کيها درمشکلات مردم طي هشت سال آگاهانه نقش بازي کرده اند؟

استاد صباح

(بخش ششم – صباح )
{ يک پژوهش مستند درمورد اوضاع سياسي ، نظامي واقتصادي افغانستان با اتکاء به بخشهاي خبري وتحليلي ، داخلي وبين المللي }
نقش انگليس دراوضاع خشونت بارافغانستان

گوردون براون صدراعظم انگلیس در سفر چندی پیش اش به کابل صحبت ازحضورپنجاه ساله نیروهای انگلیس درافغانستان به میان آورده بود. اما آن چه که محل تردید است سیاست های پیچیده ای است که انگلیس درقبال طالبان در پیش گرفته است . بعضی به اين عقيده اند ، حضور نظامی انگلیس درافغانستان رادر راستای تجدید دوران استعماری گذشته وانتقام گیری ازشکست هائی می دانند که انگلیس دردو جنگ درقرن گذشته مقابل افغانها متحمل شده است .این مربوط به دورانی بود که انگلیس قدرت اول جهانی بوده و شبه قاره هند راتحت استعمارخود داشت. امروزه انگلیس قدرت دست چند مي است که درپناه آمریکا می خواهد اهداف استعماری اش رادرافغانستان پی گیری کند. آنهم درموقعیتی جنگی که قوماندانان ارشد آمریکائی و انگلیسي مستقردرافغانستان اذعان دارند که پیروزی نظامی درافغانستان وجود ندارد.
جان چیپمن مدیر موسسه بین المللی مطالعات استراتژيک در لندن درمورد چشم انداز نظامی جهان در سال کنوني گفت: یکپارچگی ماموریت بین المللی در افغانستان به صورتی بسیار اساسی در خطر قرار گرفته است. قرار است در سال جاری و در بحبوحه خشونتهای در حال افزایش و با وجود دولتی که قادر به اعمال حاکمیت خود در تمام کشور نیست. با درنظربه شورشهای در حال تشدید در افغانستان ناتو روز به روز درایجاد یک تفاهم مشترک در مورد اهداف ماموریت خود در این کشور با مشکلات بیشتری مواجه می شود.
تنش ها در درون ناتو در مورد اهداف این داشت ماموریت، کارایی نیروهای این سازمان را در افغانستان تضعیف کرده است و فعلا مباحث گسترده ای در مورد اینکه جامعه بین المللی موفقیت در افغانستان را چگونه باید تعریف کند در جریان است. سربازان ناتو و امریکا نه تنها مجبورند با طالبان نبرد کنند و امنیت بخش های بزرگی از افغانستان را تامین نمایند بلکه آنها همچنین باید با کشت مواد مخدر و تجارت این مواد هم مقابله کنند و همین امر احتمال موفقیت ماموریت آنها را کمتر می سازد. تلاشها برای مهار طالبان موفقیت محدودی داشته است.
شمارسربازان انگلیسی که در قالب نیروهای بین المللی امنیتی ایساف فعالیت می کنند نیز به حدودهفت هزاروهشت صد نفر می رسد که بیشتر آنان در جنوب کشور مستقر هستند. تعداد سربازان انگلیسی که از آغاز حمله آمریکا به افغانستان کشته شده اند به بيش ازصدوده نفرميرسد .
همكاري با طالبان در تصرف موسي قلعه، توليد نود فیصد ترياك جهان در مناطق تحت كنترول انگلستان، كمك به افزايش توان مالي طالبان، اجازه خريد سلاح از پاكستان و مذاكره با طالبان بخشي از موارد همدستي انگلستان با طالبان است. فعاليت‌هاي مرموزانه انگلستان در برخورد با طالبان درافغانستان و رشد مواد مخدر از زمان استقرار پنج هزار نظامي انگليسي در اين كشور در نهايت مسئولان امريكايي را بر آن داشت تا تصميم بگيرند كه نه هزار نظامي امريكايي را به اين ولايت اعزام كنند. بر اساس اين گزارش، از زماني‌ كه طالبان موسي قلعه در ولايت هلمند را با وجود حضور پنج هزار نظامي انگليسي به مدت نه ماه در تصرف خود نگه داشت، گمان‌زني ها درباره رياكاري انگلستان در قبال برخورد با اين گروه تروريستي به يقين تبديل شد.
اشغال موسي قلعه توسط طالبان دسيسه‌اي بود كه با همكاري انگلستان طراحي شد و كنترول اين منطقه ناآرام با دخالت انگلستان از سوي دولت افغانستان به ريش سفيدان واگذار شد اما در توطئه‌اي پلان شده ، طالبان وارد صحنه شد و اين منطقه را تصرف كرد. پس از تصرف موسي قلعه انتظار مي‌رفت كه انگلستان وارد عمل شود و با اردوی پيشرفته خود طالبان را كه بسياري از آنان را که جنگجويان ساده تشكيل مي‌دادند، از بین ببرند اما هرگز چنين اتفاقي رخ نداد.
تروريست‌ها نيز براي خاموش كردن صداي اعتراض‌ها و مخالفت‌ها در موسي قلعه به مردم اين منطقه اجازه داد تا به كشت ترياك ادامه دهند و به قول معروف با يك تير دو نشان زدند، هم مردم را راضي كردند و هم از كسب ماليات از كشت ترياك درآمد سرشاري را بدست‌ آوردند و در اين زمان بود كه كشت ترياك به اوج خود رسيد و نو د فیصد ترياك جهان را ولايت هلمند توليد مي‌كرد.
طالبان با استفاده از منابع سرشار مالي كه از سود ترياك به دست مي‌آورد براي خود از بازارهاي پاكستان سلاح، مهمات، وسايل نقليه و ساير تجهيزات خريداري مي‌كرد و روز به روز بر قدرت آن افزوده مي‌شد.
پس از گذشت يازده ماه ازتصرف موسي قلعه كه مقر اصلي نظاميان انگليسي درافغانستان بود، هر فرد عادي مي‌دانست كه اردوی انگلستان از طالبان پشتيباني مي‌كند و در اين هنگام بود كه آمريكا عمليات نظامي را طراحي و فرماندهي اين عمليات را نه به نظاميان انگليسي بلكه به اردوي ملي افغانستان سپرد زيرا واشنگتن به خوبي از معاملات پشت پرده انگلستان با خبر بود. آمريكا با وجود آگاهي از معاملات پشت پرده انگلستان نمي‌توانست عكس العمل آشكاري نشان دهد زيرا اين متحد پر قدرت خود را از دست مي‌‌داد و شايد رد كردن پدي اشداون انگليسي كه قرار بود به عنوان نماينده ويژه سازمان ملل متحد به افغانستان اعزام شود، با دشواري مواجه مي‌شد. از طرفي ديگر حامد كرزي نيز پشتيبان آمريكا بود زيرا واشنگتن به خوبي مي‌دانست كه اگر اين سياستمدار كار كشته انگليسي به افغانستان بيايد چه عواقب ناگواري را براي آمريكا خواهد داشت.
آمريكا نيز اعلام كرد كه نه هزار نظامي خود را در ولايت هلمند مستقر خواهد كرد د. اما واضح است كه امريكا قصد دارد با استقرار نه هزار نظامي خود كه تقريبا دو برابر نيروهاي انگليسي هستند، اوضاع ولايت هلمند و فعاليت‌هاي نظامي انگلستان در آن را از نزديك كنترول كند. اگرچه پنج هزار نظامي انگليسي در ولايت هلمند حضور دارند اما این کشور در مدت هفت سال گذشته نشان داد كه نمي‌خواهد با طالبان مبارزه جدي كند و حتي گفت‌و‌گوهاي مخفي را با طالبان داشته ‌است كه نتايج اين گفت‌وگوها اكنون آشكار شده‌ و اين روند برخلاف تمايل آمريكا، مقامات اين كشور را وادار كرده تا با تغيير استراتژي خود در افغانستان مبني بر مذاكره با طالبان از قافله عقب نمانند وازطرف ديگر آمريكا نگران فعاليت‌هاي انگلستان در افغانستان است.
رنگين دادفر سپنتا وزير امور خارجه اخيرا در سخنان تندي گفت:« كساني كه براي كمك به ما آمده‌اند، اگر بخواهند خاك افغانستان را به دشمن تحويل دهند، بهتر است به خانه‌هاي خود برگردند» كه روي سخن وي خطاب به انگلستان بود .
اماجان هوتون وزیردفاع انگلیس درتوجیه جنگ افغانستان گفت : تا زمانی که لازم باشد و همه اهداف خود را بدست بیاوریم درافغانستان میمانیم و این سالها طول می کشد . وزیردفاع انگلیس دراظهاراتش تاکید کرده است نکته اصلی این نیست که القاعده یا طالبان می توانند ما را درافغانستان شکست دهند، نکته آن است که این افراد می خواهند ما را بیشتر در این وضعیت نگاهدارند و این همان چیزی است که ما با آن مواجه هستیم . در این باره که نیروهای انگلیس قصد دارند برای مدت طولانی درافغانستان باقی بمانند تردیدی وجود ندارد. گوردون براون صدراعظم انگلیس در سفر چندی پیش خود به کابل، صحبت از حضور پنجاه ساله نیروهای انگلیس درافغانستان به میان آورده بود . اما آن چه که محل تردید است سیاست های پیچیده ای است که انگلیس درقبال طالبان در پیش گرفته است . بدین معنا که از یک طرف نیروهای انگلیس درافغانستان بصورت پنهانی با طالبان وارد مذاکره می شوند و موسی قلعه را به آنها واگذار می کنند تا موقعیت خود را تقویت نمایند و از طرف دیگر وزیردفاع انگیس مدعی می شود که سربازان انگلیس درست مانند جنگ جهانی دوم در برابر نازیها، از ارزش های انگلیس در جنگ با طالبان ادفاع می کنند.
اکثرانديشمندان به اين باورند که یکی از مشکلات دولت حامد کرزی با نظامیان انگلیس حمایت پشت پرده آنها از طالبان است. بازداشت و اخراج دو دیپلمات انگلیسی که درحین معامله و تحویل سلاح به طالبان در ولایت هلمند مورد شناسائی قرار گرفته بودند موید چنین برداشتی است. جدیدترین اظهارات وزیردفاع انگلیس مبنی برعلاقه این کشور به حضور طولانی مدت درافغانستان علی القاعده نباید کسی را به تعجب وادارد.
حضور نظامی انگلیس در کشور را در راستای تجدید دوران استعماری گذشته وانتقام گیری از شکست هائی است که انگلیس دردوجنگ درقرن گذشته مقابل افغانها متحمل شده است . این مربوط به دورانی بود که انگلیس قدرت اول جهانی بوده و شبه قاره هند را تحت استعمارخود داشت . امروز انگلیس قدرت دست چندمي است که در پناه آمریکا می خواهد اهداف استعماری اش را درافغانستان پی گیری کند. آنهم در موقعیتی جنگی که فرماندهان ارشد آمریکائی و انگلیسي مستقر در افغانستان اذعان دارند که پیروزی نظامی در افغانستان وجود ندارد .
به لطف سيستم دادن باج و حق السكوت به طالبان كه براي دادن اجازه رسيدن كاروان‌هاي تجهيزات نظامي نيروهاي ائتلاف به پايگاه‌هاي ناتو در جنوب افغانستان، پول حفاظت مي‌گيرند، غرب به طور غير مستقيم در حال تامين منابع مالي فعاليت مخالفين دراين كشور جنگ زده‌ي آسيايي است . اما تجارت انتقال اين تجهيزات از بندر كراچي پاكستان به نيروهاي نظامي انگلستان، آمريكا و ديگر كشورهاي غربي درافغانستان به مقدار بسيار زياد دردست شركت‌هاي محلي حمل و نقل است. روزنامه‌ي تايمزمطلع شده است كه در بخش تامين كاروان‌ها، حق‌السكوت ميليارد پوندي، از جمله پول ماليات دهندگان انگليسي به طالبان داده مي‌شود .
چندين وارد كننده‌ي سوخت، صاحبان كارخانه‌هاي امنيتي و حمل و نقل ، پرداخت اين باج‌ها را تاييد كرده‌اند . تمام اين افراد به دليل در خطر قرار گرفتن تجارت و زندگي‌شان خواستند كه نامشان افاء نشود. يكي ازوارد كننده‌ي مواد سوختي گفت: ما برآورد كرده ايم كه تقريبا بيست وپنج درصد از پولي كه براي امنيت ورود سوخت مي‌دهيم، به جيب طالبان مي‌رود . مقياس تجهيزات مورد نياز ادامه‌ي عمليات ناتو در افغانستان، گسترده است. براي نمونه پايگاه اصلي انگلستان درهلمند به تنهايي هر هفته به بيش از يك ميليون ليتر پطرول و ديزل نياز دارد .
در لندن ، در پايگاه اينترنتي جنگ را متوقف كنيد ، در بخش مربوط به نظريه ها وتفسيرها ، نوشته ي در باره بيهوده بودن جنگ افغانستان منتشر شده است . در اين نوشته از كميته کنترول وتفتيش عمومي پارلمان انگليس خواسته شده است تا به كابل سفر كند و با انجام تفتيش كاملي ، اين مسئله را مشخص كند كه ادامه جنگ در افغانستان براي انگليس از چه ارزشي برخوردار است .
گوردون براون صدراعظم انگليس خود خوب مي داند كه تااکنون وي قادر به شكست طالبان نشده است .
گوردون براون مي داند كه وقتي در سخنراني اش براي نيروهاي نظامي انگلستان مستقر در هلمند به آنها مي گويد كه شكست طالبان در منطقه امري لازم براي شكست تروريسم در سراسر جهان است ، حرفي به معنا و چرندي را بيان كرده است . وبراون مي داند كه وجود نيروهاي نظامي اش درهلمند موجب افزايش تجارت مواد مخدر ، بالا رفتن احساسات ضد انگليسي درميان مردم شده است.
براون تمامي اين مسائل را مي داند زيرا طبعا بايد گزارش‌هاي نيروهاي اطلاعاتي را خوانده باشد. اكنون دو سال مي گذرد اززماني كه تحليلگران نظامي انگليس كار شكست و سركوب طالبان را كار آساني برآورد كرده بودند و حتي جان ريد وزير دفاع آن زمان انگليس گفته بود كه نيروهاي نظامي انگلستان بدون فير حتي يك گلوله در هلمند مستقر خواهند شد وهمچنين از حذف برداشت محصول ترياک به عنوان عامل ضروري براي شكست تروريسم صحبت كرده بود . اما حقيقت اين است كه اعزام نيرو به هلمند ازهمان ابتدا به منزله يك ماموريت انتحاري و خودكشي بود. تا كنون ، بيش ازصدوده نفر از نيروهاي نظامي انگلستان درافغانستان كشته شده اند و شمار بسياري از اين نيروها ، كه صحبتي از آنها به ميان نيامده است ، قطع عضو و يا نقص عضو شده اند .
ملل متحد تخمين زده است از زماني كه انگليس مسووليت نيروهاي ناتو مستقر درافغانستان را برعهده گرفته است، بيست تا سي فيصد به حوادث خشونت آميز در افغانستان افزوده شده است و همچنين پنجهزار نفر از مردم محلي در افغانستان كشته شده‌اند. برغم درخواست كرزي كه از نيروهاي ناتو خواسته است تا به سياست استفاده از بمب افكن ها از ارتفاع بالا پايان دهند، اين سياست همچنان در افغانستان به كار گرفته مي شود. كرزي مي داند كه هر بمي كه در افغانستان فرود مي آيد به اين معناست كه ده نفر بيشتر جذب طالبان مي شوند .
شرارد كوپركلزديپلومات متقاعد انگليسي درباره جنگ در افغانستان گفته است و ازآن به عنوان نبردي سي ساله نام برده است، بايد اينگونه نتيجه گيري شود كه ماليات دهندگان در انگليس در واقع سرگرم برپا كردن يك پايگاه يك ميليارد پوندي درهلمند هستند... در مناطق مانند قندهار كه زنان در ترس و هراسند ، معلمان با شبانه نامه هاتهديد ميشوند ، ديگر معنايي ندارد كه وزارت توسعه بين الملل انگليس ميليون ها پوند را براي آموزش دمكراتيك و يا ترغيب به راي دادن و يا آگاهي زنان و مردان صرف مي كند . ميليون ها پوندي که به دولت كرزي داده مي شود و خدا مي داند كه اين همه پول به كجا مي رود . وحدود هجده ميليارد پوند هر سال در بودجه دولت كابل ناپديد مي شود .
دفترکنترول وتفتيش ملي انگليس بايد دفتري را در كابل افتتاح كند تا بتواند به اين مسايل پي ببرد .
عمليات غرب در افغانستان در كسب هدف مربوط به از ميان برداشتن بي قانوني و تبديل
افغانستان به يك دمكراسي ثابت طرفدارغرب شكست خورده است ، عمليات هشت ساله غرب نتوانسته است تجارت ترياك را حذف كند و قادر نبوده است تا مراکز تروريستي درمرز افغانستان - پاكستان را از ميان بردارد...
حرف هايي در انگليس مدام گفته مي شود كه بايد كاري كرد . اما سوال در اينجاست كه: آيا حتما بايد كاري كرد حتي اگر آن كار احمقانه باشد؟ در افغانستان هيچ ماموريت واقعي، هيچ هدف بدست آمدني و هيچ استراتژي بلند مدت وجود ندارد وهرآنچه كه در افغانستان انجام مي شود فقط ادامه بي ثمر يك شكست است.