ځوانان مو مسافرۍ او هیواد مشران مو سیالۍ وخوړل

ولې مو تنکي ځوانان په دریابونو کې د ماهیانو او ځنګلونو کې د ځناورو خوراک شول؟ دلیل یې څه دی؟ ایا حکومت او مشران مو دغه ځوانانو ته د کاري ځواک په سترګه نه ګوري او که دوی ته د کار برابرولو توان نلري؟ څه لاملونه لري او د حل لارې یې څه دي؟

په هره ټولنه کې ځوان نسل یوه لویه قوه ده چې هر ډول ګټه ترې اخیستل کیږي، حتی داسي وسله ده چې هم د هیواد د پرمختګ او هم د بربادۍ د سترې آلې په توګه کارول کیږي. په هغه هیوادونو کې چې دغه ستر بشري ځواک ته په درنه سترګه وکتل شي او د کار مناسبه زمینه ورته برابره شي نو بیا د پرمختګ کاروان یې د سیالو هیوادونو په سر کې ځای نيسي خو په هغه هیوادونو کې چې دغه ځواک شاته وغورځول شي او سترګې پرې ړندې شي نو بیا یې زوال شروع شي. دلته زمونږ په هیواد کې بشري ځواک ته نه پاملرنه او یا ورڅخه په سمه توګه ګټه نه اخیستنه؛ له هیواده د ځوانانو د تيښتې ستر لامل دی.

د وروستیو راپورونو له مخې په افغانستان کې پر امنیت او د هیواد پر راتلونکې بې باورۍ، ولس ته د ګډ حکومت د مشرانو بې تفاوتۍ، د ټاکنیزو غوړو ژمنو په عملي کولو کې د غني او عبدالله پاتې راتللو، سیاسي بې ثباتۍ، په هره وړه او لویه خبره د غني او عبدالله کړکيچ، اروپا ته د رسیدلو یو شمېرافغانانو لافي شاپې او د انساني قاچاقچیانو هڅونې ددې سبب شوې چې تربل هر وخت ډیر افغانان په ځانګړې توګه ځوانان او وړې کورنۍ د ژوند او مرګ ترمنځ خطرناکې لارې خپلې کړي او هره ورځ سلګونه افغانان د یو ناڅرګند برخلیک په لور له خپل هیواده ووځي.

ولسمشر غني او اجرایوي مشر عبدالله عبدالله چې د ټاکنیزو کمپاینونو پر مهال یې خلکو ته د ژوند ښه کولو،امنیت راوستلو، د ولس په دسترخوان کې د تغیر راوستلو، فساد له منځه وړلو او یو میلون ځوانانو ته د کار زمینې د برابرولو ژمنې ورکولې اوس په خپلو کې سره نه جوړیږي او د ابدي اختلاف نظر له امله یې هرڅه له یاده وتلي او ولس یې هیر کړی دی. د نوي حکومت په تیره یو کلنه دوره کې نه یوازې دا چې یو میلون کسانو ته د کار زمینه برابره نه شوه بلکه یو نیم میلون په کار وخت ځوانان مو بیکاره او د خلکو له دسترخوانه هغه نیمه وچه ډوډۍ هم ورکه شوه. همدا لامل دی چې افغانان د یوه احتمالي ژوند ښه کیدو په هیله له هیواد څخه تښتي ، د کډوالۍ ټولې ناخوالې پر ځان مني او ورځ تر بلې یې په شمیر کې زیاتوالی راځي.

د مرکزي احصایې د ریاست د ارقامو او د هغو معلوماتو له مخې چې د کار او ټولنیزو چارو وزارت یې وړاندې کوي؛ د هیواد د ټول نفوس ۲۵ سلنه د کار په شرایطو برابر کسان مو بیکار او کم کاره دي چې ۱۷ سلنه یې کم کار او ۸ سلنه یې مطلق بیکاره دي. ددې تر څنګ ۹ میلونه هیوادوال مو چې د ټول نفوس ۳۶ سلنه جوړوي؛ د فقر ژوند لري او ۶ میلونه نور مو فقیرۍ ته نږدې ژوند لري چې په ټوله کې د هیواد ۱۵ میلونه نفوس مو فقیر خلک دي.

په ټوله کې ویلی شو چې د هیواد د وروستۍ سیاسي، اقتصادي او امنیتي بې ثباتۍ ستر لامل؛ له ولس سره په ژمنو کې د ګډ حکومت د دواړو مشرانو پاتې راتلل دي. که چیري افغان حکومت د هیواد د بشري ځواک (ځوانانو) او بهر ته تلونکو هیوادوالو اړوند همداسې ګنډلې خوله او کاڼه غوږونه پاتې شي، نو لیرې نه ده چي د دوی يو لوی شمېر به د افغان حکومت له وسلوالو مخالفينو سره يو ځای کېږي او د دولت په ضد به په جګړه کي برخه اخلي

حل لارې

• د هیواد له جیواکنامیک او جیوپولیټیک موقعیت او د ګاونډیو هیوادونو له اړتیاوو څخه چې افغانستان ته یې لري؛ په سمه توګه ګټه اخیستنه
• د نورو هیوادونو سره د ښې راکړه ورکړې درلودو لپاره د هیواد د اقتصادي لارو او بندرونو لکه د وریښمو او لاجوردو لارو بیا فعالول
• د یو جیواکنامیک او جیوپولیټیک موقعیت لرلو ته په کتو په منځنۍ اسیا او په ټوله نړۍ کې د ستر اقتصادي هیواد په توګه د خپل موقعیت ثابتول
• د هیواد طبیعي منابعو او کانونو په سمه توګه کیندنه او په کې هیوادوالو ته د کار زمینه برابرول
• له هیواده نورو هیوادونو ته د سلونو مترمکعب اوبو د تګ مخنیوی او په سیندونو د اوبو بندونو، فابریکو، نهرونو او بریښناکوټونو جوړول چې په دې سره هم په زرګونو هیوادوالو ته د کار کولو زمینه برابریږي
• په هیواد کې د شته نیمه فعالو او په ټپه دریدلو فابریکو بیارغاونه او فعالول
• په هیواد کې کرهنیز سکتور ته وده ورکول، په هیواد دننه کرهنیزو توکو ته د پروسس او بسته بندۍ لازمې اسانتیاوې برابرول او په بهر کې افغاني کرهنیزو توکو ته بازار موندنه

لیکنه : خوشحال آصفی