ادب

زیرمتون
Typography
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times
ع.شريف زاد
رسد ا دمې به جاېې که جز خدا نبيند
بنګر که تا چه حد است مکا ن اد ميت
اد ب د کړکيچ لاره نه بلکې د حل لاره ده
له هرڅه نه مخکې انسان بايد په خپل عمل کې نيک ، صادق ، مخلص او رښتين اوسې نه د پلمې په.نوم!
د بد مرغيو يو اوږد بهير دا دى، چې موږ يي له ډېرو شيا نوڅخه بې برخي کړي يواو په دې اوږده مزله کې ېې زمونږ ولس ډير زيات ستومانه کړى دى چې ددې ستوماني علتونه بيا ډير روښانه دي .مخکې له دې نه چې نور په يوه او بل نوم تورن کړو ،فکر کوم تر يوه حده پورې مونږ بايد خپل ځانونه هم مسول وګڼو، دا ډير اسانه کار دى چې ګوته بل چا ته ونيسو او تورن يي کړو.له بلې خوا ز مونږ ګاونډيو، بهرنيو او نورو له ډيرې پخوانه مونږ په مختلفو ډلو ووېشلو او په اجتماعى او سياسي برخو کې يي ډيرې ناځوانى راسره وکړې نو طبيعى خبره ده چې د احمد رشيد پاکستاني ليکوال په خبره هم په ډير ه محدوده �
�يمه، کنج کې ګير پاتې شو چې دا هم يو لوى مطلب دى چې ځانته وخت غواړي. رښتيا زمونږ د خلکو خپلواکى، ملي حاکميت ، سياسي دريځ او تګلارى دهر څه نه مهم دى او وه. او بايد خپلواکي، او ملي هويت يي په بشپړه تو ګه تامين شوي واى، نوله بلې خوا د ټولنيزه قومى او قبيلوى اد ب او نزاکت په برخه کې هم سترې ستونزې رامينځ ته شوې . زمونږ د ستونزو د حل لاره لاس او ګريوان نه وه . په يوه هيواد کې ډير سياسي بدلونونه راځى خو بيا هم يو او بل نه وژنى . په ځانګړې توګه هغه کسان چې د ټولنې بې ګناه او معصوم او له هر څه نه محروم دي . په نړۍ کې د نورو ټولنو برعکس زموږ په مسولانو ، اداره چي�
�نو، او هغوى چې د فکر او انديښنې خاوندان ځانونه بولې ډيرې سهوې وکړې چې نه په عقيده وى توګه د منلو وړ دى او نه دعرف او عاداتو پر بنا .له بده مرغه له ډير پخوا نه د ر قا بت ، تو هين ، بد ويل او تحقير کول په فردي او ډليزه توګه زمونږ ټولنه کې ډير ليدل کيږي.او دواسطې او وسيلې سلسله لاتر اوسه پورې هم روانه ده بيا په ځينو برخو ځينې کسانو ته شخصيت پرستي اودشخصيتونوتعريفونو ته دومره مرکزيت ورکړل شوى دي چې د وچو په زورېې لانده هم سوي دي . وجه يې هم ديوې لارې د لاروي کيدو سربيره هم د فرعي اختلاف نظر له امله په ګډه د پرمختګ توان نه درلودل دي. په دې وروستيو کې زموږ
مسولان ،د قلم او ژبې خاوندان په ځينو برخو د خپل فرهنګ، اجتماعى اخلاق ، کورنى او مدنى ژوند اهميت او کړنلاره په نظر کې نه نيسي او هر څه ېې چې په قلم برابر شو که املا او انشا ېي هم غلطه وى خو بياهم ډير تند انتقاد کوى،او د خپلې شخصي وړتيا او پوهې په مټ د سيمي او نړۍ پراخې ادبي کړۍ څه ناڅه متاثره کوى . باور وکړى انتر نټ کې د بشپړې ليکنې چې په هغه د سوچ ، پوهې، ورورولي اود کلام عفت وي په ډيره ښه توګه عملي کيداى شي، راځې د بل فرهنګ پريږدو اود ځان ساتنې لپاره څومره مهمه خبره ده، چې خپل ادب عادي ژوند ته نږدې کړاي شو. اود خپلو عامو وګړو په ژبه له هغو سره د ژوند
په حقيقتونو خبرې وکړي او دغه ادبي معيار نه يواځې په ژبه کې بلکې دټولنې په ټول ساختار کې هم دود ،ومطرح او وړاندې کړو.
که مونږ د غوټولونه په پټو سترګو تير شواو د ماضې ستاينې او شخصيت پرستۍ په معنا يي تعبير کړو ،او يا شعوري هڅه وکړو چې په مسايلو هم پوهيږو،سرسري يي وبلو نو بيا سوال حل دى اود حل لاره نه لري..
د ژبي د کره والي اهميت په خپل ادب کې تامين کيداى شي، خو د ليکوالو دغه ډله د موضوع اهميت ته هم ډېر قايل دي. دوى داسې څه وايي، چې بل چا ته يي هم ګټه ورسيږي. دا هم د منلو ده، چې دغه ډول فرهنګي شخصيتونه او كړۍ، چې غواړي ژوند او ادب سره غوټه کړي او د شعر له قوت نه د بشر د ستونزو په هواري کې کار واخلي،د خلکو په خير او فلاح باندې سوچ ووهي د هيواد او خلکو پرمختګ او بشپړه سوله او سوکالي تل په نظر کي وساتي. زموږ د ادب په ډګر کې تل دغه ويا ړ او سر لوړي شته.
بد مرغي داده، چې زموږ نږدې ټول واکداران دا کار تل يا خو په شخصي توګه کوي او يا هم د ډېرو کوچنيو او غير موثرو ډلو په توګه. د دې کار عوامل هم شايد د سياسي او ټولنيزو نا انډوليو په څېر په ټولنه کې دننه موجود وي، خو هغه ډله ، چې ادب او ژوند د يوه او بل لپاره بولي بايد په دې هم باور ولري، چې د مثبت فکر د څښتنانو پيژندل او يو موټى کول هم د دوى ګډ مسووليت وه، دى او تل به وي.
په درناوى
ع.شريف زاد 
رسد ا دمې به جاېې که جز خدا نبيندبنګر که تا چه حد است مکا ن اد ميت
اد ب د کړکيچ لاره نه بلکې د حل لاره ده
له هرڅه نه مخکې انسان بايد په خپل عمل کې نيک ، صادق ، مخلص او رښتين اوسې نه د پلمې په.نوم! د بد مرغيو يو اوږد بهير دا دى، چې موږ يي له ډېرو شيا نوڅخه بې برخي کړي يواو په دې اوږده مزله کې ېې زمونږ ولس ډير زيات ستومانه کړى دى چې ددې ستوماني علتونه بيا ډير روښانه دي .مخکې له دې نه چې نور په يوه او بل نوم تورن کړو ،فکر کوم تر يوه حده پورې مونږ بايد خپل ځانونه هم مسول وګڼو،
دا ډير اسانه کار دى چې ګوته بل چا ته ونيسو او تورن يي کړو.له بلې خوا ز مونږ ګاونډيو، بهرنيو او نورو له ډيرې پخوانه مونږ په مختلفو ډلو ووېشلو او په اجتماعى او سياسي برخو کې يي ډيرې ناځوانى راسره وکړې نو طبيعى خبره ده چې د احمد رشيد پاکستاني ليکوال په خبره هم په ډير ه محدوده ��يمه، کنج کې ګير پاتې شو چې دا هم يو لوى مطلب دى چې ځانته وخت غواړي. رښتيا زمونږ د خلکو خپلواکى، ملي حاکميت ، سياسي دريځ او تګلارى دهر څه نه مهم دى او وه. او بايد خپلواکي، او ملي هويت يي په بشپړه تو ګه تامين شوي واى، نوله بلې خوا د ټولنيزه قومى او قبيلوى اد ب او نزاکت په برخه کې هم سترې ستونزې رامينځ ته شوې . زمونږ د ستونزو د حل لاره لاس او ګريوان نه وه . په يوه هيواد کې ډير سياسي بدلونونه راځى خو بيا هم يو او بل نه وژنى . په ځانګړې توګه هغه کسان چې د ټولنې بې ګناه او معصوم او له هر څه نه محروم دي . په نړۍ کې د نورو ټولنو برعکس زموږ په مسولانو ، اداره چي��نو، او هغوى چې د فکر او انديښنې خاوندان ځانونه بولې ډيرې سهوې وکړې چې نه په عقيده وى توګه د منلو وړ دى او نه دعرف او عاداتو پر بنا .له بده مرغه له ډير پخوا نه د ر قا بت ، تو هين ، بد ويل او تحقير کول په فردي او ډليزه توګه زمونږ ټولنه کې ډير ليدل کيږي.او دواسطې او وسيلې سلسله لاتر اوسه پورې هم روانه ده بيا په ځينو برخو ځينې کسانو ته شخصيت پرستي اودشخصيتونوتعريفونو ته دومره مرکزيت ورکړل شوى دي چې د وچو په زورېې لانده هم سوي دي . وجه يې هم ديوې لارې د لاروي کيدو سربيره هم د فرعي اختلاف نظر له امله په ګډه د پرمختګ توان نه درلودل دي. په دې وروستيو کې زموږ مسولان ،د قلم او ژبې خاوندان په ځينو برخو د خپل فرهنګ، اجتماعى اخلاق ، کورنى او مدنى ژوند اهميت او کړنلاره په نظر کې نه نيسي او هر څه ېې چې په قلم برابر شو که املا او انشا ېي هم غلطه وى خو بياهم ډير تند انتقاد کوى،او د خپلې شخصي وړتيا او پوهې په مټ د سيمي او نړۍ پراخې ادبي کړۍ څه ناڅه متاثره کوى . باور وکړى انتر نټ کې د بشپړې ليکنې چې په هغه د سوچ ، پوهې، ورورولي اود کلام عفت وي په ډيره ښه توګه عملي کيداى شي، راځې د بل فرهنګ پريږدو اود ځان ساتنې لپاره څومره مهمه خبره ده، چې خپل ادب عادي ژوند ته نږدې کړاي شو. اود خپلو عامو وګړو په ژبه له هغو سره د ژوند په حقيقتونو خبرې وکړي او دغه ادبي معيار نه يواځې په ژبه کې بلکې دټولنې په ټول ساختار کې هم دود ،ومطرح او وړاندې کړو.که مونږ د غوټولونه په پټو سترګو تير شواو د ماضې ستاينې او شخصيت پرستۍ په معنا يي تعبير کړو ،او يا شعوري هڅه وکړو چې په مسايلو هم پوهيږو،سرسري يي وبلو نو بيا سوال حل دى اود حل لاره نه لري.. د ژبي د کره والي اهميت په خپل ادب کې تامين کيداى شي، خو د ليکوالو دغه ډله د موضوع اهميت ته هم ډېر قايل دي. دوى داسې څه وايي، چې بل چا ته يي هم ګټه ورسيږي. دا هم د منلو ده، چې دغه ډول فرهنګي شخصيتونه او كړۍ، چې غواړي ژوند او ادب سره غوټه کړي او د شعر له قوت نه د بشر د ستونزو په هواري کې کار واخلي،د خلکو په خير او فلاح باندې سوچ ووهي د هيواد او خلکو پرمختګ او بشپړه سوله او سوکالي تل په نظر کي وساتي. زموږ د ادب په ډګر کې تل دغه ويا ړ او سر لوړي شته. بد مرغي داده، چې زموږ نږدې ټول واکداران دا کار تل يا خو په شخصي توګه کوي او يا هم د ډېرو کوچنيو او غير موثرو ډلو په توګه. د دې کار عوامل هم شايد د سياسي او ټولنيزو نا انډوليو په څېر په ټولنه کې دننه موجود وي، خو هغه ډله ، چې ادب او ژوند د يوه او بل لپاره بولي بايد په دې هم باور ولري، چې د مثبت فکر د څښتنانو پيژندل او يو موټى کول هم د دوى ګډ مسووليت وه، دى او تل به وي.
په درناوى