بنمای رخ كه باغ و گلستانم آرزوست بگشای لب كه قند فراوانم آرزوست ښکاره کړه راته مخ ، د ګل او بڼ هيله لرم را خلاصې دې کړه شونډې چې د شات هیله لرم ای آفتاب حسن برون آ دمی ز ابر كان چهره مشعشع تابانم آرزوست له وريځومخ ښکاره کړه ته ای لمره د ښکلا لیدو د ځلاند مخ، رڼې څېرې هیله لرم بشنیدم از هوای تو آواز طبل باز باز آمدم كه ساعد سلطانم آرزوست نن بیا مې ستا له هوا د ډول غږ رسي ترغوږ راغلی یمه بیا مټ د سلطان هیله لرم گفتی ز ناز بیش مرنجان مرا برو آن گفتنت كه بیش مرنجانم آرزوست په ناز دې وې چې مه مې ځوروه ورځه له خوا د مه مې ځوروه د بیا آورېدو هیله لرم وان دفع گفتنت كه برو شه به خانه نیست وان ناز و باز و تندی دربانم آرزوست ها ځلې ویل دې ځه پاچا نشته په کور د ور د پيره دار د ناز جذبو هيله لرم در دست هر كی هست ز خوبی قراضههاست آن معدن ملاحت و آن كانم آرزوست چې په لاس کې هر چا دی ټوټې دي د ښېګڼو د ښکلا د هغه کان ، معدن هیله لرم این نان و آب چرخ چو سیلست بیوفا من ماهیم نهنگم عمانم آرزوست سیلاب په شان د څرخ خواړه اوبه بې وفا دي زه کب یمه نهنګ یم د عمان هيله لرم یعقوب وار واسفاها همیزنم دیدار خوب یوسف كنعانم آرزوست یعقوب په شان باسمه نارې او فریادونه د کنعان د یوسف د زیات دیدن هیله لرم والله كه شهر بیتو مرا حبس میشود آوارگی و كوه و بیابانم آرزوست زندان شي راته ښار هلته ته چې په کې نه يې بې کوره شم په دښت او د صحرا هیله لرم زین همرهان سست عناصر دلم گرفت شیر خدا و رستم دستانم آرزوست د لار د سست ملګرو نه په تنګ یم او بېزار زمري په څېر زړه ور ، اتل د خدای هيله لرم جانم ملول گشت ز فرعون و ظلم او آن نور روی موسی عمرانم آرزوست فرعون له ستمو او ظلمونو نه په تنګ یم د عمران د موسې دمخ رڼا هیله لرم زین خلق پرشكایت گریان شدم ملول آنهای هوی و نعره مستانم آرزوست غمجن کړم په ژړا زه دې خلکو شکوه ګرو د مستو د خندا او د مستۍ هیله لرم گویاترم ز بلبل اما ز رشك عام مهرست بر دهانم و افغانم آرزوست بلبل نه هم ګویایم خود عامو دا حسد تړلې زما خوله ده د فریاد هیله لرم دی شیخ با چراغ همیگشت گرد شهر كز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست پرون شيخ ډيوه لاس کې ګرځېده له ښار چاپېره له دد دېوه بېزاز یم ، د انسان هيله لرم گفتند یافت مینشود جستهایم ما گفت آنك یافت مینشود آنم آرزوست ویل نه به يې کړې پیدا موږ لټولی هره خوا ویل ها چې پیدا نه شي د هغې هيله لرم هر چند مفلسم نپذیرم عقیق خرد كان عقیق نادر ارزانم آرزوست هر څو یمه مفلس نه منم عقیق د عقل عقیق چې وي ارزان او کم پیدا هيله لرم پنهان ز دیدهها و همه دیدهها از اوست آن آشكار صنعت پنهانم آرزوست له سترګو نه پنا ،واړه سترګې د هغه دي د هغه را څرګند ،ها پټ صنعت هیله لرم خود كار من گذشت ز هر آرزو و آز از كان و از مكان پی اركانم آرزوست له هر تمې او هر هيلې ،کار مې تېر دی له کان او مکان تېر یم د ارکان هيله لرم گوشم شنید قصه ایمان و مست شد كو قسم چشم صورت ایمانم آرزوست غوږونه مې شول مست چې د ایمان قصه یې واورید ها شان سترګې صورت د ایمان هیله لرم یك دست جام باده و یك دست جعد یار رقصی چنین میانه میدانم آرزوست یو لاس کې مې وي جام بل لاس کوڅۍ دیار په منځ کې د میدان دا شان نڅا هیله لرم میگوید آن رباب كه مردم ز انتظار دست و كنار و زخمه عثمانم آرزوست وايی هغه رباب چې خلک له انتظاره لاس او مټې ، ګوتمۍ زه د عثمان هیله لرم من هم رباب عشقم و عشقم ربابیست وان لطفهای زخمه رحمانم آرزوست زه هم د عشق رباب یم او عشق زما رباب دی د رحمان د ها لطفونو د ګوتمۍ هيله لرم باقی این غزل را ای مطرب ظریف زین سان همیشمار كه زین سانم آرزوست ددې غزل پاتې ای ظریف مطربه همداسې به يې بولې چې يې زه هيله لرم بنمای شمس مفخر تبریز رو ز شرق من هدهدم حضور سلیمانم آرزوست ختيځ نه مخ ښکاره کړه د تبریز ویاړه ای شمسه توتکۍ یمه ، حضور د سلیمان هیله لرم
هینداره د خیالو يم د غربت تورو تيارو کې تصویر ترې جوړومه د فکرو په رنګینو کې زما د بې خودۍ له سازه څه غواړې غږونه سازونه له زړه وځي د ارمان په ماتېدېدو کې چې مې وشلېږي د ساه مزي آواز شي ترانې غزل او قصيدې شي د دردونو انځورو کې له ما دا هیله څه کوې چې نوی غزل جوړ کړم ما ولوله غزل یم د غمونو تورو شپو کې ځان کله شم لیدلی چې له ځانه يم ورک شوی ډیوه یمه مړه شوې د وطن په کنډوالو کې زموږه چارې ډکې دي له غم او کړاونو پتنګ یم سوزېدلی له ډېوې په تاوېدو کې تل ناست یمه سوچو کې پلوشې قوده کومه رڼا که دا تيارې شي د بل لمر په ځلېدو کې دا لاره زما ډکه له پېچومو کړنګو ده بیا هم په لاره درومم په لوېدو او پاڅېدو کې نغمه زما توده شي څو د ساه مزي مې شلېږي مظبوط ولاړ پر هوډ یم په هینداره د خیالو کې
سوزوه مې چې بدل درست په ايرو شم څو ستي ستا د حرصونو په لمبو شم بدن ټول ټوټه ټوټه مې پر چړو کړه څو د وږو تور لېوانو د خوړو شم تاريخي ميراث مې دم په دم نابود کړه ترڅو ورک د نوي نسل له فکرو شم ټول بچي زما بې برخې له تعليم کړه څو د تور فکرو منو ته په ګونډو شم ورانوه مې ښوونځي پوهنتونونه څو په دواړو سترګو وړوند ډوب په تیارو شم د عزت او پت برجونه زما ړنګ که څو منونکى ستا د بدو ټولو کړو شم د فساد لمنه پراخه هرې خوا کړه څو بې غمه د وجدان له زولنو شم بنسټونه مې د ژوند کړه دړې وړې څو سوالکر زه د هر کلي او بانډو شم په قاچاق وړه زما کانونه معدنونه چې ته شتمن او زه ګدا د عمرو شم راته تل کره کوکنار په کروندو کې تر څو خلاص بيخي د عقل له زنځيرو شم د وحشت او د ترور لمن خوره کړه څو په کور لکه ماشوم پروت په لړزو شم زما خاوره او هوا ساته قبضه کې څو بې واکه په خپل کور کلي بانډو شم واک اختيار زما څو غلو ته په لاس ورکړه څو مشهوره په جهان په بد نومو شم د نفاق او تربګنۍ اورونه شينده څو غلام دې په پېړیو او عمرونو شم نن مې وژنه په یو نوم سبا په بل نوم زه قربان به ستا د هر نوې نخرو شم وروه له ښکته پورته تل بمونه کله مړ په جومات کله وادو شم
نن کعبې او بتخانې ته شيطان در رنګيومې چې شتمن شي له فساد، په دې لار درومې چې ناپاکه وي لاسونه پاک ناپاک کړي ګله پاک شي چې ناپاک په زړونو درومي اراده يې له ګناهو توبه نه وي چې حاجت د نور ګناه شي نو بيا درومي حج څادر د ګناه ګانو پټول کړي نور ګناه ته برالا او په جار درومي جامې سپينې زړونه تور لکه سکروټو سپين جامو کې د بدکار په لارو درومي هره خوا يې د وحشت انډوخرونه دوى جومات ته له بمونو سره درومي ډېر ساده، ساده وګړي تېر ايستى شي چې په لاس د تسبح ګانو امېل درومي هيڅ مې زړه له دغه خلکو سره نه شي په ښکاره سپين خو دنننه شيطان درومي له کعبې او بتخانې لار بدلومه چې بدکاره اوځانپالي هلته درومي زما زړه هم بتخانه او هم کعبه ده بس همدلته د يار مينه رښتيا درومي
هره ورځ په ډېر افسوس او درد او غم موږ ځو تېرېږو د غمونو له ماتم موږ جنازې د رښتيا درومي او ښخېږي هر دروغ ته کړو چکچکې ولولې موږ له دروغونو دوی ديني اوسانې جوړ کړي تل باور کړو د دروغو په قصو موږ د رښتيا ټپي بدن په کاڼو ولو هر ناورين ته لار آواره کړو په لاس موږ د دروغ دې اوږدو لارو کې تل ژاړو قرباني ددغې لوبې تل مدام موږ د تعصب په تور جالونو یو ښکېل کړي فکر نه کړو تورې چارې چې کوو موږ د مور خيټه کې ماشوم هم ترې خلاص نه دى پر لمانځه او جنازه ډزې کوو موږ د جنت حورو دى وړى له موږ عقل د جنت لار په ناخوالو لټوو موږ له دين جوړ يې وسيله د دهشتو کړه شيطان هم شو غولوى په دوکو موږ موهوماتو په صحرا کې روان ورک یو تور قبرونه ډکوو له جنازو موږ په يوه خبره حل مو ټول ګلې شي د ناخوالو رضا بولو د الله موږ
موږه لوى شوي د باروتو په لوکو کې
راځه چې د آسمان زړې قاعدې بدلې کړو تقدیر او زمانه په جوش د جام بدلې کړو د زړه په سترګو وګورو بې کرکې او ريا څادر د تورو رېځو له اسمانه څيرې کړو د جهل په وزر ختى نشې تر آسمانه وزر څو د فکرونو د انسان بدلې کړو د سرو ګلو ګېډۍ کړو سوغات د خوږې مينې فکرونه که مو خلاص د تیارې له زولنې کړو په ډکو پیمانو به دا سرونه تودو وو د عقل له هډونو هټکړۍ به ماتې کړو له شرمه به تېرېږو ټینګ به غېږې له ورځو په شور او په مستۍ د عشق نغمې بدلې کړو د زړه په ولولو بنده کړو ساه د سبايي د ګل په ترانو د بورا غم سندرې کړو د شپې د تورتمونو پرده لرې له فکرو په څړک د یو رڼا لارې د تلو روښانې کړو چې اخلي له ګل څانګې نه د شنو غوټیو باج د ګل د قاتلانو يې چړې ور ماتې کړو زه څنګه باور وکړم په خبرو د جانان راځئ ټولې خبرې بې له رنګ او ریا کړو
په جنت د ونو څانګې ماتې نه کړې د مینې څپه تېره شوه او زه ترې نه په شا شوم د هغه لیدو ته تل ځه چې د زړه په حال خبر وي هغه ونې لاندې تل ځه چې يې څانګې له ګل ډک وي د عطرونو دې بازار کې ګرځه مه لکه وزګاره په هغه دکان کې کېنه چې خواږه يې په دکان وي تله تا سره که نه وي هر سړی به دې تېر باسي د چل ول سینګارولو ښکاري څوک د زر خاوند وي تا به کېنوي ور خولې ته په تلوار بېرته راځمه تمه مه کېنه په ور کې، په دې کور کې به دوه ور وي هر یو دیګ دلته خوټېږي ورته مه راوړه کاسه خپل هر یو دیګ دلته خوټېږي پټ په منځ کې يې څه بل وي نه هر ګوتې خوند د شات کړي نه هر زېر سره زبر وي نه نظر لري ټول سترګې نه په هر سیند کې ګوهر وي ځکه مستې او خوږې سندرې ووایه بلبله پر هر کاڼي ، هره تيږه ستا سندرو کې اثر وي چې د ستن له سترګې نه شې تېرېدلی له سر تېر شه تار له ستنې نه تېرېږي چې د تار په سوکه سر وي دغه ويښ زړه یو ډېوه ده تر لمن لاندې يې ساته له یو داسې اقلیم تېرشه چې هوا يې شر او شور وي چې له باده دې لاس واخیست استوګن ته د چینې شوې ته رقیب زړه ته نژدې شوې چې اوبه يې په ځګر وي چې اوبه لرې ځګر کې ونې شنې ته پاتې کېږې چې کوي تازه مېوې تل د زړه تل کې په سفر وي ---------------------------------------------------------
\\\\\\\\\
دعبدالملک پرهیز ژباړه اين قافله عمر عجـب ميگذرد درياب دمي کـه با طرب ميگذرد ساقي غم فرداي حريفان چه خوري پيش آر پياله را که شب ميگذرد کاروان د ژوندانه څه عجیبه چټک تېرېږي هغه شیبه را نیسه چې پر تا په خوند تېريږي ساقي د حریفانو د سبا څه اندېښنې کړې راوړه یو څو پیالۍ ډک له شرابو شپه تېريږي *** آن قصر که جمشيد در او جام گرفـت آهو بـچـه کرد و شير آرام گرفـت بـهرام کـه گور ميگرفتي همه عمر ديدي کـه چگونه گور بهرام گرفـت ***** هغه ماڼۍ چې واخیستل جمشید په کې جامونه هوسۍ بچی پیداکړ او زمري کړه آرامونه بهرامه چې په درست ژوند به دې ونیول ګورونه تا ولیده چې څنګه بهرام واخیسته قبرونه ګور. برګ خر یا ګوره خر، قبر *** افـسوس که نامه جواني طي شد و آن تازه بـهار زندگاني دي شد آن مرغ طرب که نام او بود شـباب افـسوس ندانم که کي آمد کي شد افسوس د ځوانۍ لیک پای او تمام شو د ژوند تاند پسرلی تير او پرونی شو د خوښۍ مرغه چې نوم يې ؤ شباب پوه نه شوم کله راغی کله تېرشو
څو اوبه شوم، ځان مې ولېده سراب کې چې درياب شوم ځان مې وليده حباب کې څو خبر شوم ، ځان مې وليد بې خبرۍ کې چې راويښ شوم، ځان مې وليده په خوب کې مولانا ژباړه:عبدالملک پرهیز
تاوده ول روغبړونه د باران او د کړکۍ دا تېره شپه له څاڅکو د باران جوړې نغمې وې د مچکو تېره شپه ټک ټک ؤ څوک راغلی چا پوښتنه د چا کړله تېره شپه خواږه ول مچ مچکې د باران ډېر يې تلوار ؤ تېره شپه مجال کم ؤ ، د وختونو پېښې سخت او بې اټکله
را په ياد شي ها وختونه چې به موږ مينه کوله
راځه په ځير د هيلو ولولو ته زما ګوره
دغه څوک دی چې يې عقل وړی موږ نه
هره شپه دې تصویرونه وینم خوب کې ستا د مینې بېځ تل زما روح کې غوړېږي
د زړه تسل دپاره ډکې پېمانې اړوم زه د دوزخ د سره اورو او مار لړم ډار نه کړم زړه مات به نه کړم د جانان د ګناهو له ډاره له دې به ستره ګناه چیرته وي چې زړونه مات کړم
چې له تا ساتنه وکړي پرېښته تاته لېږمه
بې شعوره بې غروره حکمتياره
د سوږمۍ سترګې شوې ډکې د غمونو له رودونو
درى ژبې ته د حمزه شينوارى د يو شعر ژباړه
کتی/کتل
چې څو شومه اوبه ،ځان مې سراب ښکاره شو
رقیبانو پر اوږو زما خم کېښود
زما د زړه کوڅو کې دې پام نیسه چې ورک نه شې
پردې ځمکه باور نشته چې تر څو ده
پرون ته ستنېدل نه د انسان وس او توان دى د ژوند د مرغلرو سوزول منه تاوان دى رښتيا دلته ده مرينه نور دا هر څه لوى دروغ دى د موټې خاورې پاره تل انسان ولې ستومان دی وخت نه کړي ابدى په څېرد ځان هيڅ څوک هيڅکله پسرلی دی بې توپیره هر غوټۍ ته تل خندان دی چې شنې کړي وچې څانګې دغه توان او وس د چا دي؟ دا فکر او سوچ ونه کړې چې غر بې خبر له ځان دی تړلي دې دي سترګې شپه او ورځ په تا يو شان دي چې کټه ترې نه ، نه اخلې د وختو ترېدل زيان دی
«په ما ګران يې » له ویو يې مه ډارېږه
ګړندی لکه د خیال په پراخ فضا آلوتل زده کړه لکه کب په لوی دریاب او سمندر لمېدل زده کړه د هر کاڼي په ویشتو به ضروري ښيښه ماتېږي چې هر کاڼی پرې ماتېږي د ښيښې دا کمال زده کړه د شپې ورځې له سجدو دې څه حاصل نشو زاهده چې دنیا دې کړي بدله د رښتیا ها سجده زده کړه دین دنیا يې درنه لوټ کړه ټيکدار د جنتونو د ایمان ساتو دپاره ته هم خپله پوه زده کړه د شر اور کې به خود سوزي بلوي چې د شر اور څوک چې د اور مړ کول غواړې دا هنر له اوبو زده کړه چا ده وینه پاکېه کړې د سرو وینو په ویالو کې د سرو وینو پاکېدو ته خاصیت د اوبو زده کړه سوله کله ده راغلې د توپک مرمي له ژبې سولې امن رسېدو ته ورځه خوله دسولې زده کړه
د چوپتیا او رمز دنیا کې ځې ډوبېږې کله کله په دې توره تیاره څاه کې ته په لټه د کوم څه يې هلته وایه دغه څه دي هوسېږې کله کله په تړلو پټو سترګو وایه څه وینې تیارو کې ټپ د زړونو که د ژوند غم دريادېږي کله کله ته د تورو تیارو په زړه کې ليدی نه شې دا خواږه چې ژوندون يې درکوي په اوچت غرونو کله کله
داسې زړه ته مې نژدې يې هغه ځای کې چې زه نه یم، ګنې ته هم هلته نه يې دومره ما ته نژدې يې ستا لاسونه پر اوږو زما لکه دواړه لاس زما دي او چې ته سترګې کړې پټې ګنې زه په خوب ویده یم "پابلو نرودا" ژباړن : عبدالملک پرهیز
که ته لږ لږ هم پر ما مېنه نه يې پوه شه ته هم نور زما په زړه کې نه يې که مې هېر کړې او له زړه نه مې بهر کړې پروا مه کړه له پخوا ته مې خوښ نه يې
نن شپه سر کې زما غوغا ده
زړه کې بل د عشق رڼا ده
ځان په جګ آسمان کې وينم
هلته بل شانې دنيا ده
لاس تر لاس ستورو نيولى
د زړه راز او مشغولا ده
نن شپه راز شومه د ستورو
نن د ستورو دنيا زما ده
لکه ستورو نن روښان يم
چا ليدلې دا ځلا ده
نن شپه ډک يمه له شوره
رانه لرې ها دنيا ده
زړه کې بل د مينې اور دى
دا دنيا ډېر بې ريا ده
خلاص وزرې هر خوا ځمه
غېږه خلاصه د هر چا ده
بې زينې لوړ پورته کېږم
جوړ له مينې وزر زما ده
ولولې دي جذبې دي
د جنت حوره زما ده
دژوندون سندرې وايم
د ښايست ليلا تر خوا ده
ښکلاګانې زړه راښکونکې
د جنت نن شپه زما ده
ما يو خال ورته راوړى
د مريخ ښاپېرۍ دا ده
سپوږمۍ هار ورته سوغات کړم
بې جوړې دا په ښکلا ده
زړه تخنېږي له خوښۍ نه
څومره ښکلې نن دنيا ده
نن شپه جوړ به دلته شور کړم
يو خوا جام بل خوا مينا ده
د شنو ميو جام به ډک کړم
زهره مسته له حيا ده
له پروين سره غږېږم
زحل ډک شنه له خندا ده
له دې شپې خوندونه اخلم
د پلوتون هلته نڅا ده
نپتون ورايه اشارې کړي
عطارد لاس کې رڼا ده
دښايست ډېر انځورونه
څپڅپانده ساه زما ده
دلته غم او ژړا نشته
په هر شونډو کې خندا ده
ستوري مست دي له شرابو
دلته مينه او وفا ده
له کوڅې راځي د چا د پښو غږونه
پوه پرې نه يم څوک را لېږي پيغامونه
په دې پوه يم بيا ته نه راځې دېخواته
تا هېر کړي پخواني واړه لوظونه
زړه مې درزي چې دا څوک په لار روان دى
هر قدم يې لړزوي د زړه برجونه
نابللى را روان دى نه درېږي
د زړه کور ته کوم مېلمه ږدي قدمونه
ستا يادونه په ورو ورو وځې له زړه مې
بيا دا څوک دى استوي نوي دردونه
د ساعت ستن پر دېوال پر چولېدو ده
بيا پر سترګو پرېشانۍ وهي موجونه
کينه په زړه کې مه ساتئ هیڅکله د هېڅ چا
ښایسته شي هله زړونه چې کوي مینه رښتیا
چې وخاندي غوټۍ په مينه موږ ته هر سهار
پېرزو کوي د مينې بې توپىره په هر چا
دا مینه جادوګره ده وګړي یو کوي
غوړېږي مړاوي زړونه په کوچنۍ خوږې موسکا
وایه سلام د لار په لارویو تل مدام
د زړو د خپلولو لار یوازې ده همدا
روغبړ د نا آشنا پرانیزې لار د آشنايې
په ټينګ روغبړ به واړه مرور شي بيا پخلا
دستور دى پخوانى د مور او پلار لاس مچول
ښايسته د ولولو شيبه په ژوند کې ده همدا
درنښت يې تل په کار دی که دې مور ده که دې پلار
دا مينه تکرار نه لري دوى لاړشي له دنيا
ښايسته توتکۍ زېرى تل راوړي د پسرلي
به کاڼو به يې نه ولې دا ښکلي د هوا
دنيا ده ښايسته په رنګارنګ خورو ګلانو
ورځه خوندونه واخله پسرلي کې له بېديا
هرخوا مچکې اخلي له ګلپاڼو پتتنګان
برېښنا د طبيعت ده تخنوي زړه د هر چا
رامبيل او کشمالي د مست عطرو کړي حاتمي
نرګس ته سترګې ټيټې دي ښايست کې د ليلا
آسمان تل ښايسته وي بې له وريځ بې له غبار
دا شپې هم ښايسته وي چې کوي ستوري نڅا
هر څه دلته ښايسته دي ښايسته ورته وګوره
بدرنګه طبيعت وي چې کوي سترګې خطا
کروندو کې د کوکنارو په عطرو کې
موږ ته مينه وه پردۍ او ناروا کار
مينه بند د تاو تريخوالي زنځيرو کې
توپک لاس کې تل جګړو ته ملا تړلي
ويده کېږو په ډبرو غرو رغو کې
تل وژل سر پريکول زموږ تعليم وه
وينځل شوي مو ماغزه په مدرسو کې
ماشومان راوړو دنيا ته پرې خوښېږو
ورکوو يې جهالت سپېرو لاسو کې
نه مو خوند د ماشومتوب نه د ځوانۍ شته
سبا نه نشته تل خوځېږو په تيارو کې
ډ ،پسرلي له هيلو تاند غوټۍ رژېږي
د خزان د یخ سېليو په څپو کې
نظافت ساته جنت چې مردار نه کړې
د نسوارو دبلي نشته په جنت کې
په هر ځاى او هر مکان لاړې تو نه کړې
کر د بنګو او کوکنارو هلته بند دى
شوق د چرسو دنشې هلته و نه کړې
پردۍ حورو ته مه ګوره حرام کار دى
له اویا حورو د زیات هوس ونه کړې
له ايوب سره به ټوکې بې ځاى نه کړې
له دې کاره به د زغم هيڅ تمه نه کړې
جهنم ته به قاچاق د حورو نه وړې
د خوړو او له مېوو به هم غلا نه کړې
دهشتګر به له دوزخ جنت ته نه وړې
د ښايسته حورو تر شا يې چې پټ نه کړې
د دهشت او ترهګرۍ تورو کارو ته
چې د حورو کميسونه په ځان نه کړې
جاسوسي او چغلي هلته بد کار دى
انفجار او انفلاق به هلته نه کړئ
جنت ځاى دبندګانو د لوى خداى دى
د قوم ، ژبې هېڅ تعصب به هلته نه کړې
درناوى د هرکلتور ، ژبې په کار دی
فاشېستي، سکتارستي تعصبب نه کړې
نور د نوح څاروي به نه وژنې په غشو
خپلې داړې پدې غوښو چې سره نه کړې
د شرابو په وياله به ګوزاره کړې
د ويسکي او د ودکا قاچاق به نه کړې
د موسى په همسا لوبې په کار نه دي
آرزو به د جادو او تاویز نه کړې
په جومات کې پر ماشوم تېری ګناه ده
په جنت دا بد کردار چې تکرار نه کړې
زلېخا او فرخنده دي خداى بښلي
بيا يې هلته اور پر سر او ځان بل نه کړې
په جنت کې د چرس مرس کار او بار نشته
چې په چرسوښکلي حورې روږدي نه کړې
قالينچه د سلېمان يو کس ته جوړ ده
چې سپاره پرې د وحشيانو لښکر نه کړې
د ديني تعصب تبليغ به هلته نه کړې
بې قانونه به د واک غوښتنه نه کړې
د یو طنز له مخې
مړۍ د يو خوراک شوم د عقاب له ستونې تېر شوم
مولانا
ژباړه عبدالملک پرهيز
دلا نزد کسی بنشین که او از دل خبر دارد
به زیر آن درختی رو که او گلهای تر دارد
در این بازار عطاران مرو هر سو چو بیکاران
به دکان کسی بنشین که در دکان شکر دارد
ترازو گر نداری پس تو را زو رهزند هر کس
یکی قلبی بیاراید تو پنداری که زر دارد
تو را بر در نشاند او به طراری که میآید
تو منشین منتظر بر در که آن خانه دو در دارد
به هر دیگی که میجوشد میاور کاسه و منشین
که هر دیگی که میجوشد درون چیزی دگر دارد
نه هر کلکی شکر دارد نه هر زیری زبر دارد
نه هر چشمی نظر دارد نه هر بحری گهر دارد
بنال ای بلبل دستان ازیرا ناله مستان
میان صخره و خارا اثر دارد اثر دارد
بنه سر گر نمیگنجی که اندر چشمه سوزن
اگر رشته نمیگنجد از آن باشد که سر دارد
چراغست این دل بیدار به زیر دامنش میدار
از این باد و هوا بگذر هوایش شور و شر دارد
چو تو از باد بگذشتی مقیم چشمهای گشتی
حریف همدمی گشتی که آبی بر جگر دارد
چو آبت بر جگر باشد درخت سبز را مانی
که میوه نو دهد دایم درون دل سفر دارد
خوند اخیستی مو لا نه ؤ د بهار له یوه ګله
چې سړې سېلۍ د مني له هر خوا نه را خپرې شوې
بڼ یو دم له ښکلا ولوېد، شو بې خونده او بدرنګه
+++++++++
دا به کله وي د یار وصال نصیب شي
په نازو او کرشمو زړه ته قریب شي
چې د یار له ښکلیو لیچو پیالې و څکم
څو شیبې د تمامي عمر حبیب شي
+++++++++
دا له کوم لورې سپوږمۍ ده راوتلې چې ته راغلې
چې په دغه لاره راغلې او په دغه لاره لاړې
له کوم لارې سپوږمۍ راغله چې دا لار دهغې لار شوه
شړه لار اوس د کوڅې زما د هغې د راتلو لار شوه
تصویر د ښه او بدو برالا څرګندوم
چې ځان وینې هینداره کې غصه شې ولې ماته
زه هرڅه په خپل شان او بې ریا انځوروم
ته کاڼي ولې، ولې او هیندارې ماتوئ
ماتېږم ماتېدو کې نور هېندارې جوړوم
په هر یوه ټوټه کې به ځلېږي ستا انځور
زه ستا د نارواوو تصویرونه جوړوم
د شپې له تور څادره بهر شي رازونه
د لمر له رڼاګانو یرغلونه جوړوم
تیاره کې د لېوانو او دېوانو بدمستي
نو ځکه ټول تیارو ته زه د جنګ اعلان کوم
د لمر د راختو مخه نیولی نه شي څوک
سهار او مازیګر افق په وینو رنګوم
دا جنګ د تور او سپين هر ماښام وي تر سهاره
د وړانګو په چړو تور څادرونه څيروم
پیدا ته په تیارو يې ، تیارو کې دې ژوندون دی
بچی د سپېله داغ یم زه تیارې پنا کوم
ته ژوند کړې څو جګړې وي او د وینو سور توفان
زه ژوند د ګل غوټې یوې موسکا کې لټوم
ته هر قدم چې اخلې وحشتونه زېږوې
زه ستا له هر ناورینه جهانونه بچوم
یو اورد مینې بل کړم څو وریت شي نفرتونه
دنیا د جهالت له تور تنوره خلاصوم
یو ځل که مینې بیا زموږ زړو ته لاره وکړه
بیا نوې دنیاګۍ به زه انسان ته جوړوم
ستا روح کې مینه نشته ستا تومنه له غمو ده
راوتی یم میدان ته تور دېوان مرداروم
یو ورځ د نفرت ټول زنځيرونه ستا ماتېږي
د مینې په برېښنا دا تورتمونه رڼوم
کاروان د رڼا نه ځي نور په شا له خپله هوډ
ماڼو د توفانو یم مات کشتۍ ساحل ته وړم
پتنګ له ډېرې مینې ځان ستي کاندي لمبه
زه هم له خپلې مینې جهانونه تودوم
تا ماتې کړې هیندارې ددې ښار په بې رحمۍ
دنیا به کړم هینداره حقیقت به ځلوم
هر خوا ځي ستا د لاسه د وینو سیلابونه
پرهر ته د ټپیانو مرهمونه جوړوم
وطن زما ویجاړ ستا له تورو دهشتونو
نور پرېږده دا بې شمېره دا ټپونه رغوم
غوږونه دې که خلاص دا پېغام د زمانې دی
د ظلم د ماڼیو لوړ برجونه ماتوم
اولس یوموټی کېږي د رڼا په دغه لار
د ظلم اووحشتونو تور دورونه ختموم
که ژوند کې سمون غواړې اوچته له درانه خوب شه
هینداره یم ځلېږم نوی ژوند انځوروم
نور مه وله کاڼي او هیندارې ماتې نه کړې
همدا کاڼي به ستا په لور سبا ګوزاروم
پرېږده سلسلې د تیارو ورک شي له وطنه
که ويښ زما ولس شي بیا جشونونه جوړوم
د رامبېل ګلونو خواته مو د زړه خواله کوله
د نارنج پر څانګو ناستې د غوټيو پونډکونه
موږ پر شونډو د سرو پاڼو د مچکو کرکوله
موږ سندرې د عشق ويلې د احساس رڼو څپو کې
بلبلانو ترانې به زموږ له مينې زده کوله
سږکال ها ګلان وچ شوي بلبلانو ګډه کړې
د ژوند ون خزان وهلو د تېر وخت ژړا کوله
د رامبېل د ګل کميس ٶ پاڼې پاڼې او شلېدلى
نه احساس پاتې د مينې نه بلبل مستي کوله
وخت تېرېږي وچ يادونه پاتې کېږي ارمانونه
شېبې ښې وې له الماسه بې قدري يې موږ کوله
لېمو نه لکه اوښکو څڅېدو ته زما ګوره
چې تل زما له خوا نه لرې لرې ګرځېدلې
راځه د خاورې زړه کې دروند خوبو ته زما ګوره
مايوسه نه يم دا چې د لېدو وس دى ور کړى
خبر ستا د وړندتوب شوم آورېدو ته زما ګوره
پوهېږې کله ته ،چې جل وهلې هيلې څه دي
زما د سترګو تور شه غلا کتو ته زما کوره
سپین سحر او سباوون يې وړی موږ نه
ټول ډيوې يې زموږ مړې کړې توره شپه کې
چا کړو کندې ته ګوزار توره تیاره کې
چا د ګلو واک ورکړی دی اغزو ته
چا کړو خوشې د خزان سپېرو بادو ته
بیا کوم غم نن د غاټول په زړه ګي پروت دی
مړاوې شوې هر غوټۍ يې سرته پروت دی
چې خوښي مو د ماشوم له شونډو رېبي
د افغان دښمن افغان په افغان رېبي
قجیران يې په ګلشن زموږ واکمن کړل
د مردارو په خوړو يې ټول پمن کړل
سرداران د خوار اولس مو قاتلان شول
عقابان مو د کارغانو نوکران شولa
غلیمان زموږ دردو ته خوشحالي کړي
قاتلان زموږ د غوښو قصابي کړي
څوک مو تن او څوک مو روح وژني لګیا دي
څوک مو پت او څوک عزت په لوټ لګیا دي
چې پرون د یو مړۍ يې ګدايي کړه
د خیرات په هر محل يې آشنايي کړه
نن خاوند د ښکلو حورو په دنیا شو
هم غلام د شنو نوټونو بې حیا شو
ځئ چې ورکې دا تیارې کړو له وطن خپل
ورک د شر دا سلسلې کړو له وطن خپل
چې له عقل او له پوهې بې خبر وي
چې لوی شوی په تیارو کې بې خبر وي
چې يې زړونه د تعصب په اور سوزېږي
چې يې عقل د کينو په تاو رژېږي
تل به دلته دا اورونه او ماتم وي
هره ورځ د مرګ او ژوبلې دغه غم وي
یوه لار ده له دې غمه خلاصېدی شو
د غلیم له تور دامو آزادېدی شو
د نفاق له تور جالو نه که ځان خلاص کړو
جهالت او تور فکرو نه که ځان خلاص کړو
رنګينه مې ده د ژوند دنیا په خوب کې
که څه هم زموږ ترمنځ واټن ډېر زیات دی
په خيالو کې ځان تل وینم ستا په غېږ کې
دغه تشه چې زموږ په منځ کې ښکارېږي
ځوروي مې د هجران په ورځو شپو کې
د بېلتون واټن به تا له ما هېر نه کړي
پر ما ګران يې ځکه تل يې زما زړه کې
منتظر یم د راتلو ور به راخلاض کړې
چې ور خلاص شي اول ته يې زما زړه کې
زړه مې کوره ستا له عشقه څپڅپاند دی
ګران وطنه یادوم دې په فراق کې
ژوند ته ګوره څومره لنډ دی ژر تېرېږي
ژر مې بوله که نه مرمه ستا فراق کې
مینه ستا ده لکه وینه زما بدن کې
څو ژوندی یم زما رګو کې به جاري وي
هېروی دې نه شم هېڅ په خوشحالو کې
زما زړه به تل ژوندی وي ستا په مينه
اوس دې مینه ټينګه شوې زما زړه کې
د ژوند پرهیز په سرکو شونډو د جانان ماتوم
زه هر مهال د زړه تنور د عشق په اور تودوم
تېر له جنت یم خو د زړه کعبه به ماته نه کړم
زه به جنت په خپلو سویو ارمانونو خپل کړم
سور ګلاب د ژوند له لارې شکوم تاته لېږمه
دا هرڅه راټولومه په یو غوټه د خوښۍ کې
د زړګي په ژورتیا کې په خولګو يې تودومه
دا سوغات دی ستا له پاره ځکه ته يې زما زړه کې
د خپل زړه دپاره ګرانې تا په خپل وزرونو وړمه
پرېږده ساتي پرېښته دې د ژوندون په هره لاره
توده غېږه درکومه د زړه تل کې دې ساتمه
ته وې غوټه د ټول ستونزو څوک پوه نه وو
پر شتمنیو دې یرغل ؤ له هر لور
ته ارزښت وې په ارزښت دې څوک نه پوه وو
غرونه مړه وینې د تاکو رګو کې وچ ول
په دې غرو کې د ژوند ساه وه څوک پوه نه وو
مست څپو کې د خندا پټه ژړا وه
د چوپتیا منځ کې توفان ؤ څوک پوه نه وو
دلته هر چا په هرشان لوبې خپل وکړې
ظاهري انسان شیطان ؤ څوک پوه نه وو
چاته لوړ چاته څوک ټيټ وايې زه آورم
دغه جنګ د تور او سپین ؤ څوک پوه نه وو
ټولو ویل دا شراب مه څکه چې ګناه ده
ما لیدل انتهورا ده څوک پوه نه وو
چې پوستکی شي خوسا د سړي تن کې
پټ رنګو کې دا خوسا ؤ څوک پوه نه وو
چې له مینې د انسان مقام يې خپل کړ
دا عاشق مدام انسان ؤ څوک پوه نه وو
پیدا که له انسانه يې ورک سوچونه شیطاني کړه
سپېڅلی بې ریا وې هغه شانې یو رنګي کړه
ښایسته او مینه ناک ، ګران په ټولو بې توپیره
ښيښې غوندې زړه پاک که، بې غباره آشنايي کړه
بیا هسې رښتیا وایه ، چارې واړه رښتیاني کړه
ها فکر انساني نه دی چې انسان ایل د انسان کړي
آزاد يې پیدا شوی یون په لار د آزادي کړه
د مینې غزلونه زموږ پر ژبه ترانې کړه
د بخل او د نفاق فکرونه کله د انسان دي
انسان له مینې جوړ دی چاپېریال يې انساني کړه
په عشق او مینه مست شه ژوند لمحه د عاشقي کړه
ګلونه د هر رنګ دغه چمن پرې عطراني کړه
په سوله او په امن پرمختګ او نېکمرغي کړه
له داسې بدې پوهې خلاص مو فکر ابدي کړه
له دې شر او غدۍ مو تر ابده اماني کړه
چې ومني یو بل داسې منطق موږ کې جاري کړه
ګلانو کې توپیر شته په عطرو کې يې توپیر دی
دا نښه د ښایست ده سترګې خلاصې سیلاني کړه
را پاڅه د توفان زور او توان ځان کې پیداکړه
مات خنډونه د اندونو بیا یرغل د رڼايي کړه
هغه دین د انسان نه دی چې انسان ډوب په کینو کړي
ځه پاک دین او ایمان د تور فکرو له زولنې کړه
یو قوم د انسان جوړ کړه د وګړو یو رنګي کړه
په هغه لاره مه ځه چې پایمال په کې انسان شي
ددغه لارو مخ ته جوړ خنډونه فولادي کړه
له دغه بد فکرانو لاره بېله دایمي کړه
هغه ځای د سجدې نه دی چې امام په کې شیطان وي
له داسې لارښودانو ځان ګوښه او تنهایي کړه
د لمر په شان ځلېږه تورو شپو کې رڼايي کړه
پیغام د سولې اوسه شعارونه رښتیاني کړه
د دغو سوداګرو تورمخونه آفتابي کړه
د غلا په لوړ ماڼیو يې تندرونه آسماني کړه
له دغه بدکارانو لارې پاکې ګلکاري کړه
د پنجاب اصلي مزدوره حکمتياره
تا وطن د پنجابي په امر وران کړ
اى د جهل خپرونکى بد ګفتاره
تا جهاد د تور پنجاب د پاره وکړ
له تا بد په ټول جهان نشته غداره
تا نه پل او نه مکتب وطن ته پرېښود
د ظلمت او تورو شپو لويه سرداره
د وطن پر انجونو تا تېزاب شيندلي
د کابل د ټول قتلونو جنګسالاره
نن دې بيا د پنجابي بېرغ اوجت کړ
يې نوکر د آى اس آى او بدکرداره
تا خپل مخ د تور پنجاب له پاره تور کړ
شوى رسوا په بدو کړنو ډير مرداره
پسرلی په وینو رنګ دي د باران له ټک ټکونو
دا د جنګ د خولې تړلو ماشومانو په سرو وینو
نه مړېږي دا تبجن او جل وهلي د کلونو
هره ورځ مو پريښتې د سرو بمو په لمبو وژڼي
رژوي تنکي ګلان مو د جګړو په ناورینونو
ځۍ ویده شئ دا دنیا ډک له غمونو اودردو ده
سر مو کېږدئ د آسمان د پرېښتو په زنګنونو
ځئ ويده شئ د دنیا جلادان وياړ په جلادۍ کړي
ستاسې ویر کې توتکۍ چاودې په زړه شي له غمونو
ځئ که هلته ته مو ماشوم زړه ته آرام تسکین پیداشي
لکه ستوري شئ ځلانده د آسمان په تورتمونو
ددې چپو ماشونو غږ بیان کړئ لوی آسمان ته
ولې ځمکه مو جوړ کړې له ډېر شر او له غمونو
زه شاعر نه یم ښکلی شعر ولیکم
د ښایسته سترګو ناز نخرې ولیکم
زما خو زړه هسې غمونو خوړین که
د خوړین زړګي به څه قصې ولیکم
د زړه دردو ته څه دوا غواړې ته
د مينې جنګ کې لا خندا غواړې ته
د عشق له سوز مې هر مین خبر دی
زما له زړه نه هر مجنون خبر دی
د ژمي د ها شپو په مجلسو کې څومره خوند ؤ
د دیو او ښاپېریو ها قصو کې څومره خوند ؤ
یادېږي ماته هغه اوږدې شپې او تورتمونه
په ټنګ او په ټګور د ها حجرو کې څومره خوند ؤ
مستي او شورماشور ؤ د سپوږمۍ په ترږمۍ کې
په هغه ولولو ، بې ریایۍ کې څومره خوند ؤ
وږمو ورځۍ زما کيسې د یار غوږو ته یوسۍ
زموږه د ځوانۍ په رنګینو کې څومره خوند ؤ
هغې ته وایه سوزم په اور کې ستا د مينې
پلو لاندې د یار پټو کتو کې څومره خوند ؤ
شاید چې یوار بیا راشي د تېر وخت په یادونو
د مينې لنډ شیبو او خطرو کې څومره خوند ؤ
زما یار ته ووايي ها شيبې چې هېرې نه کړي
هغه د ناز کتلو مکیزو کې څومره خوند ؤ
شاید چې یو ځل راشي مات زړه ګی کړي زما ښاد بیا
د شونډو نڅېدو او رپېدو کې يې څومره خوند ؤ
زړګیه توفاني شه شور غوغا په عالم ګډ کړه
د مينې خندا ګانو قلقلو کې يې ډېر خوند ؤ
د یار کاڼه غوږو نو ته زما د زړه دردونه یوسئ
د یار مرورۍ او په قهرونو کې ډېر خوند ؤ
بهر به نه شي مینه ستا له زړه زما هیڅکله
د مينې سپرغکیو او اورو کې څومره خوند ؤ
که څه هم نن يې بیا زما د وژلو پریکړه کړې
په سترګو د جانان کې د جنګونو څومره خوند ؤ
ای زما د زړه غزله بېلتون څه کوي نن دلته
جادو پر زړه يې وکړه شعر نشو کې څومره خوند ؤ
ربابه غږوه زما د زړه د شعر سوزونه
زما د زړه زخمونو او نغمو کې څومره خوند ؤ
زما د زړه له سوزه د آسمان لمنې سرې شوې
د زړه په افقو کې د اورونو څومره خوند ؤ
ته څه خبر يې ټوله شپه مې تا پسې ژړلي
د مينې سره اورو په سوزېدو کې څومره خوند ؤ
د ژوند په دې مکتب کې مې د مينې زده کړه وکړه
هميش د یار دپاره سوزېدو کې څومره خوند ؤ
یاران د زمانې اوس هره شپه ور بدلوینه
دا ستا د ور له شانه پټ کتو کې څومره خوند ؤ
زه تل په خپله ژبه او خپل قول یم همیش ولاړ یم
د مينې پاک قولونو او وعدو کې څومره خوند ؤ
راغلې شاعري زما لټون ته له کوم خوا نه
د ژمي له کنګلو یا د سیند له مست څپو نه
دا چې څنګه ذه راغلې او کومه يې پلمه ده
نه وخت د شاعرۍ دی او نه مینه لرم ځوانه
نه مین په تورو سترګو او شین خال د لیلا یم
که راغلې دا ډیوه د تیارو له ناروا نه
نه آواز ؤ په جملو کې نه ساه وه کلمو کې
چوپتیا له شوره ډکه وه زه ورک ومه له خپل ځانه
بلنه يې راته راکړه له کوڅې نا آشنا نه
د شپې له هرې څانګې د آسمان له هرې لښتې
ناڅاپه تېرېدم د سپينو وړانګو له رڼا نه
زه ځانته يې بللم دغه ځواک ته په ګونډو شوم
لمبې وې یرغلګرې کشولم يې له ځانه
یوازې او تنها وم مل د لارې مې څوک نه ؤ
یوازې او تنها شوم ورک څېره مې شوه د ځانه
تارونه يې د روح زما وهل په بې رحمۍ خپل
پوه نه یم څه نغمه او که کوم ساز ختو له مانه
نومونه په خوله نه راتلل او سترګې مې وړندې وې
خو روح مې ځورېده د نامالوم شور او غوغا نه
سرې تبې وم نیولی لړزېدم زه سر تر پايه
هیر شوي مې وزر ؤ په لار تلی نه شوم آسانه
ولېدمه پاڅېدمه د ګړنګ په سر مې لار وه
خو اخر آلوتو وزرې شولې پرېمانه
ما تکل وکړ د اور د رازو د پرانیستلو
څو کرښې مې کړې تورې ډېر په ویره او لړزانه
نه مې زړه ؤ د لیکلو نه زړه د صبرولو
اوتې بوتې مې لیکلې بې خونده او مانا نه
لړزانده بې مانا او بې ثباته څو جملې وې
ډک له پوهې د هغو ول چې ول تش له مانا نه
ناڅاپه شوم داخل د ښایستونو په ګل بڼ کې
ورونه خلاصیدل او ګلدستې راتلې آسمان نه
ډېر ښکلي چمنونه هر خوا ښایسته ګلونه
ښایسته ښکلې فضا ، د بلبلو آټنونه
تازه خواږه عطرونه ول پسرلي خوږه هوا وه
خندا او مکیزونو د چا زړه وړی له مانه
ټول سیوري سوري شوي ول د اور په سرو لمبو کې
دا شپه څه عجیبه وه هره خوا ول توفانونه
دا شپه د پونځونې وه او دا شپه وه هستۍ
رنګونه جنګول ول د نيستۍ له دې ميدانه
د ستورو آسمان ستر ؤ او د هسک سینه پراخه
کوچنی ځانته مالوم شوم د خپل ځان له وړکتیا نه
پیالې به کړنګېدلې او خمونه تشېدل به
لیلا هم په ډېر مینه یو جام واخیسته له مانه
عجیبه میخانه وه ډک له هر راز انځورونو
خطونه د رمزونو تاوېدل له هرې خوانه
کوچنۍ وړه ذره وم ، بې پایتوب دغه دهلیز کې
له ستورو تاوېدمه د شب قدر له رڼا نه
بس زړه مې هلته هسک کې د یو څه لټون کولو
څه ویره د دنیا وه څه خوږ یاد د خوږ جانانه
د تیارو له خولې وتلې تور بلا ده
وير ماتم يې دی راوړی واويلا ده
په هر لاره او کوڅه ولاړ دېوان دي
له سرو داړو، دار د وینو برالا ده
لوټ تالان يې پر هرڅه باندې ګډ کړی
دا غدۍ د ظلمتونو او جفا ده
له آسمانه هر شیبه ناورین ورېږي
د ملا په لاس وسله نن هره خوا ده
ښار او کلي يې تالان او وران او ویجاړ کړل
دا د دین په نوم شعار پلمه د غلا ده
سلسلې د غم غزېږي پای يې نشته
له هر تورې بلا وتې تور بلا ده
نه عزت او پت خوندي دی نن دې ښار کې
د بې پتو واکداري څومره رسوا ده
مایوسي او ناچاري ده چاره څه ده
بې وزلي او سر ساتل دلته سودا ده
د امید او د آرزو ډيوې ټول مړې شوي
د بمونو راکټو هرخوا غړمبها ده
سترګې ډکې دي له اوښکو د هر چا نن
د چا مړه کور کې لمسۍ د چا انا ده
ډله ایزې دي وژنې رحم نشته
چا ویل دا زموږ تقدیر د خدای رضا ده
جهالت پښې ټينګ کړي دي تیارې دي
لمر ته ګوره له غصې نن يې ژړا ده
په هر لور ې مرګ وژنې او ناورین دی
غلا، زنا ،تېری ، قتلونه ټول روا ده
تور لښکرې دي راغلي قلا ورانه
د پاسوال پر مورچلونو يې بلوا ده
د تیارو لښکر اخیستې مو رڼا ده
دې جنت وطن ته ګوره کربلا ده
*****
دې حالاتو له وطن بې وطن کړم
دا په څه راکړې وخت لویه سزا ده
مجبورۍ کړې ارادې زموږه ماتې
لوی پوښتنه نن د شتون او د بقا ده
ډکې سترګې ستا له غېږه تلم ژړل مې
د غم اوښکې تویول هم تسلا ده
تا دې اوښکې پټولې ما ليدلې
څومره ډکه دا نړۍ له ډېر جفا ده
ته مجبوره وې او زه هم ډېر ترور وم
بې انصافه دا دنیا زما او ستا ده
د بېلتون او جدايۍ پر خط ولاړ وو
د بې وسو زړو ښيښه په ماتېدا ده
له بڼو دې د غمو باران روان ؤ
خو همت دې ډېر اوچت هم له حوا ده
تورو ورېځو کې ستا سترګې ډوبېدلې
پيلامه د بل شبخون نن او سبا ده
زړه دې ټول سوری سوری له نهېلۍ ؤ
ناچاري ده که که تقدیر کې دا روا ده
نن د شونډو رپېدا دې پټه نه وه
دا شیبه د برخه لیک زما او ستا ده
هره خوا د اور لمبې دي او مرګې دی
سرو اورونو خوله پرانیستې ګوره بیا ده
ته د وخت د شرمخانو شور ماشور ته
ټینګ ولاړ يې ، دا زموږه اتکا ده
د ناولو ډېرانو تورو کارغانو
له چمنه ستا اخیستې ټول ښکلا ده
******
تا د زړه په وینو ماته ژوند ون راکړ
ستا ټپونو ته تل ځکه زما ژړا ده
زه چې تلم ستا نهيلي او غم لېده ما
څه چاره ده دا د وخت سخته سزا ده
توفانو کې پاتې ځانته تنها شوې
دغه لوبه د ژوندون ډېر نارواده
******
ته شوې پاتې هر توفان ته دې غېږ ورکړه
هسکه غاړه دې اوچته په رښتیا ده
تا خپل غېږ کې لالهاند بچي سمبال کړل
له هر لورۍ که پر تا برید او بلوا ده
ستا همت ته درناوي سرونه ټيټ دي
هېرول ستا یو شیبه لویه ګناه ده
ستا له غېږې جدايې او سفر ګران دی
لکه وتې له بدن د سړي ساه ده
ورشو ګانې او درې دې پر ما ګرانې
ستا هر ګل د بیابان د غم دوا ده
دا تور ورېځې چې باران د جهالت کړي
ستا خندا د تیارو زړه کې بس رڼا ده
چې باران پر تا همېش د ظلمت اوري
ستا غیرت دی چې تیارو کې تل بريښنا ده
ته د هغو چې په نیمه لار يې پرېښوې
مینه ستا ټولو ته یو شان بې ریا ده
ستا تندی لا اوس هم ورین دی او ځلانده
تا شیندلې غرو سرو نه خپل رڼا ده
ته د لمر د تودو وړانګو په شان تود يې
د غیرت لمبه دې لوړه له عنقا ده
ته اوچت د لوړ خېبر له لوړې سوکې
ستا غرور هم ډېر اوچته له سما ده
د امید په ډکو سترګو را ته ګورې
پيلامه ستا د خوښۍ راځي سبا ده
اوس د غم سیوري ته پروت زموږ وطن دی
خلک ويښېږي به اخردا ستا ده
زما اوښکې به تل ستا په بدرګه وي
زما مینه تا سره د ګل بورا ده
تل دې لوړ په ټول جهان او سمسور غواړم
خپلواکي او آزادي تمنا ده
تر وروستۍ سلګۍ به لاس در نه وانخلم
دا مې هوډ او اراده دا مې وینا ده
که څه هم هيلې تیارو دي ټول وژلي
تلوسه مې رسېدو ته د رڼا ده
د تیارو په دغه شاړه کرونده کې
زه ګلان کرمه هیله د سبا ده
آزادۍ نغمې به بیا پر وطن راشي
دغه هيله په وطن نن د هر چا ده
یوه ورځ به ته هم پورته دغه غږ کړې
چې زما او ستا د درد یوه دوا ده
ژباړن عبدالملک پرهيز
ژوند ته وگــوره ژونـد څـه دی هـمـه کـار دی هـمــه کـار دی
هغه ژوند په مرگ حسـاب دی په دنيــا چې بې روزگــار دی
د عـمـل پـــه لـــويــه لاره ځـي وخـــتـــونـــه نــــه ودرېـــږي
ای پــښـــتــونــه! څه ته ناست يې ستا و چا ته انتظار دی
پــه ډيــوه د خـپــل عـمـل کـې د وجــود ويـنـه که تېل کړې
ستــــا دپـــاره تـيــاره نـشـتـه هـــر وطــن درلــه بـــازار دی
زندګى چيست
نګاهى به زندګى کن زندګى چيست همه اش کار است ، همه اش کار
ان زندګى به مرګ حساب است که در دنيا بدون روزګار است
در جاده بزرګ عمل زمان ميګذرد و درنګ نه ميکند
اى پښتون! چرا نشسته اى و منتظر کى هستى
اګر خون وجودت را تيل چراغ عمل خود بسازى
دګر برايت تاريکى وجود ندارد هر وطن برايت بازار است
په وینو رنګ زړګی ټپي لرمه
ساه پرېشان د لېوني لرمه
کتی د یار سترګو ته نه شمه زه
غشي باڼه يې په ځګر لرمه
چغې د زړه له کومې باسمه زه
زه له آسمان سره یو جنګ لرمه
دا چې مدام فرياد ژړا کوم زه
سوغات د مينې دی چې درد لرمه
د درد په ژبه پوهېدل ګران کار دی
د درد باران په زړه ځګر لرمه
هېڅکله لاس به ترینه وانخلم زه
چې پیاله ډک زه له شراب لرمه
دا چې تل لرې یم له عقل او هوښه
نشه د شونډو د جانان لرمه
یارتل ساتمه په زړه کې زه خپل
هر څو ژوندون زه په انګار لرمه
نصحيتونه ماته څه له کوې
باور په مينه د خپل یار لرمه
سبا، او سبا او سبا،
په وړو وړو ګامونو، له یو ورځې نه بل ورځ ته
دثبت شوي وخت د وروستۍ توري تر ویلو،
او زموږ ټول تېر وختونه د ناپوهو روښانول ول،
د ګردجن مړينې د لارې. غلی غلی خوارې شمعې،
له لړزانده سیوري پرته، ژوند بل څه دی، یو بې وزله شان لوبغاړی،
چې پر ستج تیروي ساعت خپل،
وروسته هيڅ ترې تر غوږ نه شي، تش خبرې ،
کوم احمق چې وي وېلې، ډک له شوره او له قهره، بې مانا وي
د شکسپیر د یو شعر ژباړه
Tomorrow, and tomorrow, and tomorrow,
Creeps in this petty pace from day to day,
To the last syllable of recorded time;
And all our yesterdays have lighted fools
The way to dusty death. Out, out, brief candle!
Life's but a walking shadow, a poor player
That struts and frets his hour upon the stage
And then is heard no more. It is a tale
Told by an idiot, full of sound and fury
Signifying nothing.
نه رڼا سترګو د چا یم
نه آرام د زړه د چا یم
هم له ښکلو زړونو هېر يم
نه د سترګو تور دچا يم
چې په هيڅ کې پکار نه شي
زه هغه ګرد د هوا يم
نه محبوب شوم د چا زړه کې
نه د چا د لار رقيب يم
تل وهي مې په څپېړو
زه د وخت دا بد نصيب یم
په ګرداو د زمان څرم
مات وزر پروت په توفان يم
له هر لورې تور لښکرې
ټينګ ولاړ لا په ګړنګ یم
له اندونو یم لوېدلی
تل زه ډوب په خرافات یم
نه یاران په زړه صفا دي
نه زه پوه يې په نیرنګ یم
لوی ښارونه مې زړه تنګ کړي
خوښ جونګړه د صحرا یم
رنګ د مخ مې بدل شوې
زولنو کې بې پروا یم
شین چمن نه یې بېل کړى
مړاوې څانګه په ګلدان یم
چې آلوتى ورته نه شي
زه پسرلى دلته خزان يم
سترګې ژاړي لکه شمعه
بې وسۍ ته خپل حېران یم
يو ذره عقل که واى زموږ په سرکې
اوسيدو به ولې تل په جهنم کې
پرګنې به اوسېدې پت او عزت کې
د افغان په دا ښايسته ښکلي وطن کې
موږ خو نه وو پخوا داسې ربړېدلي
لکه اوس چې يو لوغړن درسته دنیا کې
هرمېلمه ته مو د زړه ورونه خلاص ول
د مېلمه به قدر ٶ په ډېر عزت کې
که هر څو وو ډېر نادار او ډېر بې وزله
خو خوشحال وو په آزاد ژوندون او وياړ کې
تل په ژبه او په قول به وفادار وو
د شنډ تخم کر مو نه کړ کروندو کې
د انسان له مينې ډک ول زموږ زړونه
کينه نه وه په قومونو اولسو کې
په هر زړه کې ولوله د صداقت وه
د وطن مينه مو نغښتې ايمانو کې
ستر ټبر د يو افغان ٶ وياړ د ټولو
تل ښکلا وه د ګډ کور په قبيلو کې
ګډ کلتور او لوى فرهنګ مو شتمني وه
هم په شعر او هم په ننګ د ستر وطن کې
هغه پوهه او هنر د وحدت څه شو
ولې وېشو ځان کوچنيو جزيرو کې
ولې ورکه د وطن مينه له زړو شوه
ولې ناست يو نن يو بل ته په مرچو کې
سوزو په اور د کرکې ځان او پردي
دا تيارې ولې خورې شوې زموږه زړو کې
لرې تللي يو د عقل له بستره
لاس پښې وهو د جهل په تيارو کې
داغمونه سرپه سرراځي له کومه
دا غم نه ٶ زموږ دېرو زموږ حجرو کې
ها لرغونى د جرګو دستور مو څه شو
حلول به مو ټول ستونزې په جرګو کې
آزاد ژوند د هر افغان وياړ او غرور ٶ
سر ټيټ نه ٶ د افغان چاته پيسو کې
د وطن مينه ستر وياړ د هر افغان ٶ
تل لمانځل مو خپلواکي جشن اومېلو کې
سمسوري د وطن وياړ او افتخار ٶ
تويول خولې بزګر په کروندو کې
هر يو څوک چې به لرونکى ٶ د پوهې
يادېده به په حجرو او مجلسو کې
مېړني مو د وطن وياړ او عزت ٶل
يادېدل په ترانو او اوسانو کې
دلته ځالې د دښمن جوړېدى نه شوې
ماتېدل ستر غلىمان ټولو جبهو کې
که دژوند ارزښت سر ټيټ او غلامي وي
مړينه ښه ده له دې ژوند وي غلامۍ کې
راځئ ړنګې د ذلت تورې ماڼۍ کړو
د پتمن ژوند احساس ويښ کړو پرګنو کې
په نطفه کې ساه جارى د هر انسان شي
چينې وچې د نفرت کړو خپلو زړو کې
دا چټاقه چې چلوټې او چل ول کړي
دا د دوى د اند ځلا ده کړکېچو کې
چې د خپل لنډو فکرونو لنډاکي کړي
ځکه ګير يو د دښن تورو جالو کې
زموږ عقل او ساه ده ډوبه په تيارو کې
ځکه وران مو کړ خپل کور خپلو لاسو کې
چې خواړه مو برابر د بل په لاس شي
څنګه جوړ به دا وطن شي خيراتو کې
چې بزګرمو د غنمو ګدايي کړي
هيلې مړې شي زياتي خلکو اولسوکې
دلته يون د پرمختګ به څنګه پيل شي
چې ډاکوان کړي فېصلې پارلمانو کې
که پر پوهې رڼا کړې مو واى سترګې
سوزيدو به ولې موږ په سرو لمبو کې
له هغه ژوندونه مرګ هميش بهتردى
چې اختيار مو خپل ورکړى وي پيسو کې
راځئ چې يو بې سارى عزم او هوډ وکړو
بيا به نه ځو جهالت تورو کوڅو کې
جنګ کړوبس او سوله راوړو وطن ته
تور فکرونه د جنګ پاک کړوخپل فکرو کې
ټغر ټول د زورواکۍ او زورواکانو
راوړو سوله امنيت کليو بانډو کې
د لټۍ او بېکارۍ نه لاس په سر شو
وطن جوړ کړو په خپل فکر او سوچو کې
چې خبره د وطن د نوم او ننګ شي
شو يو موټى په مرچو او سنګرو کې
دښمني چې د افغان افغانستان کړي
په وحدت سره يې مات کړو اورمېږو کې
ټول يو تن او يو افغان او يو ملت شو
بېلتون نه شي راتلى د ګډ کوربچو کې
دا پته چاته نشته د ازل رازونه څه دي
ددغې معما د حل ځواب زموږه څه دي
زموږه ټول خبرې د پردې له شانه کېږي
چې څيرې دا پرده شي پاتې زما او ستا نه څه دي
د عبدالملک پرهيز ژباړه
اسرار ازل را نه تو داني نه من
وين حل معما نه تو خواني نه من
هست از پس پرده ګفتګو من وتو
چون پرده بر افتد نه تو مانى و نه من
خيام
هغه چې د وطنه نېکمرغي او ښکلا غلا دی
ددوی د ډېر ظلمونو هر سړی دلته په تنګ دی
د وینځو غلامان دلته هر لورې واکمني کړي
د سپو په شان غپېږي دا خاصیت يې د پلرو دی
چې څومره په پیسو کې دوی ډوبېږي نه مړېږي
د غصب او د غلا کارکې لوی شېطان د دوزخو دی
وطن يې د پردو دپاره وسو په اورو کې
د نورو غلامي کړي ډېر بې پته او غرور دی
نه دین او نه ایمان ، افغانیت دوی ته ارزښت دی
دوی تل وجدان پلورلی ډېر کمزوری د پیسو دی
په دې تورو تیارو کې راکوي د سهار زېری
د مړو ډيو له ورایه راښکارېږي د لمر سیوری
د ظلم د ماڼیو بنسټونه به نړېږي
غورځنګ د پرګنیو بېدار شوی لور په لور دی
د سولې غږ اوچت دی د وطن په غرو رغو کې
رڼا په خورېدو ده دا آواز د پرګنو دی
آرزو هيله مې داده چې يو کار به نن زما کړې
رنګينه دغه شپه به په نامه ياره زما کړې
مننه کړم چې راغلې توره شپه کې ليدو زما ته
د مينې مزي ټينګې تل تر تل يې رندانه کړې
پر مخ زما په مينه را خواره ښکلي زلفان کړه
لاسونه دې ترغاړې مې تر سهاره راکړۍ کړې
د سرو شونډو نڅا کې مړ احساس مې را ژوندى کړه
د عشق په ميو مست او له دنيا مې بېګانه کړې
تو فان د مينې جوړ که ټوله شپه مې رنګينه کړه
باطل راته د حورو د ښکلا ټولې قصې کړې
چې سیند شومه نو ځان راته حباب ښکاره شو
چې پوه شوم، بې خبر مې ځان وليد
چې ويښ شوم، نو وېده مې ځان وليد
تا آب شدم ، سراب دیدم خود را
دریا که شدم، حباب دیدم خود را
آګاه شدم ، غفلت خود را دیدم
بیدار شدم، به خواب دیدم خود را
مولانا
دا ژوند لنډ د څو شپو ورځو ولې غم کې تل تېرېږي
د چا اوښکې پر مخ څاڅي د چا زړه په اور سوزېږي
دلته ظلم له حده تير دى په تيارو کې زموږ ژوند دى
لاره ورکه له هرچا نه وچ لامده په کې سوزېږي
چور او قتل دى او غلا ده د قتلونو انتها ده
پر ډېر شتو او ثروتونو غاصبات مو نه مړېږي
دا د مني سوړ بادونو مړاوي زموږ تازه ګلان ګړل
يوه ورځ ظالمه ستا هم سمسور باغ به دې رژېږي
له اجله پناه نشته که منلګ او که سلطان يې
دا بې رحمه چاړه ګوره ستا هم ستونې ته رسېږي
دا ظلمونه او ناخوالې په هر لور چې کړي تا دي
لرې نه ده عدالت کې ستا هر ظلم څېړل کېږي
که پرون مو عدلت د بې عدليو قرباني شو
ستا ظلمونه ظلم زور هم تر ابده نه اوږدېږي
دلته ستر سترقدرتونه د تاريخ په ګونډو شوي
د شرمخو تور سرداره دلته ستا سر هم ماتېږي
د چنګېز ملاته شوې هلاکو په چغو تللى
که ويده ملت مو وېښ شو زنځيرونه به ماتېږي
چې ګردونه د آسو به يې تر آسمانه رسېدل
نن اثر يې د ګردونو بيابان کې نه ښکاريږي
د پردي پر ټټو سپوره يې ډير نخرې او کرشمې کړې
ستا ګوډ خر خټوکې بند دى هر شيبه ځي او ډوبېريږي
توفانونو له هر لورې بل ډيوې زموږه مړې کړې
لوى توفان ګوره روان دى ستاسې شمعې هم مړې کېږي
سمندر تل توفاني دى د نهنګ قدرت پکار دى
څه حيران يې مست څپو ته ځي بېړۍ زموږ ډوبېږي
له غرور پر ځمکه نه ځې وايې ځمکې ته روان شه
دبخت ستورى دې نادانه له آسمانه ښکته لوېږي
چې د وياړ خلک په واک ول ها وختونه لاړه تېر شو
د بې وياړو شرمېدلو د شرم دور هم تېريږي
زه به سپر خپله سينه کړم د بې اندو ګوزارو ته
که تور غشي له کمان ستا په لړمون زما لګېږي
دغه بڼ يو وخت خړوب ٶ د مليار له پاکې مينې
بې ملياره زموږ بڼ شو تورکارغان پکې ګرځېږي
چينې وچې دي له مينې د وطن په غرو رغو کې
د سرو وينو باران اوري نفرتونه لا غوړېږي
د پسونو رمې پيايي خونړي لېوان شپانه شول
ځکه هره ورځ وطن کې غم د غم پر سر زېږېږي
دا دنيا ده څو شپې ورځې په هر چا هر رنګ تېرېږي
څوک مستي کړي او خاني کړي په چا ولږه کې تېريږي
اى ويده خلکو راويښ شئ ځان آزاد له غلامۍ کړئ
د وختوتو تور ښامار مو په تدبير پوهه مړ کېږي
ایسار ی می کړی اوښکی چې له سترگو نه تویږی
اوبه چی توفانی شي په بندو نه ایسارېږي
یو هیله می تل دا وه ددی وران ویجار وطنه
وږمې د کندوالو یی تر مدفن مې و رسیږي
بی شمېره دلیلونه د وطن د بربادی دي
ناخوالې دومره ډیر دي په کلونو نه رغېږي
د مړینې تورجامونه شپه او ورځ په کې کړنگېږی
په دغه بدمستۍ کې هسک سرونه دي رژیږی
بېشمېره مو ډيوې د علم او پوهی تیارو ډوب کړل
پر دغه لوی ماتم مو پتنګان شپه ورځ ژړېږي
برجونه د پوهنې د شیطان په لاس نسکور شول
د خړ اسمان له وریځو تور غمیزی تل وریږي
ها ښکلي په زړه پاک ها گلالي خلک مو څه شول
د سولې لارویان لکه گلان داسې رژیږي
زما له خوا درود هر یو شهید ته د وطن وي
هر ویاړ ددې وطن شیهده تاسې ته رسيږي
تر څو به دا مېچنې پر وطن ځوانانو زغمئ
زموږ زغم او طاقت ته دا آسمان هم نه ژړېږي
نن اوښکې لېونۍ شوې بیا جاري زما له سترګو
دا څه شوي پر خلکو له دردونو نه صبریږي
غلیم چې پر وطن د سرو اورو غونډاري ولي
زما د زړه دردونه د قلم له خولې غږېږي
هر توری هره کرښه زما د زړه درانه غمونه
که نه شي را بهر زړه له دردونو را پړسېږي
زموږ د خوشحالو وختونه چور بې وخت خزان کړه
پوه نه یم له وطنه دا تیارې کله ختمېږي
وږمې د پسرلي دي دا جامونه ډک د څکو دي
غمونه له زړه ورک کړو دا شیبې د خوښېدو دي
دا څه دي په پیالو کې دا له کوم جوهره جوړ دي
اورجنې شان اوبه دي د هر روح د خوښېدو دي
پرېښتې زما د مینې، د پسرلي د سهار لمره
را لېږه ډک جامونه زړونه ډک له تلوسو دي
اېشېږه مینې اېشه زما د ژوند په دې پیاله کې
روښانه مو جونګړې ستا د وړانګو له لیدو دي
ویده مې په زانګو د خپلې مینې هره شپه کړه
د شونډو په نڅا کې شېبې ډک له ولولو دي
په ورانه لار د ځان دوړې کولو څه حاجت دی
په دې ورانه دنیا کې ډېر خوندونه د ترخو دي
په غوږو کې مې خم دغه پیغام کېښود
یو وخت ته د بڼ ملیار وې زه انګور وم
ځکه مخ ته دې اوس ډک د می جام کېښود
دا چې هر شیبه پاڅېږې او غورزېږې
چاره وکړه خلاص له عقله دې ګام کېښود
هره ورځ غم او ماتم دی
وړ او ځوان په وینو رنګ دی
انسانان دلته چاودېږي
غم راوړی کوم فرنګ دی
هره خوا ځوان او سپين ږيري
په سرو وینو کې په رنګ دی
دغه ځوان سوری سوری دی
د آسمان سره په جنګ دی
لاس او پښې خوځوی نه شي
وايي خدایه داهم ژوند دی
له دې ژوند مو څه لیدلي
چې دا شر او دا غوبل دی
په ګناه خپل هيڅ پوه نه شوم
ولې تل پر موږ محشر دی
له ټپو يې وینې تللې
درد يې زیات له وس او زغم دی
لاس او پښې يې لا رپېږي
لا له ژوند سره په جنګ دی
شونډې خوري ماته ګوري
د کوم څه شي هیله مند دی
زه نژدې شومه ترې واورم
خو د ژبې ځواک يې کم دی
خو له سترګو يې پوهېږم
د کوچني ماشوم په غم دی
چې د پلار لارې به ساري
چې راوړی يې قلم دی
د پلار غېږ ته به ور دانګي
له هر ځای ورته په امن دی
نن به چاته غېږ ته ورشي
چې پلار پروت په سور کفن دی
نور به څوک اوښکې ور پاک کړي
چې بې پلار او بې همدم دی
نور به چاته دادا وايي
نور يې څوک له زړه خبر دی
پر اندام يې لړزه راغله
چې د مور حال يې ابتر دی
دا کور ټول په ده راټول ؤ
د مېرمن سر نن ببر دی
په څپېړو مخ وهلی
څير کمیس او هم ټټر دی
په سر خاورې بادوینه
ولې دلته مدام شر دی
دلته ورور مسلمان وژني
وايې دین ته لوی خطردی
کلی کور او ښار ویجاړ کړي
وايي دا اسلام او شرع دی
هره ورځ وینې بهيږي
هره ورځ په هر کور غم دی
دا چې څوک ښه او خراب کړی
ددې کار قاضي خو خدای دی
د جنت تګ په زور نه شي
څوک د خدای په کار اګاه دی
دلته ډېر ټيکه داران دي
څوک د دین او څوک د قوم دی
په دې کور يې اور بل کړی
څوک جاسوس او څوک غدار دی
هره ورځ فتنې ډېريږي
ډارولی دوی شیطان دی
ځه خپل دین عقیده سم کړه
د هر چا قبر جدا دی
هر څوک خپل ځواب به وايې
د هر چا قاضي الله دی
ځوان نري څو ځګېروي وکړل
له سړو نه په عذاب دی
ښکلي سترګې يې شوې پټې
له دنیا زیاتي بېزار دی
زما اوښکې توفاني شوې
ما ویل دا عجب انصاف دی
د مرستې هيڅ څوک نشته جې مایوس او غمجن نه شې
د زړه خبره لیکم پر ډبره چې وران نه شي
ته ګرانه يې پر ما څو دا خبره ښه پخه شي
«پر ما بيشانه ګرانه يې» خو پام مغروره نه شې
دا تیږه ستا پر سر وهم چې لږ ټپي پر زړه شې
چې څه تېرېږي شپه او ورځ پر زړه زما که بوه شې
پرهر زما د زړه ته که ملهم او لږ ټکور شې
له ورځ سره توپیر دا ستا په څه کې دی جانانه
میاشت هله شي چې شمیر د ورځو دېرش کله یو دېرش شي
خو ته لکه غونډاري تل همیش يې غونډه مونډه
ښایست ته ستا حیرانه تل هم لمر او هم سپوږمۍ شي
ساته له خپل سترګو د زړه راز چې خبر نه شي
چې درد پر زړګي راشي نو پر سترګو کې ژړا شي
روح هله آرامېږي چې خوږ خیال سر کې پیدا شي
چې زړه په مینه مست شي له هر درد ځنې رها شي
ريښتنې مینه نه مني د قید او شرط خبرې
دا داسې یو څیز نه دی چې سودا د یو پر بل شي
همېش دلته راښکون دی بېلول يې ناممکن دي
احساس تل حکومت کړي دې کې فکر او تدبیر نه شي
دا شپه ډېره سړه ده کال بدليږي
هر خوا جشن او مېله ده کال بدلېږي
په آسمان د رنګونو ننداره ده
په رڼا د تیارو زړونه چاودېږي
یخني ده تنهايي ده او غمونه
بوتل دی له غمو سره جګړه ده
روان یم میخانې ته ځم ملګرو
غمونه تنهايې کې نه بدلېږي
ته ولې راته وايې شراب مڅکه
تقدیر به زما دا وی ګله مه که
جامونه ډکوه چې زه يې څکمه
ژوندون د ژوند مېله ده چې ګرمېږي
تنها ژوندون به څه وي بې د ياره
چې شور او مستي نه وي ژوند دي خواره
راځه چې شراب وڅکو د سرو سترګو
ژوندون وړه شیبه ده ځي تېريږي
دا زړه زما نن بیا شوق د ځوانۍ کړي
ځوانانو ته پيغام نن د سیالۍ کړي
دغه واورې پر سر پراته زما دي
پاغوندې د مینې دي را ورېږي
دا عیب د عقل نه دی چې شراب څکم
دا عیب په جام کې نه دی چې خراب شوم
دا عیب زما د زړه دی چې نشه یم
دا اور د ښکلي یاره دی را رسېږي
دا یو پړق وه آسمان کې راپېداشو
زه يې ړوند په دواړه سترګو او پناه شو
د شپې له دیوال شانه ورته ګورم
شراب يې له چشمانو راورېږي
د پېړۍ په خوب ويده يې ته له خوب پاڅېږې کله
د کور هر ډېوال ړنګېږي ته ويده پاڅېږي کله
د چمن بلبلا ن غږکړي ژر اوچت له درانه خوب شه
د چربانګ په آزانونو ستا دا غوږ خلاصیږي کله
ستا د کور هره کوټه کې خورناورین دی او غمونه
په دې کړیکو اوسېلیو ستا احساس پارېږي کله
د رڼا پلوشو څيرې د تیارو دا توربخمل کړ
د سهار دغې ښکلا ته سترګې ستا غړيږي کله
دا چې سرې غومبورې هلته د آسمان په غاړو ښکاري
د ښايست دې رنګينو ته سترګې ستا خلاصیږي کله
قافلي ځي لرې لرې غرو سرو ځنې تېريږی
د ژوندون ښکلي مزل ته ستا به زړه تخنېږي کله
دغه لار ده د هوډونو پاڅېدل او هم لوېدل شته
د عزمونو ستر کاروان ته وایه ته تیارېږې کله
دلته سوي ارمانونه اسویلي دي رژېدلي
ددې مات زړکي درمان ته، ته تدبیر به کېږې کله
ددې خاورې هر بڅری د جنت خوږه میوه ده
بې خبره له خپل ځانه ته د ځان به کېږې کله
غر دې ډک له سترې پانګې سیند دي مست له شتمنیو
په ډېر شتو کې ای نیستمنه ته له ځان خبرېږې کله
پانګه هله به د ستا وي چې ته زده علم او هنر کړې
خو دې علم او دې هنر ته ، دغه شپې ختمېږي کله
وطن ستا د خاورو تن دی مینه روح په دغه تن دی
د وطن مینه پيداکړه په دې راز خبرېږې کله
بې له مینې وطن مړ دی مینه بې وطنه نشته
دا د یو بل روح او تن دی په دې رازُ پوهېږې کله
قلم واخله کتاب واخله تور توپک په کاڼو مات کړه
انساني ژوندون دپاره له نفرت تېرېږې کله
ځه ساتونکی د وطن شه مینه ورکړه ټول بشر ته
ددې ستر رحمت دپاره وایه ته تیارېږې کله
لږ باور ځان کې پیداکړه په دې خم کې ځان نشه کړه
ددې مينې په نشه به ستا وجود مستېږي کله
د نرۍ لښتې پر سوکه بره ناسته ده بلبله
د تند باد څپو ته ټینګه په ډاډ ناسته ده بلبله
که هر څو لښته په زوره ښکته پورته ځي تروره
خو بې خيال ډېره مغروزه هلته ناسته ده بلبله
نه يې وهم له توفان دی نه د لښتې له شکنه
ښکته پورته لښته درومي پرې خوشحاله ده بلبله
له خوښۍ سندرې بولي زړه يې ډک د عشق له ځواکه
ولولې د مینې شیندي سحر ګره ده بلبله
هک حیران شوم چې دا څومره زړه وره او بې باک ده
په هنر او په آواز کې هم بې سیاله ده بلبله
د باد زور ته نرۍ لښته ډېر کمزورې او لړزان ده
خو د ټال شان زنګېدو ته ډېر خوشحاله ده بلبله
له سندرو به يې موړ نه شې بې رقیبه په دنیا ده
چې وزر يې دي په څنګ کې نو بې ډاره ده بلبله
ځه چې هېر کړو ټول ها څه د هیره وو دي
د پرون هرڅه پرون ته د سپارو دي
د بېلتون ساړه وختونه راځه هېر کړو
ټول عبث تللي شېبې د هېره وو دي
هېرول د تېر وختونو راشه زده کړو
غزول د ښه شیبو د زده کوو دي
نور د تګ او د بېلتون خبرې پرېږده
خواته کینه د زړه خوالې د کوو دي
زه ډالۍ به مرغلرې د باران کړم
دا وروښتونه له سپوږمۍ د راوستو دي
دومره خړوب به دې د مینې په اوبو کړم
د پېړیو جل ول د هېرېدو دي
د رڼا له زر جامې به ستا په ځان کړم
نور د مینې کورګوټي د جوړوو دي
له تا جوړه ملکه به ددې کور کړم
د نفرت ریښې له کور نور د ایستو دي
بې مانا به زه یو څو خبرې وکړم
بېهوده دغه خبرې د ويو دي
دا یو ته يې په مانا پوره پوهېږې
نور خبرې د مانا د هېره وو دي
زه به ووایم قصه د مینانو
چې په زړو يې دوه ځل اور په بلېدو دي
ها پاچا چې ستا فراق کې يې سا ورکړه
داسې ډېر ستا په درشل کې د ليدو دي
موږ لیدلي د سره اور برې لوخړې
اورشیندونکي د غره سر کې د ليدو دي
دا توفان چې په شیبه کې پیدا کېږي
دا د سیند مړاوې اوبه د ډارېدو دي
کله سوې ځمکه وسپړي ګلونه
په حاصل تر آباد ځمکې د ختو دي
للمي ځمکه چې تازه شي او زرغونه
ښېرازي بیا هرې خوا ته د ليدو دي
نور د هغه سوی باد چینه به مړه شي
چې د ګل پر ګلستان د لږېدو دي
د آسمان پر څنډو سرې لمبې شي بلې
مازیګر چې زېړی لمر د ډوبېدو ډي
د تیارو او د رڼا خونړی جنګ دی
په سهار د شپې تیارې په ورکېدو دي
نور به اوښکې تويې نه کړمه بې ځایه
دغه اوښکې ارزښتناکه د ساتودي
نور به نه راوړم پر ژبه یو خبره
دواړه سترګې چوپه خوله ستا په لیدو دي
ګورم ته ناڅې ، کړس کړس راته خندېږې
نور د غم ستړې شیبې د هېرېدو دي
یوه هيله ده چې سیوری ستا د ځان شم
دغه ویش زما او ستا د هېروو دي
ماته شوې پوقانه سر د اوبو ده
ولې داسې يې بېغم او بې خبره
مست توفان د سمندر په پاڅېدو ده
جادوګر د هسک له نوم کوډ او جادو کړي
دوی خوړلې دا دنیا په منترو ده
دا کوټګر سبا بېګا سحر او جادوکړي
د جاهل خونه تل وران په دې قصو ده
په وچ ډاک د اوبو ولې ته لټون کړې
جل وهلو ته سراب د تېروتو ده
له دام تښتي چې مرغه موړ او هوښیار وي
په نس وږي او نادان د ښکارېدو ده
شنه خالونه ورته زړه وران ویجاړ کړي
د هوس په کشتې ناست په ډوبېدو ده
څه ویده يې دا وختونه ژر تېريږي
شې ستومان چې دغه لار د اوږدېدو ده
څو کوی شې د ژوند څاه نه اوبه باسه
د ځوانۍ ځواک او شيمه په ختمېدو ده
د اوبو په شان تېرئږي میاشت کلونه
دا شنه څانګه په خزان د رژېدو ده
د غفلت په خوب ویده شپونکیه وېښ شه
ستا رمه نن د لېوانو د مېلو ده
هغه لاره چې لارښودونه يې شیطان کړي
دغه لار د سور دوزخ د رسېدو ده
له ډاکوانو ولې هيله د انصاف کړي
اوچت کړي دوی ماڼۍ له ستمو ده
که غښتلی نه کړې ځان په علم او پوهه
شې به خوار چې دا تیاره په زیاتېدو ده
چې په هر ظلم او ستم پټوې سترګې
لاس او پښې دې سبا بند په هټکړو ده
په تورتم کې د دېوانو حکومت وي
ډيوې بل کړئ چې تیاره په زیاتېدو ده
رڼا مه وژنه چې لار دې پر ګړنګ ده
بې رڼا خطره د ژوند ختمېدو ده
چې يې نه لولې کتاب خوشې کاغذ دی
بې له زده کړې ستا سبا په تورتمو ده
ځواني وخت د هڅو هاند دی له خوب ويښ شه
په اخر ژوند دا توښه د کارېدو ده
د هر زور د پاسه زور شته خبر اوسه
د ستم ماڼې اخر په ړنګېدو ده
په ها لار چې ډيوه نه وي سفر مه کړه
تورو وريځو کې سپوږمۍ په ورکېدو ده
که لمر نه وي دنیا توره او تیاره ده
بې له پوهې ستا دنیا په سړېدو ده
که تر لاسه پلوشې د علم نه کړې
ستا سبا او بل سبا د ژړېدو ده
چې باران او چې د لمر تودوخه نه وي
ستا د ژوند کرونده ژر په وچېدو ده
مستوم دې د خپل مينې له څپو نه
خبروم دې د خپل زړه له سره اورونه
څو څو ځلې خوږ ماشوم مې د احساس
ټپي شوی دی د اوښکو سېلابو نه
مینه ستا هسې آسان بې اغزو نه ده
راکوي راته همیش د زړه سوزونه
بلول پر زړه د اور اسان کار نه دی
وچېدی کله د سترګو شي رودو نه
په غرور د هسک تر بامه به لوړېږې
ماتوې به تل په ځان کې بیا کبرو نه
زما زړه په تور د مینې څو څو وارې
شو ذرې ذرې د ښن له ګوزارو نه
بې خوبۍ بې قرارۍ مې دي ګاللي
ځورېدلی د هر خپل او نور پردو نه
هر څپېړه د روزګار مې ده زغملې
فارغ نه شوم ستا د یاد ستا له فکرو نه
که هر ځل يې زما وزرې دي مات کړي
رسېدو ته ستا مې بیا ویستي وزرونه
څه آسانه مې خپل کړی نه يې مینې
ستا دپاره سپېلني د ژوند کلونه
چې پر زړه دې حکمران دی مه ډارېږه
دا ژوندون څه ابدي په دنیا نه دی
له ډالۍ د یو مسکا نه مه ډارېږه
په هر کار کې شته امکان د تېروتنې
له خبرو د اغیاره مه ډارېږه
ترینه زده کړه چې هر ځل لوېږې پر ځمکه
د کوتل له ټيټ او پاس نه مه ډارېږه
زړه روښان ساته ښيښه شه بې غباره
د روزګار له ګرد او خاورو مه ډارېږه
د ژوندون سمون بښل او تېرېدل دی
چې بښل وي له اخلاصه مه ډارېږه
د خپل روح غوښې کباب د عشق په اور کړه
له روڼتوب د خوږې مينې مه ډارېږه
مینه مه پرېږده چې مړه د خزان باد کړي
د پسرلي له مسېدو نه مه ډارېږه
څومره خوند دی چې موږ اړ یو یو اوبل ته
د ژوندون له دغه رازه مه ډارېږه
ژوندون څه وي چې وي تش د عشق له اوره
دا سور اور پر زړه دې بل کړه مه ډارېږه
ظاهر مه ګوره د روح ځلا ښکلا ده
ته د ژوند له دې رڼا نه مه ډارېږه
تل په یاد ساته چې مینه ده جادو کړي
«په ما ګران يې » له ویو يې مه ډارېږه
عبدالملک پرهیز
د غرور او قهر څاه کې ځې ورکېږې کله کله
چې د عقل دنیاګۍ ته راستنه له دې ګړنګ شې
چې په تش لاسو راغلې پښېمانېږې کله کله
د ځانکدن وروستۍ سلګۍ کې لا هم ستا په هیله یم
په دې امید ورکوم ساه چې خاورې ستا د پښو یم
د قیامت په سهار چې کله وباسمه سر له قبره زه
ستا خبرو ته پاڅېږم او لټون به ستا کوم
چې د دواړو دنیا ګانو ښکلي هلته وي راټولې
په کتو ستا نه مړېږم ستا د مخ غلام به یم
د عدم د خوب په خونه که ویده شمه زر کاله
د عاقبت له خوب خبر به ستا د زلفو له بوی یم
د روضې حدیث نه وایم د جنت ګل بویوم نه
ښکلا د حورو لټوم نه په منډو ستا په لور به یم
د جنت د رضوان لاس نه به زه نه څکمه شراب
زما شراب ته څه حاجت چې مست ستا په کتو یم
ستا په شتون کې هره ستونزه ماته ډېره ده آسانه
که خلاف وکړمه زه سعدی ډېر به ملامت یم
در آن نفس که بمیرم در آرزوی تو باشم
در آن نفس که بمیرم در آرزوی تو باشم بدان امید دهم جان که خاک کوی تو باشم
به وقت صبح قیامت که سر ز خاک برآرم به گفت و گوی تو خیزم به جست و جوی تو باشم
به مجمعی که درآیند شاهدان دو عالم نظر به سوی تو دارم غلام روی تو باشم
به خوابگاه عدم گر هزار سال بخسبم ز خواب عاقبت آگه به بوی موی تو باشم
حدیث روضه نگویم گل بهشت نبویم جمال حور نجویم دوان به سوی تو باشم
می بهشت ننوشم ز دست ساقی رضوان مرا به باده چه حاجت که مست روی تو باشم
هزار بادیه سهلست با وجود تو رفتن و گر خلاف کنم سعدیا به سوی تو باشم