وشته کریم پوپل
نویسنده ساید ویکی پیدیا
تعریف: مخابرات تبادله معلومات بین دونقطه که توسط امواج وسایل الکترونیکی صورت گیرد میگویند. صنعت مخابرات عباتند از تلویزون تلفون تلگراف انترنیت فکس تیلکس پرنترو غیره میباشد. وسایل انتقال واخذ عبارتند از ریسور تاور کیبل ستلیت میاشند که به دو سیستم انله لوگ و دیجیتال فعالیت دارند.
وسایل مخابراتی توسط کیبل خیلی ارزان تر تمام میشود.مثلا دو تلفون یا کمپیوتر یا سایروسایل الکترونیکی کیبلی میتواندساعتها تبادله حرف نماید زیرا وسایل فرسنده واخذه درخود وسایل است ولی زمانیکه از یک مبایل حرف زده شود ضرورت به آنتن تاور ستیلایت است که خیلی گران تمام میشود.در افغانستان 96فیصد ارتباطات تلفونی توسط ستیلایت است .که بزرکتیرین عواید مصرفی وفرار سرمایه محصوب میگردد.درجهان امروز درمنازل و دفترها توسط سیستم کیبل ود ر نقاط غیر ثابت توسط موبایل وسایل ستیلایت و ماهواره تبادل معلومات میگردند. برخلاف در افغانستان تلفون ها ثابت به حال خود باقی مانده سیستم مخابراتی موبایل انکشاف نموده است.
تاریخچه مخابرات درافغانستان
افغانستان در جهان ارتباطات الکترونیکی با نصب تیلفون سیمدار در سال ۱۸۹۸ در قصر ارگ (محل اقامت شاه) در کابل، گام برداشت. در سال ۱۹۵۵ وزارتخانهای با نام وزارت مخابرات در افغانستان تاسیس گردید.
در سال ۱۹۰۸ یک سیستم کوچک تیلفون با ظرفیت ۲۵ لین بطرف شمال قصر ارگ نصب گردید. خدمات تیلگرافی نوع دیگری از تسهیلات مخابراتی بود که در سال ۱۹۱۴ در افغانستان راه اندازی شد. نصب سیستم تیلگرافی به طاقت دو کیلووات اساسا به مقصد اهداف نظامی در باغ بابر نصب گردیده بود. در سال ۱۹۱۹، چندین سیستم تیلفون (سیوچبوردها) ۵۰ لینه و ۱۰۰ لینه در پسته خانه شاه دوشمشیره (ع) نصب گردیده بود. در همین سال برای اولین بار برای ۱۴ محصل بورس تحصیلی داده شده بود تا در رشته تیلگراف بیسیم در خارج تحصیل نمایند. در سال ۱۹۲۰، ماشین تیلگرافی دیگری ساخت انگلستان در کابل نصب گردید که تا سال ۱۹۳۲ از آن استفاده میگردید. افغانستان در ماه اپریل سال ۱۹۲۸ عضویت اتحادیه بین المللی تیلگراف (ITU) را حاصل نمود. (نام اتحادیه بین المللی تیلگراف در سال ۱۸۶۵ بوجود آمد و در سال ۱۹۳۲ نام آن به اتحادیه بین المللی مخابرات مبدل گردید). در سال ۱۹۳۰، هفت پایه ماشین تیلفون و تیلگراف موج کوتاه از کمپنی مارکونی ایتالوی خریداری گردید و در شهرهای کابل، هرات، مزارشریف، میمنه و خوست نصب و منتاژ شد. در اواخر سال ۱۹۳۳، سیستم دیگری با آنتن طاقت بلندتر از همان کمپنی خریداری شده و در تعمیر مرکزی تیلگراف در کابل نصب و منتاژ گردید. در سال ۱۹۴۹، یک پایه دستگاه تیلفون ریلی اتومات با ظرفیت ۱۳۰۰ لین خریداری شد و شبکه کیبلی آن در سال ۱۹۵۰ تکمیل گردید. در سال ۱۹۵۳، یک پایه دستگاه دیگر تیلفون با ظرفیت ۵۰۰۰ لین از طریق کمپنی سیمنس تهیه گردیده و بعد از تکمیل شبکه آن، در سال ۱۹۵۷ به کار انداخته شد. با تهیه تجهیزات فرعی از کمپنی سیمنس، وزارت مخابرات و صلیه های تیلفون بین کابل و مزار شریف و بین کابل و قندهار در سال ۱۹۵۹ ایجاد شد. در سال ۱۹۶۱، یک پایه دستگاه ۱۵۰۰ لینه از کشور چکسلواکیا خریداری شده و در شهر کابل نصب گردید. در همین سال وصلیه بین کابل و کندهار ایجاد شد. همچنان کابل با تورخم و بخش شمال کشور وصل گردید.در همان موقع خدمات مخابراتی با استفاده از سیستم های سه چینله و ۱۲ چینله و به طول تقریبا ۱۴۰۰۰ کیلومتر شبکه لین دار در سرتاسر افغانستان عرضه میگردید. وصلیه های زمینی به منظور اجرای مخابرههای بین المللی و ترانزیت به بعضی از کشورهای همسایه مانند پاکستان، ایران و ترکیه نیز مورد استفاده قرار داشت. تعداد مجموعی چینل ها در آن موقع متجاوز از ۱۲۰ چینل بود. نظر به ازدیاد تقاضا برای خدمات تیلفون، یک پلان توسعه شبکه در شبکه در شهر کابل در سال ۱۹۶۴ راه اندازی شده بود. بر اساس همین پلان ۳۰۰۰ لین تیلفون در شیرشاه مینه، ۳۰۰۰ لین تیلفون در شهرنو، ۲۰۰ لین تیلفون در پلچرخی و ۵۰۰۰ لین تیلفون در ساحه مرکزی شهر کابل توسعه داده شده بود. شبکه متذکره بطور مکمل در سال ۱۹۶۹ به فعالیت آغاز کرد.
ستیشن ترانسیور رادیویی به طاقت ۲۰ کیلوات در شهر کابل نصب گردید که کابل را با پاریس از طریق رادیو اولین وصل کرده بود.در اواخر سال ۴ ۱۹۶ یک فرستنده رادیویی به طاقت ۱۰ کیلوات و دو ستیشن آخذه از کمپنی فلیپس (نیدرلند) تهیه گردیده بود و به منظور تأمین مخابره با مراکز ترانزیت در پاریس، دهلی جدید، لندن و مسکو مورد استفاده قرار داده شده بود.در سال ۱۹۷۳، پروژه شبکه توسعوی (پروژه دوم تیلی کمونیکیشن) با مشوره تخنیکی اتحادیه بین المللی تیلی کمونیکیشن در شهر کابل راه اندازی گردید.با تطبیق پروژه سوم، دستگاههای اتومات فرعی شهری در شهرنو، خیر خانه و مکرویان نصب شده بود. تهیه تجهیزات شبکه از طریق کمپنی زیمنس به تعداد ۱۳۲۰۰ لین تیلفون را در شهر کابل فعال نموده بود. افغانستان در سال ۱۹۷۹ عضویت جمعیت مخابراتی آسیا پسفیک (APT) را حاصل نمود. در سالهای ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴، دستگاههای نوع کراسبار در شهرهای کابل، جلال آباد، پروان، پلخمری، شبرغان و کندوز نصب گردید.
در اواسط دهه ۷۰، خدمات اساسی مخابراتی به شمول تیلفون و تیلگراف در افغانستان در سطح ولسوالیها قابل دسترسی بود. هرچند سیستم مخابراتی اکثرا محدود به بعضی بخش های حکومت بود، مردمان محل نیز دسترسی محدود به خدمات داشتند.
در دو دهه گذشته (سال های ۸۰ و ۹۰)، ناآرامیهای سیاسی – اجتماعی و همچنین جنگ نه تنها زیربناها و ثروت افغانستان را منهدم نمود، بلکه سیستم های مخابراتی را نیز تخریب نمود و به آن رسیدگی صورت نگرفت. در اکثر بخش های کشور حتی خدمات مخابراتی بسیار ضروری موجو د نبود.
مخابرا ت پس از سال ۲۰۰۱
پس از سال ۲۰۰۱ وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی از جمله اولین ادارات افغانستان بود که ستراتیژی و پالیسیهای عمومی را برای سکتور مخابرات ترتیب نمود تا کمپنیها و ادارات خصوصی را به منظور سرمایه گذاری در بخش مخابرات و بکار انداختن سیستمهای مخابراتی قادر نماید. از ان سال ببعد شرکتهای افغان بیسیم ، روشن، ایم تی این گروپ ، اتصالات ،وشبکه دولتی تیلی کام به فعالیت خویش آغاز نموده امروز 80 فیصد کشوردر تحت پوشش مخابراتی قرار دارد.در34 ولایات افغانستان کار مخابرات توسط خود افغانها انجام می پذیرد.بیشتر از 5 ملیون افغان روزانه از موبایل استفاده می نمایند.اخیراً انستیوت مخابرات درچوکات وزارت مخابرات تاسیس گردیده است که بسویه لیسانس شاگرد تربیه می نماید است.اکنون 40000 افغان مصروف کار در مخابرات است. در افغانستان فعلاً 56.3 هزار تلفون ثابت فعال می باشد. تا اکنون 1.5 ملیارد دالر از طرف کشورهای خارجی درافغانستان در عرصه مخابرات سرمایه گذاری شده است. 4 فیصد نفوس کشور(یک میلون) از خدمات انترنیتی بهره مند است درحالیکه کشورهای همسایه 40.فیصد می باشند.
شبکه انترنیتی واستفاده از Broadband تلفونی
در طول سالهای جنگ دولت افغانستان کدام علاقمندی به شبکه انترنیت نداشت بناعاً کشورهای همجوار همانقدر سرعت انترنیت دارند که برای خود شان کافی نیست چه رسد که ترافیک و یا ترانزیت کانال انترنیت برای افغانستان گردد.مثلا ازبکستان 334.1 بیت فی ثانیه –قرغزستان 702.4 بیت فی ثانیه ایران 472.6 بیت فی ثانیه پاکستان 404 بیت فی ثانیه میباشد.که امید واری از همسایه ها نیست دریک صورت امکان دارد که جدیداً کیبلها به طاقت بلند نصب گردد. در حالیکه ظرفیت کانال انترنیتی قزاقستان 4782.6 روسیه 2324.6 کشور چین1735.5 میباشد که به ما امیدواری میدهد.
طبق بیانه سنگین وزیر مخابرات درگذشته قیمت یک میگابایت انترنت تا 4000 هزاردالر برای وزارت مخابرات هزینه دا شت، ولی هم اکنون به 750 دالر کاهش یافته است. دلیل آن اتصال شبکه فایبر نوری به کشور پاکستان میباشد.این پروژه درسال 2007 به سرمایه 70 میلون دالربکارخویش آغاز نموده است. این پروژه هم اکنون هفده ولایت و 68 ولسوالی افغانستان را با هم ارتباط داده است. دومین پروژه انترنیتی DSL در شهر هرات به ارزش 3 میلون دالر افتتاح گردید.این پروژه با اتصال شبکه فایبر نوری کشور ایران فعالیت می نماید. باید گفت پروژه اتصال فایبر نوری پاکستان وایران تضمین ندارد .مانند مالهای تاجر افغانی در بندر عباس و کراچی خواهد بود. شرکت تیلی کام قیمت یک ساعت انترنیت را از طریق موبایل 60 افغانی عرضه میدارد که درآینده 6 برابر کاهش خواهد یافت. فعلاً عزیزی بانک 13 MB/SEC انترنیت را به قیمت 750 دالر درماه خریداری مینماید درصورت که کیبل از چین قزاقستان روسیه داخل خاک شبکه بندی گردد قیمت 20 MB/SEC ان از 50 دالر تجاوز نخواهد کرد. . اخیراً کمپنی گوگل خواسته است تا در افغانستان شبکه انترنیتی را فعال سازند.
انترنیت چیست!
اینترنت مجموعه از شبکه‌های بزرگ و کوچک جهانی است که با هم پیوسته‌اند و نام اینترنت (شبکه‌های در هم تنیده) از همین مجموعه گرفته شده است. در واقع انترنیت مالک ندارد. وبه هیچ کس تعلق ندارد. کار اینترنت در سال 1969 با چهار هسته یا سیستم کامپیوتری میزبان شروع گردید اما امروز میلیون‌ها مورد از آنها در سراسر جهان وجود دارند.انترنیت کیبل به کیبل کمپوتر به کمپیوتر ارتباط دارد.غرض دریافت این شبکه بزرگ بدون کیبل کاریست خیلی مشکل و گرانبها.هرچیزی که به انترنیت داخل گرددمیتوان آنرا دریافت .پس تمام تلویزونها تلفونها وغیره که به انترنیت نصب باشد میتوان آنرا دریافت. انترنیت اروپا امریکا وآسیا توسط کیبل باهم ارتباط دارند.بسیاری کمپنها یک محل را کیبل بندی می نمایند وانترنیت را بفروش میرسانند بنام لوکل انترنیت یاد میشوند. اینترنت صاحب ندارد بدان معنا نیست که هیچ کس بر آن نظارت ندارد. یک موسسه غیرانتفاعی به نام انجمن اینترنت (Internet Society) که در سال 1992 تشکیل شده است مسئول نظارت بر آن است و مراقب است که پروتکل‌ها و قوانینی که در مورد اینترنت تصویب شده‌اند، در سراسر جهان اجرا شوند
پست درافغانستان
برای بار درافغانستان پسته خانه رسمی در سال 1870 در بالا حصار کابل و مراکز ولایات تاسیس گردید. کاراین پسته خانه ها خیلی بطی پیش میرفت.درسال 1918 پسته خانه ها در شهرهای بزرگ اضافه گردید. درسال 1928 افغانستان عضویت اتحادیه پست جهانی را بدست آورد.درسال 1934 درچوکات وزارت مخابرات درآمد درسالهاس 1980 الی 1990 معضله اجازه پوستر محدود گردیده بود. درسالهای 1997 الی 1999 پوسته خانه ها دوباره فعال گردید ولی اجاز و فروش پوستر به آنها داده نشد.تا انکه درسال 2003 اجازه چاپ و فروش پوستر به ریاست پوست افغانستان داده شد.
منابع
.وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی، تاریخچه وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی 2.سایت خبری ایستنا، نگاهی به روند توسعه مخابرات در افغانستان، 17 فوریه 2007
.3ساختمان مخابرات مدرن http://www.silverridge.com.my/product_telecomm.php
. شبکه خبری طلوع درمورد سرمایه گذاری بیش از۱ میلیارد دالر خارجی ها دربخش مخابرات افغانستانhttp://www.tolonews.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2810%3Aover-one-billion-dollars-foreign-investment-in-afghan-communications&catid=34%3Apurso-pal&Itemid=179&lang=f
.بهای انترنیت در افغانستان کاهش می یابد. نوشته ساید تلویزون آریانا http://www.arianatelevision.com/news/dari/news_details.php?cat_id=&news_id=1 6127. قیمت انترنیت چند باربر ارزان گردیده است درساید بی بی سی فارسیhttp://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2009/12/091206_ram_af_internet.shtml. Communications in Afghanistan ویکی پیدیا انگلیسی
ترhttp://www.arianatelevision.com/news/dari/news_details