په داسې حال کې چې په قطر کې د افغان سياستوالو او طالبانو تر منځ غونډې ته د خلکو هيله مندي زیاته وه؛ تېره ورځ د نامعلومو دلايلو له امله دغه غونډه لغوه اعلان شوې ده. څوک وايې لغوه شوې او ځینې نور راپورونه بيا وايې چې ځنډېدلې ده.
طالبانو د دغې غونډې د ځنډيدو پړه پر افغان حکومت اچولې خو افغان حکومت بيا قطر پړ بللی دی. هاخوا د افغانستان لپاره د روسيې د ولسمشر ځانګړي استازي ضمير کابلوف هم افغان حکومت پړ بللی او دا يې د ولسمشر غني لخوا د سولې د هڅو د تخريب هڅه بللې ده.
اوس پوښتنه دا ده چې غونډه د چا په غوښتنه لغوه شوه او هدف يې څه دی؟
غونډه چا لغوه کړه؟
د غونډې په لغوه کېدو کې افغان حکومت پراخ رول لري. درې دليلونه شته چې ښيې دغه غونډه د افغان حکومت په غوښتنه لغوه شوې ده.
لومړی: دا چې افغان حکومت اصلاً د دغې غونډې په دايرېدو راضي نه و. دا چې ولې له دغې غونډې دايريدو سره مخالف و؛ دليل يې دا دی چې حکومت پوهيدلو چې د دغې غونډې په دايرېدلو سره به طالبان بين افغاني خبرې پيل کړي چې کرېډټ به يې د حکومت منتقدو سياسيونو ته ولاړ شي، او دا چاره په هيڅ صورت حکومت نه غواړي.
اصلاً د دغې غونډې لپاره د پلاوي د ټاکلو پر سر اختلاف او بيا د 250 کسانو ليست برابرول په خپله د دغې غونډې سره د مخالفت په معنا دي. ځکه دغه 250 کسانو لپاره اصلاً د قطر حکومت چمتووالی نه و نيولی. په همدې خاطر خو د قطر دفتر لخوا د محدود کسانو ليست هم حکومت ته وړانديز شو چې دغه محدود کسان کافي دي خو حکومت ورسره ونه منلو.
همدا راز د حکومت د مخالف لپاره بل ثبوت دا هم کيدای شي چې څو ورځې وړاندې د حکومت لخوا د دغې غونډې لپاره له اعلان شوي ليست سره طالبانو له وړاندې مخالفت کړی و خو افغان حکومت بيا هم خپل 250 کسيز ليست واستوو.
دويم: دا چې حکومت حکومت نه غواړي لويه جرګه بې اهميته شي. ځکه حکومت د خپل ټاکنيز کمپاين لپاره د سولې مشوري لويه جرګه په لاره اچولې ده خو دا چې حنيف اتمر، ډاکټر عبدالله عبدالله، رحمت الله نبيل او ډيری منتقدو سياسيونو تحريم کړه نو دغه مشورتي جرګه د خلکو له نظره بې اهميته شوه چې حکومت ته دا د منلو نه دي. اوس د دې لپاره چې بېرته د دغې جرګې لپاره د اوړو پوزه کيږدي او خلکو ته يې له اهميته ډکه وښيې؛ د قطر غونډه يې لغوه کړه چې د خلکو ټول تمرکز او هيلې د سولې مشورتي لويې جرګې په وتړل شي.
درېيم: امريکا هم په يو ډول په قطر کې د بين الافغاني خبرو سره ډيره دلچسپي نه درلوده. ځکه که چيرې د دغې غونډې له امله که طالبان بين الافغاني خبرو ته حاضر شوي وای نو له دغې ډلې سره د زلمي خليلزاد روانې خبرې به بې اهميته شوې وې. ځکه بين الافغاني خبرو ته د طالبانو د حاضرولو کريډټ به ټول سياسيونو ته تللي و چې په دې کار سره د طالبانو او زلمي خليلزاد تر منځ خبرو باندې هم سيوری غوړيدلو.
نه افغان حکومت غواړي چې د سولې امتياز دې له حکومت پرته د بل چا په نوم ثبت شي او نه امريکا غواړي چې له طالبانو سره د زلمي خليلزاد خبرې بې اهميته شي. دغه دواړه دليلونه د دې باعث شول چې د قطر غونډه لغوه شوه. پلان همدا شو چې په دغه غونډه کې د ګډون کوونکو ليست يې لوی کړ او قطر هم مجبور شو چې د طالبانو د مخالفت او د ټاکل شوي اندازې څخه د زياتو ميلمنو له امله دغه غونډه لغوه کړي . او د یادونې وړ ده چې هغه ۲۵۰ کسیزه لیست هم د افغان ولس استازیتوب نشو کولای ځکه په دغه لیست کې داسې ډیر کسان هم ول چې هیچاه نه پیژندل او مجهول الهویت ول چې د دغسې کسانو ټاکل په سوله باندې ملنډې وهل دي.
لیکنه : خوشحال آصفي
