ضیا شهریار
زلمی خلیلزاد سفیر پیشین آمریکا در افغانستان، عراق و سازمان ملل متحد می گوید استراتژی توام با تزویر پاکستان که از یک سو خود را دوست آمریکا جا می زند و از سوی دیگر با آمریکا دشمنی می کند، بیش ازین قابل تحمل نیست.
آقای خلیلزاد در گفتگوی با بی بی سی روابط میان آمریکا و پاکستان را بحرانی توصیف کرد و گفت که حتی پیش از کشته شدن اسامه بن لادن، پاکستان تا حدودی اعتبار خود را برای آمریکا از دست داده بود، زیرا به گفته او اهداف پاکستان در قبال افغانستان کاملا متضاد آن چیزی است که آمریکا می خواهد.
خلیلزاد گفت: " در حالیکه ما (آمریکا) دولت افغانستان را حمایت می کنیم، پاکستانی ها مشغول مسلح کردن، آموزش و حمایت از گروه های مخالف دولت افغانستان بوده است."
آقای خلیلزاد می افزاید در حالی که پاکستان مدعی است در جنگ علیه ترورییسم کاملا" در کنار آمریکا است و پیوسته دستگیری شماری از عاملان القاعده در پاکستان را دلیل این همکاری عنوان می کند، اما از اتخاذ اقدامات جدی علیه گروه های که واشنگتن آنها را تروریست می داند و در خاک پاکستان مستقر هستند، همواره اجتناب ورزیده است.
به گفته او تازه ترین و صریح ترین مثال این دورویی پاکستان افشا شدن محل اقامت اسامه بن لادن است که سالها در منزلی در نزدیکی اکادمی ملی نظامی پاکستان و یک شاخه محلی سرویس اطلاعاتی این کشور بدون مشکلی زندگی کرده بود.
فرصت طلایی برای آمریکا
زلمی خلیلزاد می افزاید با توجه به اینکه نفوذ کشورش در منطقه در بالاترین سطح خود قرار دارد و نیروهای این کشور حضور قدرتمند در افغانستان دارند، آمریکا باید با استفاده ازین فرصت پاکستان را مجبور سازد تا به صورت جدی در عملکرد خود بازنگری کند.
این مقام پیشین آمریکایی همچنین در مقاله ای در روزنامه نیویورک تایمز، که اخیرا تحت عنوان، "پاکستان باید پاسخ دهد" چاپ شد، یک استراتیژی دو مرحله ای را به دولت باراک اوباما در برخورد با پاکستان پیشنهاد کرده است.
طرح دو مرحله ای
در این بخشی از این نوشته آمده است:" در مرحله نخست ما باید هر نوع اطلاعات مبنی بر همکاری پاکستان در محافظت از اسامه بن لادن را به صورت رسمی در اختیار رهبران پاکستانی قرار و در مرحله دوم، تقاضای خود را مبنی بر اینکه پاکستان باید ستون فقرات القاعده را بشکند، جدی تر پی گیری کنیم. پاکستان در این راستا باید علیه ایمن الظواهری معاون بن لادن اقدام کند؛ محدودیت ها بر حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی را بردارد؛ پناه گاهای شورشیان در خاک خود را ریشه کن سازد؛ کارخانه های تولید بمب را که علیه نیروهای آمریکایی و افغان در افغانستان استفاده می شود، ببندد و در نهایت از یک راه حل منطقی سیاسی در افغانستان حمایت کند."
آقای خلیلزاد می افزاید که این تدابیر موجب می شود تا افغانستان دوباره به پناه گاه امن تروریستان تبدیل نشود و نگرانیهای مشروع امنیتی پاکستان در افغانستان رفع شود. سپس او پیشنهاد می کند که اگر پاکستان این تقاضاها را عملی کند، آمریکا می تواند در برابر آن به پاکستان پاداش بدهد. این پاداش می تواند شامل تعهدات دراز مدت کمک های تجاری و تقویت برنامه های توسعه اقتصادی و آموزش از طریق بانک جهانی و اداره توسعه بین المللی آمریکا باشد.
اگر پاکستان همکاری نکند
این مقام پیشین آمریکا در ادامه می نویسد که اگر پاکستان از همکاری سرباز می زند، ایالات متحده باید به دورویی این کشور نقطه پایان بگذارد. درین صورت او چهار اقدام را توصیه می کند:
١- نخست باید آمریکا اتکا به راه های تدارکاتی از طریق پاکستان به نیروهای خود در افغانستان را کاهش دهد و در عوض راه های تدارکاتی در شمال افغانستان از طریق کشورهای آسیایی میانه را بیشتر مورد استفاده قرار دهد.
٢- ایالات متحده باید روند ایجاد، آموزش و حمایت از نیروهای امنیتی افغان را ادامه دهد و حضور نظامی خود در افغانستان را کاهش دهد اما نیرو های هوایی و اطلاعاتی را که افغانها برای مدتها به آن نیاز خواهند داشت، درین کشور نگهدارد.
٣- ایالات متحده باید توافقنامه استراتیژیک حضور محدود اما دراز مدت خود در افغانستان را بااین کشور نهایی کند. این توافقنامه آمریکا را قادر می سازد تا پس از خروج از افغانستان عملیات های ضد تروریستی را ادامه دهد و به خطرهای احتمالی از قبیل افتادن سلاح اتمی پاکستان به دست بنیادگرایان تندرو به موقع واکنش نشان دهد.
٤- ایالات متحده آمریکا می تواند از شورای امنیت درخواست کند تا با صدور قطعنامه به صورت رسمی این موضوع تحت تحقیق قرار گیرد که چگونه اسامه بن لادن توانست در چنین شرایطی در پاکستان مخفی شود. و علا بر این حضور القاعده و دیگر سازمان های تروریستی در پاکستان نیز از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد بررسی شود.
زلمی خلیلزاد سفیر پیشین آمریکا در افغانستان، عراق و سازمان ملل متحد باور دارد که عملی ساختن استراتیژی پیشنهادی او مستلزم این است تا روابط نسبتا" پر تنش آمریکا و افغانستان بهبود یابد.
به باور آقای خلیلزاد تغییر مقام های ارشد آمریکایی در افغانستان، می تواند صفحه جدید در روابط دو کشور باز کند.
اخیرا بارک اوباما اعلام کرده که ژنرال پترائوس فرمانده نیروهای ائتلاف و ناتو و همچنین کارل ایکنبری سفیر آمریکا در افغانستان به زودی جای خود را به چهره های جدیدی خواهند داد.