د پاکستان لپاره د خطر زنګ

زیرمتون
Typography
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

لیکنه : خوشحال آصفي
له کابو ډیرې مودې راهيسې هندوستان په همدې لټه کې دی چې د نړۍ په سطحه د لوی اقتصادي او نظامي قدرت په توګه سر راپورته کړي. همدا دليل دی چې په نيږدې موده کې يې له افغانستان سره د سلمان بند او چابهار په شان لويو پروژو کې پانګونه وکړه. اوس

هندوستان هڅه کوي چې په سيمه کې خپل سيالان او رقيبان شاته پريږدي او د خپل قدرت ښودلو لپاره زمينه سازي وکړي. په سيمه کې اوسمهال د هندوستان ستر سيال د چين هيواد دی چې په سياسي، اقتصادي او نظامي قدرت کې تقريباً سره برابر دي. همدارنګه نيږدي ملګري او ستراتيژيک دوستان يې امريکا او افغانستان دي چې په وروستيو کې يې له دواړو سره اړيکې ډيرې نيږدې شوي دي. هندوستان د خپلې دې هيلې ته د رسيدو لپاره چې په سيمه او نړۍ کې ستر قدرت شي؛ يو قدم وړاندې اخيستونکی دی. ټاکل شوې چې هند او امریکا په روانه اونۍ کې یو لوی جنګي تړون لاسليک کړي.
راپورونه وايې د امریکا د متحده ایالاتو ولسمشر بارک اوباما او د هندوستان لومړی وزیر نریندرا مودي به د اګست په ۳۰مه د دې له پاره په واشنګټن کې سره ګوري چې د دواړو هېوادونو تر منځ یو لوی جنګي تړون لاسلیک کړي. د دغه تړون له مخې به یاد هېوادونه یو د بل تأمینات، اضافی پرزې،‌ خدمتونه او د سون د موادو د بیا اخیستنې اسانتیاوې کاروي. د تړون په نافذېدلو سره د متحده ایالاتو وسله وال ځواکونه کولی شي چې د هند له بېسونو او هند د امریکا له بېسونو څخه استفاده وکړي.‌
د امريکا مشهوره مجله فوربس د دغې تړون په اړه ليکي؛ دغه تړون د هندوستان له پاره یو لوی ګام دی چې د سړې جګړې پر وخت له روسیې سره له ملګرتیا څخه له متحده ایالاتو (او جاپان او اسټرالیا) سره ملګرتیا ته وراوړي او په دې توګه د هند سمندرګی او د جنوبي اسیا سمندر په ځانګړې توګه له چین څخه خوندي کوي.‌

پر پاکستان د تړون اغيز
پاکستان چې په سیمه کې د هندوستان د وجودي فلسفې دښمن بلل کيږي؛ په وروستيو کې په سيمه کې د خپل دوه مخي سياست له وجې د افغانستان او امريکا په ګډون د سيمې له يو شمير هيوادونو سره يې اړيکې ترينګلې شوي دي. د پاکستان نيږدې ګاونډی افغانستان او لوی ملاتړی امريکا بلل کيږي چې په وروستيو کې يې له دواړو سره اړيکې خړې شوې دي. نور نړيوال هيودونه يې هم اوس د ترهګرۍ د ملاتړ کوونکي هيواد د بد نوم له امله ورسره ښې اړيکې نه پالي. اوسمهال پاکستان په سيمه کې يوازې پاتې شوی دی او د سياسي انزوا پر لور روان دی. که د هندوستان او امريکا تر منځ ياد جنګي لوی تړون لاسليک شي نو پاکستان به سيمه کې بيخي د يوازېتوب احساس وکړي او يوازې چين به يې ملګری پاتې شي.
د ياد تړون لاسليکول به د پاکستان هغه ډار لا هم ډیر کړي چې په خپل هيواد د هندوستان له بريد څخه يې لري. د دې تړون په لاسليک سره به د پاکستان وار نور هم خطا شي او امکان لري چې له چین څخه د مرستې غوښتنه وکړي. خو چين هم له هوښيارتيا کار اخلي او پاکستان ته د لاس په ځای لستوڼی ورکوي. چين اوس د پاکستان په ستراتيژۍ په بشپړه توګه پوه شوی دی چې د ترهګرو په روزنه او ملاتړ بشپړه اتکا لري. چين اوس پوهيدلی چې په پاکستان کې د ترهګرو ملاتړ او روزنه د پاکستاني پوځ او استخباراتو لخوا کيږي نو له ای ايس ای څخه د ډار په اساس چې ترهګري بیجینګ ته ونه رسوي؛ ممکن د پاکستان سره له پوځي مرستې انکار وکړي.
پر چين د تړون اغيز
د تاريخي معلوماتو له مخې هند له ۱۹۶۰مو کلونو راهیسې له چین سره سرحدي شخړې لري.‌ همداراز د هند سمندرګی څخه استفاده هغه بل لامل دی چې د هند او چين د شخړو سبب کيږي. له دې ورهاخوا چين په سیمه کې هند ته د خپل اقتصادي رقيب په سترګه ګوري. بل لور ته د امريکا او چين اړيکې هم سره پوره ډاډمنې نه دي. اوس چې د چين دواړه سيالان (هند او امريکا) په خپل منځ کې لوی جنګي تړون لاسليکوي نو پرته له شکه چې د چين په سياسي وضعيت به منفي اغيز ولري.
لیکنه : خوشحال آصفي