اعلام کنند. دولتی که سعی کرده است موضع گیری هایش رادرقبال مسائل داخلی وخارجي با شرایط وفرهنگ جامعه سنتي افغانستان تاجاي هماهنگ سازد اما با تکرارجنايات نظاميان بيگانه ،چنين استنباط ميشود که کرزي درمقابل آنان قرار گرفته است. دراینکه امروز دولت وکرزي مورد حمایت کشورهای غربی وازجمله آمریکا قرار ندارد، تردیدی نیست و موضع گیری های خشمگينانه غربی ها کاملاً ثابت نموده است که روابط کرزی با آمریکا با تنش هایی جدي همراه است.
همانطوريکه دراخبارخوانديم ، ديديم وشنديم ، سفیرآمریکا درافغانستان می گوید: با وجود تلاش هائی که برای جلوگیری ازکشت خشخاش انجام گرفته است و با وجود از بین بردن بيست هزارهکتار مزرعه خشخاش درسال گذشته، محصول خشخاش ِ امسال بازهم افزایش یافته و به ارقامی بی سابقه رسیده است. بر اساس آمارهای مقدماتی ، امسال يکصدوهشتادوپنج هزارهکتار زمین خشخاش کشت شده است که نسبت به سال گذشته بيست هزار هکتار افزایش نشان می دهد. از این رقم هشتادوشش هزار هکتار تنها درهلمند قرار دارد.
هلمند پرخشونت ترین ولايت است و نیروهای ناتو درآنجا حضورچشمگيري داشته وفعاليت اساسي آنان راجنگ باتروريزم وازبين بردن کشت خشخاش تشکيل ميدهدواينکه چراازاين دوپديده منفي وخانمانسوزجلوگيري نميشود خودسوالي است که بايد سفيرامريکاونظاميان ائتلاف به آن پاسخ بدهند. درسال گذشته ، نودودو درصد تریاک ِ قاچاق جهان، در افغانستان تولید شده است. با آمدن لابراتورهاي پيشرفته و وسايل ارتباطي نوين، معضل توليد و قاچاق اين مواد و مبارزه با آن را در سطح جهاني شديدا پيچيده و به يك نگراني عمومي جهاني تبديل كرده است. روبرتو آربيتريونماينده ملل متحد براي مبارزه با مواد مخدرميگويد ، توليد خشخاش درافغانستان به بيش از هشت وينم هزارتن رسيده و سطح كشت آن نيز فوق‌العاده افزايش يافته است. آربيتريو اين وضعيت را درپهلوي دستيابي باندهاي توليد و قاچاق مواد مخدر به‌ انکشاف‌هاي نوين لابراتوري كه باعث شده مواد هاي كم‌حجم ولي پرخطرتر وارد بازار شود .
ازطرف ديگرتعداداختطاف هابه نحوی شگفت انگیز درکشورافزایش یافته است.
براساس گزارشات وزارت داخله که ازطريق سرويسهاي خبري به نشررسيد ، درشش ماه اول سال دوهزاروهشت ،يکصد وهفتادوپنج نفردرمقایسه با تعداد نودوشش نفردرزمان مشابه درسال گذشته اختطاف شده اند. امابسياري ها معتقدند که تعداد واقعی اختطاف شدگان بسیاربیشتر ازين است که وزارت داخله ميگويد، چرا که بسیاری ازموارد به دلیل ترس ازکشته شدن به پولیس گزارش نمی شود. دراکثراختطاف ها طالبان مقصرنیستند بلکه باندهای جنايتکاري که درحمايت نيروهاي خارجي ودولت قراردارند، میباشند که بدون هیچ ترس وهراسي فعالیت میکنند. هدف بیشتر این جنایات افراد متمول می باشند که دربدل آزادی آنها مبالغ هنگفت پول نقد طلب می شود. دراثرافزایش این جنایات شمار زیادی از سرمایه گذاران خارجی ،سرمايداران داخلي و تحصیل کرده ها کشور را ترک ميکنند وکشورميماند ومردم بي گناه وبي دفاع وائتلاف ومزدوران داخلي ائتلاف .
دموكراسى مقوله يى است كه با تهاجم نظامى هرگز نمى تواند سازگار باشد . وواقعاً بايد پرسيد آنچه درافغانستان روى داده است، دموكراسى است.؟ياآدمکشي؟