لیکنه : خوشحال آصفي
د پاکستان د پوځ لوی درستیز جنرال راحیل شریف، چې په پاکستان کې د قدرت اصلي خاوند بلل کېږي، تیره ورځ په کابل کې د افغانستان له ولسمشر او اجرايي ريیس سره د سولې پر بهیر خبرې
وکړې. راپورونه وايي چې جنرال شریف افغان چارواکو ته د سولې په بهیر کې د بشپړې همکارۍ ژمنه ورکړې ده.
که له افغانستان سره د پاکستان نيت، تيرو اړيکو، نوموړي هيواد ته د پخوانيو او اوسنيو افغان چارواکو سفرونو پايلو، دلته کابل ته د راحيل شريف تيرو دريو او نورو پاکستاني چارواکو تيرو سفرونو پايلو ته وګورو نو له دغه سفره هم ډيره تمه نه شي کیدلای. دراحیل شریف سفراوس هم دافغانانولپاره ريښتونی نه دی او د شک په سترګه ورته کتل کيږي. دا تير څوارلس کاله پاکستان ته په بيلابيلو بڼو امتيازات او حتا ډیری وختونه؛ له دغه هيواده د ريښتونې همکارۍ په هيله يو طرفه امتيازات ورکړل شوي دي؛ خو پايله يي تل د ولس او افغان دولت د هيلو خلاف او د پاکستان په ګټه راوتلې ده. له دغه ناولي هيواده د ريښتونې همکارۍ تمه په هغه مهال کيدلای شي چې دا هيواد لومړی په خپله خاوره کې د ترهګرو ځالې او روزنځايونه له منځه يوسي. که پاکستان په رښتیا غواړي په افغان سوله کې همکاري وکړي باید هغه ډلې وځپي چې د افغانستان پر ضد وسله واله مبارزه کوي. که راحيل شريف په رښتيا د افغان سولې پروسې د بیا پيل لپاره راغلی وي نو لومړی باید وسلوال طالبان دېته راضي او چمتو کړي چې د دويم پړاو خبرو د پيل وړاندې په اوربند هوکړه وکړي او بیا د سولې د پروسې د دويم پړاو اړوند اقدام وکړي.
اصلاً د پاکستانيو چارواکو تيرو سفرونو ته په کتو د جنرال شريف اوسنی سفر هم بې ګټې دی، پاکستان تل د خپلو ګټو لپاره افغان حکوت په تشو ژمنو غولولى دى. که افغان حکومت د سولې خبرو ته منظم پلان جوړ نه کړي؛ نو ورته سفرونه د سولې په برخه کومه مثبته پايله نه لري. ځينې شنونکي بيا وايي، پاکستان غواړي د هند د لومړي وزير سفر، چې افغانستان ته ډېر ګټور و، تر پوښتنې لاندې راولي او هڅه کوي، چې دلته د خپلو پلويانو په مرسته، چې په حکومت کې يې لري دا سفر يو ډول د پاکستان خلاف ياد کړي؛ خو په حقيقت کې داسې نه ده. پاکستان هيڅکله د افغانانو له زړونو د هندوستان لپاره محبت نه شي کمولی او هيڅکله د هندوستان اړوند منفي ذهنيت سازي نه شي کولی. راحيل شريف دلته يوازې د سولې خبرو د بيا پيل لپاره نه و راغلی بلکه دلته افغان دولت او پاکستان يو ډول پټه ډيپلوماسي شروع کړې ده. د پاکستاني رسنيو د راپورونو پر اساس راحيل شريف دلته د ډيورنډ کرښي دواړو لورو ته د امنيت د کنټرول د ميکانيزم پيداکولو لپاره راغلی و. دلته خبره یوازې هغه نه ده کومه چې چارواکي زمزمه کوي بلکه د شريف په دغه سفر کې د پاکستاني طالبانو پر ضد پر ګډې مبارزې هم خبرې وشوې. افغان چارواکي د پخواني متل په مصداق؛ خپل مړي په تخته پريږدي خو د بل جنازې ته درومي.
په افغانستان کې د اشرف غني او د عبدالله تر منځ د ملي يووالي تر نامه لاندې حکومت له پیل راهيسې دا د راحيل شريف دريم سفر دی چې کابل ته يي کوي او د ملي یووالي حکومت هم د ولس د غوښتنو او هيلو خلاف عمل کوي. افغان دولت او د پاکستان تر منځ پټه ډيپلوماسي روانه ده. حکومت رسنيو او ولس ته يو څه وايي خو د پردې تر شا بله معامله روانه ده. د ملي يووالي د حکومت مشرانو د شريف په هر سفر کې پاکستان ته يو ډول يو طرفه امتياز ورکړی دی. ولس سوله غواړي خو داسې سوله نه چې دوی ته د ملي ارزښتونو او ګټو په قيمت تمامه شي.
له تيرو څو لسيزو راهيسي پاکستان له افغانستان سره په يوې نا اعلان شوي جګړې بوخت دى. په هیواد کې د روان جنګ په اړه د خلکو او حکومت نظرونه هم ویشلي دي. حکومت وايي، روانه جګړه استخباراتي او دښمن غواړي پر افغان ځواکونو، دولتي تاسيساتو او ولسي وګړو د بریدونو له لارې زورښودنه وکړي خو ولس د روانې جګړې په اړه د دولت ناکاره او کمزورې پاليسيو نيوکه کوي. ولس نيوکه لري چې ولې له تيرو څو لسيزو راپديخوا په هيواد کې د پاکستان د لاسوهنو د مخنيوي او له دغه هيواد سره د متقابلو اړيکو پاليسي جوړه نه شوه.
دا سمه ده چې افغانستان د بهرنیو دسیسو په پایله کې اوس د جګړی نوی پړاو ته داخلیږی. دلته د جګړې د ډګر د ګرم ساتلو لپاره د طالب پر ځای اوس بل بديل پیدا شوی دی. داعش د طالب هغه بديل دی چې جنايات يي له طالبه په مراتبو لوړ او زړه بوږنونکي دي. خو ولس نور له دغه اوره ځان او د هيواد ساتل غواړي. ولس نور نه غواړي چې هم يي پاکستان او هم يي افغان دولت په تکراري ژمنو او شعارونو وغولوي.
لیکنه : خوشحال آصفي