نوشته : الحاج امین الدین « سعیدی- سعید افغانی »
مـدیـر مرکز مطالعات ستراتیژیکی افغان ومسؤل مرکز فرهنگی دحق لاره - جرمنیماعادت داریم که انتقادکنیم و منفی و جوانب منفی و نقایص را بر شماریم و اعتراض کنیم. بخش ازین اعتراضات موجه و بخش دیګر
اعتراض برای اعتراض و در جنب اعتراض و نقص راه حل هم ارایه نمی شود. واما درین نوشته خواستم از یک دیپلومات و فرهنګی عالیقدرافغانستان عزیز، خدمت شما سطور ذیل را بنویسم. آن شخصیت والای کشور فرهنګی و ديپلومات عالیقدر و توانا، مسلمان راستین و شخص دلسوز به ملت و مردم افغانستان جناب فضل الرحمن « فاضل» است.
شخصیت عالم وفاضل جناب فضل الرحمن «فاضل» شخصیت فرهنگی وعلمی کشور را از زمان تحصیلات متوسطه و عالی (سالهای 1351 هـ، ق) یعنی از زمانیکه مصروف آموزش در مدرسۀ عالی امام ابو حنیفه (رح) یعنی از صنف هفتم تحصیلات خویش در آن مدرسه، می شناسم.
فضل الرحمن فاضل فرزند شهید قربان محمد یفتلی، در 21 دلو 1336 هجری شمسی در شهر فیض آباد ولایت بدخشان چشم به جهان گشوده. مکتب ابتدایی را در فیض آباد مرکز ولایت بدخشان به اتمام رسانیده، که بعد از بدست آوردن نتایج عالی و امتحان تعین سویه علمی توانست افتخار شمولیت مدرسه عالی امام ابوحنیفه ( رح) که یکی از دو مدرسۀ معتبر کشور بود، در بین شاگردان هم سن وسال خویش در شهر فیض آباد، بدست آورد.
معمول چنین بود که شاګردان صنوف بالا شاګردان جدید الشمول را در معرفت و کسب تحصیل در مدرسه و زندګی تحصیلی مدرسۀ ابوحنیفه (رح) اشنا ساخته و مساعدت میکردند. شاګردان در مدرسۀامام ابوحنیفه (رح) به طور عمده و اساسی طلاب برګزیده شده، بهترین از هر ولایت دوتن بعد از اخذ امتحانات اختصاصی به مدرسۀامام ابوحنیفه (رح ) پذیرفته میشدند که این طلاب به صورت عمده در لیلیه (محل رهایش و سکونت طلاب مدرسه در کابل ) و بخش کوچک آنان را طلاب نهاری تشکیل میدادند. طلاب نهاریی از ساکنین کابل ویا کسانی بوده که شامل لیلیه نبودند و روزانه به مدرسه جهت آموزش میامدند. طلاب مدرسۀ امام ابوحنیفه در جوار باغ زیبا ویکی از اقامتګاه های سابق امیرامان الله خان و در جوار دریای لوګر در ولسوالی بګرامی ولایت کابل قرار دارد .
طلاب لیلیه در آن سالهای پنجاه قرن ګذشته در لیلیه های معمولاً ۲۲ نفری زندګی میکردند. در اواخر ماه حوت سال 1351 هجری شمسی من و برادرم صلاح الدین سعیدی که متعلمین صنف هشتم مکتب امام ابوحنیفه (رح) بودیم همراه با عدۀ دیګر از شاگردان صنوف بالا طلاب جدید الشمول را پذیرایی میګردیم.
در این میان از ولایت بدخشان شاگردی بنام فضل الرحمن نیز وارد لیلیۀ مدرسۀ امام ابوحنیفه (رح) شد.
فضل الرحمن جوان خوش سیما، ، لاغر ، سفید چهره، با هوش ،کم گپ و با ادب بود که ګواه برتربیت های بخصوس خودش بود. بخاطر دارم که صبح زود فاضل دوان دوان به نماز جماعت به مسجد مدرسه می امد ونماز خفتن را همیشه با نماز جماعت درمسجد مکتب که امامت آنرا استاد دانشمند و استاد جلالین شریف، ما مولوی عبد الرب وردک بدوش داشت. جناب مولوی وردګ در حضور طلاب به نماز و ادای نماز با جماعت مواظبت واهتمام خاص داشت.
فاضل الرحمن فاضل در زندگی لیله شاگرد آرام ومهذب بود. لباس پاک معمولی با قدیفه وبعضآ کلاه بدخشی سرخ بر سر میکرد ، معمولآ صبحانه بعد از ادای نماز با سرعت خود را به طعام خانه میرساند، بعد از صرف صبحانه لباس پاک و نظیف مکتب را به تن وخودرا به صنف درسی میرساند، او اول نمره وکفتان صنف بود ، او در ضمن اینکه اول نمره وکفتان صنف بود مسولیت حفظ ترقی تعلیم وحاضری صنف مسولیت تباشیروتخته را نیز بدوش داشت ، او شاگرد با دسپلین ولایق وذی نبوغ بود ،اولین شاگردی بود که به صنف داخل میشد وآخرین شاگرد ازصنف می بیرون می شد ، در صنف در اولین قطار صنف می نشست ، با شاگردان دیگردر صنف زیاد صحبت نمی کرد ، واصلآ عادت شوخی با همصنفیان خویش را نداشت ، با معلمین روابط بی نهایت دوستانه و مهذب داشت وبا تمام احترام واداب خاص با استادان صحبت میکرد. اصلا عادت غیر حاضری ویا فرار از مکتب ووقت درسی را نداشت. همیشه به دروس حاضر ودر مباحثات درسی با استاد سهم فعال میگرفت ، او اولین شاگرد در صنف بود که دروس استادرا برای شاگردان باز تکرار میکرد ، کار خانگی سپرده شده به طلاب را در روز معین تکمیل میکرد. معمولآ نوت های درسی خویش را با قلم خودرنگ می نوشت ،در امتحا ن با ارامش خاص سولات خویش را حل ، پارچه امتحان را پشت ورو مینوشت ،در طول حیات تحصیلی خویش دیده نشده که در امتحان از کسی کمک گرفته باشد ، هکذا با کسی دیگر دروقت امتحان هم کمک نمی کرد ، حلقه خاصی درسی بعد از دروس رسمی داشت. آرامش وخلق حسنه او به حدی بود که در وقت تفریح هم با شگردان شوخی ومزاح نمیگرد ، در وقت تفریح در گوشه می نشست ویا هم در تفریح مصروف مطالعه ومباحثه درسی وعلمی با همصنفیان خویش بود ، کتاب ومطالعه را بی نهایت دوست داشت و همیشه کتاب به دست دیده میشود.رفتن به سمینا وحتی سپورت علاقه خاصی نداشت ،حتی بعد از طعام چاشت که معمولآ وقت تفریح برای شاگردان بود ، دوباره به اطاق خود در لیلیه تشریف می برد واز همان وقت تفریح برای مطالعه استفاده می برد، او زمانیکه متعلم صنف هشتم مکتب بود به جراید ومجلات کشور مقاله مینویشت و برای اولین بار در تاریخ مدرسه امام ابوحنیفه جریده دیواری را بنام « لغة القرآن» که مدیرت آنرا خودش به دوش داشت بنشر رسانید وشاگردان وبه خصوص همصنفیان خویش را به نوشتن مقالات تشویق وترغیب میگرد.
فضل الرحمن در میان همصنفیان خویش شاگرد با استعداد وممتاز ودارایی نمرات عالی بود .از مدت شش سال، که شب وروز با هم در تماس بودیم، به یاد ندارم که او باکسی جنگ و یا هم غالمغال و مشاجره کرده باشد. او از همان آوان جوانی شخصیت خارق العاده وممتازی داشت. چون در فامیل فرهنگی میزیست اخلاق فامیلی بر وی تاثیر بسزای داشت وخدواند پاک برای شخص اش فضایل واخلاق سجیه خاصی نیک و خوبی را اعطا نموده است.
فضل الرحمن فاضل بعد از تکمیل تحصیلات در مدرسۀعالی امام ابوحنیفه (رح) در سال 1357 هـ ش، و بعد از امتحان کانکور با اخذ نمرات عالی شامل دیپارتمنت فقه وقانون فاکولته شرعیات پوهنتون کابل گردیده ولی دیری نبود که در تابستان سال 1358 هجری شمسی مجبور به مهاجرت به خارج از کشور شدند.
جناب فاضل در دوران مهاجرت هم فعالیت های علمی وفرهنگی خویش را فراموش نکرد، و در پشاور فعالیت های متعددی فرهنگی را انجام داده است.
از جملۀ فعالیت هایش بحیث مدیر مسئول جریدۀ «کاروان جهاد»و مدیر مجلـۀ «میثاق خون» قابل تقدیر وستایش است.
فضل الرحمن فاضل در سالهای 1361 الی 1363 هـ.ش، جهت تحصیلات عالی عازم مکۀ مکرمه شد و در رشتۀ تعلیم و تربیه وتدریس زبا ن عربی از پوهنتون «ام القری» دیپلوم به دست آورده. استاد فاضل در سالهای 1369 هـ.ش، الی تشکیل دولت اسلامی افغانستان، ریاست انجمن نویسنده گان وسخنوران جمعیت اسلامی افغانستان را برعهده داشت و بعد از استقرار دولت اسلامی افغانستان، به صفت رئیس موسسـۀ نشراتی أنیس ایفای وظیفه میکرد.
استاد فضل الرحمن فاضل بعد از مدتی به حیث آتشـۀکلتوری سفارت جمهوی اسلامی افغانستان در انقره اجرای وظیفه نمود. بعد از مدتی کار در وزارت امورخارجه، به حیث مستشار در سفارت کبرا ی افغانستان دردهلی جدید مقرر گردید که مسئولیت نشریۀ «میزان» ارگان نشراتی آن سفارت را بدوش داشت.
استاد فضل الرحمن فاضل در سال 1380 هـ. ش، به حیث جنرالقونسل سفارت جمهوری اسلامی افغانستان در بن – آلمان تعیین گردید.
من فضل الرحمن فاضل را ازسالهای 1357 هـ.ش، از نزدیک دیگر نددیم وروزگار زندگی مارا مصروف اولویت ها و زندگی شخصی ساخت.
در سالهای 1380 هـ. ش، در شهر برول کشور جرمنی در دیار مهاجرت زندگی بسر می بردم که در یکی از روز ها زنگ تیلفون خانه به صدا در آمد، زمانیکه گوشی را برداشتم شنیدم که در عقب تیلفون استاد فاضل خود را معرفی وآدرس خانه را خواست ودیری نگذشت که استاد فاضل محترم به خانۀ ما تشریف اورد وخاطرات 23 سال دوری را دوباره زنده ساخت. روز و ملاقات خوشی بود. به دیدن برادر محترم فضل الرحمن که تخلص فاضل را ضمیمـۀ نام خود ساخته بود، بی نهایت خوش شدم، بزرگواری ، فضیلت وقار وعلمیت خاصی وسنگینی با وقار را در شخصیت او احساس کردم وتا سالهای 1386 هـ. ش، که به حیث جنرالقونسل افغانستان د ر کشور آلمان، شهربن ایفای وظیفه داشت. درین مدت از هر ګوشه و کنار و کیف های سیاسی و ګروه های مختلف افغان از خدمت ګذاری شان برای مردم و بلند ساختن نام و عزت افغانستان شنیده و دیده ایم.
فعالیت های فرهنگی استاد فاضل در مصر:
استاد فضل الرحمن « فاضل » در سال ( 2013 م ) به حیث سفیر دولت جمهوری اسلامی افغانستان در کشور مصر مقیم قاهر تعیین گردیدند. از زمان تقرر خویش در جنب سایر فعالیت فعال دیپلوماتیک، به مسایل فرهنگی اهتمام وتوجه خاص نموده نشریه سفارت با دیزاین عالی به زبان انگلیسی تهیه وبه نشر میرساند که تا کنون 118 شمارهء آن به نشر رسیده است و در ضمن با تلاش شبانه روزی اش از سال (1393-1394 هـ . ش (14 20 – 2015م )تا تحریر این یادداشت 58 جلد کتاب از نویسندگان وعلمای کشور را بطبع رسانیده که اسماء آن قرار ذیل میباشد.
1- سید جمال الدین افغانی او د افغانستان نومیالی
2- اثر الاسلام فی العلوم و الفنون
3- دژ الموت
4- تعصب ویرانگر تمدن ها
5- نظرة عابرة الی لغه البشتو
6- عربی عامیانه در حوالی بلخ ( نخستین تحقیق)
7- العلاقات الافغانیة المصریة فی مرآةا لوثائق و الصور
8- تاثیر اسلام بر فلسفه و هنر
9- راز و نیاز ( المناجاة)
10- ملک شعراء افغانستان؛ قاری عبدالله خان
11- صرخة عبر القرون و سبع قصص اخری
12- الرد علی الدهریین
13- کابل در پرده های تاریخ
14- بررسی فرایند نوستالژی در شعر استاد خلیلی
15- لندی
16- آرامگاه بابر
17- ماهیة المنظمات الدولیة غیر الحکومیة
18- الأدیب الأفغانی المعاصر العلامة صلاح الدین السلجوقی ( آراء آفکار)
19- خوشنویسان
20- افغانستان بین قرنین
21- سید جمال الدین افغانی و نخبگان افغانستان
22- استراتیجیات المنظمات الدولیة
23-افغانستان و اللغة العربیة عبر العصور
24- د دین څو ستوری
25- د ادب څو ستوری
26- تندیسی بر چکاد آزادی
27-افراط در دین و زنده گی
28- دور المنظمات الدولیة غیر الحکومیة فی حمایة حقوق الانسان
29- پښتو څنگه وروزو؟
30-عدیم شغنانی
31- ابن بطوطة فی افغانستان
32- الفقهاء اللمغانیون فی بغداد
33- علامه سلجوقی نویسنده مقتدر و عالیمقام
34- المیاه الافتراضیة
35- العوامل الموثرة فی عملیة صنع و اتخاذ القرارات الاستراتیجیة
36- عاهلان وشعبان
37- گازرگاه مدفن پیر هرات
38- د شرق نابغه
39- حکایات و روایات
40- در مورد رسالهء نیچریه
41- سیرة النبی
42- تجلی الله فی الافاق و الانقس
43- د اپین واټ
44- محمود طرزی رائد الصحافة الافغانیة وجریدة سراج الاخبار
45- دوازده جستار
46- د افغانستان د خلکو د جهاد ادبیات
47- کتابشناسی محمود طرزی
48- یادی از شهید مولانا عبیدالله صافی
49-نقش محمود طرزی
50-آیین اختلاف در اسلام
51- دیباچه ها
52- خاورمیانه بعد از بهار عربی
53- متن اصلی رسالهء نیچریه
54- مولانا منصور انصاری
55- افکار شاعر
56- احوال و آثار استاد عبد الحی حبیبی
57- یادداشت ها در تاریخ صنایع افغانستان از علامه حبیبی
58- دوی تلپاتی څیری
هکذا تا بحال کتب واثار ذیل از سرمایۀ عملی استاد فاضل ( ترجمه و تألیف) دردسترس مطالعه خوانندگان محترم قرار دارد.
1-عمار فرزندیاسر
2- تحقیق (نمایشنامه)
3- دو چهره (نمایشنامه )
4- رمه ( نمایشنامه)
5- امریکایی که من دیدم
6- خلل درکجاست؟
7- اسلام وجاهلیت
8- اخلاص
9- توحید
10- دعوتگر نامور استاد احمد زی شهید
11- روزۀ ماه مبارک رمضان
12- مبادی اساسی فهم قرآن
13- مسلمانان بیدار شوید!
14- ردی برشبهات دشمنان اسلام
15-در یچه ای به سوی مرگ
16- نعمت های
17-اسلام وآیندهء بشریت
18- در س هایی از سیرت پیامبر اکرم د ر مورد راز داری
19- دوشیزهء جاکارتا
20- مجاهدین د رمسکو(سفرنامه)
21- زندان سیار
22-شهید پیروز استاد فیض الرحمن فایض (زندگینامه)
23- نماز ستون دین
24- دعوتگر و وسایل او
25- درس فی قلب المعرکه ( ترجمه از عربی به دری )
26- سرطان سرخ
27- سیرت نبوی ؛ در سها و اندرز ها
28- گفت وشنود سه دعوتگر نامور پیرامون حکومت اسلامی
29- ملاشاه بدخشی : آثار و افکار
30- باز تاب رویدادها (گزیدۀ مقالات)
31- افغانستان از سلطنت امیر حبیب الله خان تا صدارت سردار هاشم خان
32- انگیزه های سقوط در نیمه راه مبارزه
33- تندیسی بر چکاد آزادی (د ر مورد شهید مسعود)
34- غازی نامور، ملاصاحب چکنور
35- ستاره دین ، مولانا نجم الدین آخند زاده
36- نقش تعصب قومی در سقوط دولت اسلامی اندلس
37- پیام هایی از « پیام افغانستان »
38- سید جمال الدین الحسینی الافغانی ؛ بیدار گر عصر
39- بانوی قهرمان؛ خوله دختر ازور
40- تعصب ویرانگر تمدن ها
41- افراط در دین و زندگی
43- رسانه ها و فرهنگ وسطیت
44- درمان واقعی پدیدهء تعصب دینی و اجتماعی
45- اعتدالگرایی هدف شرعی و متمدنانه
46- دژ الموت
47- العلاقات الأفغانیة المصریة فی مرآظ الوثائق والصور
48- صرخة عبر القرون و سبع قصص أخری
49- سید جمال الدین افغانی و نبگان افغانستان
50- حکایاتی از پیامبران برای شیربچه ها
51- نیچریه نخستین رسالهء چاپ شدهء سید جمال الدنی افغانی
52- حقیقت جهاد در اسلام
53- آیین اختلاف در اسلام
54- دیباچه ها
کتاب های روی دست و تا حال چاپ ناشده :
1- اصول دعوت
2- امریکا از دید گاه سید قطب
3- سفر ی به سوی فردا
4- حقوق زن دراسلام
5- زیستنامهء شهیدان
6- حرف های دوران جهاد
7- قهرمان سترگ صلاح الدین ایوبی
8- امام اعظم ابوحنیفه (رح)
9- الفوز الکبیر فی اصول التفسیر، از امام شاه ولی الله دهلوی ( تحقیق)
10- زینب پیام رسان قیام کربلا
11- قاتل حمزه
12- رقاصه و سیاسی
ما از در ګاه ایزدمتعال برای جناب استاد فضل الرحمن «فاضل» موفقیت های عظیم و بزرګ در خدمت به وطن، اسلام ومردم خویش خواهانیم.
پایان
نوشته : الحاج امین الدین « سعیدی- سعید افغانی »
مـدیـر مرکز مطالعات ستراتیژیکی افغان و
مسؤل مرکز فرهنگی دحق لاره - جرمنی
ادرس ارتباطي : بريښنا ليک :