رحمت اله روان
قرار است کنفرانس کابل با شرکت ده ها مهمانان خارجی برگزار گردد. این کنفرانس در ادامه کنفرانس های برلین، توکیو و لندن تدارک دیده شده است. در تمام کنفرانس های قبلی، کشورهای اشتراک کننده سعی کردند تا با وعده های کمک به افغانستان، حمایت خود را از روند جاری در این کشور ابراز نمایند.
کابل در روز برگزاری کنفرانس بین المللی در تاریخ 29 سرطان شاهد اقدامات بیسابقه امنیتی خواهد بود.
به اساس مصوبه شورای وزیران روز 29 سرطان روز رخصتی اعلان گردیده، تا جاده های شهر از سکنه خالی باشند. جریان ترافیک در مرکز شهر قطع میگردد و در مناطق اطراف شهر رفت و آمد شدیدا محدود خواهد گردید در روزهای برگزاری کنفرانس آسمان کابل بروی پرواز طیارات ملکی و نظامی مسدود خواهد بود. میدان هوایی فقط به منظور پذیرش و اعزام طیارات نمایندگان کشورهای شرکت کننده کنفرانس کار خواهد کرد
به هیات ها، استفاده از مقر نمایندگی های سیاسی شان برای زندگی و استراحت و همچنین هوتل «کابل سیرینا» توصیه شده است
در کنفرانس بین المللی کابل شرکت نمایندگان بیش از 60 دولت پیشبینی شده است. تا به حال وزارای خارجه 38 کشور،، نمایندگان سازمان ملل متحد، ناتو، اتحادیه اروپا و همچنین معاونین وزرای خارجه 10 کشور، شرکت شان را در کنفرانس تائید نموده اند
مقامات رسمی در نظر دارند در این کنفرانس، طرح ملی «اولویت های ملی افغانستان» را که از 23 بخش متشکل می باشد، ارائه نمایند. دولت در عین حال می‌خواهد جهت تحقق بین طرح از کمک کنندگان، حود ۱۵ میلیارد دالر درخواست نماید اکنون با گذشت نه سال از توافق بن، کنفرانس دیگری در کابل برگزار می گردد. حکومت افغانستان در تلاش است تا جامعه جهانی را برای کمک 15 میلیارد دالر و مصرف 50 درصد آن از طریق حکومت افغانستان متقاعد سازد
نماینده خاص امریکا برای افغانستان و پاکستان می گوید که در کنفرانس بین المللی کابل، روی برنامه جذب طالبان به زندگی عادی توجه خواهد شد
ریچارد هالبروگ نماینده خاص امریکا برای افغانستان و پاکستان گفته است که تمرکز عمده ی کنفرانس کابل، آوردن پول به این کشور به منظور ادغام مجدد مخالفین مسلح دولت و در قدم دوم روی مسایل مربوط به طرح ارائه شده از سوی دولت افغانستان می باشد
اما نماینده خاص امریکا گفته است که این پیشنهاد، یک به یک مورد ارزیابی قرار می گیرد؛ زیرا برخی از این افراد برای امریکا خطرناک هستند. هالبروگ همچنان افزوده است که تا حال 180 ملیون دالر از سوی جامعه جهانی و 100 ملیون دالر اضافی از سوی امریکا برای برنامه جذب طالبان اختصاص یافته است. وی اضافه کرده که حامد کرزی نیز این برنامه را تصویب کرده و قرار است، این پول ها وارد افغانستان شود
کمیته روابط خارجی سنای ایالات متحده آمریکا چگونگی مصرف کمک ها و راهبرد غیرنظامی این کشور را در افغانستان به بررسی ګرفته است
مسؤلیت این بررسی را جان کری، رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا و ریچاردهالبروک ، فرستاده خاص رییس جمهور آمریکا برای افغانستان و پاکستان بر عهده دارد،در یکنم سال اخیر این یازدهمین بازبینی ایالات متحده امریکا برای افغانستان میباشد
جان کری، رییس کمیته نظارت بر این راهبرد در این راستا اظهار داشت ما در افغانستان با بن بست روبروشده ایم و پیشرفتهای ما نیز در این کشور کاملا نامنظم هستند . کمیته روابط خارجه برای هر گونه تفاهم ودریافت راه حل برای چالشهایی که در اثر درگیریها بوجود می آیند، متعهد است و این موضوع اهمیت ویژه ای برای امنیت منطقه دارد
به گفته وی این بررسی ها نشان خواهد داد که ایالات متحده آمریکا در افغانستان به کدام سو در حرکت است.وی خاطرنشان ساخت اکنون وقت پرسیدن پرسشهای دشوار درباره پیشرفتهای ما برای رسیدن به اهداف ما یعنی مبارزه با القاعده و آوردن ثبات در افغانستان است؛ اکنون زمان تقاضای حسابدهی از همکاران افغان ما که در ساحه جنگ هستند؛ مقامها در واشنگتن تا بروکسل واز کابل تا قندهار می باشد؛ ووقت آن است تا راهبرد خود را مطابق حقایق منطقه دوباره بسازیم
درهمین حال اداره عالی نظارت بر تطبیق راهبرد مبارزه با فساد اداری نیز هر گونه بررسی ها را در نهادهای داخلی و خارجی برای کاهش فساد سودمند می داند.
همچنان، از سویی هم در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا بررسی خواهد شد که پولهای کمک شده به افغانستان به گونه مؤثر مصرف شده اند یا خیر؟ و نیز راهبرد کنونی آمریکا برای یک افغانستان با ثبات و یک دولت پایدار مؤثر خواهد بود ؛ به بررسی قرار گرفته خواهد شد
"ريچارد هالبروك " نماينده خاص "باراك اوباما " رئيس جمهوري آمريكا در امور افغانستان و پاكستان اعلام كرد كه هنوز زماني براي خروج نظاميان آمريكايي از افغانستان تعيين نشده است.
هالبروك كه در جلسه استماع كميته روابط خارجي سناي آمريكا سخن مي‌گفت در اين خصوص تصريح كرد: حجم، چارچوب، زمان و روند پايان حضور نظاميان هنوز تعيين نشده است.
اين مقام آمريكايي در ادامه اعلام كرد كه "تعيين كردن زمان براي خروج نيروها از اين كشور در حالي كه نيروهاي ما هنوز وارد اين كشور مي‌شوند، درست نيست ".
هالبروك با اذعان به وجود اختلاف‌نظرها در اين خصوص افزود كه "طبيعت اين مسئله به گونه‌اي است كه درباره آن اختلاف‌هايي وجود دارد. من با تعيين زمان نهايي [براي خروج از افغانستان] موافق هستم و قومندانان نظامي را در اين خصوص حمايت كرده‌ام ".
کنفرانس بین المللی کابل، تا یک هفته ی دیگر با اشتراک ده ها تن از وزیران خارجه و نماینده گان سازمان های بیش از 60 کشور جهان به شمول سرمنشی سازمان ملل متحد و مقامات دولت افغانستان برگزار خواهد شد
از اهداف و برنامه‌هایی که دولت افغانستان در کنفرانس کابل در نظر دارد، تعیین استراتیژی واحد برای حاکمیت ملی و همچنان تغییر در طرق کمک‌های جامعه جهانی برای افغانستان میباشد.
دولت افغانستان می‌خواهد که کنترول بخش بیشتر کمک‌های جامعه جهانی به افغان‌ها اختصاص داده شود و درخواستی را که حکومت در کنفرانس کابل مطرح خواهد ساخت، به مصرف رسیدن 50 درصد کمک‌های جامعه جهانی از طریق بودجه دولت میباشد.
این در خواست قرار است در حالی در کنفرانس کابل مطرح گردد که در این اواخر موضوع فساد گسترده اداری در دستگاه دولت افغانستان، تنش‌هایی را میان دولت و جامعه جهانی به وجود آورد تا جایی که سنای امریکا چندی پیش تهدید به قطع کمک‌ها به دلیل وجود فساد کرده بود.
نگرانی جامعه جهانی و کشورهای کمک‌کننده از حیف و میل شدن کمک‌های‌شان برای افغانستان به دلیل وجود فساد گسترده اداری در این اواخر افزایش یافته است و همواره جامعه جهانی از دولت افغانستان خواسته است تا در ریشه‌کن کردن فساد جدی‌تر عمل نماید.
در حالی که گفته می‌شود حکومت افغانستان در کنفرانس کابل از حمایت قوی جامعه جهانی برخوردار خواهد بود؛ تا هنوز معلوم نیست که با توجه به شرایط فعلی، خواست دولت مبنی بر به مصرف رسیدن کمک‌های جامعه جهانی از طریق بودجه دولت افغانستان تا چه اندازه مورد قبول جامعه جهانی قرار خواهد گرفت
اما سوال اساسی این است که آیا جامعه جهانی از این طرح استقبال خواهد کرد یا خیر؟ به نظر می رسد که شرایط سیاسی و آمادگی ها برای کمک، اکنون تغییر کرده است. برای نخستین بار، فریاد اعتراض در کنگره امریکا از ادامه کمک مالی به حکومت افغانستان به صدا در آمد. یک تن از نمایندگان کنگره امریکا گفت که از این پس حاضر نیست که حتا یک سنت هم به حکومت افغانستان کمک کند. نبود حکومت داری خوب و افزایش فساد و رشوه ستانی سبب شده تا حکومت افغانستان وجهه خود را به طور روز افزون نزد افکار جامعه جهانی از دست دهد.
گفته مي شود كشورهاي كمك كننده به افغانستان، 13 ميليارد دلار را براي كمك به افغانستان درنظر گرفته اند كه البته اين كمك پس از بازبيني و تاييد برنامه هاي دولت افغانستان ازسوي شركت كنندگان در كنفرانس كابل تصويب و قطعي خواهد شد.
اين مبلغ در مدت پنج سال آينده به تدريج و دربخشهاي امنيت، توسعه و بازسازي دراين كشور هزينه خواهد شد.
دولت حامد كرزي در تلاش است تا اين بار جامعه جهاني در كنفرانس كابل دست كم 50 درصد از كمك هاي خود به افغانستان را به طور مستقيم در اختيار دولت اين كشورقرار دهد، اما بر اساس نظر كارشناسان افغان، كشورهاي كمك كننده اين بار موضوع كمك به افغانستان را به انجام دادن يك سلسله شرايط و تعهدات روشن ازجانب دولت افغانستا ن موكول خواهند كرد.
نخستين و عمده ترين شرط جامعه جهاني در اين باره، تعهد قوي و محكم دولت و رئيس جمهور افغانستان به مبارزه قاطع وصادقانه با فساد گسترده مالي و اداري درافغانستان خواهد بود
كمك كنندگان خارجي دركنفرانس كابل انتظار دارند تا حامد كرزي وهمكاران وي يك راهبرد شفا ف و قابل اعتمادي را در زمينه مبارزه قاطع عليه پديده فساد اداري و دولتي به كنفرانس ارائه كنند زیرا از نظر جامعه جهانی افغانستان از لحاظ فساد مالی واداری فاسد ترین کشور دنیا میباشد
برخي گزارش هاي منتشره درمنابع غربي حاكي از آن است كه تنها در طول 3 سال گذشته بيش از چهار ميليارد دلار ازكمك هاي بين المللي به اين كشور توسط افراد و شبكه هاي مافيايي كه مقامات بلند پايه دولتي، شركاء واعضاي خانواده هاي آنان نيز دراين شبكه ها عضويت دارند، پس از اختلاس و حيف و ميل به خارج از كشور انتقا ل داده شده است
اگرچه مقامات دولت از جمله وزير مالیه افغانستان ارقام داده شده دراين مورد را مغرضانه و غير منطقي دانسته و آن را رد مي كنند اما وجود فسادهاي كلان مالي در افغانستان و دست داشتن برخي از وابستگان دولت در اين گونه معاملات، چيزي نيست كه قابل انكار باشد
به تازگي يك موسسه افغاني در پايان بررسي ها و تحقيقاتي كه در 32 ولايت افغانستان انجام داده است، اعلام كرد كه افغان ها درسا ل 2009 ميلادي معادل يك ميليارد دلار را به عنوان رشوه به حكام و ماموران دولتي پرداخت كرده اند
به گفته رئيس اين موسسه، افغان به هنگام مراجعه به، ادارات دولتي و دفاتر پليس ناگزيرند براي حل كوچك ترين مشكلات خود به ماموران و روساي ادارات رشوه بدهند
طبق ارزيابي هاي بعمل آمده و نظركارشناسان امور، وجود فساد گسترده و سيستم حكومت داري بد، باعث ايجاد فاصله عمبق ميان مردم و حكومت شده و زمينه را براي رشد و تقويت گروه هاي مسلح شورشگر در افغانستان فراهم ساخته است و لذا تا زماني كه حامد كرزي و گردانندگان دولت اراده قاطع براي ريشه كن كردن فساد در افغانستان نداشته و دست شبكه ها وعومل مافيايي فساد را از كليه دستگاه هاي دولتي كوتاه نكنند، امنيت دراين كشور تامين نشده و جنگ به نقطه پايان خود نزديك نخواهد شد
با توجه به همين مسئله، پيش بيني مي شود شركت كنندگان كنفرانس كابل از دولت افغانستان خواستارارائه يك راهبرد شفاف و روشن در زمينه مبارزه با فساد در درون دستگاه هاي نظام شوند و به ويژه رئيس جمهور افغانستان را در اين ارتباط تحت فشار قرار دهند زيرا به اعتقاد كارشناسان افغان، فساد و دولتداري بد در حا ل حاضر به بزرگترين معضل سياسي و اجتماعي اين كشور تبديل شده و باعث شده است جبهه طالبان وديگر شورشيان مسلح تقويت شود ، فقر اقتصادي افزايش يابد و ميزان حمايت مردم از دولت و اعتماد به آن به حداقل خود برسد
مقام هاي غربي نيز به اين باور رسيده اند كه هرگاه هيولاي فساد در افغانستان مهار نشود نيروهاي نظامي ناتو و آمريكا در اين كشور شكست خواهند خورد
حکومت افغانستان همچنان در فساد مقام نخست را دارد، بی اعتمادی افزایش یافته، مشارکت سیاسی زیر سوال قرار گرفت و ناامنی تا دروازه های ارگ ریاست جمهوری رسیده است. بر اساس آمار ارایه شده، از مجموع 364 ولسوالی، صرفا نه ولسوالی در امنیت قرار دارد و متباقی کم و بیش در معرض تهدید می باشند. در سال های اخیر حاکمیت قانون عملا ضعیف گردیده است و حکومت و پارلمان به رقابت افتاده اند تا در نقض قانون پیشگام شوند. تمدید دوره کاری رییس جمهور و پس از آن تمدید دوره کاری پارلمان، از نمونه های عینی نقض قانون به شمار می روند. حکومت افغانستان پس از گذشت 11 ماه تا اکنون موفق به تکمیل کابینه خود نگردیده و هر ماه یک نفر به حیث سرپرست در این پست ها گماشته شده و جا به جا می گردند با چنين برداشتي است كه احتما ل مي رود محوري ترين بحث در كنفرانس كابل بحث مربوط به فساد و راه هاي جلوگيري از آن در افغانستان خواهد بودالبته موضوعات ديگري نيز مانند بررسي قواعد و شرايط مذاكره با سران گروه هاي شورشي و مسائل مربوط به تامين امنيت، بودجه براي پروژه هاي راهبردي به خصوص پروژه هاي معادن زير زميني، تقويت و تجهيز نيروهاي مسلح نيز در كنفرانس كابل مورد بحث خواهند بود
تقاضای مصرف بیشتر کمک های بین المللی از طریق بودجه دولتی از سوی مقام های دولت افغانستان در کنفرانس بین المللی کابل، در حالی مطرح خواهد شد که یک گزارش تازه منتشر شده، نسبت به رشد فساد مالی در کشور هشدار داده است. موسسه تحقیقاتی «دیدبان اصالت» در گزارشی که اواخر هفته گذشته منتشر کرد، می گوید فساد اداری و مالی در تمامی جنبه های زندگی در این کشور ریشه دوانده و در سال 2009، پرداخت رشوه توسط مردم نسبت به سال پیش از آن، دو برابر شد. این موسسه در گزارش خود افزوده است در سال گذشته میلادی، هزینه پرداخت رشوت به بیش از یک میلیارد دالر رسید
موسسه دیدبان اصالت تاکید کرده که افزایش فساد باعث شده است تا دولت برای مقابله با این مشکل اساسی، هم از سوی مردم و نهادهای داخلی و هم از سوی جامعه بین المللی تحت فشار شدیدتری قرار گیرد.
دیدبان اصالت در گزارش خود هشدار داده است که از دید مردم افغانستان و جامعه بین المللی، ادامه فساد در افغانستان می تواند روند توسعه را مختل سازد و همچنین با تضعیف مشروعیت نظام سیاسی در دید مردم، مردم از حکومت سرخورده شوند و موقعیت گروه های شورشی را تقویت کنند.
با این حال، برخی از کارشناسان به این باورند که دولت افغانستان نمی تواند اعتماد جامعه جهانی را برای مصرف کمک های بین المللی از طریق بودجه دولتی، در کنفرانس کابل جلب کند. به گفته ی این کارشناسان، دولت افغانستان تاکنون اقدامات جدی برای بهبود ظرفیت در ادارات و همچنین مبارزه قاطعانه با گسترش فساد اداری را نداشته و از همین رو ممکن است در این کنفرانس از سوی جامعه جهانی تحت فشار بیشتری قرار گیرد
به گفته‌ی ویگاوداس اوزاکاس، فرستاده ونماینده خاص اتحادیه اروپا به افغانستان، اتحادیه‌ی اروپا یک بسته‌ی ۶۰۰ میلیون یورویی از کمک‌های خود به افغانستان را به حالت تعلیق درآورد
این اتحادیه پس از کنفرانس بین‌المللی کابل که سه‌شنبه‌ی آینده در کابل برگزار می‌شود، در این مورد دوباره تصمیم خواهد گرفت.
اوزاکاس گفت: اتحادیه اروپا مایل است بداند که دولت افغانستان این کمک‌ها را در چه زمینه‌ای هزینه خواهد کرد. اگر برنامه‌های دولت افغانستان با موافقت اتحادیه اروپا روبرو شوند، آنگاه این بسته کمک‌ها طی ۳ سال در اختیار دولت این کشور قرار خواهد گرفت و به احتمال زیاد افزایش نیز خواهد یافت،پای رحمت اله روان