د افغانستان اسلامي جمهوري دولت او د آلمان فدرالي جمهوري دولت چې پدې موافقه ليك كې تردې وروسته د اړخونو په نوم يادېږي؛د يو بل ملي واكمنۍ، ځمكنۍ بشپړتيا ته د دره ناوى پر بنسټ او د ملګرو ملتونو د سازمان د منشور د اصولو مطابق، د افغانستان اسلامي جمهوريت او د آلمان فدرالي جمهوريت تر منځ د لرغونو(پخوانيو) اړيكو پر روحيې پر ټينګار؛
د افغانستان او آلمان تر منځ د دوستۍ د ۱۹۲۶ كال د مارچ د ۳ نېټې له پيمان څخه په يادولو سره
د كاليو او هزينو د لېږد په اړه د ۱۹۵۸ كال د جنورى په ۳۱ نېټه د عقد شوي موافقه ليك، د كاليو او هزينو د لېږد په اړه د ۱۹۵۸ كال د جنورى په ۳۱ نېټه د عقد شوي موافقه ليك، د اقتصادي او تخنيكي همكاريو په اړه د ۱۹۵۸ كال د جنورى په ۳۱ نېټه د عقد شوي موافقه ليك، د فرهنګي مسايلو په اړه د ۱۹۶۱ كال د اپريل په ۱۸ نېټه د عقد شوي موافقه ليك، د مالي مساعدت په اړه د ۱۹۷۷ كال د مې په ۱۹ نېټه د عقد شوي موافقه ليك، د مالي مساعد اړوند د ۱۹۷۷ كال د سامبر په ۱۰ نېټه د عقد شوي موافقه ليك، د افغانستان لپاره د ثبات (Stability Pact for Afghanistan) د معاهدې په چوكاټ كې د روزنيزې مرستې او تجهيز په اړه د ۲۰۰۲ كال د مارچ په ۱۵ نېټه د عقد شوي موافقه ليك، په افغانستان كې د پوليسو د ځواك بيا رغاونې په اړه د طبي ملاتړ د پروژې د جوړيدو اړوند د ۲۰۰۳ كال د فبرورى په ۱۷ نېټه د عقد شوي موافقه ليك، له بالمثله پانګې اچونې څخه د هڅونې اوملاتړ په اړه د ۲۰۰۵ كال د اپريل په ۱۹ او ۲۰ نېټه د عقد شوې معاهدې، د افغانستان لپاره د ثبات (Stability Pact for Afghanistan) د معاهدې په چوكاټ كې په افغانستان كې د پوليسو د ځواك د بيارغاونې د دفتر د پروژې په اړه د ۲۰۰۶ كال د اكتوبر په ۲۳ نېټه د عقد شوي موافقه ليك، د مالي همكاريو اړوند د ۱۹۷۳ كال د فبرورى په ۸ نېټه او د ۱۹۷۳ كال د نوامبر په ۱۰ نېټه او د ۲۰۰۷ كال د نوامبر ۱۰ نېټه او د ۲۰۰۸ كال د اګست په ۱۴ نېټه د عقد شوي موافقه ليك پر بيا تاكيد؛
او د مشاركت (ګډون) او توسعې (پراختيا) په اړه د اروپائي اتحاديي او د افغانستان اسلامي جمهوريت تر منځ د قريب الانعقاده موافقه ليك د بشپړولو په منظور؛
په لاندې مواردو يې موافقه وكړ:
لومړۍ ماده
سياسي همكاري
اړخونه خپلو سياسي خبرو اترو ته په بن كې د ۲۰۱۱ كال د دسامبر دمياشتې د ۵ نېټې د بين المللي كنفرانس د پايلو پر بنسټ دوام وركوي. دغه سياسي خبري اترې به په خاصه توګه د دوه اړخيزو اړيكو، سيمه ييزو او بين المللي مسئلو، ښې حكومتوالۍ او د بشر د حقوقو په ډګر كې متمركزې وي.
دوه يمه ماده
په امنيتي ډګر كې همكاري
۱ - په نظامي ډګر كې همكاري، د زده كړې، ښوونې او روزنې او دوه اړخيزو كلنيو برنامو په خصوص كې د مالي او تخنيكي ملاتړ له لارې صورت مومي. موجودو امكاناتو او مخكنيو اجراآتو ته په پام سره، د دواړو مواردو (زده كړو او دوه اړخيزو برنامو) په هكله ، اړخونه هركال نوي مذاكرات كوي. د نظامي مسايلو له زده كړو څخه ملاتړ د آلمان د فدرالي جمهوريت بوندس ویر (Bundeswehr) په تاسيساتو كې د افغانستان د مسلحو قواوو د منسوبينو زده كړې په بر كې نيسي. كلنۍ دوه اړخيزي برنامې، په لومړي قدم كې د اړخونو تر منځ د بالمثل عمل د اصولو د تر سره كولو له لارې صورت مومي او په وروستيو ګامونو كې، د لوړپوړو استازو ليدنې، د دنده ييزو او معلوماتي ليدنو په شمول او په همدي ترتيب د تخنيكي دوه اړخيزو خبرو اترو او د متخصيصنو تر منځ خبرو اترو كې شاملېږي. د آلمان دفدرالي جمهوريت په قلمرو كې د افغان د مسلحو قواوو د منسوبينو د مؤقت اقامت وضعيت، د نظامي پټو معلوماتو ساتل، د افغانستان په قلمرو كې د آلماني پرسونل وضعيت، د همكاري د تدبيرونو په چوكاټ كې، د اړخونو تر منځ د جلا موافقه ليكونو د عقدولو په واسطه، تنظيمېږي.
۲ - د موافقه ليكونو او و د موجودو ظرفيتونو پر بنسټ، اړخونه په اړوندو پروژو كې د زده كړې، لارښوونې او كار له لارې، د افغان د ملي پوليسو د لا ځواكمنۍ څخه د ملاتړ په برخه كې همكاري كوي
آلمان به د افغانستان د امنيتي ځواكونو (اردو او پوليسو) په تمويلولو كې ښكارنده نقش تر سره كړي -3
درېيمه ماده
پراختيائي همكاري،ملكي بيارغاونه او ښوونيزه (تعليمي) همكاري
۱ - د پر مختيائي همكارۍ په اړوند د موافقه ليك چوكاټ، د اقتصادي او تخنيكي همكارى په اړه د ۱۹۵۸ كال د جنورۍ د مياشتې د ۳۱ نېټې موافقه ليك چې د ۱۹۷۸ كال د اكتوبر د مياشتې د ۱۹ نېټې د موافقه ليك او د ۲۰۰۵ كال د جولاى د مياشتې د ۱۲ نېټې د قرار په واسطه تائيد شوى د اشخاصو، متخصصينو او د هغوى د كورنيو د غړو د ملكيتونو د ساتنې چې د افغانستان په اسلامي جمهوريت كې د آلمان د پرمختيايي همكارۍ په حوزې كې دندې تر سره كوي، ځاى ناستى كېږي.
. پراختيائي همكارۍ به په ځانګړې توګه په لاندې مواردو كې متمركزې و- -2
د پايداره اقتصاد پراختيا، -1
لومړني او حرفوي تعليمات، -2
د انرژۍ تأمينول، - 3
د اوبو سكتور، - 4
ښه حكومتوال- 5
د اړخونو د توافق پر بنسټ، په نورو ساحو كې به د پراختيائي همكاريو بشپړتيائي تدبيرونه هم مرعي الاجرا وي
۳ - د افغانستان – آلمان د سيمه ييزو او سكتوري پراختيائي همكاريو د تمركز څرنګوالى او د ملكي بيارغاونې برنامې، د انكشافي همكاريو په اړه د بين الحكومتي مذاكراتو د پايلو په نتيجو پورې تړلې دي.
۴- د اوږد مهاله پراختيائي همكاريو د بشپړولو په لاره كې، د آلمان فدرالي جمهوريت د ملكي تدبيرونو له لارې د سياسي ثبات د ټينګولو لپاره، د افغانستان له اسلامي جمهوريت څخه په لاندې ډګرونو كې ملاتړ كوي
لوړې زده كړې
روغتيا
د قضائي سيستم پراختيا
ملكي هوائي چلند
۵ - د روانو او راتلونكوسياسي- پرمختيائي ننګونو د لرې كولو د ځواكمنتيا په خاطر اړخونه هروخت كولاى شي په نورو ملاتړو ډګرونو كې موافقې ته ورسېږي.
څلورمه ماده
علمي او فرهنګي همكاري
۱ - په فرهنګي ډګر كې د ۱۹۶۱ ميلادي كال د اپريل د مياشتې د ۱۸ نېټې د موافقه ليك پر بنسټ او د بودجوي قوانينو په چوكاټ كې ، اړخونه د فرهنګي سياست په ډګر كې د متقابلو اړيكو د پياوړتيا او پراختيا لپاره پر مشخصو تدبيرونو توافق كوي.
۲ - علمي همكاري په پراخه توګه د لوړو زده كړو له مؤسسو،څېړنيزو بنسټونو، علمي بنسټونو او زده كړه ييزو تآسيساتو څخه پر ملاتړ باندې جلا د لويانو له مكتب، كتابتونونو او آرشيفونو متمركزه ده.
۳ - د داخلي قوانينو مطابق، اړخونه په خپل قلمرو كې د يو بل د سيمه ييزو بنسټونو په فعاليتونو او ابتكاراتو د اسانتيا لپاره لازم تدبيرونه نيسي. د اړوندو ملي مقرراتو او قوانينو په چوكاټ كې، اړخونه د بنسټونو، فرهنګي او علمي مؤسسو لكه فرهنګي انستيتونو،عالي زده كړه ييز بنسټونو، علمي سازمانونو، څيړنيز بنسټونو، عمومي او حرفوي مكتبونو، د معلمينو لپاره د لومړنيو او ثانوي زده كړو بنسټونو، د لويانو د زده كړو، حرفوي زده كړو، كتابتونونو، د مطالعې خونو او نورو هغه بنسټونو په ډګر كې چې د عامه وجوهو له لارې تمويلېږي، د تآسيسدلو، فعاليت او آسانتياوو د برابرولو لپاره لازم تدبيرونه نيسي.
۴- اړخونه د فرهنګي ميراثونو، ساتل شويو فرهنګي آثارو، فرهنګي ټولګو(مجموعو) او اماكنو د حفظ او ساتلو په برخه كې د اړوندو مقاماتو د ګډون په تضمين سره، د خپلو اړوندو قوانينو په مطابقت كې همكاري كوي.
۵ -اړخونه، د فرهنګي آثارو د ناقانونه سوداګرى سره د مبارزې په برخه كې خپلې همكارى پراخوي او په دې ډګر كې د بين المللي موافقه ليكونو په انعقاد، تصويبولو او تطبيقولو كې هڅې كوي.
پنځمه ماده
اقتصادي همكاري
د موجودو موافقه ليكونو پر بنسټ، اړخونه، په اقتصادي ډګرونو كې خپلو همكاريو ته دوام وركوي-1
۲ -اړخونو توافق وكړ څو د سوداګرى او پانګې اچونې په پياوړتيا، د اقتصادي همكاريو د پراختيا او همدا رنګه د بهرني سوداګرى په ډګر كې كې د ګټې اخستنې وړ وسيلې او لارې سره ملحق او ادغام كړي. دغه مطلب پر لاندې مواردو متمركز دى:
د صادراتو تمويلول،
د صادراتو د اعتبار بيمه،
پانګه اچونه، د كوچنيو او متوسطو (SMEs) شركتونو پياوړي كول،
د سوداګري نندارتونونو كړنلاره او ترسره كول.
د اړخونو د سوداګريز هيئتونو منظمې متقابلې ليدنې د اقتصادي پيوندونو په پياوړي كولو كې اغېزمن دي-3
۴ - اړخونه د دواړو هېوادونو د ګټو په لار كې، د افغانستان اسلامي جمهوريت د كانونو وزارت او د آلمان فدرالي جمهوريت د اقتصادي او پراختيائي وزارت تر منځ د ۲۰۱۱ ميلادي كال د جون د مياشتې په ۲۰ نېټه د عقد شوي Joint Declaration of Intent پر تطبيقولو او پراخولو په خپلې هيله مندى سره تآكيد كوي.
۵ - د آلمان د فدرالي جمهوري حكومت، د افغانستان اسلامي جمهوريت له اړخ سره خپلو مشورو ته د اقتصادي، طبيعي سرچينو اړوند چارو په ډګرونو كې، دآلمان – افغانستان د پراختيائي همكاريو په چوكاټ كې او د لزوم په صورت كې له نورو لارو او شيوو څخه خپلې همكارى ته دوام وركوي.
شپږمه ماده
د هوائي چلند په ډګر كې همكاري
اړخونه د افغانستان د هوائي چلند له سكتور څخه د ملاتړ په منظور وروستى طريقې او لارې لټوي - 1
۲- دې موخې ته د لاسرسۍ لپاره، اړخونه پدې برخه كې توافق ته د رسېدو او هم په افغانستان كې د ملكي هوائي چلند د سكتور د پراختيا لپاره د تدبيرونو د عملي كولو لارې لټوي. دغه اقدامات د لاندې مواردو په بر كې نيونكي دي:
د ملكي هوائي چلند د ادارې تآسيسول او پراخول،
د هوائي پېښو د څېړلو د دفتر تاسيسول
لومړنۍ او پرمختللې زده كړې،
د ملكي هوائي چلند د بين المللي سازمان موافق، د يو حقوقي چوكاټ له پراختيا څخه ملاتړ، - 4
په هوائي ډګرونو كې د ګټې اخيستنې وړ مفاهيم -5
اوومه ماده
د افغانستان – آلمان بين الحكومتي همكارى ګروپ
(Afghan-German Intergovernmental Working Group on Cooperation)
۱ - اړخونه د افغانستان – آلمان بين الحكومتي همكارى كاري ګروپ تآسيسوي. ددې كاري ګروپ رياست به د آلمان فدرالي جمهوريت د بهرنيو چارو وزارت او د افغانستان اسلامي جمهوريت د بهرنيو چارو وزارت په غاړه وي، چې د دې موافقه ليك په چوكاټ كې د موخو، لومړيتوبونو، د راتلونكو همكاريو لپاره د تدبيرونو د نيولو له مخې بحث او خبري اترې كوي. د افغانستان – آلمان د پراختيائي همكاريو مباحث د افغانستان – آلمان د بين الحكومتي منظمو خبرو اترو په چوكاټ كې ترسره كېږي
۲ - بين الحكومتي كاري ګروپ د دې موافقه ليك د تطبيقولو لپاره، له پروژو څخه څارنه كوي. د افغانستان - آلمان د پراختيائي همكاريو د تدبيرونو بحث د بين الحكومتي پرمختيائي همكاريو و منظمو خبرو اترو محور تشكيلوي.
اتمه ماده
د همكارى اساسات
۱ - د همكارى د روڼ (شفاف) او با ثباته چوكاټ لرل، د اړخونو موخه تشكيلوي. د افغانستان اسلامي جمهوريت حكومت، د دې موافقه ليك په اړوند د آلمان د فدرالي جمهوري حكومت له تدبيرونو څخه ملاتړ كوي او له هرډول همكاري څخه په دې برخه كې ډډه نكوي. اړخونه د دې موافقه ليك په تطبيق كې ټولې ذيدخله مراجع پر وخت او په دقيق صورت سره خبروي.
۲- د پورتني ډګر سربېره، په نورو ساحو كې هم همكاري صورت موندلاى شي. په دې برخه كې اړخونه جلا موافقه ليكونه منعقدوي
۳ - اړخونه، د غوښتنې په صورت كې، د دې موافقه ليك د تطبيقولو مسئول مقامات ډېر ژر له ديپلوماتيكو مجاری له لاری څخه يو بل ته ور پېژني.
نهمه ماده
وروستي حكمونه
دغه موافقه ليك د هغۀ د لاسليك له نېټې څخه نافذېږي - 1
۲ - دغه موافقه ليك د هغه د تنفيذ له نېټې څخه د ۵ كلونو مودې لپاره مرعي الاجرا دى او د ۵ نوروكلونو مودې لپاره په خپل سر تمديدېږي، خو داچې د موافقه ليك له اړخونو څخه يو د ديپلوماتيكو مجاريو له لارې بل اړخ د موافقه ليك له فسخ كولو څخه يو كال دمخه د هغه د انقضا له نېټې څخه په ليكلي توګه خبر كړي. د خبرتيا موده بل اړخ ته د رسمي خبرتيا د رسيدو له نېټې څخه وروسته پيلېږي
دغه موافقه ليك د اړخونو د توافق په صورت كې په هر وخت كې چې وغواړي، د تعديل او تزئيد وړ دى -3
۴ - اړخونه د دې موافقه ليك د موادو د كارولو يا تفسير څخه د راپيداشوي د نظر اختلاف د مشورو د ترسره كولو له لارې له ديپلوماتيكو مجاريو څخه حلوي
۵ - د ملګرو ملتونو د سازمان په دارالانشا كې، د دې دوه اړخيز موافقه ليك ثبتول د هغه سازمان د منشور د ۱۰۲ مادې په مطابقت كې له ځنډ پرته د آلمان فدرالي جمهوريت لخوا پيلېږي. اړخونه، د ملګرو ملتونو دثبت او د ثبت شمېره د هغه سازمان د دارالانشا له تائيد وروسته ډېرژر خبر وركوي
دغه موافقه ليك په برلین ښار کی په 27/2/1391 ڼېټې چه 16/5/ 2012 میلادی کال سره مطابق په څلورو نسخو كې په پښتو، دري، آلماني او انګليسي ژبو چې څلور واړه نسخې ئې له يوشان اعتبار څخه برخمنې دي لاسليك شو. په دري، پښتو او آلماني ژبو د تفسير د اختلاف په صورت كې، انګليسي متن ته ارجحيت وركول كيږي.
لاسليكونه
حامدکرزی دافغانستان ولسمشر د افغانستان اسلامي جمهوريت لخوا
انګلا مرکل دالمان فدرالی جمهوریت صدراعظمه د آلمان د فدرالي جمهوريت لخوا
نیټه :۱۶،می،۲۰۱۲