گرفتن روزه با ایمان و احتساب

به همین جهت است که در حدیث آمده است:عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اﷲِ صلی الله عليه وآله وسلم قَالَ: مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيْمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ.  » (مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ.) در صحيحين مسلم و بخاری روايت شده است : هرکس ماه رمضان را با ايمان و احتساب (يقين و حساب نمودن اجر و پاداش آن) روزه بگیرد، تمام گناهان پيشين وی مغفرت  می شود .)  
شیخ ابن حجرعسقلانی عالم متبحر جهان اسلام در فتح الباری در تفسیر این حدیث می نویسد:منظور از ایمان اعتقاد به حقیقت صوم است و منظور از احتساب طلب ثواب از جانب پروردگار است.
علامه خطایی احتساب را به معنی عزیمت ترجمه نموده است یعنی روزه را با رغبت ثواب و کمال میل بگیرد.بدون اینکه روزهایش را طولانی و خودش را سنگین تصور نماید .کسی از ثمرات و فضائل روزه بهره مند می شود که با محبت و رغبت از آن استقبال نماید .
اما آنعده اشخاصیکه روزه را باری گران تصور می نماید و روزهایش را به خاطر آنکه زودتر به پایان برسد خود را به بطالت و اعمال بیهوده سرگرم می نماید، و همواره ساعات و روزه های ماه رمضان را می شمارد تا زودتر لگام از دهانش برداشته شود و جهت انجام شهوات و خواسته هایش آزاد گردد ، چنین شخصی از روزه اش جز تشنگی و گرسنگی بهره ا ی دیگری ندارد و از وعده الهی مربوط به بندگان روزه دارش که مغفرت گناه می باشد ، محروم می گردد و روزه اش به هیچ وجه نمی تواند نقش اثر گذاری و ایجاد تزکیه را ایفا نماید.
زیرا این شخص در ماه مبارک رمضان تنها رژیم غذای خویش را تغییر داده است ، اگروی در روز دهانش را بسته است پس در وقت افطار جبران کل روز را نموده است.
اجتناب از گناهان : روزه ای که خداوند متعال به آن برای ما انسانها دستور فرموده است ، روزه ای است که از انجام گناهان و تسلط هوی و هوس روزه دار را باز دارد.
اما روزه داری که از ارتکاب حرام باز نمی آید ، از منکر دوری نمی کند ، گناهان را همواره انجام می دهد ، حرمت ماه رمضان را رعایت نمی کند ، روزه در رفتارو کردارش هیچ تغییری ایجاد ننموده است بدیهی است که چنین روزه ای صرفا عادت و تقلید محض است. از چنین روزه ای نمی توان امید ثواب و تحقق اهداف رمضان را داشت .
زیراطوریکه در بالا متذکر شدیم پیامبر اسلام محمد صلی الله علیه وسلم میفرمایندکه : کسی که دروغ و عمل به آنرا ترک نکرد ، خداوند نیازی به روزه وی که از خوردن و آشامیدن باز آید ندارد.
حافظ ابن حجر فتح الباری شرح صحیح البخاری از ابن بطال در تفسیر این حدیث نقل نموده است ک منظور این نیست که روزه اش را ترک کند ، بلکه هدف هشدار و ترساندن از دروغ است .چنانچه از علامه بیضاوی نقل شده است : منظور از فرضیت روزه نفس گرسنگی و تشنگی نیست ، بلکه هدف سرکوب نمودن شهوات و تبدیل نفس اماره به نفس مطمئنه است.
یقینا کسی که خودش را از خوردن و آشامیدن که از مباحات هستند باز می دارد ، شایسته است که از محرماتی که جزضرر و زیان نتیجه ای ندارند باز آید.
عالم شهیر جهان اسلام مولانا محمد منظور نعماني (رح) در كتاب «دين و شريعت » در مورد موثر بودن روزهبرشرایط ذیل تاکید فرموده اند :
1- در هنگام روزه بايد از تمام معاصي و گناهان به خصوص گناهان زبان و دهان پرهيز نمائيم .
2- دروقت روزه بايد عظمت و بزرگي پروردگار متعال را تصور نمائيم و باربار فكر كنيم كه او مراقب و ناظر اعمال ماست و من صرفاً بدستور او خوردن و نوشيدن را ترك كردم هرگاه احساس گرسنگي و تشنگي نموديم به دل بگوئيم: گرچه غذا و آب حاضر است ولي به خاطر رضاي الهي بايد گرسنگي و تشنگي را تحمل كني و بدانی که گرسنگي امروز باعث نجات تو از گرسنگي و تشنگي آخرت خواهد شد.
3- هنگام افطار و سحر نيز سعي نمائيم تا كمتر بخوريم. اين عمل باعث نوارنيت روزه مي گردد و بر عكس پرخوري سبب ظلمت و كدورت مي شود و اثرات روزه را كم مي نمايد.
 الهی ما را توان ګرفتن روزهء کامل وحصول ثواب از جانب پروردگار نصیب فرمایی. آمین یارب العالمین