رحمت اله روان
کشور ناروی با همکاری سازمان نویسندگان بنام آیکورن ، سمینار یک روزه ای را درباره ی مسایل افغانستان با عنوان " در افغانستان واقعا چه می گذرد" برگزار کرد. در این سمینار که روز چهارشنبه تاریخ27 اکتبر برگزار شد،
کای آیده نماینده ی قبلی سازمان ملل در افغانستان در این نشست گفت که افغانستان کشوری ست که بیش از هشتاد درصد بی سواد دارد، هیچ ساختار مشخصی ندارد، جزو فقیرترین کشورهای جهان است و هیچ استراتژی سالمی در آن نیست. او می گوید جامعه جهانی یعنی غرب و غرب یعنی آمریکا در افغانستان. این جامعه جهانی در ده سال گذشته نتوانسته با شناخت درست در افغانستان حضور داشته باشد. او برای نمونه از مارجه نام برد که یکی از مراکز مهم برای جامعه جهانی ست و پول هنگفتی در آنجا به مصرف رسیده و دست آخر جامعه جهانی نمی داند که مردم در این منطقه چگونه فکر می کنند،اوګفته است که ستراتیژی نادرست در افغانستان به معنی پایان غم انګیز جامعه جهانی در افغانستان خواهد بود،کای ایده در این سیمنار ګفت که طالبان از جنګ خسته شده اند،درجنګ افغانستان طالبان پیروز نمی شوند،ناتو هم پیروز نمی شود
او گفت که احترام به قانون در افغانستان نهادینه شود. در قانون اساسی افغانستان موارد مثبت زیادی هست که احترام به آن می تواند کمک زیادی به خارج شدن از بحران افغانستان کند. کای آیده همچنین گفت که ساختار قدرت در افغانستان باید گسترده تر و همگانی تر شود و همه ی گروه های قومی را در بر گیرد او در پایان خواستار برګزاری یک نشست اروپایی شد که در ان استراتیژی برای افغانستان در نظر ګرفته شود
نماینده‌ی خاص سابق سازمان ملل متحد در افغانستان، در مصاحبه با خبرگزاری رویترز از اداره باراک حسین اوباما، رییس‌جمهور امریکا، و ریچارد هالبروک، نماینده خاص اوباما در امور افغانستان و پاکستان، انتقاد کرد که می‌خواهند حکومت رییس‌جمهور کرزی را ضعیف بسازند
کای آیده، در مصاحبه با خبرگزاری رویترز هم‌چنان گفته است که گفته است که فشارهای پی در پی امریکا بر رییس‌جمهور کرزی مؤثر نیست. صلح با طالبان تنها از طریق گفت‌وگوها برقرار می‌شود
آیده که دوره‌ی کار دو ساله‌اش در افغانستان در ماه مارچ همین سال به پایان رسید، از کشورهای عضو ناتو هم خواسته تا به تلاش‌های نظامی و غیرنظامی خویش در افغانستان ادامه بدهند و تعهدات خود را در اجلاس لیسبون تجدید کنند،که قرار است اجلاس سران کشور های عضو ناتو به تاریخ ۱۹ و۲۰ نوامبر در پایتخت پرتګال بر ګذار شود
آیده افزود که اگر ناتو می‌خواهد نیروهایش را از افغانستان بیرون کند، باید با در نظرداشت شرایط افغانستان، برنامه خروج نیروهایش را عملی کند
نماینده خاص سابق سازمان ملل متحد در افغانستان، از اداره باراک حسین اوباما، رییس‌جمهور امریکا، و ریچارد هالبروک، نماینده خاص اوباما در امور افغانستان و پاکستان، انتقاد کرد که می‌خواهند حکومت رییس‌جمهور کرزی را ضعیف بسازند
کای آیده که در مورد ماموریت دوساله‌اش در افغانستان کتابی هم نوشته، گفت که او نسبت به هر کسی دیگری کمی و کاستی‌های رییس‌جمهور کرزی را درک کرده، اما افزود که با این وصف، با رییس‌جمهور کرزی به طور صادقانه برخورد نشده است
او در کتابش از ریچارد هالبروک، نماینده خاص امریکا در افغانستان و پاکستان، انتقاد کرده که گویا مکرراً رییس‌جمهور کرزی را تحقیر کرده و نتوانسته پیچیده‌گی جامعه‌ی افغانی را درک کند
کای آیده، خطاب به هالبروک گفته که افغانستان بالکان نیست که با زورگویی، مردم به رسیدن به توافق وادار شوند
هالبروک در زمان ریاست‌جمهوری بیل کلینتون، نماینده خاص امریکا در بالکان بود. او گفت که معضل افغانستان از طریق نظامی حل نمی‌شود، بلکه باید برای برقراری صلح با طالبان گفت‌وگو شود
به گفته آیده، حالا وقت این گفت‌وگوها رسیده، زیرا به باور او فصل زمستان است و در این موقع سال، معمولاً از میزان خشونت‌ها کاسته می‌شود.
او افزود که اگر در این کار به میانجی‌گری ضرورت باشد، بهترین شخص نماینده خاص اسبق سازمان ملل متحد، لخضر ابراهیمی است. زیرا به گفته آیده، ابراهیمی هم مورد اعتماد کرزی است و هم زیاد به امریکا نزدیک نیست
الیزابت آیده معاون انجمن قلم ناروی سخنران دیگر این سمینار بود. الیزابت آیده بارها به افغانستان و پاکستان سفر داشته و بتازگی کتابی درباره پاکستان منتشر کرده است،اومعتقد است که بحران افغانستان را همواره باید با نقش پاکستان در این کشور برسی کرد
الیزابت آیده همچنین از تاثیر آمریکا بر افغانستان سخن گفت و مثالی زد که در سال 2004 در یکی از مهمانخانه های کابل یک آمریکایی به او گفته بود در حال نوشتن قانون اساسی افغانستان است
الیزابت آیده می گوید شناخت افغانستان آسان نیست. او درباره خط دیورند صحبت کرد که هنوز از طرف حکومت های افغانستان پذیرفته نشده است،پای رحمت اله روان