رحمت اله روان
ویکتور ایوانوف، رییس اداره فدرالی کنترول مواد مخدره روسیه، هفته ګذاشته، به خبرنگاران ګفته است که اسناد مربوطه در باره انجام چنین عملیاتی مشترک علیه مواد مخدره در خاک افغانستان یک‌جا با امریکاییان در واشنگتن قبلا امضا شده است
بی بی سی به نقل از اندرس فوگ راسمیوسن، سرمنشی عمومی ناتو می نویسد که وی در جریان سفرش به مسکو گفته، هنگامی که موضوع مبارزه در برابر مواد مخدر به میان می آید، در واقع ما با روسیه همکاری های بی شمار داریم. و این عملیات ها بر اساس سیاست های سازمان ملل متحد راه اندازی شده است،با وجود اعتراض جدی حکومت افغانستان،سرمنشی عمومی ناتو ګفته است که سربازان روسی در عملیات های ضد مواد مخدره در افغانستان شامل خواهند بود
گزارش ها می افزایند که نامبرده گفته است بر اساس فرمان سازمان ملل متحد راه اندازی این گونه حملات جواز داردپس از آنكه خبر عمليات مشترك روسيه و امريكا در ننگرهار افغانستان انتشار يافت، ابتدا گفته شد، كه اين عمليات با همكاري دولت افغانستان انجام شد كه اين ادعا با واكنش تندریس جمهور افغانستان حامد كرزي رو به رو شد و اجراي چنين عملياتي بدون اطلاع و هماهنگي با حكومت اين كشور را نشانه نقض حاكميت ملي كشورش خواند. در بيانيه اي كه از سوي دفتر سخنگوي دولت در اختيار رسانه ها گذاشته شد، ضمن تقبيح اين عمليات خواهان توضيح ’ديويد پترائوس’ قومندان عمومی نيروهاي خارجي دركشورش شد و بر توسعه همكاريها با روسيه در عرصه هاي مختلف تاكيد كرد
درحال حاضر ګذارشهای ضد نقیض از ارزش مواد افیونی که نابود شد ویا به دست نیروهای که در این عملیات مشترک حضور داشتند افتاده وجود دارد، برخی منابع ارزش مواد افيوني را كه در سه كارگاه ساخت هروئين و يك كارگاه توليد مرفين در ننگرهار نابود شد را 250ميليون تا يك ميليارد دالر تخمين مي زنند. ارزش تجاري مواد به دست آمده هم كه شامل يك تن هروئين و مقداري ترياك و انواع مواد شيميايي است، 50 ميليون دالر برآورده شده است. در گزارشهاي اوليه گفته شد كه در اين عمليات علاوه بر عساکر و كارشناسان روسيه، نيروهاي امريكايي و ماموران مبارزه با مواد مخدر افغانستان و 9 فروند هیلکيتر نيروهاي ائتلاف هم حضور داشتند. سرانجام حضور عساکر روسي مورد تائيد قرار نگرفت، اما گفته شد كه دو كارشناس مواد مخدر روسيه در سفارت اين كشور در كابل با نيروهاي عمل كننده در اين عمليات همكاري داشتند و دو كارشناس ديگر از طريق كار اطلاعاتي آنان را حمايت مي كردند
در حاليكه رسانه هاي غربي جمعه گذشته محل اين عمليات را ولسوالی’اچين’ ولایت ننگرهار اعلام كردند كه در مجاورت با منطقه قبايلي پاكستان قرار دارد اما، در بيانيه دفتر سخنگوي دولت افغانستان به نقل از حامد كرزي رئيس جمهوري اين كشور محل عمليات ولسوالی ’شينوار’ ننگرهار اعلام شد. اين عمليات در سرزميني انجام شد كه روسيه و امريكا به عنوان دو قدرت سي سال قبل براي حفظ نفوذ خود با كمك به گروههاي مختلف افغان با يكديگر مقابله كردند. در مورد نخستين عمليات مشترك روسيه و امريكا، كه بدون اطلاع دولت مركزي افغانستان صورت گرفته، گمانه زنيهاي زيادي وجود دارد و واكنشهايي را هم بر انگيخته است. به گفته مقامهاي روسيه، آنان با كارهاي اطلاعاتي موقعيت تثبيت شده 430 كارگاه ساخت هروئين را در سال 2010 ميلادي كه در مناطق مختلف افغانستان فعاليت دارند، با امريكاييها در ميان گذاشتند. بنا بر اعلام مسكو، تعداد كارگاههاي فراوري هروئين در سال مورد نظر نسبت به سال 2009ميلادي 255 مورد افزايش دارد كه نشانه توجه مافياي بين المللي مواد افيوني به افغانستان است. به گفته مقامهاي محلي افغان، اغلب كارگاههاي توليد هروئين در مناطق سخت گذر و دورافتاده كوهستاني افغانستان مانند بدخشان و ننگرهار و غيره قرار دارد. ترياك و مواد صنعتي قاچاق با كمك راهنمايان محلي و با استفاده از حيوانات اهلي به محلهاي مورد نظر در كارگاهها انتقال مي يابند
ولی حامد کرزی رېیس جمهور افغانستان این عملیات را مورد انتقاد قرار داده است مقامات افغانستان ګفته اند که حضور نیروهای روسی این عملیات بدون اطلاع دولت افغانستان بوده است،ایوانوف در کنفرانس روز دوشنبه خود ګفته که در حال حاضر همه مسایل با حامد کرزی رېیس جمهور افغانستان حل شده اند
به همین منظور رئیس جمهور افغانستان روز پنجشنبه با رئیس جمهور روسیه دمیتری میدویدیف تیلفون نمود. روسای جمهوری دوکشور در جریان صحبت تیلفونی مسایل مربوط به توسعه همکاری ها بین روسیه و افغانستان مورد بحث قرار دادند
یکی از موضوعات اساسی، اجرای توافقات مربوط به توسعه همکاری بین روسیه و افغانستان بود که در ماه اگست سال رون در جریان ملاقات در سوچی تصویب گردیده بودند. حامد کرزی بر ضرورت تحکیم و توسعه بعدی روابط روسیه افغانستان و همچنان بلندبردن نقش روسیه در حل مسایل افغانستان و همچنان منظقوی تاکید ورزید
روسای جمهوری دو کشور عملیات ضدمواد مخدره اخیر در ولایت ننگرهار که در ان برعلاوه نیروهای افغانستان و ایتلاف بین المللی نمایندگان اداره فدرالی کنترول مواد مخدره روسیه نیز شرکت داشتند مورد بحث قرار دادند. کرزی و میدویدیف به این واقعیت اهمیت خاص دادند که در چارچوب عملیات انجام شده برای اولین بار تشریک مساعی ادارات مبارزه با مواد مخدره افغانستان، امریکا و روسیه عملاً بکار گرفته شدند. روسای جمهوری دو کشور راجع به ادامه همکاری در این جهت و هماهنگی فعالیت ها فیصله نمودند
برعلاوه، حامد کرزی و دمیتری میدویدیف دورنمای همکاری های متقابل دو کشور در عرصه های تجارتی و اقتصادی، بشمول پروژه های مشخص در این عرصه مورد بحث قرار دادند. رئیس جمهور افغانستان از روسیه به خاطر کمک به افغانستان در عرصه های مختلف ابراز سپاسگذاری نمود. در این باره دفتر مطبوعاتی کرملن خبر داده است
وزیر خارجه روسیه سرګی لاوروف در این رابطه نیز اعلام کرده است که نیروهای روسیه به افغانستان برنخواهند ګشت،این عملیات اصلا مستثنی می باشد نیرو های ما به انجا وارد نخواهند شد واین موضعګیری جدی خود خوانده است
لاوروف خاطرنشان ساخت که "اگر این تجارت های سیاسی بعد از ان بوجود امده، وقتیکه عملیات نابودسازی لابراتوارهای مواد مخدره انجام گردید، پس این کار با نیات اهداف حسنه صورت نمی گیرد و خصوصیت تحریک امیز دارد"
لاوروف در توضیح عملیات ګفته: " عملیات را نیروهای خاص وزارت داخله افغانستان به مساعدت نظامیان امریکایی تحقق بخشیده اند. نقش ما فقط به دادن اطلاعات مربوط میشد که در کشف محل موقعیت لابراتوارهای تولید هیروئین و مورفین کمک نموده است".وزیر خارجه روسیه اظهار داشت: " من معتقد ام، که چنین همکاری، قبل از همه بر اتکاء بر وزارت داخله افغانستان، ادامه خواهد یافت، به خاطریکه تهدید مواد مخدره که از افغانستان ناشی میگردد، به تهدید واقعی برای صلح و امنیت بین المللی مبدل گشته است"
لاوروف در ادامه میګویند: " اتباع ما و اتباع دول اسیای مرکزی این تهدید را مستقیماً احساس میکنند، این تهدید تعداد هرچه بیشتر انسانان را تلف میکند، از همینرو باید با این شر مبارزه نمود. ما در اینده نیز به افغانستان و نیروهای دیگر بین المللی که باید با تهدید مواد مخدره مبارزه نمایند، کمک خواهیم کرد و به ان مساعدت اطلاعاتی خواهیم نمود،روسیه وامریکا مبارزه با مواد مخدره در خاک افغانستان را ادامه خواهند داد
در مورد دلايل همكاري مسكو با واشنگتن در مبارزه با مواد مخدر آن هم در خاك افغانستان گمانه زنيهاي زيادي وجود دارد، كه مي توان به تمايل امريكا به همكاري با روسها و نجات غرب از باتلاق افغانستان اشاره كرد. در اين ميان آنچه مسلم است، غرب در پي ناامنيهاي پاكستان براي تامين نياز نيروهاي خود در افغانستان با مشكل جدي رو به رو شده و علاقه مند به تامين نيازهايش از طريق روسيه است، و اين عمليات را مي توان نخستين چراغ سبز امريكا به حضور محدود روسيه در افغانستان كه تحت دايره نفوذ واشنگتن قرار دارد، دانست. مسكو هم علاقه مند به ادامه حضورش در افغانستان و تكميل 150 طرح نيمه تمام است كه از زمان حضور 10ساله در اين كشور باقي ماند
مسكو همچنين مايل به آموزش نيروهاي اردوی ، ماموران مبارزه با مواد مخدر، توسعه سدسازي، راهسازي، تامين تجهيزات نظامي و مواد غذايي افغانستان است.به همین هدف اولین طیاره مملو از سلاح ومهمات روسیه به پولس افغانستان روز شنبه تاریخ ۵برج نوامبر به کابل رسیده است،مقام های روسی ګفته اند این کمک روسیه بر اساس تفاهم مشترک قبلی میان دو کشور به پولس افغانستان سپرده می شود ودر اینده نیز ادامه خواهند پیدا کرد واین کمک به هدف تقویت نیروهای آمنیتی افغانستان صورت میګرد تا مسؤولیت های های بیشتر امنیتی کشور را به عهده بیګرند، سال قبل كرزي از دولت روسيه خواهان همكاري در بازسازی تونل مهم سالنگ كه ارتباط پايتخت و جنوب افغانستان را با 9 ولایت شمالي برقرار مي كند، شده بود و از ریس جمهور روسیه براي سفر به كابل دعوت كرد. در پي تشديد جنگ افغانستان و تمايل امريكائيها به همكاري با روسيه و چراغ سبز واشنگتن به مسكو بايد گفت كه واشنگتن حضور مسكو در افغانستان را تا حدودي كه منافع و مصالح آن كشور ايجاب كند، مي پذيرد..پای رحمت اله روان